Túrki halyqtary bir-birine uqsas álipbıler qabyldaý bastamasyn kóterdi

Foto: Фото: Түркі академиясының баспасөз қызметі
ASTANA. QazAqparat - Astanada Túrki áleminiń ortaq álipbıi jónindegi komıssııanyń birinshi otyrysy ótip jatyr. Komıssııanyń mindeti - latyn álipbıine kóshý kezinde usynystar paketin ázirleý, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Jańa álipbıge kóshý árqashan memlekettiń ishki isi sanalady. Árbir memleket bul máseleni ózi sheshedi. Bizdiń mindetimiz – usynystar paketin ázirleý. Eger túrki memleketteriniń kez-kelgeni osyndaı sheshim qabyldasa, onda bul usynystardy álipbıdiń eń ońtaıly, utymdy nusqasyn tańdaý úshin paıdalanýǵa bolady. Árıne, ár memleket qandaı alfavıtti jáne qandaı formada qabyldaý kerektigin óz betinshe sheshedi. Biraq eger barlyq memleketter latyn álipbıine kóshetin bolsa, onda álipbılerdiń barynsha bir-birine jaqyn, túrli túrki halyqtarynyń ókilderi úshin ózara túsinikti bolǵanyn qalaımyz», - dedi Túrki akademııasynyń prezıdenti Shaın Mustafaev.


Ol birneshe ǵasyrlar boıy túrki halyqtary arab álipbıin qoldanǵanyn mysalǵa keltirdi. Onyń paımynsha, bul barlyǵy úshin túsinikti boldy. Osylaısha, zııaly qaýym ókilderi álipbıdiń ortaq uqsastyǵy arqasynda túrli túrki memleketterinde jaryq kórgen kitaptardy, eńbekterdi erkin oqı aldy.


«Búginde alfavıtter bir-birinen aıtarlyqtaı erekshelenetin bolsa, onda bizdiń halyqtarymyz ózgeniń ádebıetin, baspasóz habarlamalaryn, jalpy jazba mádenıetin túsinýi óte qıyn bolady. Eger bul álipbıler uqsas bolsa, onda baılanys jaqyndap, araqatynas erkin bolmaq. Bul bizdiń halyqtarymyzdyń mádenı jaqyndasýyna jáne búkil túrki áleminiń mádenı ıntegratsııasyna múmkindik beredi», - dep málim etti Shaın Mustafaev.


Ol túrki halyqtarynyń álipbıin latynǵa kóshirý máselesi HІH ǵasyrdyń aıaǵy men HH ǵasyrdyń basynda kóterilgenin eske saldy. 1926 jyly Bakýde ótken alǵashqy túrkologııalyq sezde túrki halyqtarynyń latyn álipbıine kóshýi týraly sheshim qabyldandy. 1939-1940 jyldarǵa deıin burynǵy Keńes Odaǵynyń barlyq musylman halyqtary latyn álipbıin qoldandy. Alaıda, keıin ol erikti sheshimmen kırıllıtsaǵa aýystyryldy.


Seıchas chıtaıýt