Táýelsizdiktiń 30 jylynda Almaty qalasy qalaı damydy
1982 jyldyń basynan beri Almatyda Alataý, Áýezov, Kalının, Lenın, Moskva, Oktıabr, Sovet, Frýnze sııaqty 8 aýdan boldy.
1993 jyly Alataý aýdany, Áýezov aýdanyna qosyldy. Araǵa 15 jyl salyp 2008 jyly Alataý aýdany qaıta quryldy. Al 2014 jyldyń shildesinde qalada jańa segizinshi aýdan- Naýryzbaı aýdany paıda boldy.
Almaty qalasyndaǵy sońǵy eki aýdanǵa keńirek toqtalsaq:
Alataý aýdany:
Aýdan Almaty qalasy ákimdiginiń 2008 jylǵy 4 shildedegi birlesken qaýlysymen quryldy. Ol megapolıstiń soltústik-batys bóliginde ornalasqan. Jalpy aýdany 10 495 gektar. 23 shaǵyn aýdan bar. Halyq sany 311 myń adam nemese 14,09%, qala turǵyndarynyń sany boıynsha ekinshi orynda.
Jańa aýdanda biregeı sport jáne mádenıet nysandary paıdalanýǵa berildi: «Almaty Arena» muz saraıy, jeńil atletıka stadıony, 5 myń oryndyq Atletıka aýyly, kıno-kontsert zaly jáne «Alataý» dástúrli óner teatry.
173 balabaqsha (20 memlekettik jáne 153 jekemenshik) ashyldy, 13 mektep salyndy (11 memlekettik jáne 2 jekemenshik), onyń ishinde respýblıkalyq mamandandyrylǵan olımpıadalyq rezerv mektep-kolledji, 7 medıtsınalyq uıym (5 memlekettik jáne 2 jekemenshik) bar.
«Aqkent», «Nurkent», «Aqbulaq», «Zerdeli», «Saıaly», «Atletıka aýyly», «Almaly» TK, «Alataý Sıtı» TK shaǵyn aýdandary salyndy. 2016-2017 jyldary aýdandaǵy «Almaty Arenada» Almaty qalasynyń 1000 jyldyǵyn merekeleý, Dúnıejúzilik qysqy Ýnıversıada, dástúrli mýzyka mýltımedııalyq ortalyǵynyń ashylýy ótti.
Alataý aýdanynda «Jumyspen qamtýdyń jol kartasy-2020» baǵdarlamasy aıasynda 5 skver qurylysy, 5 jaıaý júrginshiler, 54 kópqabatty turǵyn úıdiń qasbeti, 23 aýla jáne 18 balabaqshaǵa aǵymdaǵy jóndeý jumystary júrgizilip, 15 joba júzege asyryldy.
Sonymen qatar, «Nurkent» shaǵyn aýdanynda «AlatauCreativeHub» ortalyǵy ashyldy. Ortalyqta jańartylǵan kitaphana, kovorkıng - keńistigi, balalarǵa arnalǵan 25 tegin shyǵarmashylyq úıirme, sheberlik sabaqtary men prezentatsııalardy ótkizýge arnalǵan basqa da kóptegen bilim berý ortalyqtary jumys isteıdi.
2020 jyly «Mıllıon aǵash» baǵdarlamasy men «Jasyl Almaty» ekologııalyq aktsııasy aıasynda aýdanda 100 myńnan astam aǵash otyrǵyzyldy. Bıyl taǵy 130 myńǵa jýyq aǵash otyrǵyzý josparda.
2014 jyldyń 2 shildesinde Almaty qalalyq Máslıhatynyń kezekten tys XXIX sessııasynda jańadan Naýryzbaı aýdanynyń qurylǵandyǵy týraly sheshim qabyldandy.
Naýryzbaı aýdanynyń aýmaǵy 6 976 gektar jerdi alyp jatyr. Oǵan Áýezov aýdanynyń bir bóligi men qalaǵa jańadan qosylǵan jer telimderi qosyldy. Resmı derekter boıynsha jańa aýdanda 150 myń adam turyp jatyr.
Naýryzbaı aýdany Almaty qalasynyń ekonomıkalyq jáne áleýmettik damýyna zor úles qosýda. Barlyq áleýmettik-ekonomıkalyq salalarda kórsetkishterdiń qarqyndy ósýi baıqalady.
6 jylda ónerkásip óniminiń kólemi 2,5 ese, negizgi kapıtalǵa quıylǵan ınvestıtsııa kólemi 7 mlrd teńgeden 118 mlrd teńgege jetti, ıaǵnı 16 esege ósti.
Byltyrdan beri « Bıýdjetke qatysý» baǵdarlamasy aıasynda aýdan aýmaǵynda 13 workout ,16 oıyn, 2 fýtbol, 2 basketbol jáne 2 konkı tebý alańy salyndy.
Qoǵamdyq kólikte 7 jańa baǵyt iske qosyldy, 6 baǵyt uzartyldy jáne 109 jańa aıaldama kesheni ornatyldy. 3 jańa mektep salyndy. Sondaı-aq 3 mektepke qosymsha kúrdeli seısmıkalyq jóndeý júrgizildi.
Qysqa merzimde 97 jekemenshik balabaqsha ashylyp, 3 zamanaýı iri memlekettik balabaqsha paıdalanýǵa berildi. Aýdanda 3 emhana men bir jedel járdem stantsııasy paıdalanýǵa berildi.
Jekelegen ınfraqurylymǵa keler bolsaq, aýdanda barlyǵy 348 kóshe bar. Búginde asfalttalǵan kóshelerdiń úlesi 68 paıyz. Injenerlik jeliler (sý qubyry, káriz) qurylysy aıaqtalǵannan keıin barlyq kósheni jáne jol jelilerin asfalttaý josparda. 100 kóshede jaıaý júrginshiler joly bar. 80 kóshege aryq júıesi tartylyp, 312 kóshe jaryqtandyryldy. Bıyldyń ózinde 29 kóshege asfalt tóseý jumystary júrgizildi.
Búgingi kúni atalǵan eki aýdan keńeıip, qarqyndy damyp keledi. Jańa turǵyn úı keshenderi salynyp jatyr. Jyl saıyn myńdaǵan otbasy qonys toıyn toılaıdy, jańa ınfraqurylymdar paıda bolady. Osylaısha, Alataý jáne Naýryzbaı aýdandarynyń Almaty qalasynyń ekonomıkalyq jáne áleýmettik damýyna qosqan úlesi zor.