Toqtaǵan óndiris, izdeýdegi basshy: «Azııa avtonyń» ótkeni men búgini
Tarıhyna úńilsek
Áýeli holdıngtiń qalaı qurylǵanyna azdy-kem kóz júgirtip ótsek. «BIPEK AVTO – AZIıA AVTO» tarıhy 1992 jyldan bastalady. Óskemendik kásipker Anatolıı Balýshkın sol kezderi tapshy bolǵan VAZ kólikterin qalaǵa jetkizýmen aınalysýdy maqsat etedi. Іsi alǵa basqan ol 1996 jyly tek Óskemenmen shektelmeı, 4 qalaǵa qanat jaıǵan.
Araǵa 4-5 jyl salyp LADA jáne SKODA avtokólikterin ımporttap, Qazaqstannyń barlyq iri shaharynda avtoortalyqtar qurady. Jobalaryn júzege asyrý úshin Úkimetten mol qarajat alady. Sóıtip, «BIPEK AVTO – AZIıA AVTO» eldegi kólik qurastyratyn iri holdıngke aınalady. Tek Shyǵys Qazaqstannyń ózinde muqym eldi eleń etkizgen jaǵdaılar bolmaı turyp munda 5 myńǵa jýyq adam jumys istegen.
Endi sol jaǵdaılardyń qalaı jáne neden bastalǵanyn eske túsirip kórelik. 2020 jyly QR Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi atalǵan holdıngke qanshama jyl boıy memleket tarapynan qomaqty qarjy bólingenimen onyń ózine júktelgen mindetterdi durys oryndamaǵanyn málimdedi.
«QR IIDM jáne «Azııa Avto» AQ arasynda jasalǵan 2017 jylǵy 7 sáýirdegi Ónerkásiptik jınastyrý týraly kelisim jáne 2019 jylǵy 4 qarashadaǵy №1 qosymsha kelisim Astana qalasyndaǵy mamandandyrylǵan aýdanaralyq ekonomıkalyq sottyń 2020 jylǵy 24 tamyzdaǵy №7119-20-00-2/6894 sheshimimen kúshin joıyp, Holdıng tarapynan mindettemelerin oryndamaǵany úshin buzyldy. Memlekettik preferentsııalardyń bolmaýy kásiporynnyń aǵymdaǵy óndirisine jáne jumys úderisine esh áser etpeıdi. Kelisimniń buzylýy Holdıng basshylyǵyn buǵan deıin ózderine alǵan mindettemelerin oryndaýǵa yntalandyrý úshin jasaldy. Kompanııa qurylǵan sátten bastap 18 jyl boıy óndirisine qoldaý kórsetilip keldi. Biraq, óndiristi modernızatsııalaý jáne qazaqstandyq qamtý deńgeıin arttyrý jónindegi kelisimde kózdelgen mindettemelerin oryndamady», - degen edi sol kezde mınıstrliktiń Indýstrııalyq damý jáne ónerkásiptik qaýipsizdik komıtetiniń tóraǵasy bolǵan Marat Qarabaev (qazirgi IIDM basshysy – red.).
Osydan keıin Anatolıı Balýshkın Óskemende «galstýksiz kezdesý» ótkizemin dep jýrnalısterdi jınady. Sonda mınıstrliktiń jasaǵan málimdemesiniń shyndyqqa múlde janaspaıtynyn aıtyp, kompanııada jumys isteıtin myńdaǵan adamnyń narazylyqqa shyǵýy múmkin ekenin jetkizdi. Alaıda iske qatysty tergeý bastalǵanda Balýshkınniń elden ketip qalǵany jaıly habar tarady. Sodan soń Bas prokýratýra mıllıarderge izdeý jarııalady.
«AZIıA AVTO» AQ kompanııalar tobynyń negizgi aktsıoneri jáne dırektorlar keńesiniń tóraǵasy A.M.Balýshkındi QR Qylmystyq Kodeksiniń 190-baby 4-bóliginiń 2-tarmaǵyna sáıkes, «qamaý» túrindegi bultartpaý sharasyna sanktsııa berildi. Oǵan halyqaralyq izdeý jarııalandy. Kúdiktiniń óz azamattyǵyn ózgertýine qatysty mán-jaı da tekserilip jatyr», - delingen sondaǵy Bas prokýratýranyń baspasóz qyzmeti taratqan málimette.
