Túrkistan oblysynda jyl basynan beri 14 qyzdy alyp qashyp ketken
Túrkistan oblysynyń polıtsııa departamentinde ótken jyldyń 8 aıynda qyz alyp qashý deregimen 16 is tirkelgen. Al, bıyl bul baǵytta 14 oqıǵa boldy.
Departamenttiń baspasóz hatshysy Gúlnar Abdýjapparovanyń aıtýynsha, jábirlenýshilerdiń keshirim berýinen nemese eki tarap tatýlasyp, otbasy qurýyna baılanysty tirkelgen istiń bári qysqaryp ketken.
Eldi eleń etkizgen qyz alyp qashý oqıǵasynyń biri ótken jyly Shymkentte tirkeldi. Eńgezerdeı jigittiń boıjetkendi kóterip alyp, kóliktiń ishine salǵan sáti kóshedegi kameralardyń birine túsip qalǵan. Sodan soń belgisiz baǵytqa qaraı júrip ketken.
Keıin atalǵan vıdeo áleýmettik jelide jarııalandy. Polıtsııa avtokólikti jarty táýlik ishinde Almaty-Samara tasjolyndaǵy Jalaǵash aýylynyń mańynda ustady. Tergeý aıaqtalǵan soń Jańaózen qalasynan úılený maqsatynda kelgen jigit 4 jylǵa sottaldy.
Túrkistan oblystyq máslıhatynyń depýtaty Qalıma Jantóreeva úılenýdiń eki túri bar dep esepteıdi. Birinshisi — eki jaqtyń kelisimi arqyly jas jubaılardyń otaý qurýy, ekinshisi — jabaıylyqpen májbúrlep ákelý.
«Jalpy qyz alyp qashýdy salt-dástúr dep qabyldaıtyndar kóp. Biraqtan búgingi kúni bul qylmys qoı. Eger qyz jaqtyń ata-anasy kelisim berip, jastar ózara til tabysyp, olardyń úılenýine eshkim qarsy bolmasa, qyzdy alyp ketýine bolady. Bul alyp qashý emes. Ony kópshilikke aıtyp jetkizgen kezde de „alyp qashyp ketipti“ dep emes, „úılenipti“, „otaý qurypty“ dep aıtý kerek. Al, alyp qashý degen — dórekilik. Qyzdy syılamaý. Eshqashan kórmegen, bilmegen adamyńdy qoısha kóterip, kólikke salyp áketý — nadandyq. Bul otbasylar túbinde til tabysa almaıdy dep oılaımyn», — deıdi Qalıma Jantóreeva.
Jasyratyny joq, búginde qyzdardyń ómirinde kórmegen adamǵa jar bolyp jatqan oqıǵalar da bar.
«Bul óte aýyr jaǵdaı. Qyzdarymyzdy qurmetteýimiz kerek. Ásirese, er azamattar qyzdyń pikirimen sanasýǵa tıis. Alyp qashqan qyzdy alyp qalý úshin aldyna jatyp alatyn apalardyń da bar ekenin estip júrmiz. Bul — jas qyzǵa álimjettik kórsetý. Sondyqtan árbir qyz urlaýshy zań aıasynda qatań jazalanýǵa tıis», — deıdi depýtat.
Al, polıtsııa qyzmetkerleri qyz alyp qashýdyń jazasy aýyr bolatynyn jetkizdi.
«Qylmystyq kodekstiń 125-babynda adam urlaǵandarǵa tórt jyldan jeti jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrý jazasy belgilengen. Al osy kodekstiń 126-baby boıynsha adamdy ony urlaýǵa baılanysty emes bas bostandyǵynan zańsyz aıyrýdyń jazasy — úsh jylǵa deıin bas bostandyǵyn shekteý ne sol merzimge bas bostandyǵynan aıyrý», — deıdi Gúlnar Abdýjapparova.
Jalpy sońǵy kezde el ishinde «Qylmystyq kodekske qyz alyp qashqandarǵa bólek jaza engizý kerek, úılený úshin qalyńdyq urlaý men adam urlyǵyn bólek qaraý kerek» degen pikir de aıtylyp júr. Bul boıynsha zańgerdiń oıyn bildik.
«Shynyn aıtqanda, bılik berse boıdaqtyń barlyǵy qyz alyp qashaıyn dep tur. Olardyń ishinde qyz balasynyń erteńgi bolashaǵyn oılap otyrǵandary az. Soryna da qalýy múmkin. Ózge úıdiń tabaldyryǵyn attap qoıǵan soń keı qyzdar „uıattan“ nemese „eldiń áńgimesinen keıin“ úıine ketip qala almaıdy. Bolashaǵyn sol jigittiń jolyna arnaıdy. Al, biz órkenıetti elge aınalyp kelemiz. Sondyqtan qyz alyp qashýdyń jazasyn jeńildetý degen pikirdi qoldamaımyn. Sebebi, bul da — adam urlyǵy. Qaıta qyz alyp qashýshylarǵa jazany aýyrlatý qajet», — deıdi zańger Asqar Erinbetov.
Aıta keteıik, budan aldyn Tarazda qyz alyp qashpaq bolǵan jigitterdiń sottalǵanyn jazǵan bolatynbyz.