«Tazy – ejelgi qazaqy ıt tuqymy». FCI-dyń ádepki sheshimi jarııalandy
Bul sheshim – qazaqy tazy tuqymyn halyqaralyq deńgeıde tolyq taný ıaǵnı moıyndaý aldyndaǵy negizgi ári sońǵy kezeń, dep habarlaıdy QR Prezıdentiniń Іs Basqarmasynyń baspasóz qyzmeti.
«Búgin sizderdiń elderińiz úshin de, biz úshin de tarıhı kún. FCI Standarttaý jónindegi komıssııasy men FCI Ǵylymı komıssııasy uzaq rásimderden keıin Bas komıtetke osy tuqymdy tirkeýdi usyndy. Quttyqtaımyn! Aldaǵy ýaqytta sizderdi 10 jylǵa sozylatyn jumys kútip tur. Osy ýaqyt ishinde ıtterdiń densaýlyǵyna kóptegen testiler jasalyp, jańadan týǵan tazy kúshikteriniń statıstıkasy júrgiziledi, bul derekter FCI Ǵylymı komıssııasy úshin qajet. Itterdiń densaýlyǵy men jaı-kúıi qazirgi tańda óte mańyzdy máselelerdiń biri. FCI Qazaqstandaǵy tazy tuqymynyń júıeli damýyn baqylap otyrady», dedi FCI prezıdenti Tamash ıAkkel.
Esterińizge sala keteıik, qazaqy ıt tuqymdaryn saqtaý, sondaı-aq olardy halyqaralyq deńgeıde tanytý máselesi Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń tapsyrmasy boıynsha 2022 jyldan bastap QR Prezıdenti Іs basqarmasynyń qaraýyna alynǵan bolatyn. Ókiletti organ retinde Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi belgilengen.
Ótken 2 jyl ishinde osy baǵytta eleýli jumys atqaryldy: tıisti zańdarǵa ózgerister engizildi, tazy standarty bekitildi, ǵylymı zertteýler jasalyp, asyl tuqymdy ıtterdiń baıqaýlary men kórmeler ótkizildi.
It tuqymyn Halyqaralyq kınologııalyq federatsııanyń (FCI) tolyqqandy múshesi sanalatyn Ulttyq kınologııalyq uıymdar arqyly ǵana tirketýge bolady.
2023 jyldyń tamyzynda Qazaqstan kınologtary odaǵy Halyqaralyq kınologııalyq federatsııanyń barlyq talaptaryn oryndap, onyń tolyqqandy músheligine qabyldandy. Sóıtip óziniń ulttyq ıt tuqymdaryn jarııalaý quqyǵyna ıe boldy.
«Biz «Kazakh Tazy» derbes tuqymyn tanytý úshin Halyqaralyq kınologııalyq federatsııanyń (FCI) barlyq talaptaryn oryndadyq. Sonyń ishinde elimizdiń ártúrli aımaqtarynda asyl tuqymdy ıtterdi keń aýqymdy tekserý júrgizildi. Itter mańyzdy genetıkalyq zertteýler qamtylǵan Keshendi medıtsınalyq tekserýden ótti, sonyń arqasynda qazaqy tazynyń biregeıligin aıqyndaıtyn bultartpas aıǵaqtar usyndyq. Tarıhı zertteýlerde 4 myń jyldan astam tarıhy bar ıt tuqymynyń shyǵý tegi men damýy tolyq qamtylyp, «qazaqy tazy» tuqymynyń ataýy túpkilikti bekitildi. Arnaıy monotuqymdy ıtter kórmesin uıymdastyryp, FCI-dyń Standarttaý jáne ǵylym komıssııasynyń músheleri tazy tuqymyna jatatyn 100 ıtti zertteýine múmkindik týǵyzdyq. Osy eńbektiń nátıjeleri negizinde búgin FCI Bas komıtetiniń biraýyzdan qabyldaǵan sheshimimen qazaq tazysy resmı túrde álemdik deńgeıde tanyldy. Tazy – bizdiń mádenıetimiz ben tarıhymyzdyń ajyramas bóligi, sondyqtan biz ulttyq ıt tuqymyn saqtaý ári nasıhattaý úshin bar kúshimizdi salýymyz kerek. Bul kún shejirede tarıhı kún retinde qalatynyna senimdimiz», - dedi Qazaqstan kınologtary odaǵynyń prezıdenti Baýyrjan Serikqalı.
Osyǵan deıin Astanada halyqaralyq kórme ótip, esepke qoıylǵan qazaqy tazylar artyp keletini týraly jazdyq.
Osy jıyn barysynda Qazaqstan kınologtary odaǵynyń prezıdenti Baýyrjan Serikqalı «Tazy qazaq brendi bolyp resmı tirkele me ?» degen saýal tóńireginde suhbat bergen edi.