«Týrısterimizdi ózbekter qamap qoıypty»-respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
***
Keshe Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev óziniń demalysy ýaqytynda jumys saparymen Almaty oblysynyń Eńbekshiqazaq aýdanyndaǵy sharýa qojalyqtarynyń irgeli isterimen tanysyp, Asy jaılaýyndaǵy malshylar jıynyna qatysty. Elbasynyń respýblıkanyń ońtústik óńirine sapary jaıynda keńinen jazylǵan maqala «Egemen Qazaqstan» gazetinde «Jańashyl bastamanyń jarqyn kórinisi» degen taqyryppen berildi. Eńbekshiqazaq aýdany, Báıterek aýylyndaǵy «Kım A. G.» kókónis ósiretin jylyjaı jumysymen tanysýdan bastaǵan Nursultan Nazarbaevtyń Jetisý óńirindegi jumys saparyn egjeı-tegjeıli oqyǵyńyz kelse, basylymnyń búgingi nómirin jiberip almańyz.
Eldi meken, jer-sý, kóshe attaryn zaman talabyna saı ózgertý jónindegi jurtshylyqtyń usynys-pikirleri ýaqyt talaby ekenin eskeretin mezgil jetti. Óıtkeni tól ataýǵa ıe bolmaǵan eldi meken, jer-sý, kóshe attary áli kúni de jetip artylady. Sonyń biri Petropavl qalasyndaǵy onomastıka máselesi qozǵalǵan maqala «Egemen Qazaqstan» gazetinde «Eńseni ezip tur» degen taqyryppen berilgen. «Onomastıka máselesi - teriskeı úshin áli de ózekti. Oblys ortalyǵyndaǵy 300-ge tarta kóshelerdiń 40 shaqtysy ǵana tól ataýlarǵa ıe. Olardyń birazynyń óńirimizge esh qatysy joq. Al, 50-ge tarta kóshe áli kúnge deıin kommýnıstik dáýir men keńestik kezeńniń ıdeologııasyn aıǵaqtap tur. Eń ókinishtisi, keshegi patshalyq otarshyldyq pen totalıtarlyq kezeńniń sarqynshaqtary eńsemizdi ezip, namysymyzdy janshyp turatyny», - dep jazady basylym.
***
Ulyqtaý saltanatynan soń Elbasy qaıta qalyptastyrylǵan Úkimettiń tuńǵysh keńeıtilgen otyrysyna ózi qatysyp, bıliktiń aldyna besjyldyqqa baǵdarlanǵan tyń mindetter qoıdy. Sol jeksenbi, 17 sáýirdegi jıynnan soń, ertesine Úkimet solardy iske asyrýǵa qyzý hám qaýyrt kirisken bolatyn. Sodan ne shyqty? Osyny bilý úshin kúni keshe Mınıstrler kabıneti Prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń keńeıtilgen otyrysta bergen tapsyrmalaryn oryndaý baǵytyndaǵy memlekettik organdar jumystarynyń qorytyndysyn shyǵarǵandy. Bul jaıynda «Aıqyn» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Indýstrııalandyrýdyń ıgiligin kóretin kún jaqyn!» degen maqalada keńinen baıandalǵan.
Osy basylymda «Salany bilmeıtinder sansyratyp otyr» degen taqyryppen maqala jaryq kórdi. Jarııalanymda negizinen aýyl sharýashylyǵyna bólingen qarjynyń áli kúnge deıin naqty nátıje bermegenine qynjylys bildirilgen. «Agrarlyq salaǵa bólingen birneshe júzdegen mıllıard teńgelerdiń jıyntyǵy endigi trıllıon teńgeden de asqan shyǵar. Oılap qarasań osylardyń áserin ómirimizde sezinýge tıis edik. Biraq sezine almaı kelemiz. Mal basynyń ósimi jyl saıyn eń kóp degende úsh paıyz bolyp tur. Al qazaqstandyqtardyń tabıǵı ósimi 3 paıyzdan asyp ketken. Buǵan jyl saıyn otanyna keletin oralmandardy, sondaı-aq gasterbaıterlerdi qossańyz mal sharýashylyǵyndaǵy ósim bul salanyń damýyn qamtamasyz etý bylaı tursyn qajettilikti de óteıtindeı deńgeıde emes. Sondyqtan da bolar áli kúnge deıin et pen súttiń teń jartysynan astamyn ımporttap kelemiz», - dep jazady basylym.
***
Kompıýterlik tehnologııa damyǵan saıyn hakerlik te kúsh alyp keledi. ІT-saladaǵy qylmys qazir elimizge tańsyq emes. Hakerler bankterdegi seıfti kiltsiz ashatyn myqty mehanıkterge balama ispetti, kúshti qorǵanysy bar degen memlekettik organdardyń júıelerin buzyp kirý olar úshin túk emes. Elektrondy aqsha isteýge qunyqqan hakerler shabýylynan jeke fırmalar túgili, memlekettik organdar da saqtandyrylmaǵan. Jalpy 2003 jyly elimizde 17 veb-qylmys oryn alsa, 2 jyldan keıin 713-ke jetken. Ótken jyly ǵana mundaı qylmystardyń sany 2000-ǵa jetkenin málimdeldi. Mine osy qarqyndy damyp kele jatqan qylmys túriniń elimizdegi qanat jaıýy týrasynda «Alash aınasy» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Qazaq hakerleriniń qarymy qandaı?» degen maqalada aıtylǵan.
«Ońtústik Qazaqstan oblysynyń eń bıik núktesi sanalatyn Saıram shyńyna bet alyp, joǵalyp ketken týrısterimiz Ózbekstan Respýblıkasynyń terrıtorııasynan tabyldy. Olar qazir din aman», - dep jazady «Alash aınasy» gazeti búgingi sanyndaǵy «Týrısterimizdi ózbekter qamap qoıypty» degen maqalasynda. Basylymnyń atap ótýinshe, keshe tús qaıta belgili bolǵandaı, saıahatshylardy ózbekstandyq shekarashylar tutqyndapty. Al ózbek bıligi tarabynyń ne sebepti eki aptadan beri Qazaqstanǵa habar bermegeni, týrısterdiń týystaryn habardar etpegeni túsiniksiz.
***
«Varshavada Qazaqstan elshiliginiń bastamasymen polıak tilinde «Qobylandy batyr» dastany jaryq kórdi», - dep jazady «Kazahstanskaıa pravda» gazeti. Qazaqstannyń Polshadaǵy elshisi Alekseı Volkov basylymǵa jazǵan alǵysózinde: «Biz qazirgini jaqsy kórý úshin, ótkenge kóz júgirtemiz. Qazaqstan halqynyń birligi onyń tarıhynda erekshe orynǵa ıe, bul faktor árqashanda el sáttiliginiń kepili men damýynyń qozǵaýshy kúshi bolyp qala bermek», - dep atap ótken.