Basshylarynyń biri Chehııada ustaldy
Holdıng jumysynyń toqtaýyna baılanysty Shyǵys Qazaqstanda jumyssyz qalǵan 5 myń adamnyń máselesin sheshýge óńir bıligi den qoıdy. 2021 jyldyń basynan beri talaı jınalys, kezdesý ótip, qyzý kelissózder júrgizilip, qarasha aıyna qaraı túgel derlik jańa jumysqa ornalastyryldy.
Sol jyly kúzde Óskemendegi «Azııa Avto Qazaqstan» kompanııasynyń basshysy Anton Nenahov ormanda asylyp turǵan kúıinde tabyldy. Oblystyq Polıtsııa departamenti osyǵan baılanysty Óskemen qalalyq Polıtsııa basqarmasy Ertis polıtsııa bóliminiń QR Qylmystyq Kodeksiniń 105-baby 1-bóligimen (ózin-ózi óltirýge ıtermeleý) sotqa deıingi tergeý amaldaryn bastaǵanyn habarlaǵan-tuǵyn. Bir aıta keterligi, kompanııada 2013 jyldan beri jumys istegen marqum basshylyq laýazymǵa 2021 jyldyń tamyzynda ǵana kelgen. ıAǵnı, tek bir aıǵa jeter-jetpes ýaqyt qana osy qyzmette boldy.
2022 jyldyń basynda «BIPEK AVTO – AZIıA AVTO» holdıngi basshylarynyń biri Chehııada ustaldy.
«Chehııa astanasy Pragada Qazaqstan ІІM Interpol ulttyq ortalyq bıýrosynyń suraýy boıynsha asa iri mólsherde alaıaqtyq jasaǵany úshin ShQO Ekonomıkalyq qylmystar departamenti izdeý salǵan «BIPEK AVTO – AZIıA AVTO» kompanııalar toby basshylarynyń biri ustaldy», - dedi QR Іshki ister mınıstrliginiń ókili Shuǵyla Turlybek.
Byltyrǵy jazda Ekonomıkalyq resýrstardyń zańsyz shoǵyrlanýymen kúres jónindegi komıssııa kásipker Anatolıı Balýshkınniń 77 jyljymaıtyn jáne 1 myń jyljymaly múlkin sotqa deıin tárkileý týraly ótinishhattyń sotqa jiberilgenin habarlaǵan.
2023 jyldyń aqpan aıynda Qarjylyq monıtorıng agenttigi «AZIıA AVTO» AQ basshysyn sotqa shaqyrdy.
«Qazaqstannan tys jerde júrgen jáne kelýden jaltaryp júrgen kúdikti 1970 jyly týǵan Anatolıı Balýshkın 10 aqpanda saǵat 17:00-ge deıin Óskemen qalasy, Novatorov kóshesi, 7/2 mekenjaıynda ornalasqan Shyǵys Qazaqstan oblysy boıynsha Ekonomıkalyq tergeý departamentiniń ákimshilik ǵımaratyna kelýi qajet. Tergeý áreketterine qatysý úshin kúdikti A.M.Balýshkın qorǵaýshyny óz betinshe shaqyrýǵa nemese qylmystyq protsesti júrgizetin organnyń qorǵaýshynyń qatysýy týraly ótinishhat berýge (QR QPK-niń 68-baby) quqyly. Qorǵaýshyny kúdikti nemese onyń zańdy ókilderi, olardyń atynan ózge de adamdar shaqyrmasa, qorǵaýshynyń qatysýyn qylmystyq protsesti júrgizetin organ qamtamasyz etedi (QR QPK-niń 67-baby)», - delingen agenttik habarlamasynda.
Osy rette, QazAqparat tilshisi ShQO boıynsha Ekonomıkalyq tergeý departamentine habarlasyp kórdi. Departamenttiń baspasóz qyzmeti sol kúni Anatolıı Balýshkınniń kelmegenin málim etti.
3 mamyr kúni QR Qarjylyq monıtorıng agenttigi «BIPEK AVTO – AZIıA AVTO» AQ dırektorlar keńesiniń tóraǵasy Anatolıı Balýshkınge, atalǵan AQ-nyń bas dırektory Erik Saǵymbaevqa jáne kompanııalar tobynyń top-menedjerlerine qatysty sotqa deıingi tergeýdiń jalǵasyp jatqanyn habarlady.
