Táýelsizdik jyldary Qazaqstanda ǵalymdar sany eselep azaıǵan – UǴA prezıdenti jastarmen kezdesti
Negizgi talqy ǵylymdy jandandyrý, jas ǵalymdardy qoldaý taqyrybynda órbidi. Kezdesýge kelgen ǵylym doktorlary, kandıdattar men PhD, magıstr dárejesi bar túrli salanyń jas ǵalymdary ǵylymdaǵy máselelerdi jáne salany damytýǵa arnalǵan usynystardy ortaǵa saldy. Akademııa prezıdenti jastardyń usynysy men ǵylymdy damytýǵa baǵyttalǵan jobalarǵa ashyq ekenin aıtty.
Sonymen birge, kezdesýde ǵylymnyń bıznespen etene jumys isteýi qajettigi, ǵylym men óndiris qalashyǵy salynsa, qazaq ónerkásibi men óndirisi qaryshtap damıtyny aıtyldy.
Kún tártibinde «Ǵylym jáne tehnologııalyq saıasat» týraly ázirlenip jatqan zań tur. Jańa zańda akademııanyń, onyń ishinde jas ǵalymdardyń róli týraly aıtylýy kerek. Óıtkeni, Táýelsizdik alǵan jyldan beri Qazaqstandaǵy ǵalymdar sany eselep qysqarǵan. 1991 jyly 40,8 myń adam bolsa, qazirde 22,6 myńǵa jýyq ǵylym adamy bar eken. Kúnsulý Zakarııa ǵalymnyń qoǵamdaǵy mártebesin kóterip, ǵylymdy tanytýǵa kúsh salý keregin eske saldy. Osy arqyly elde jas ǵalymdar sany artýy múmkin. Bul tıisinshe otandyq ónimniń kóbeıýine yqpal etedi.
«Ǵylymǵa tyń ári aıtýly ózgeristi jas býyn alyp keledi. Olardyń oı-órisi de, oılaý júıesi de basqasha. Sondyqtan bizge jas ǵalymdar kerek. Qazir jas ǵalymdardy qoldaýǵa baǵyttalǵan tujyrymdamalardy saraptap jatyrmyz. Maqsatymyz bir – Qazaqstandy ǵylymy damyǵan elge aınaldyrý. Osy múdde úshin jumyla jumys isteýge daıynmyn degen azamattarǵa esigimiz aıqara ashyq», – dedi QR Ulttyq ǵylym akademııasynyń prezıdenti Kúnsulý Zakarııa.
Jıynda bas qosqandar ǵalymdy qoǵamǵa tanytýdy búginnen bastaý keregin aıtty. Olardyń ǵylymı eńbekteriniń ózektiligi men paıdasyn BAQ, áleýmettik jeli arqyly kórsetip otyrý kerek. Sol arqyly bıznes ókilderi, jas ǵalymdar óz qajetin alyp otyrady. Odan bólek, ǵylym salasyndaǵy aqparattandyrýdy, qazaq tildi kontentti damytý usynyldy. Telearnalarda, baspasóz ben ınternet saıttarda ǵylymdy qoldaıtyn turaqty, arnaıy jobalar kerektigi aıtyldy.
Taǵy bir usynys – respýblıkadaǵy ǵalymdardyń basyn biriktirý, salalyq baǵytta ulttyq qaýymdastyqtar quryp, úkimettik deńgeıde qolǵa alynǵan ózgeristerge taldaý jasaıtyn orta qalyptastyrý boldy. Jas ǵalymdardyń Ulttyq akademııasyn qurý boıynsha naqty tujyrymdama men júıe ázirleý usynyldy. Kezdesý qorytyndysy boıynsha, jas ǵalymdar kezekti otyrysqa deıin atalǵan tujyrymdamany ázirleıtin boldy.