Úkimet esebi: Byltyr áleýmettik mindettemeler tolyq kólemde oryndaldy

ASTANA. QazAqparat – Byltyr memleket óziniń áleýmettik jáne basqa da mindettemelerin tolyq kólemde oryndady. Bul týraly Parlament palatalarynyń birlesken otyrysynda Úkimettiń jáne Joǵary aýdıtorlyq palatasynyń 2022 jylǵy respýblıkalyq bıýdjettiń atqarylýy týraly esepterin qarastyrý kezinde Premer-Mınıstrdiń orynbasary – Qarjy mınıstri Erulan Jamaýbaev aıtty, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«2022 jylǵy respýblıkalyq bıýdjet týraly Úkimet esebi Májilis pen Senatta jete talqylanyp, qarastyryldy. Byltyr pandemııadan keıin ekonomıkanyń jandanýy baıqaldy. Jalpy Іshki Ónim 3,3% ósti. Kóptegen negizgi salalarda oń nátıjege qol jetkizildi. Máselen, óńdeý ónerkásibi 3,4%, qurylys salasy 9,4%, kólik 3,9%, aýyl sharýashylyq 9,1%, saýda 5% ósti. Negizgi kapıtalǵa salynǵan ınvestıtsııalar kólemi 7,9% ulǵaıdy. Respýblıkalyq bıýdjettiń negizgi parametrleri atqaryldy.

Túsimder 102,1% atqarylyp, 16,1 trln teńge boldy. Shyǵystar 98,6% ıgerildi jáne 18,5 trln. teńgeni qurady», - dedi E. Jamaýbaev.

Onyń aıtýynsha, bıýdjet tapshylyǵy Jalpy Іshki Ónimge shaqqanda 2,3% qurady.

«Jalpy alǵanda, memleket óziniń áleýmettik jáne basqa da mindettemelerin tolyq kólemde oryndady», - dedi mınıstr.

Sonymen qatar ol Joǵary aýdıtorlyq palatanyń Úkimet esebine bergen negizgi eskertýlerine túsinikteme berdi.

«Bıýdjettiń kiris bóligine toqtalsaq, Joǵary aýdıtorlyq palata salyq jeńildikteri esebinen bıýdjetke túspegen qomaqty qarajatty kórsetken. Bul rette, osy salyq jeńildikteriniń kóbisi standartty sanalady jáne jalpy álemdik tájirıbege sáıkes keletinin atap ótý kerek. Degenmen, salyq jeńildikterin aıqyndaý, ońtaılandyrý jáne monıtorıngteý boıynsha Joǵary aýdıtorlyq palatanyń usynymdary Úkimettiń jumysynda, sondaı-aq jańa Salyq kodeksin ázirleý sheńberinde eskeriletin bolady. Ekinshiden, Qorytyndyda eksporttyq-ımporttyq statıstıkadaǵy alshaqtyq jáne kóleńkeli ekonomıka boıynsha qabyldanǵan sharalardyń jetkiliksiz áseri týraly kórsetilgen. Jalpy, álemdik tájirıbede barlyq elderde taýarlardyń syrtqy saýdasynyń kedendik statıstıkasy derekterinde áriptes eldermen sáıkessizdikter bar. Bundaı alshaqtyqtyń negizgi sebebi syrtqy saýda statıstıkasyn qalyptastyrýdyń ádistemelik ereksheliginde. Degenmen, alshaqtyqtardy azaıtý maqsatynda birqatar júıeli sharalar qabyldanyp jatyr. Taýarlarǵa arnalǵan deklaratsııalardy baqylaý jáne shyǵarý úshin kedendik fýnktsııalardy ortalyqtandyrý júzege asyryldy. Bul baqylaý sharalary boıynsha ortalyqtandyrylǵan sheshim qabyldaýǵa, ótkizý pýnktterindegi jedel ahýalǵa qashyqtan monıtorıng júrgizýge múmkindik berip otyr», - dedi vedomstvo basshysy.

Sondaı-aq, eksporttyq deklaratsııalar boıynsha onlaın-almasý júrgizilip jatyr.

«Bul Qytaı Halyq Respýblıkasynan kele jatqan taýarlar týraly aldyn ala aqparat alýǵa múmkindik beredi. 2022 jyldyń basynda Prezıdent keden salasyn tártipke keltirýge qatysty tapsyrma bergen bolatyn. Tıisti memlekettik organdarmen birlesip júrgizilgen jumystyń nátıjesinde byltyr tek Qytaıdan keletin taýarlar boıynsha bıýdjetke 465 mlrd teńgege kedendik tólemder men salyqtar túsken. Bul 2021 jylmen salystyrǵanda 60% artyq. Sonymen qatar, elimizdegi kóleńkeli ekonomıka deńgeıin tómendetý úshin keshendi jumystar atqarylyp jatyr. Bul rette tek keıingi 4 jylda bıýdjetke qosymsha 3 trln teńgeden asa qarajat tústi», - dedi E. Jamaýbaev.