Tegin dáriler tapshy ma: ShQO turǵyndary dári-dármek kezeginde saǵattap turýǵa májbúr
Qazaqstanda tegin dári-dármek 130-ǵa jýyq aýrý túrine beriledi. Olardyń arasynda júrektiń ıshemııalyq aýrýy, arterııalyq gıpertenzııa, bronh demikpesi, qant dıabeti, epılepsııa jáne basqa da aýrý túrleri bar. Alaıda dıspanserlik tizimde turǵan naýqastarǵa jeńildikpen beriletin dárilerdi alý árdaıym múmkin bola bermeıdi. Buǵan Óskemen halqy kýá. Ókinishke qaraı, bul tek bir qalada ǵana emes, elimizdiń barlyq óńirinde kezdesetin jaǵdaı.
«Búgingi tańda muqym Qazaqstandy dárimen qamtamasyz etetin aqparattyq júıeden aqaý jıi shyǵady. Bul dárilerdi alýdaǵy kezektiń jınalyp qalýynyń birden bir sebebi. Salıdat Qaıyrbekova atyndaǵy ulttyq ǵylymı densaýlyq saqtaýdy damytý ortalyǵynyń ShQO fılıaly osy olqylyqtyń ornyn tolyqtyrý úshin tıisti jumystardy qolǵa alyp keledi», - dep habarlady ShQO Densaýlyq saqtaý basqarmasynan.
Kezek kóptiginiń budan ózge de sebepteri bar eken. Kezektegi shıelenis ásirese jyl sońynda týyndaıdy. Farmatsevtterdiń emes, dári alýshylar tarapynan bolatyn adamı faktorlar da ról oınaıdy. Túsinikti bolý úshin barlyǵyn ret-retimen baıandaıyq.
Jyl saıyn adam ómirine qaýip tóndiretin túrli dertter elimizde az anyqtalyp jatqan joq. Tipti sany artyp ta keledi. Shyǵys Qazaqstanda 2024 jyldyń basynda tegin dárige muqtaj jandar 118 485 adamdy qurasa, jarty jyldyń ishinde 7 myńǵa ósken, ıaǵnı 125 357 adam. Olarǵa da jeńildikpen beriletin dári-dármek qajet.
«Jyl sońyna qaraı naýqastar men emdeý taktıkasy túzetilgen patsıentter sany artty. Alaıda olardyń dári alýǵa jazǵan ótinishteri birden qabyldanbaıdy. Bul suraq oblystaǵy emhanalar arasyndaǵy ózara esep boıynsha sheshiledi», - dep túsindirdi basqarmadan.
Demek, jańadan tirkelgen naýqastar emhanada rezervte turǵan dárilerdi ǵana ala alady. Vedomstvo basshylyǵy naýqastardyń sany jóninde naqty boljam jasaý múmkin emestigin aıtady. Mine, sondyqtan da jyl sońynda kezek qalyptasatyny anyq.
Joǵaryda adamı faktorlar jaıly aıttyq. Endi sony tarqata keteıik. Qazaqstanda kezekti jedeldetý úshin tegin dárilerdi berý protsesin jeńildetýge tyrysýda. ıAǵnı, joldama alý úshin qaıta-qaıta dárigerlerge barýdyń qajeti joq. Qyzmet «Áleýmettik ámııan» júıesine engizilgen. Biraq jańa tehnologııany egde jastaǵy naýqastar qoldana almaıdy. Bekitilgen ýaqytta dárini alyp ketýge nemese áleýmettik qyzmetker arqyly jetkizip berýge «tapsyrys» bergenniń ornyna, naýqastar kezekke turyp, ýaqyt joǵaltady.
Óskemendegi №2 emhanada tańǵy saǵat 4-ten kezekke turǵandardyń deni – egde jastaǵylar. Qyzmet alýshylardyń 75 paıyzy 60-tan asqan turǵyndar ekenin arnaıy jasalǵan taldaý da kórsetti.
Taǵy bir túıtkildi másele – qajetti dárilerdiń barlyǵy qolda bola bermeıtindigi. Keıbiri múlde joq.
«Buǵan «SK-Farmatsııa» JShS-nyń qant dıabeti, epılepsııa, aǵzalardy transplantatsııalaýdan keıingi jaǵdaı, onkologııalyq aýrýlar, arıtmııa sııaqty birqatar nozologııa boıynsha dárilerdi satyp almaýy sebep bolyp otyr» - dep málimdedi ShQO Densaýlyq saqtaý basqarmasynan.
Al «SK-Farmatsııa» – jalǵyz dıstrıbıýtor. Aýrýhanalarǵa osy kompanııa arqyly dáriler túsetindikten medıtsınalyq mekemeler óz betterimen satyp ala almaıdy. Tasymaldaýshylarda dári bolmasa, emhanalarda da joq degen sóz. Dáriniń analogtary bolady, biraq bárine birdeı kele bermeıdi. Tapshy dári túsken jaǵdaıda kezektiń paıda bolýy - zańdylyq. Sondyqtan jaǵdaıdy baqylaýǵa alý qıyn, tipti múmkin emes deýge bolady. Adamdarǵa dertine daýa bolar dárini óz aqshasyna satyp alýǵa týra keledi. Sondaı-aq dıstrıbıýtor qajetti dárini taýyp, baǵasyn kelisip, tasymalyn retteıdi dep tileýden basqa amal joq syńaıly.