«A.Balýshkın men E.Saǵymbaev banktik qaryzdardy óteýden jáne bıýdjetke salyq tóleýden jaltarý maqsatynda jymqyrǵan. Urlanǵan aqsha óndiristi 50% lokalızatsııalaý shartymen avtokólik quraldaryn ónerkásiptik qurastyrý zaýytyn salýǵa arnalǵan bolatyn. Olar qarajatty bankte kepildegi taýarlardy baqylaýyndaǵy kompanııalarǵa qaıta resimdeý, «Azııa-Bıpek AVTO» kompanııalar tobynyń qyzmetkerlerine jalǵan syılyqaqylar berý jáne Birikken Arab Ámirlikterindegi kompanııamen jalǵan kelisimshart jasasý arqyly shottan shyǵaryp alǵan», - delingen agenttiktiń baspasóz qyzmeti taratqan málimette.
Sottyń sońǵy sheshimin kútýde
Talaı jyl dúrildep turǵan holdıngtiń qazirgi jaǵdaıynan, aldaǵy taǵdyrynan qandaı da bir habar bar-joǵyn bilý úshin óńir ákimdigine júgindik. Belgili bolǵandaı, sot protsesi júrip jatqandyqtan ázirge «BIPEK AVTO – AZIıA AVTO-nyń» Shyǵys Qazaqstan aýmaǵyndaǵy barlyq zaýytynyń jumysy toqtap tur. Aımaq basshysy Danıal Ahmetov sáýir aıynyń ortasynda ótken halyq aldynda esep berý kezdesýinde bul másele týraly suraqqa jaýap berdi.
«Biz mundaı úlken óndiristen aıyrylyp qalǵymyz kelmeıdi. Sot protsedýralary aıaqtala salysymen zaýytty qaıta jandandyrý úshin bar kúshimizdi salamyz. Ázirge sottyń sońǵy sheshimin kútýimiz kerek. Aldaǵy ýaqytta osy baǵytta jumys isteıtin kompanııa tabylady dep senemin», - dedi ákim.
Bul oraıda kóptiń kókeıindegi júrgen birden-bir másele – Anatolıı Balýshkınge tıesili bolǵan demalys bazalarynyń taǵdyry. Sot bastalǵaly beri «Rahman qaınarlary» sanatorııi, «Nurtaý» shıpajaıy jáne «Port-Fortýna» demalys bazasy jumysyn toqtatqan. Jurt bul demalys oryndarynyń jabylmaýyn tileıdi. Soǵan oraı ShQO ákimdigi quzyrly organdarmen kelissóz júrgizip, bıyl «Nurtaý» demalys bazasynyń ashylýyna qol jetkizdi.
«Nurtaý» bazasyna ashyla salysymen myńdaǵan adam baryp jatyr. Endi «Rahman qaınarlary» sanatorııi de jumys isteýi úshin kelissózder júrgizip jatyrmyz. Ol da osylaı el ıgiligine beriledi degen senimdemin», - dedi D.Ahmetov.
Demalys bazalaryna qatysty máseleniń anyq-qanyǵyn bilý úshin Shyǵys Qazaqstan oblysynyń Kásipkerlik jáne ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damý basqarmasyna resmı suraýhat joldap kórdik.
«Oblystyq Ekonomıkalyq tergeý departamenti «BIPEK AVTO – AZIıA AVTO-nyń» kompanııalar tobynyń laýazymdy tulǵalaryna qatysty qylmystyq is qozǵaǵan. Múliktik zalaldy óteý jáne azamattyq talapty óteý bóliginde úkimniń oryndalýyn qamtamasyz etý úshin kompanııa múlkine arest qoıylǵan. Qazirgi ýaqytta qylmystyq protseske qatysýshylarǵa tergeý áreketteriniń aıaqtalǵany týraly habarlandy jáne is materıaldary tanysýǵa berildi. Nátıjeleri boıynsha is mán-jaıdy qaraý úshin prokýratýraǵa jáne sotqa jiberiledi. Ózge aqparat QR Qylmystyq is júrgizý kodeksiniń 201-babyna sáıkes jarııa etilýge jatpaıdy, - delingen basqarma basshysy Eldos Baırahmetov joldaǵan jaýapta.
P/s: Úsh jylǵa jýyq ýaqyt ótse de núktesi áli qoıylmaǵan «BIPEK AVTO – AZIıA AVTO» holdıngine qatysty máseleniń búgingi túıini osyndaı. Sot sheshimi shyqpaı turyp, kompanııa jumysy jandana qoımaıtyny anyq. Oqıǵanyń ary qaraı órbýi tilshi nazarynda bolady.