«Tili múkis balalar nege kóbeıip barady?» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý

ASTANA. 2 sáýir. QazAqparat - Qazaq aqparat agenttigi respýblıkalyq basylymdarda 2 sáýir, senbi kúni shyqqan ózekti materıaldarǵa sholýdy usynady.

***

«Keshe Aqordada Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev EQYU Parlamenttik Assambleıasynyń Bas hatshysy Robert Spenser Olıverdi jáne EQYU Parlamenttik Assam­bleıa­sy delegatsııasynyń basshysy - EQYU-nyń qysqa merzimdi baıqaýshylarynyń Arnaıy úılestirýshisi Tonıno Pı­tsýlany qabyldady», - dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti búgingi nómirindegi «Jańa anyqtama beretin ýaqyt» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń atap ótýinshe, áńgime barysynda Qazaq­stan­da ótetin aldaǵy prezıdenttik saılaýdyń máselesi talqy­landy. Biz aldaǵy kezekten tys prezıdenttik saılaý halyq­ara­lyq standarttarǵa sáıkes óte­ti­nine senimdimiz, - dedi kezdesýden keıin jýrnalısterge arnal­ǵan brıfıng barysynda T.Pıtsýla.

Osy basylymnyń jazýynsha, Astanada QR Memlekettik hatshysy - Syrtqy ister mınıstri Qanat Saýdabaev TMD Atqarýshy komıtetiniń tóraǵasy - Atqarýshy hat­shysy, TMD-ǵa múshe memleketter tarapynan baı­qaý­shy mıssııasynyń jetekshisi Sergeı Lebedevti qabyldady. Kezdesý barysynda Q.Saýdabaev áńgimelesýshi tarap­ty aldaǵy ýaqytta ótetin saı­laýǵa daıyndyq barysymen ta­nystyra otyryp, Qazaqstan halyqaralyq standarttarǵa saı ashyq ári ádil saılaý ót­ki­zýge daıyn ekendigin aıta kele, «Biz elimizde halyqaralyq baı­­qaý­shylardyń belsendi ári jemisti jumys jasaýyna múdde­li­miz jáne oǵan barlyq jaǵdaı jasalyp otyr, - depti.

***

Atyraýda tuńǵysh ret júkti áıelge bir mezgilde eki operatsııa jasaldy. Júz adamnyń birinde sırek kezdesetin «Marfan sındromy» syrqatyna ushyraǵan júkti áıelge kesar tiligi men júregine jasalǵan operatsııa sátti ótti. Bul jaıynda «Aıqyn» gazetiniń senbilik sanyndaǵy «Júkti áıelge bir mezgilde eki operatsııa jasaldy» degen maqalada aıtylǵan. Atyraý oblystyq perzenthanaǵa jedel járdemmen aýyr halde jetken 30 jastaǵy Marınanyń jatyryndaǵy jeti aılyq balany aman saqtap qalý úshin oblystyq perzenthananyń bas dárigeri Uljan Hasanova qalalyq aýrýhananyń bilikti mamandarynyń kómegine júgingen. Jazylǵan jaıt týraly tereńirek bilgińiz kelse, basylymnyń búgingi sanyn jiberip almańyz.

Bir jarym mıllıard turǵyny bar Qytaıda top jaryp shyqqan baýyrymyz Qanat Islam kúni keshe resmı túrde Qazaq eliniń azamaty atandy. Osyǵan oraı «Aıqyn» gazeti talantty boksshymen aradaǵy shaǵyn suhbatty oqyrman nazaryna usynyp otyr. Basylym tilshisiniń barlyq saýaldaryna tushymdy jaýap bergen ol: «Qytaıda resmı emes derek boıynsha 2 mıllıonǵa jýyq qazaq bar. Bolashaǵynan úmit kútetin inilerim kóp. Talantty jastardy elge tartyp, eki el arasynda altyn kópir bolǵym keledi», - deıdi.

***
«Tili múkis balalar nege kóbeıip barady?». «Alash aınasy» gazetinde osy taqyryppen jaryq kórgen maqalada qazirgi ýaqytta sábılerdiń arasyndaǵy til múkistiginiń kóbeıip bara jatqandyǵy jaıynda keńinen jazylǵan. «Baıqasańyz, búginde elimizde tiliniń múkistigi bar balalar jıi kezdesetin boldy. Kóptegen dybysty durys aıtpaı, buzyp aıtatyndar kóp. Baıaǵyda «r» árpin «yl» nemese «ǵy» dep oqıtyndardy ǵana kórýshi edik, qazir «q» men «g» árpin «t» qylyp, «r»-dy «m»-ǵa aýystyryp, «l»-ny «ý»-men almastyryp, «s», «sh», «j», «z» áripterin «ch» qylyp aıtatyndar barshylyq. ıAǵnı dybystalý jaǵynan bir-birimen bes qaınasa sorpasy qosylmaıtyn áriptermen almastyrý úlken problema. Balabaqshaǵa barsańyz dybysty durys aıtatyn balany sham alyp áreń tabasyń», - dep jazady basylym.

«Alash aınasy» gazetiniń turaqty «Dat!» aıdarynda kúıshi, kompozıtor, «Aq jaýyn» Memlekettik kameralyq orkestriniń kórkemdik jetekshisi Seken Turysbekovpen aradaǵy suhbat «Kim bolsa da, eń birinshi ultqa qyzmet etýi tıis» degen taqyryppen berilgen. Basylymnyń barlyq saýaldaryna tuşymdy jaýap bergen ol: «Kúıdiń kıesi degen bar, sol kıeniń urýynan qorqýymyz kerek. Úrkip barýymyz kerek ne nársege de. Búginde kúıdi estradaǵa da, tipti shyńǵyrtyp rokqa da saldyq. Óıtip kúıdi damytqanymyz qurysyn. Men únemi aıtamyn: eger Qurmanǵazy men Táttimbet tirilip keler bolsa, tóbelerin oıar edi talaıdyń», - deıdi.

***

Májilis Tóraǵasynyń orynbasary Jánibek Káribjanov bastaǵan Qazaqstan delegatsııasy Tegeran qalasynda ótken Naýryz merekesine arnalǵan jıynǵa qatysty, - dep jazady «Kazahstanskaıa pravda» gazeti. Osy jıyn barysynda Qazaqstan delegatsııasynyń basshysy Iran Islam Respýblıkasynyń Prezıdenti M.Ahmadınejadpen kezdesti. M.Ahmadınejad Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń BUU qaýlysyn qýattaǵanyna jáne qazaqstandyq delegatsııanyń Halyqaralyq Naýryz merekesiniń II jıynyna qatysqanyna rızashylyq bildire otyryp, Naýryzdyń kórshi memleketterdiń ortaq merekesi retinde ulttar baılanysynyń artýyna sebep bolatynyn jetkizdi. Ol eki jaqty qarym-qatynasqa toqtalyp, Iran men Qazaqstan baılanysynyń damýy úrdisine joǵary baǵa berip, osy yntymaqtastyq odan ári nyǵaıa túsedi dep senim artty.