Úkimet basshysy ıpoteka alýshylardyń borysh júktemesine qatysty túsinik berdi
«2009 – 2021 jyldar aralyǵynda ıpotekalyq qaryz alýshylardyń borysh júktemesin shekteýge baǵyttalǵan sharalar zańnamalyq deńgeıde qabyldandy.
«Bankter jáne bank qyzmeti týraly» Zańymen ıpotekalyq qaryzdar boıynsha mindettemeniń merzimin ótkizilip alýdyń 180 kúninen keıin bankter eseptegen syıaqy men turaqsyzdyq aıybyn tóleýdi talap etýge tyıym salyndy, valıýtada tabysy joq qaryz alýshyǵa shetel valıýtasymen ıpotekalyq qaryzdar berý shekteldi. Qaryzdardy óteý merzimin ótkizip alǵany úshin turaqsyzdyq aıyby men ósimpuldyń shekti shamasy zań júzinde belgilendi, bankter kredıtter boıynsha alatyn komıssııalar men ózge de tólemderdiń túpkilikti tizbesi bekitildi», - delingen A. Mamınniń jaýabynda.
Onyń aıtýynsha, tabys deńgeıi tómen qaryz alýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý úshin: banktik shottardaǵy qaldyqtyń 50 % astam mólsherindegi aqshadan óndirip alýǵa; járdemaqylardy, áleýmettik jáne turǵyn úı tólemderin, bilim berý salymdaryn alyp qoıýǵa qosymsha tyıym salýlar engizildi.
«Azamattardyń problemalyq bereshegin qaıta qurylymdaý úshin normatıvtik deńgeıde problemalyq qaryz alýshylardy ońaltý tetigi engizildi. Búgingi kúni 1,9 mln azamattyń kredıtteri boıynsha «ońaltýdan ótti» mártebesi berildi.
Qıyn ómirlik jaǵdaıǵa tap bolǵan azamattarǵa tólem jasaý qabiletin qalpyna keltirý jáne qaryzdar boıynsha óz mindettemelerin oryndaýyn jalǵastyrý múmkindigin berý maqsatynda bıylǵy 24 mamyrda zańnamalyq túzetýler engizilip, 2021 jylǵy 1 qazannan bastap bankter jáne mıkroqarjy uıymdary (MQU) úshin azamattardyń kredıtter boıynsha problemalyq bereshegin retteýdiń biryńǵaı ári mindetti tártibi engizildi. Endi bankter jáne MQU qaryz boıynsha merzimin ótkizip alý oryn alǵan sátten bastap qaryz alýshy - jeke tulǵanyń ótinishi negizinde qaryz alýshynyń qarjylyq jaǵdaıyna taldaý júrgizý arqyly boryshkerdiń problemalyq bereshegimen jumysty bastaýǵa ári qaıta qurylymdaý sharalaryn ázirleýge mindetti», - dep jazdy Úkimet basshysy.
Qaryzdy qaıta qurylymdaý úshin merzimi ótken bereshekti retteýdiń mynadaı túrleri zańnamalyq turǵydan belgilendi:
1) syıaqy mólsherlemesin azaıtý jaǵyna qaraı ózgertý;
2) qaryz valıýtasyn ulttyq valıýtaǵa ózgertý;
3) negizgi borysh jáne syıaqy boıynsha tóleý merzimin keıinge qaldyrý;
4) bereshekti óteý ádisin nemese bereshekti óteýdiń kezektiligin, onyń ishinde negizgi boryshty basymdyq tártippen óteı otyryp, ózgertý;
5) qaryz merzimin ózgertý;
6) merzimi ótken negizgi boryshty jáne syıaqyny keshirý, qaryzǵa qyzmet kórsetýge baılanysty turaqsyzdyq aıybynyń (aıyppuldyń, ósimpuldyń), komıssııalardyń jáne ózge de tólemderdiń kúshin joıý.
«Bank nemese MQU qaryzdy qaıta qurylymdaý talaptary boıynsha ótinishti qaraýdan bas tartqan nemese kelisimge qol jetkizbegen jaǵdaıda, qaryz alýshy bir mezgilde kredıtordy habardar ete otyryp, Qarjy naryǵyn retteý jáne damytý agenttigine ótinish berýge quqyly. Ipotekalyq qaryz alýshylardy qorǵaý sharasy retinde Agenttiktiń qaryz alýshynyń ótinishin qaraý kezeńinde kredıtordyń halyqtyń áleýmettik jaǵynan osal toptaryna jatatyn boryshkerlerdiń kepilge salynǵan múlkin óndirip alý rásimin bastaýǵa quqyǵy joq», - dep jazdy Asqar Mamın.
Eske sala keteıik, bıyl qarasha aıynda senatorlar keıbir ekinshi deńgeıdegi bankter júrgizip otyrǵan saıasatqa jáne jeke sot oryndaýshylarynyń jumysyna narazylyǵyn aıtqan edi. Osyǵan oraı búgin Senattyń jalpy otyrysynda depýtattar Asqar Shákirov, Vladımır Volkov jáne Lázzat Súleımen elimizdiń Premer-Mınıstriniń atyna depýtattyq saýal joldady.