Tumaýǵa qarsy vaktsınalaý koronavırýsqa qatysty jaǵdaıdy jeńildetedi - Jazıra Emberdıeva
«Kúzgi ári qysqy merzimde bizdiń klımattyq aýmaqta únemi JRVI men tumaýǵa shaldyǵý deńgeıi joǵarylaıdy. Jyl saıyn Qazaqstanda 500 myńnan 1 mıllıonǵa deıin JRVI jaǵdaıy tirkeledi, onyń ishinde JRVI-men aýyrǵandardyń basym bóligin 14 jasqa deıingi balalar quraıdy. Qazirgi epıdemııalyq maýsym COVID-19 boıynsha epıdemıologııalyq ahýalǵa baılanysty alańdatyp otyr. Bul turǵyda tumaýǵa qarsy ekpe saldyrýǵa keńes beremiz. Koronavırýs ınfektsııasy indetine baılanysty bıyl ekpe salý naýqany eki apta buryn bastaldy, ıaǵnı 2020 jylǵy 15 qańtardan iske asyryldy. Ol úshin óńirlerde 5 myńnan astam pýnkt uıymdastyryldy. JRVI men tumaýdyń epıdemııalyq maýsymy qazan aıynan bastap mamyr aıyna deıin jalǵasady», - deıdi J. Emberdıeva.
Onyń aıtýynsha, aldaǵy epıdemıologııalyq kezeńdegi Qazaqstandaǵy tumaý úsh shtammen belgilenip otyr. Bul rette A (H1N1), A (H3N2), sondaı-aq B shtamy qamtylǵan. Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń nusqaýy boıynsha bular úshvalentti vaktsına quramyna engizildi.
Munymen qosa ol tumaýǵa qarsy vaktsınalaýdan bólek JRVI men tumaýdyń aldyn alýǵa arnalǵan tıisti sharalar bar ekenin eske saldy. Bul turǵyda adamdar kóp jınalatyn jerlerde kóp júrmeý, jabyq ǵımarattar men qoǵamdyq oryndarda maska taǵý, respıratorlyq tártipti saqtaý, aýrý belgileri bar adamdarmen qarym-qatynasty shekteý, qoldy jıi jýyp otyrý, ǵımarat ishin jıi jeldetý sekildi qarapaıym sharalardy oryndaý kerek.
«Ár adam tıisti nusqaýlardy oryndaı otyryp, ımmýnıtetin kótere alady. Osy oraıda S dárýmeni bar ónimderdi kóbirek alý kerek, ıaǵnı múkjıdek, ıtmuryn, qaraqat, lımon jáne basqa da jemister bar. Dárigerdiń kelisimi boıynsha ımmýnıtet kóteretin preparattardy qabyldaý kerek, dárýmendermen. Sonymen qatar salaýatty ómir saltyn ustanyp, dene shynyqtyrýmen, taza aýada júgirýmen shuǵyldanǵan jón. Kúndelikti aqýyzy bar taǵamdarǵa, kókónister men jemis-jıdekke erekshe mán berý kerek. Qant kólemi joǵary gazdalǵan sýsyndardan tartyný qajet», - dedi maman.
Ortalyq jetekshisiniń sózine qaraǵanda, tumaýǵa qarsy vaktsınalaý koronavırýs ınfektsııasy jeńil formada ótýine, ıaǵnı aýrýdy asqyndyrmaýǵa yqpal etedi.
«Tumaýǵa qarsy maýsymdyq vaktsına 50 jyldan astam ýaqyt paıdalanylyp keledi. Ekpeni mıllıondaǵan adam alady, onyń qaýipsiz ekeni ýaqytpen tekserilgen. Jyl saıyn dárilik zattardy retteý boıynsha memlekettik ári ulttyq organdar jańa vaktsınany tyńǵylyqty zertteıdi. Tek osydan keıin lıtsenzııa beriledi. Sonymen qatar, barlyq elderde tumaýǵa qarsy ımmýndaýdan keıin keri áser bolǵan jaǵdaılardy baqylaý men zertteý júıeleri qyzmet etedi», - dedi J. Emberdıeva.
COVID-19-ǵa qarsy vaktsınalaýǵa toqtalǵan ol, atalǵan vaktsına ázirge daıyn emestigin, sondaı-aq álemniń birqatar elinde ǵylymı zertteýler júrip jatqanyn eske saldy.
«Ekinshiden, tájirıbe kórsetkendeı, koronavırýs ınfektsııasynyń aldyn alýdyń utymdy sharasy retinde áleýmettik araqashyqtyqty saqtaý, qoǵamdyq oryndarda maska taǵý, qoldy jıi jýyp otyrý mańyzdy. Sonymen qatar, COVID-19 indeti 80 paıyz jaǵdaıda sımptomsyz formada ótýi múmkin ekenin bilemiz», - dedi Jazıra Emberdıeva.