Turǵyndar aýyl ákimderine qandaı talaptar qoıady – saýalnama nátıjesi
25 shildede Qazaqstannyń birqatar óńirlerinde túrli deńgeıdegi 730 ákim tikeleı saılanady.
«Aýyl ákimderin saılaý – saıası jańǵyrýdyń jańa kezeńi. Osy kezeńnen bastap bizde «aýyl ákimi» deıtin taǵy bir saılanbaly laýazym paıda boldy. Osy ýaqytqa deıin Qazaqstanda bir ǵana saılanbaly laýazym bolǵan edi. Ol – QR Prezıdenti. Aldaǵy saılaýdyń ereksheligi – azamattardyń aýyldyq aýmaqtardy damytýǵa qatysýyn keńeıtý. Endi jergilikti mańyzy bar máselelerdi tikeleı aýyl turǵyndary sheshe alady. Sondaı-aq, saıası partııalar úshin de, belsendi azamattar úshin de saıası básekelestikti damytýǵa jaqsy múmkindik týyndap tur. ıAǵnı, ózin-ózi usyný tájirıbesi derbes azamattarǵa baq synaýǵa jol ashady», - dedi Mádına Nurǵalıeva.
Instıtýt dırektory aldaǵy saılaýdyń taǵy bir mańyzdy elementi retinde bıýlletenderde «Bárine qarsymyn» degen baǵannyń bolýyn aıryqsha atady. Onyń aıtýynsha, bul demokratııalyq tájirıbeniń damýynan týyndaǵan talap.
«Saılaý naýqany qyzyqty bastaldy deýge bolady. Myńdaǵan adam óz-ózin usynyp jatyr. Úmitkerlerdiń 60% -y ózin-ózi usynyp otyr. Qalǵan 40%-yn saıası partııalar usynǵan», - dedi Mádına Nurǵalıeva.
Buǵan deıin aıtylǵandaı, 25 shildede 730 aýyldyń ákimi saılaý arqyly qyzmetke keledi. Al jyl sońyna deıin taǵy 45 aýyl ákimi saılanýy tıis.
«2021 jyly barlyǵy 775 aýyl ákimi saılanady. Osylaısha jyl aıaǵyna qaraı aýyl ákimderiniń quramy úshten birge jańarady. Elimizde barlyǵy 2346-ǵa jýyq aýyl ákimi bar. Jyl saıyn birtindep jańaryp otyrady» - dep atap ótti Nur Otan partııasy qoǵamdyq saıasat ınstıtýtynyń dırektory.
Mádına Nurǵalıeva aýyl turǵyndaryn barynsha oılanyp daýys berýge shaqyrdy.
«Turǵyndarǵa aýyldyń naqty máselelerin sheshe alatyn, jaýapkershiligi mol, bilimdi jáne saýatty adamdy tańdaý durys ekenin túsiný kerek», - dedi sarapshy.
Nur Otan janyndaǵy qoǵamdyq saıasat ınstıtýty osy saılaýǵa baılanysty el arasynda saýalnama júrgizgen kórinedi.
«Biz eldiń pikirin terý arqyly aýyl ákimi bolýǵa laıyq adamnyń portretin jasaýǵa tyrystyq. Bolashaq ákimge qoıylatyn mindetti talaptar retinde aýyldyq respondentter joǵary biliminiń jáne basshy laýazymdardaǵy jumys ótiliniń bolýyn, sondaı-aq memlekettik tildi bilýin basty talap retinde qoıady. Saýalnamaǵa 3 myń aýyl turǵyny qatysqan bolatyn», - dedi Mádına Nurǵalıeva.
Eske salsaq, 14 shildede atalmysh saılaýǵa túsetin úmitkerler úgit-nasıhat jumystaryn bastap ketken bolatyn. https://kaz.inform.kz/news/akim-saylauy-kanday-tartippen-otedi_a3809786
Zańǵa engizilgen ózgertýler men túzetýler boıynsha, bul shara 24 shilde saǵat 0.00-ge deıin jalǵasady.
