Túrkistandyq maqtashylar ónimin sata almaı otyr – Májilis depýtaty
«Túrkistan oblysyndaǵy maqtashylar ala jazdaı eńbek etip ósirgen ónimin sata almaı otyr. Ózderińizge belgili Qazaqstan maqta óndirýge dúnıejúzinde eń qolaısyz óńirlerdiń biri. Onyń ústine topyraqtyń sorlanýy men aǵyn sýdyń tapshylyǵynan ol jerlerde basqa daqyl egýge múmkindik joq. Sondyqtan sharýalar maqta egýge májbúr. Maqta óndirisi – sharýalardyń negizgi tabys kózi. Sondyqtan qazirgi jaǵdaı eldegi áleýmettik shıelenisti týdyryp otyr. Sharýalar nesıeler jáne basqa qaryzdary boıynsha eseptese almaı otyr. Sonymen qatar kúzgi agrotehnıka sharalaryn ótkizýi, qysqa otynyn, malyna azyǵyn daıyndaýy qajet», - dedi Qaınar Abasov QR Premer-Mınıstrdiń birinshi orynbasary Roman Sklıarǵa joldaǵan depýtattyq saýalynda.
Halyq qalaýlysynyń aıtýynsha, Túrkistan oblysynda 1 mıllıonnan astam turǵynnyń áleýmettik-ekonomıkalyq jaǵdaıy maqta óndirisimen baılanysty.
«Qarajattyń bolmaýyna baılanysty sharýalar agrotehnıka sharalaryn tolyq kólemde júrgize almaıdy. Sapaly tuqymdardyń bolmaýy joǵary ónim alýǵa múmkindik bermeıdi. Ortasha ónimdiliktiń, maqta baǵasynyń tómendigi sharýalardy qatty qúızeltip otyr. Buǵan negizgi sebep, óndirilgen ónimniń basym kópshiligi deldaldar arqyly eksportqa shyǵarylady. Al ımporttaýshy elderde (Eýropa, Túrkııa) energııa baǵasynyń kúrt ósýine baılanysty maqta talshyǵyn óńdeýdiń ózindik quny edáýir óskendikten maqta talshyǵyna suranys kúrt tómendedi. Bul jaıt ekonomıkamyzdyń syrtqy faktorlarǵa táýeldiligin taǵy da kórsetip otyr», - deıdi ol.
Sondaı-aq depýtat óz saýalynda maqta ósiretin aımaqta toqyma fabrıkasy joqtyǵy máselesin kóterdi.
«Toqyma fabrıkasy bolsa qazirgi jaǵdaıǵa oń áserin tıgizer edi. Al kórshi memlekettiń ár oblysynda birneshe maqta-toqyma fabrıkalary bar. Sondyqtan ol jerde maqta baǵasymen jáne ony satýmen problema joq.
Joǵaryda aıtylǵandardy eskere otyryp, sizden shuǵyl túrde kelesi sharalardy qabyldaýyńyzdy suraımyz:
Birinshi – jergilikti atqarýshy organǵa sharýa qojalyqtarynan maqtany satyp alý boıynsha turaqtandyrý qoryn qurýdy tapsyrý.
Ekinshi – Agrarlyq kredıttik korporatsııasyna sharýalar ónimdi satqanǵa deıin kredıtter boıynsha uzartý máselesin sheshýdi tapsyrý.
Úshinshi – kóktemgi dala jumystaryna 10 qarashadan bastap 10 mlrd teńge kóleminde qarjy bólý.
Tórtinshi – ındýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi jergilikti atqarýshy organdarmen birlesip, óndirilgen ónimdi turaqty ótkizýdi qamtamasyz etýge múmkindik beretin toqyma fabrıkasyn salý máselesin pysyqtaý.
Besinshi – Qazaqstan maqtasynyń sapasyn jaqsartý jáne ony álemdik naryqqa shyǵarý úshin maqta sharýashylyǵyn damytýdyń memlekettik baǵdarlamasyn ázirleý jáne engizý qajet, oǵan jergilikti atqarýshy organdar men maqta óndirýshileri tartylýy tıis.
Altynshy – Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi joǵary sapaly maqta sorttaryn satyp alý máselesin pysyqtaýy jáne óńderilgen sapaly ónimderdi suranysy mol Azııa men Ońtústik-Shyǵys Azııa elderinde ótkizý joldaryn qarastyrýy kerek», - dedi Q. Abasov.