Túrkistan oblysy aýyl sharýashylyǵy ónimi kólemi boıynsha respýblıkada birinshi orynǵa shyqty
Jyl qorytyndysymen jalpy ónim kólemi 1 trln. 127,3 mlrd. teńgege, naqty kólem ındeksi 103 paıyzǵa jetkiziledi dep kútilip otyr. Eńbegimen daralanǵan óńir jurtshylyǵy búgin «Altyn kúz-2023» merekelik is-sharasyn ótkizdi. Jármeńke ótkizilip, turǵyndarǵa arzan baǵada azyq-túlik ónimderi saýdalansa, kópshilikke memlekettik baǵdarlamalar arqyly alynǵan aýyl sharýashylyǵy tehnıkalary, oblys óndirýshileriniń ónimderi jáne ózge de jetistikter kórmesi usynyldy.
Aýyl sharýashylyǵy qyzmetkerleri kúnine arnalǵan saltanatty jıynǵa Túrkistan oblysynyń ákimi Darhan Satybaldy arnaıy qatysyp, eńbek adamdaryna qurmet kórsetti. Aldymen jármeńke men kórmeni tamashalap, «Turan sý» mekemesine 15 zamanaýı ekskavatordy tabys etti. Odan keıin «Kongress holl» kesheninde ótken jıynda aýyl sharýashylyǵy salasy ókilderin quttyqtady.
– Sizderdi jyl-saıynǵy turaqty dástúrimizge aınalǵan «Altyn kúz» saltanatty merekesimen shyn júrekten quttyqtaımyn. Sizderdiń eńbekterińizdiń arqasynda oblystyń agroónerkásip kesheni turaqty damyp keledi. Osy salada jalpy ónim kólemin ulǵaıtý boıynsha respýblıkada alǵashqy orynǵa shyqtyq. Aýyl sharýashylyǵy, tamaq óndirisiniń negizgi kapıtalyna tartylǵan ınvestıtsııalar 2 esege deıin artty. Aýyl sharýashylyǵy daqyldary ornalastyrylǵan alqap ótken jyldan 9 myń gektarǵa ulǵaıdy. Kókónis, baqsha ónimderinen rekordtyq 3,3 mln. tonna ónim jınaldy. Mal sharýashylyǵy kórsetkishteriniń ósimi 5 paıyzdyq deńgeıde qamtamasyz etildi. Et eksporty boıynsha oblys respýblıkada kósh basynda keledi. Eksportqa shyǵarylatyn iri qara mal etiniń 85 paıyzy, usaq mal etiniń 60 paıyzy bizdiń óńirdiń úlesinde. Bıyl biz jylyjaılardy kómirmen qamtý máselesin rettedik. «Turan sý» kásipornynyń jumysyn júıelep, tehnıkasyn jańartyp, sý nysandaryn qalpyna keltirý jáne tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý jumystaryn merziminde atqara bildik. Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly aýyl sharýashylyǵynda ónimdilikti arttyrýdy tapsyrdy. Biz qaıta óńdeý, ónimderdi saqtaý, sý únemdeý tehnologııasyn engizý, «Aýyl amanaty» jobasyn sátti júzege asyrý baǵytynda jumysty kúsheıtemiz. Sizderdi búgingi merekemen quttyqtaı otyryp, zor densaýlyq, otbasylaryńyzǵa amandyq, bereke men birlik tileımin! – dedi Darhan Satybaldy.
Saltanatty sharada oblys ákimi bir top azamatty Qazaqstan Respýblıkasy Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń «Eńbek ardageri» medalimen, «Aýyl sharýashylyǵy salasynyń úzdigi» tósbelgisimen marapattady. Sonymen birge oblystyń agroónerkásiptik kesheninde damý kórsetkishterin oryndaýda alǵashqy úshtikke engen aýdan, qala ákimderin marapattady. Birinshi oryndy 9 aıda 53,4 mlrd. teńgeniń ónimin óndirip, agroónerkásiptik kesheniniń negizgi kapıtalyna 8,4 mlrd. teńge, tamaq óndirisine 2.3 mlrd. teńge ınvestıtsııa tartyp, kósh bastaǵan Qazyǵurt aýdany ákimdigi jeńip aldy. Ekinshi oryn Jetisaı aýdanynyń eńbekkerlerine buıyrsa, úshinshi orynǵa Saıram aýdany laıyq dep tanyldy.
Jıynda oblystyń agrarlyq salasynyń damýyna belsendi úles qosyp kele jatqan ozat agroqurylym basshylary men ókilderine de qurmet kórsetildi. Aýyl sharýashylyǵy salasynyń eńbekkerleriniń qurmetine mazmundy kontserttik baǵdarlama usynyldy. Aıdar Turǵambek, «Zaman» toby jáne Túrkistandaǵy «Kongress holdyń» «Jana lep» ánshileri men óńirdegi tanymal bı toptary óner kórsetti.
Túrkistan oblysynyń agroónerkásiptik kesheni jalpy óńirlik ónimniń 30 paıyzyn quraıdy. Óńirdiń áleýmettik-ekonomıkalyq damýynyń negizgi draıveri. Bıyl egistikti ártaraptandyrý nátıjesinde masaqty daqyldar 10 myń gektarǵa artyp, 273,4 myń gektarǵa ornalastyryldy, 493 myń tonna ónim jınaldy. Malazyqtyq daqyldar 2 myń gektarǵa artyp, 223,7 myń gektardy qurady, 5 mln. tonna mal azyǵy daıyndaldy. Maqta salasyn keshendi damytý maqsatynda Túrkistan oblysynyń maqta-toqyma klasterin qurý jobasy ázirlendi. Oblysta sý únemdeý tehnologııalaryn paıdalanatyn alqap 34 myń gektardy quraıdy. Onyń ishinde tamshylatyp sýǵarý tehnologııasy 23 myń gektarǵa, jańbyrlatyp sýǵarý tehnologııasy 10 myń gektarǵa ornalastyrylǵan.
Oblystyń agroónerkásiptik keshen salasynda bıyl 16,7 mlrd. teńgeni quraıtyn 25 ınvestıtsııalyq jobany iske asyrý josparlansa, búgingi tańda 22 joba iske asyrylyp, 14,1 mlrd. teńge ınvestıtsııa tartyldy. Toǵyz aıda aýyl sharýashylyǵynyń negizgi kapıtalyna 82,2 mlrd. teńge ınvestıtsııa tartylyp, 145,9 paıyzǵa ulǵaıdy. Aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń eksporty 250,3 mln. AQSh dollaryn qurap, 1,4 esege artty.