Saılaý naýqanynyń jalpy merzimi – 30 kún. Al is basyndaǵy ákimniń ókilettik merzimi aıaqtalǵan jaǵdaıda saılaý 40 kún buryn jarııalanady jáne jumys istep turǵan ákimniń ókilettik merzimi aıaqtalǵanǵa deıin 10 kún buryn ótýi tıis; – Іs basyndaǵy ákimniń ókilettigi toqtatylǵan jaǵdaıda saılaý ákimniń ókilettigi merziminen buryn toqtatylǵan kúnnen bastap bir aı ishinde taǵaıyndalady jáne taǵaıyndalǵan kúninen bastap 30 kún ishinde ótýi tıis. Kandıdattardy usyný saılaý jarııalanǵannan keıingi kelesi kúni bastalyp, saılaý kúninen 15 kún buryn aıaqtalady. ıAǵnı, taǵaıyndaý merziminiń uzaqtyǵy 14 kúnge jetýi múmkin. Osy ýaqyt ishinde kandıdat tirkeýge qajetti qujattardy jınaýmen aınalysady. Kandıdattardy tirkeý saılaý kúninen 10 kún buryn aıaqtalady. Osy kezeńde aýmaqtyq saılaý komıssııasy usynylǵan qujattardyń durystyǵyn tekseredi. Saılaý kúniniń aldyndaǵy sońǵy onkúndikte úgit-nasıhat is-sharalary jáne saılaýdyń ózine daıyndyq júzege asyrylady. Saılaý ótkizilgennen keıin úsh kún ishinde qorytyndy shyǵarylady, jeti kún ishinde saılanǵan ákimdi tirkeý júzege asyrylady. Bul rette saılanǵan ákimniń ókilettigi ony tıisti aýmaqtyq saılaý komıssııasy tirkegen kezden bastalady. Aldaǵy saılaýdy úılestiretin saılaý komıssııalarynyń ókilettikteri de naqtylanǵan. Saılaýdy taǵaıyndaýǵa, kandıdattardy usynýǵa jáne tirkeýge baılanysty negizgi saılaý is-sharalaryn aýdandyq (qalalyq) aýmaqtyq saılaý komıssııalary júzege asyrady. Daýys berý kúnine baılanysty saılaý rásimderin ýchaskelik saılaý komıssııalary iske asyrady. Oblystyq aýmaqtyq saılaý komıssııalaryna zańdylyqtyń saqtalýyn baqylaý, sondaı-aq qarjylyq, materıaldyq-tehnıkalyq jáne ádistemelik qamtamasyz etý máseleleri júktelgen. Ortalyq saılaý komıssııasy saılaý zańnamasynyń birkelki qoldanylýyn, aýmaqtyq saılaý komısısıalary qyzmetiniń «Saılaý týraly» zańnama talaptaryna sáıkestigin baqylaýdy, sondaı-aq naýqandy jalpy ádisnamalyq súıemeldeýdi júzege asyrady. Kandıdat tóleıtin saılaý jarnasynyń mólsheri QR zańnamasynda belgilengen eń tómengi jalaqynyń bir eselengen mólsherinde teń – 42 500 teńge.
Alǵashqy lekpen ákimin saılaıtyn edi mekenderdiń tolyq tizimin myna siltemeden kórýge bolady.
Óńirlerdiń aýqymyn esepke almastan saralaıtyn bolsaq, bul jolǵy saılaýda ákimin anyqtaıtyn eldi mekender sany boıynsha Aqmola oblysy kósh bastap tur. Munda bir kúnde 95 aýyl men aýyldyq okrýgtiń, aýdandyq mańyzy bar qala men kenttiń ákimi saılanady. Alǵashqy úshtikti Shyǵys Qazaqstan (77) jáne «Qaraǵandy oblystary (75) túıindep tur. Al Mańǵystaý oblysynda bul joly bar-joǵy 10, Atyraý oblysynda 18 eldi mekenniń ákimi tikeleı saılaý arqyly qyzmetke kelmek.