Tájikstanda 85 mıllıon jyldyq dınozavrdyń qaldyqtary tabyldy

<p>DÝShANBE. KAZINFORM &ndash; Tájikstannyń Soǵdy oblysy Kansaı aýylynda dınozavrlardyń baı kesheni, onyń ishinde terızınozavrlardyń qaldyqtary tabyldy. Bul týraly <a href="https://asiaplustj.info/ru/news/tajikistan/society/20241108/v-tadzhikistane-obnaruzhili-ostanki-dinozavra-datiruemie85-millionami-let" target="_blank" rel="noopener">&laquo;Azııa-Plıýs&raquo;</a> habarlady.</p>

Tájikstannyń soltústigindegi Kansaı aýyly búkil álem paleontologtaryna áýelden belgili. Munda dınozavrlardyń baı kesheni, onyń ishinde terızınozavrlardyń qaldyqtary tabyldy.
1960 jyldary munda ataqty paleontolog Anatolıı Rojdestvenskııdiń jetekshiligimen KSRO Ǵylym akademııasynyń Paleontologııa ınstıtýty aýqymdy qazba jumystaryn júrgizdi. Tabylǵan málimetterde «kesirtke taban» dınozavrlardyń ártúrli túrleri, sondaı-aq terızınozavr qańqasynyń eń aqparatqa baı bóligi – onyń derlik tolyǵymen saqtalǵan san súıegi tabylǵan.
Olar sońǵy bor kezeńinde ómir súrgen jáne sol kezeńniń sońǵy jáne iri ókilderiniń biri bolǵan.
Bor kezeńi mezozoı dáýiriniń eń uzaq kezeńi boldy, ol shamamen 79 mıllıon jylǵa sozylǵan (145 mıllıon jyl buryn bastalyp, 66 mıllıon jyl buryn aıaqtaldy).
1980 jyldary da Kansaıda aýqymdy qazba jumystary júrgizilgen. Odan keıin ataqty orys paleontology Lev Nesov osy jerden bor sútqorektileriniń qaldyqtaryn tapqan.
Bul joly ǵalymdar sońǵy bor kezeńinde ómir súrgen usaq omyrtqalylardy zertteý kirisken.
20-28 qazan aralyǵynda jalǵasqan birlesken ekspedıtsııa quramynda Ekaterınbýrg, Sankt-Peterbýrg jáne Máskeýden kelgen reseılik paleontologtar bolǵan. Qazba jumystaryna Tájikstannan eki ǵalym qatysqan.
Jumys úlken kanonda júrgizildi, onyń búıir beti, atap aıtqanda, joǵarǵy bor shógindileri zerttelgen. Qazba jumystary nátıjesinde kesirtke, salamandra, baqa, balyq qaldyqtary tabylǵan.
– Biz jýý ádisin qoldandyq, ol bizge usaq bólshekterdi – súıekterdi, omyrtqalardy, tisterdi, jaqtardy tekserýge múmkindik beredi. Olar óte názik bolǵandyqtan, tastyń betine arnaıy jelim jaǵyp, búkil súıekti búldirmeı alýǵa múmkindik berdik, – deıdi tájikstandyq ǵalym Ýmıd Nábıev.
Ǵalymdar osy kezeńde ómir súrgen iri janýarlardyń qaldyqtaryn da tapty. Qoltyraýyn men tasbaqa qabyqtarynyń synyqtary, sondaı-aq dınozavr súıekteriniń synyqtary tabylǵan.
– Dınozavrlar shamamen 85 mıllıon jyl buryn bolǵan. Zertteýler nátıjesinde tabylǵan súıekterdiń deneniń qaı bóligine jatatyny belgili bolady, – dedi Nábıev.
Onyń aıtýynsha, qazba jumystaryn 2025 jyldyń mamyr aıynda jalǵastyrý josparlanýda.
Súıek qaldyqtarynyń bir bóligi Soǵdy oblysyndaǵy tarıhı-ólketaný murajaıyna tapsyrylǵan.