Tergeý organdarynyń protsessýaldyq sheshimderin prokýrorlar maquldaıdy
2020 jyly 31 jeltoqsanda Memleket basshysynyń negizgi protsessýaldyq sheshimderdi prokýrormen kelisý týraly tapsyrmasyn oryndaý maqsatynda «QR keıbir zańnamalyq aktilerine qylmystyq protseste azamattardyń quqyqtaryn qorǵaýdy jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyldy kúsheıtý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań kúshine engen edi.
«Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev óz Joldaýynda qylmystyq protsesterdi halyqaralyq standarttarǵa jaqyndatý maqsatyn qoıdy. Osyǵan baılanysty, qylmystyq jáne qylmystyq-protsesýaldyq kodeksterge ózgerister engizildi. Endi prokýrorlar 31 jeltoqsannan bastap, tergeý organdary qabyldaıtyn bes mańyzdy sheshimge kelisim beredi. Olardyń qataryna adamdy kúdikti dep esepteý, qylmyskerlerdiń áreketin saralaý, qylmystyq isti toqtatý týraly shyǵarylatyn qaýlylar jatady. Bul sheshimderge prokýrorlar kelisim bermegen jaǵdaıda olardyń zańdy kúshi bolmaıdy. Atalǵan sharalar azamattardyń konstıtýtsııalyq quqyǵyn saqtaýǵa jáne qylmystyq protseste zańbuzýshylyqtarǵa jol bermeýge baǵyttalǵan. Buǵan deıin tergeýshiler ózderi sheshim shyǵaratyn bolsa, endi tek qana prokýror kelisimin alǵanda ǵana bul sheshimder zańdy bolyp sanalady», - dep túsindirdi Nur-Sultan qalasynyń prokýrory Baýyrjan Myrzakerov «Esil» aýdandyq polıtsııa basqarmasynda tilshilerge bergen suhbatynda.
Bas Prokýror men mınıstr tergeýshilerdiń jańa protsessýaldyq jaǵdaıdaǵy jumysymen tanysty jáne olardyń sotqa deıingi tergep-tekserý organdarynyń sheshimderin elektrondy formatta kelisý boıynsha prokýrorlarmen ózara is-qımylyn kórdi.
QR Bas Prokýratýrasy Strategııalyq damý departamentiniń basshysy Erǵalı Mábıevtiń aıtýynsha, sotqa deıingi tergeýdiń barlyq organdary Sotqa deıingi tergep-tekserýdiń biryńǵaı tizilimi negizinde jumys isteıdi.
«ıAǵnı, aýdan, aımaq, oblysqa qaramastan, barlyǵy biryńǵaı júıede jumys isteıdi. Tıisinshe, tergeýshi osy júıede sheshim qabyldaıdy jáne prokýror bul sheshimderdi onlaın júıede kóre alady. Munda qaǵaz qujattardy jóneltý, keńselerdi aralaý, qaǵazbastylyq bolmaıdy, barlyq sheshimdi bir júıede qarap otyrýǵa bolady. Eger prokýror ispen jaqsy tanys bolsa, ony maquldaýǵa kóp ýaqyt ketpeıdi», - deıdi E. Mábıev.
Óz kezeginde QR Іshki ister mınıstrligi Tergeý departamentiniń basshysy Sanjar Ádilov polıtsııa organdary men prokýratýranyń birlesken pılottyq jobasy týraly aıtyp berdi.
«2020 jylǵy 31 jeltoqsannan bastap, polıtsııa organdary prokýratýramen birlesip, qylmystyq protsestiń úsh býyndy modeline aýysty. Osy úsh býyndy modeldiń basty maqsaty – azamattardyń quqyqtaryn qorǵaý jáne shaǵyn jáne orta bıznesti qorǵaý. Osyǵan baılanysty, aldyn ala kóp jumys jasaldy. 1 qazannan bastap, ishki ister organdary men Bas prokýratýra birlesken pılottyq jobany iske qosty. Osy pılottyq joba arqyly Qazaqstan boıynsha elektrondy túrde tergeýdi úırendik. Osy tsıfrlandyrý nátıjesinde ishki ister organdarynyń 50 paıyzy qylmystyq isterdi elektrondy túrde tergegen. Ýaqyt jaǵyna toqtalsaq, buryn prokýror tergeý sapasyn 10 kún tekserse, qazir bir táýlik ishinde qylmystyq-protsesýaldyq sheshimdi tekserip, qylmystyq ister ári qaraı sotqa joldanady», - deıdi S. Ádilov.
QR Bas prokýratýrasynyń habarlaýynsha, endi tulǵany kúdikti dep taný, áreketti saralaý, qaıta saralaý, merzimderdi úzý, isti toqtatý jáne adamdy aıyptaý hattamasy men buıryq óndirisin qoldaný qaýlysy sııaqty protsessýaldyq sheshimder prokýrordyń kelisiminsiz jáne maquldaýynsyz zańdy kúshke ıe bolmaıdy.
31 jeltoqsannan 5 qańtarǵa deıingi aralyqta prokýrorlar respýblıka boıynsha 1452 mańyzdy protsessýaldyq sheshimdi tekserip, onyń 1274-in maquldaǵan, qylmystyq áreket týraly 8 hattama bekitilgen jáne 166 sheshimdi maquldaýdan bas tartqan. Elordalyq prokýrorlar 31 jeltoqsan men 5 qańtar kúnderi 220 protsessýaldyq sheshimniń 205-in maquldaǵan.