Taldyqorǵanda aq tústi jylqylar ósirilýde
Almaty oblysynyń ortalyǵynda 17 jyldyq tájirıbeden keıin Qambar ata túleginiń jańa túri paıda boldy. Bul jylqylardyń syrtqy ereksheligi túsi aq, kózderi shaǵyr bolady. Altyn tústi jaly bar, kózderi ne kók, ne sur emes tulparlardy osy ýaqytqa deıin «albınos» nemese «ızabella» tústes dep atap keldi. Jalpy kózderi shaǵyl, óń boıy aq attar tabıǵatta sırek kezdesedi. Alaıda jylqyshy Aleksandr Sofın mundaı janýarlardy toptastyryp, ǵylymǵa bir jańalyq engizbek nıette. Qazir ol óz sharýashylyǵynda óńi aq, kózderi kógildir tústi jylqylar sanyn 50-ge jetkizip otyr. Sharýanyń bul baǵytta jumys istep jatqanyna 17 jyldan asty. Qazirgi tańda aq jylqynyń birneshe býynyn ósirip, olardan túr-surpaty aınymaıtyn qulyndar alýda. Aleksandr Sofınniń maqsaty - qazaq jylqysyn tanymal etý. Sondyqtan qazir selektsııamen aınalysyp jatyr. Birinshi kezekte tıpin shyǵaryp, odan keıin bólek tuqym retinde suryptap alý jumysy tur. Aq tústi nemese ızabella tústi jylqynyń basty ereksheligi onyń kógildir kózderinde bolmaq. Sharýanyń bul izdenisine ǵalymdar da qyzyǵa qaraýda. Qazaq ulttyq agrarlyq ýnıversıtetiniń mamandary zertteý jumystaryn júrgizip, bolashaqta súle nemese tıp, tipti jańa tuqym retinde tirkeýge bolatynyn aıtýda. Professor Bolathan Mahatuly, aq jylqyny suryptap shyǵaryp alyp, urpaǵyna sol tústi taza berip otyratyndaı jaǵdaıǵa jetkizý kerek deıdi. Tek sol jaǵdaıǵa jetkizgende ǵalymdardyń da jumysy zaıa ketpeıtin bolady. Ámbe sharýa qojalyq ıesi de kózdegen maqsatyna jetpek. Qazirgi tańda barlyq saraptamalar Qostanaıdaǵy ǵylymı zertteý ınstıtýtynda júrgizildi. Al saraptamaǵa qajet materıaldar Chehııadan alyndy.
Osylaısha qazir aq jylqylardyń jeke súlesi ǵalymdarmen rastalyp otyr. Biraq tolyq tuqym retinde shyǵarý úshin áli de talaı jumys pen ýaqyt jáne qarjy qajet. Agrarlyq ýnıversıtet mamandarynyń esepteýinshe bul jumystarǵa 250 mln teńgedeı qarjy kerek. Eger qarajat tabylsa aq jylqylardyń jańa tuqymyn álemge 2020 jyly tanystyrýǵa bolady. Jalpy bul jylqylardyń ózgelerden tek túr-túsimen ǵana emes, jeke qasıetterimen de erekshelendi. Ony maldyń basy-qasynda júrgen jylqyshylar baıqap keledi. Máselen jylqyshy Danııar Mataıbaev bul tulparlardyń eshteńeden qoryqpaıtynyn, úrikpeıtinin, shydamdylyǵy men shapshańdyǵyn erekshe baǵalap otyr. Jáne bir qasıeti tez úıretiledi. Sofınniń jylqylary Taldyqorǵan qalasynda ótetin túrli merekelik sharalarǵa qatysady.
Sóz sońynda aıtarymyz, qazaq halqy aq tústi jylqylardy erekshe baǵalaǵan. El basqarǵan handar men bılerge aq boz at mingizip qurmettegen. Aleksandr Sofınniń bul jylqylary ǵylymı turǵyda dáleldenip tirkelse, qambar ata tóliniń jańa túri brendke aınalaryna senim mol.