«Tarıhty qazaq memlekettiligi turǵysynan jazýymyz kerek» - BAQ-qa sholý
***
«Óńirde sýarmaly eginshilikti qolǵa alamyn degen sharýa qojalyqtary úshin alqaptardy sýarýǵa arnalǵan tehnıkalar asa qajet. Tipti, oblys ortalyǵynda sheteldik jańbyrlatqysh qurylǵylardy qurastyrý isi de josparlanyp otyr. Bundaı jaqsy jańalyqty Kanadalyq «Valmont Ine» jáne «CanAgro Exports Inc» kompanııalarynyń basshylary alyp keldi. Sheteldikter Pavlodar oblysynyń ákimi Erlan Arynnyń qabyldaýynda bolyp, birlesken jobanyń mán-jaıyn aıtyp berdi»,-dep jazylǵan «Egemen Qazaqstan» basylymynyń Internettegi nusqasynda.
Bul kúnderi óńirde aýyl sharýashylyǵy salasynda jalpy quny 8 mlrd teńge bolatyn 18 ınvestıtsııalyq joba júzege asýda. Sonyń ishinde sýarmaly egistik alqaptaryn qaıta qalpyna keltirý boıynsha jobalar da bar. Alaıda, jańbyrlatqysh tehnıkalar az. Qazirgi kezde, oblysymyzda 253 sýarmaly qurylǵylar, sonyń ishinde 20 kanadalyq «Valley» markaly agregattar ákelingen. Buǵan deıin jańbyrlatqysh qurylǵylar qurastyratyn kásiporyndy iske qosý týraly sheshim de qabyldandy. Bul materıal «Іske sát, «Valley»!» degen taqyryppen berilip otyr.
Sonymen qatar osy gazette «Pavlodarda kardıohırýrgııalyq ortalyq ashyldy» atty maqala jaryq kórdi. Jýyrda arada 5-6 jyldaı ýaqyt ótkende baryp, oblys ortalyǵynda óńirlik kardıohırýrgııalyq ortalyq ashyldy. Elbasy Nursultan Nazarbaev bıyl qyrkúıek aıyndaǵy oblysqa sapary kezinde ortalyqqa kelip kórip, jeltoqsan aıynda paıdalanýǵa berýge tapsyrma bergen edi. «Aldaǵy ýaqytta medıtsınanyń ozyq tehnologııalarymen jabdyqtalǵan ortalyqta jylyna shamamen 2500-ge jýyq ota jasalmaqshy. Balalardyń júrek aýrý syrqatyna da, tipti, týa bitken júrek aqaýy bar jas sábıge de otalar osy ortalyqta jasalady»,- deıdi mamandar. Oblys ortalyǵyndaǵy №2 aýrýhananyń kardıohıýrgııalyq bólimshesi ortalyqqa kóshti. Bul kúnderi óńirde júrek aýrýlaryna shaldyqqan 600 bala esepte tursa, onyń 150-i operatsııa kezek kútip keldi. Ortalyqtyń jumysy ǵylymı ortalyqtardyń, sonyń ishinde Astanadaǵy respýblıkalyq ǵylymı ortalyqpen birlese jumys jasaıdy. Mundaı ortalyqtar Aqtóbede, Ońtústik Qazaqstan oblysynda, Almatyda, Taldyqorǵanda, Semeıde jáne Petropavlda bar»,-dep jazady basylym.
***
«Beıjińdegi Qytaıdyń birinshi tarıhı muraǵatyndaǵy «Áskerı basqarmaǵa joldanǵan ulyqtardyń mánjý tilindegi málimdemeleriniń kóshirmesi» atty Tsın patshalyǵynyń muraǵat qujattary qorynan, ondaǵy qujattardyń mıkrofılmderi arasynan saqtalý nómiri 1736-03 jáne mıkrofılm boıynsha 051-001761 nómirli «Shaǵataı» jazba tilinde hattalǵan tarıhı qujat tabyldy»,-dep jazylǵan «Dala men qala» basylymynyń bıylǵy jyldaǵy alǵashqy sanynda jaryq kórgen maqalada. Taqyryby - «Qabanbaıdyń móri».
Osy basylymda «Halyqqa jaqyn qoǵamdyq qabyldaý» atty maqala berilgen. «Nur Otan» HDP-nyń Qoǵamdyq qabyldaý bólmeleri partııa men halyq arasyndaǵy altyn arqaýǵa aınalǵan. Ol buqaranyń úmit, tilegin tyńdap, iske asýyna tıisinshe járdem beretin birden-bir qalaýly oryn bolyp tur. «Tirshilik bolǵan soń, bir túıtkil bolmaı tura ma, bireý zańgerdiń, bireý áleýmettik qamsyzdandyrý mamandarynyń keńesine zárý. Eldiń bári birdeı ádilet organdary men ákimshilik mekemelerine aıaǵy jete bermeıdi. Sondaıda «Nur Otannyń» barlyq aımaqtaryndaǵy fılıaldarynyń janynan ashylǵan Qoǵamdyq qabyldaý bólmeleriniń paıdasy men kómegi «izdegenge-suraǵan» bolyp tur. Sońǵy kezde kópshilik osynaý Qabyldaý bólmelerin shyn máninde túsine bastady»,-dep jazady basylym.
***
«Ana tili» basylymynda Tarıh ǵylymdarynyń doktory, professor Hangeldi Ábjanovpen suhbat kópshilik nazaryna usynylyp otyr. «Eger osy reformalardy osylaı júrgizbesek, keı respýblıkalar sııaqty aıaǵymyzdan tik turyp kete almas edik. Bizge naryqqa kóshý kerek boldy. Ashyq azamattyq qoǵam ornatýǵa kúsh saldyq. Biz qazir sol joldaǵy keıbir máselelerdi sheship jatyrmyz. Árıne, munyń qazaq bolmysyna saı kelmeıtin tustary da bar. Máselen, ekonomıkadaǵy naryqtyq qatynas jaıbaraqattyqty, qonaqjaılylyqty, salt-dástúrdi saqtap, ýaqyt ótkizýdi kótermeıdi. Onyń tártibi boıynsha, qolǵa alǵan isti aıaǵyna deıin jetkizý kerek. Eń bastysy biz sondaı naryqqa ilese alǵan halyqpyz. Árıne, keıde tilimizdiń, saltymyzdyń kenje qalyp jatqandyǵy jaıynda sóz bolady. Túıini sheshilmegen túıtkildi máselelerdiń bary ras. Degenmen, aldymen ekonomıka sosyn ıdeologııa degen qaǵıdat naryqtyń zańyna dóp keledi. Bul jerde ekonomıkalyq zańdylyqtan tys, basqa bir qundylyqqa júginip otyrsaq utylyp, zamanǵa ilese almaı qalamyz. Keshegi Keńestik saıasat kezinde halqymyz asharshylyq zaýalyn bastan keshti, zııalylarymyz repressııaǵa ushyrady. Sol kezde elimiz álemdik tehnıkalyq úderiske ilese almaı qaldy. Endi osy olqylyqtyń ornyn toltyrýymyz kerek. Mine osy tusta batyl qımyldamasaq bolmaıdy. Mundaı úrdiske qazaq halqy daıyn boldy, qıynshylyqty jeńe bildi»,-deıdi N. Ábjanov. Bul suhbat «Tarıhty qazaq memlekettiligi turǵysynan jazýymyz kerek» degen taqyryppen jarııalandy.