Ýákil Túrkistan óńirinde bala quqyqtaryn qorǵaý baǵytynda atqarylatyn jumystardy atady
«Bul – bárimiz úshin úlken qaıǵy. Búgingi bizdiń mindetimiz – mundaı jaǵdaılardy endi boldyrmaý. Sondyqtan zańnamaǵa engiziletin qurylymdyq ózgeristerdiń kúshine enetinin kútpeı-aq, óńirlerde Memleket basshysy bekitken baǵyttar men mindettermen, sondaı-aq Saryaǵash, Saıram jáne Túlkibas aýdandaryndaǵy jumys kezinde anyqtalǵan problemalarmen jumysty bastaı berýdi jón kórdik.
Búgin tańerteń oblys ákimdigi, aýdan ákimdikteri, Túrkistan oblysyndaǵy BQÓ Gúljan Verotskaıamen Túrkistan qalasynda jınalyp, aqyldastyq. Sodan keıin ÚEU, sarapshylarmen kezdesip, usynystaryn tyńdadyq. Aldymyzda turǵan mindetter boıynsha birge jumys isteımiz dep kelistik», - deıdi Dınara Zákıeva.
Nátıjesinde:
Aýmaqtardy damytý josparyna otbasy ınstıtýtyn nyǵaıtý, qolaısyz turmystyń, QÓJ, turmystyq zorlyq-zombylyq, balalarǵa qatysty qatygezdik pen zorlyqtyń aldyn alý jónindegi ındıkatorlar engiziledi. Bunyń mańyzy óte zor, sebebi oblys bıýdjeti men jumysyndaǵy basymdyqtar dál osy jospardyń negizinde jasalady.
Kámeletke tolmaǵandardyń isteri jónindegi ınspektorlardyń sany arttyrylady. Mysaly, Saryaǵash aýdanynda 77 mektepke qazir tek 14 KTІI ǵana bar.
Ákimdik biryńǵaı Psıhologııalyq qoldaý ortalyǵyn ashady. Ortalyq oblys psıhologtarynyń bárimen úzdik qaýipsiz ádistemelermen jumys júrgizbek. Olardy zorlyq-zombylyq pen sýıtsıdtik kóńil-kúıdiń barlyq túrlerin anyqtaýǵa úıretedi.
Mektepterde qaýipsizdik sabaqtary engiziledi. Ortalyq deńgeıde baǵdarlamamen Oqý-aǵartý mınıstrligi aınalysady. Apta saıyn trenıngter, qaýipsizdik erejeleri týraly dárister ótkizip otyrý qajet.
Aldaǵy 2 jylda 15 otbasyn qoldaý ortalyǵy ashylady. Ár aýdanda bir-birden.
Jedel áreket etý toptary jáne olardyń WhatsApp-taǵy chaty quryldy. Chat quramynda 200 ýchaskelik polıtseı, ákimdik basqarmalarynyń, Otbasyn qoldaý ortalyǵynyń, Daǵdarys ortalyǵynyń ókilderi, prokýratýra, óńirlik BQÝ jáne men barmyn.
Eń bastysy – ýchaskelik polıtseıler qaýipti jaǵdaıdaǵy, QÓJ-daǵy, zorlyq-zombylyq belgileri bar jáne t.b. otbasylar, áıelder, balalar týraly aqparatty jedel túrde sol chatqa jiberýge mindetti bolady.
Ár bala kómek surap qaıda qońyraý shala alatynyn bilýi úshin senim telefony/baılanys ortalyǵynyń plakattary ázirlenip, mektepterde, emhanalarda, aýlalarda jáne t.b. jerlerde japsyrylady.
«Bul baǵyttardyń mańyzdy zor, sebebi áıelder men balalarmen búginniń ózinde áńgimelesýdiń barysynda olardyń kómekke muqtaj bolsa da, kómekti qaıdan surarlaryn bilmeıtindigi belgili boldy. Іshki saıasat jáne din basqarmalarymen halyqty BAQ arqyly aqparattandyrý, sondaı-aq múftııattyń balalar men áıelderge qatysty zorlyq-zombylyqqa jol bermeý týraly túsinik pen sanany qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan aǵartý jumystaryn júrgizýi týraly ýaǵdalastyq.
Sottalyp, bostandyqqa shyǵyp úlgergen adamdarmen jumys isteýge erekshe nazar aýdaryldy. Oblysta ondaı 3008 adam bar. Olardyń árqaısysymen áleýmettendirý jumystary jáne baqylaý júrgizilip otyrý kerek. Aýdandardyń birin bul taraptan zerttegenimizde bundaı jumystyń júrgizilmeıtini anyqtaldy. Júıeli másele de bar, atalmysh mindetter qazir ákimdiktiń birde bir basqarmasyna bekitilmegen», - dep jazylǵan ýákildiń paraqshasynda.
Avtordyń paıymynsha, bul rette zańnamaǵa engizilip jatqan otbasymen jumys isteý týraly fýnktsııany áleýmettik basqarmaǵa berý týraly qurylymdyq ózgerister bul júıeli máseleni sheshpek. Alaıda ony kútip otyrmaı, bul tásildi de engize berý kerek.
«Bostandyqqa shyqqan ár adam týraly jeke-jeke esep berilip otyrady, sondaı-aq qatań baqylaý júrgiziledi dep kelistik.
Ákimdik 40 ınternatty, sondaı-aq BJSM-teri men memlekettik lagerlerdi jóndeýdiń úsh jyldyq josparyn osy aıdyń sońyna deıin daıyndaıdy.
Mysaly, keshe biz S. Erýbaev atyndaǵy ınternatqa soqtyq. Internattyń kúıi sumdyq.
Aıdyń basynda men Túlkibas aýdanynyń ınternattaryn aralap, al Gúljan Verotskaıa oblystyń barlyq ınternatyn kórip keldi. Búgingi jınalysta sol mekemelerdiń kúıiniń fotosýretterin kórsettik.
Ákimdikpen aýyldaǵy balalarǵa, sondaı-aq erekshe balalarǵa arnalǵan ınfraqurylymdy damytý josparyn pysyqtaı bastadyq.
Oblys ákimdigi usynystardyń bárin qoldap, iske asyra bastady. Olardy iske asyrýǵa Gúljan Verotskaıa ekeýmiz de qatysatyn bolamyz», - deıdi Dınara Zákıeva.