Teri óńdeýshiler qaýymdastyǵy Májilis depýtatynyń saýalyna jaýap qatty

NUR-SULTAN. QazAqparat – Ótken aıdyń sońynda Májilis depýtaty Syrym Ertaev teri men jún eksportyna salynatyn kedendik bajdy alyp tastaýdy usynyp, Úkimetke depýattyq saýal joldaǵan bolatyn. Áńgime iri qara terisiniń eksportyna ár tonna úshin salynatyn 200 eýro kólemindegi kedendik baj týraly bolyp otyr. Qazaqstannyń bylǵary shıkizaty men jún-teri óńdeýshiler qaýymdastyǵynyń ókilderi osy saryndaǵy usynystardyń qaıta-qaıta Parlament qabyrǵasynan aıtylýyna alańdaýly. QazAqparat atalǵan qaýymdastyqtyń osy depýtattyq saýalǵa oraı redaktsııaǵa joldaǵan materıalynyń eń mańyzdy tustaryn yqshamdap usynady.

Materıal mátinindegi málimet boıynsha, qazir qaýymdastyqtyń quramynda iri qaranyń terisin óńdeıtin 12 tseh bar. Al qoıdyń terisi men júnin óńdeıtin 13 kásiporyn jumys istep tur. Ol kásiporyndardyń ujymynda uzyn sany 1000 adam jumys isteıdi. Olardyń jalpy qarjy aınalymy 20 mlrd teńge bolǵandyqtan, bıýdjetke aıtarlyqtaı salyq tólep otyr.

Qaýymdastyq ókilderi sıyr terisiniń eksportyna salynyp otyrǵan kedendik bajdyń kúshi joıylsa, atalǵan kásiporyndarǵa bankrot qaýpi tónýi múmkin dep esepteıdi. Óıtkeni teri óńdeýshi zaýyttar sapaly shıkizattan qaǵylyp, tapsyrys mindettemlerin oryndaı almaı qalýy yqtımal.

Osy jáne ózge de ýájderdi alǵa tartqan qaýymdastyq músheleri kedendik bajdyń kúshin joımaı-aq, maldyń terisi men júnin shıkizat kúıinde suranysqa ıe taýarǵa aınaldyrýdyń joldaryn usynady. Olar:

- salanyń jumysyn bir ǵana memlekettik organnyń quzyryna qaratý (qazir bul salanyń keıbir máselelerin Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi, keıbir tustaryn Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi úılestiredi);

- «Atameken» ulttyq kásipkerler palatasynyń aıasynda tıisti memlkettik organdar men ǵylymı orta ókilderin, bylǵary jáne jún-teri shıkizatyn óndirýshi kásiporyndardyń mamandaryn, aıaq kıim men jıhazǵa qajet bylǵary galantereıasyn óńdeýshilerdi, fermerlerdi qatystyrý arqyly salany damytý josparyn ázirleý;

- iri qara terisiniń eksportyna tyıym salý nemese ár tonnasy úshin alynatyn kedendi baj mólsherin 200 eýrodan 500 eýroǵa deıin kóterý;

-«Atameken» UKP jáne «Báıterek UBK» AQ qoldaýymen bylǵary men jún-teri óńdeýge qajet qondyrǵylardy jeńildetilgen lızıng arqyly satyp alýǵa múmkindik beretin baǵdarlamany iske asyrý;

- Almaty jáne Nur-Sultan qalalarynda teri óńdeýge qajet hımııalyq reagentterdi saqtaıtyn qoımanyń jumysyn jolǵa qoıyp, onyń kommýnaldyq jáne tehnologııalyq shyǵyndaryn bıýdjet esebinen sýbsıdııalaý;

- eksportqa shyǵarylǵan bylǵary jáne óńdelgen jún-teri ónimderiniń ár túrine jeke-jeke sýbsıdııa taǵaıyndaý;

- teri óńdeýshi kásiporyndardyń mal terisin jeke tulǵalardan qolma-qol aqshaǵa satyp alýyna ruqsat berý;

- teri satýdan alynatyn 10 paıyzdyq jeke tabys salyǵynyń kúshin joıý.

«Depýtat teri men júndi qandaı teri ekenin anyqtamastan, kúresinge tastap, shiritip jatyrmyz degen ýáj aıtady. Sony alǵa tartyp, jún men terige salynatyn eksporttyq baj salyǵyn alyp tastaýdy usynǵan eken. Bul jerde negizinen kereksiz bolyp shirip jatqan jylqy terisi men qoı terisi, al iri qara mal terisi - suranysqa ıe taýar. Jylqy men qoı terisine o bastan eksporttaýǵa eshqandaı shekteý ne baj salyǵy joq, kedendik kodtary da bólek. Qazaqstanda jarty jylda tek bir ǵana teri óńdeý zaýyty 100 000 teri óńdedi. Sondyqtan barlyǵy 66-aq myń teri eksporttaldy deý de qısynǵa kelińkiremeıdi.

Bylǵary jáne jún-teri óńdeý salasyn daıyn ónim shyǵaratyndaı deńgeıge jetkizý úshin birlesip kúsh salýymyz kerek. Bul ekonomıkaǵa mýltıplıkatıvti áser beredi. Sonyń arqasynda eksportty ártaraptandyryp, ımportqa táýeldilikti azaıtýǵa bolady», - dep jazylǵan qaýymdastyń hatynda.

Eske salsaq, senator Muhtar Jumaǵazıev barlyq óńirde teri men júndi qabyldaýdyń pýnktterin qurýdy usynǵan bolatyn.

Foto: inbusiness.kz