Tarıhı sheshimde Alashorda ıdeıasy jeńdi – reseılik tarıhshy Vıktor Kozodoı

NUR-SULTAN. QazAqparat - Tarıhı sheshimde Alashorda ıdeıasy jeńdi. Bul týraly «Qazaq Respýblıkasynyń 100 jyldyǵy jáne onyń qurylýyna «Alash» qaıratkerleriniń úlesi» taqyrybynda ótken onlaın konferentsııada reseılik tarıhshy Vıktor Kozodoı aıtty, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Saıası tájirıbe turǵysynan, 1917 jyldan bastap eki qatar joba júzege asyryldy. Bul Alash jobasy jáne Keńes jobasy. Alash jobasynyń ıdeıalyq tamyry týraly uzaq ýaqyt sóıleýge bolady. 1917 jyly jeltoqsanda Ekinshi jalpyqazaqtyq sezde Alash avtonomııasyn qurý týraly sheshim qabyldanyp, basqarý organy - Alash Orda quryldy. Sonymen, joǵaryda atap ótken eki joba qatar ómir súre bastady. 1918 jyldyń basynan bastap bolshevıkter shabýyly kúsheıe tústi, sondyqtan Alash kósemderi jasyrynýǵa májbúr boldy. 1917 jyly jeltoqsanda josparlanǵan ıdeıalar tolyq júzege asyryla almady», - deıdi Vıktor Kozodoı.

Onyń aıtýynsha, Keńes úkimeti Alash Ordany sýbekt retinde moıyndamady. Azamat soǵysy aıaqtalǵannan keıin Keńes úkimetine qarsy shyqqandardyń bárine raqymshylyq jasaldy.

«Dál sol saıası jaǵdaıda Alash zııalylary durys sheshim qabyldady. Olar bastaǵan isin jalǵastyrý maqsatynda Keńes bıligin moıyndady. Álıhan Bókeıhanov kúrdeli tańdaý jasady. Oǵan Ombyda áskermen birge Qıyr Shyǵysqa ketip, ary qaraı emıgratsııalaný týraly usynys aıtylǵan. Ol azamattyq tanytyp, halqynyń qasynda qaldy. Ol basyna qandaı qaýip tónip turǵanyna qaramastan osy joldy tańdady», - deıdi professor.

Ol Alash ıdeıasynyń myqty bolǵany sondaı – bolshevıkter olardy eleýsiz qaldyra almady jáne ymyraǵa kelýge týra keldi. Alash zııalylary Qazaqstannyń shekarasyn bekitýde zor ról atqardy.

«Azamattyq soǵysta alashtyqtar sol kezde jeńilgenmen, tarıhı sheshimge kelgen kezde Álıhan Bókeıhanov pen Alash Ordanyń ózge de kóshbasshylary jeńiske jetti», - deıdi ol.

Atalǵan sharany «Aq jol» demokratııalyq partııasy «Alash» ınstıtýtymen birge uıymdastyrdy.