«Sýqoımalardy, toǵandardy jekemenshiktiń qolynan memleket óz qaramaǵyna alýy kerek» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
***
«Egemen Qazaqstan» basylymy búgingi sanynda «Jasampaz joba» atty maqala basty. Onda Prezıdent Nursultan Nazarbaevty álemdik deńgeıdegi saıasatker, óz elin táýekelge toly táýelsizdiktiń tar jol, taıǵaq keshýinen alyp shyǵyp, aınalasy jıyrma jyldyń ishinde dúnıe dıdaryna myǵym memleket retinde tanytqan tulǵa, kemel kóshbasshy retinde kórsetken qasıetteriniń biri - oıshyldyǵy ekendigi aıtylǵan. «Elbasymyzdyń osy jyldar ishinde dúnıejúzilik qoǵamdastyqtyń ortasyna salǵan kóptegen usynystary júzege asqany belgili. Saıasattyń san túrli sebepterine baılanysty kezinde tolyq kóleminde oryndalýy múmkin bolmaǵan oılarynyń ózi ýaqyt óte kele kókeıkestiligin arttyryp, qajettiligin dáleldeı túsýde», - dep jazady basylym.
Sondaı-aq atalmysh basylym betinde «Ujymdyq qaýipsizdiktegi ustanym ortaqtyǵy» atty maqala jarııalandy. Maqalada Parlament Májilisiniń tóraǵasy Oral Muhamedjanov bastaǵan qazaqstandyq parlamentshiler delegatsııasynyń Ujymdyq qaýipsizdik sharty uıymy Parlamenttik Assambleıasy Keńesiniń otyrysyna qatysqandyǵy jáne onda kóterilgen máseleler jóninde baıandalady.
***
«Aıqyn» basylymy búgingi sanynda«Halyqaralyq baǵdarlamalar ortalyǵynyń» prezıdenti Saıasat Nurbekpen bolǵan suhatty jarııalapty. Onda ortalyq prezıdenti óziniń «Bolashaq» baǵdarlamasy men onyń rólin áńgimeleı kele: «Til bilý - ár adamnyń jeke bas tárbıesine baılanysty. Ananyń sútimen, ákeniń isimen keletin qundylyq, asyl mura. Meniń kóptegen dostarym «asfaltta» ósken, oryssha tili shyǵyp, oryssha tárbıelengen. Keıin solar osy «Bolashaq» baǵdarlamasymen shetelge baryp, oqyp qaıtqan soń, qazaqsha sóılep shyǵa keledi. Sóıtsem shet elde olarǵa «Qazaq bolsań, nege oryssha sóıleısiń? Tiliń joq pa?» dep keleke qylady eken. Sodan olar ózdi-ózine renjip, namystanyp, ana tilin úırenýdi maqsat etedi», - deıdi. Bul suhbat «Aıqyn» basylymynyń aptalyq sanynda «Elbasy qatysatyn forýmǵa qyzý daıyndyq ústindemiz» atty taqyryppen basyldy.
Sondaı-aq osy basylym 1969 jyly eldegi monarhııalyq rejımdi qulatqan Mýammar sol eldiń bıleýshisi atanǵandyǵyn jazady. «Árıne eldiń Premer-Mınıstri de, qorǵanys qolbasshysy da atandy. Eń sońynda mundaı resmı laýazymdardan bas tartyp, «revolıýtsııa kósemi» degen atty ózine qaldyrdy. 1970 jyly eldegi bılikti óz qolyna alǵan ol Lıvııadaǵy ózge eldiń áskerı bazalaryn jaýyp, áskerin qýyp shyqty. «Bizdiń jerde eshqandaı sheteldiń áskerı bazasy turýy tıis emes. Ketýi kerek. Áıtpegende tóńkeris jalǵasa beredi. Otarshyldardan eldi azat etýde biz qaza tabamyz. Biraq báribir azattyq soǵysy jalǵasa bermek», degen jalyndy sózder aıtqan», - dep jazady basylym. Bul týraly «Aıqyn» basylymnyń aptalyq sanyndaǵy «Kaddafı!» atty maqalada.
***
«Táýelsizdik qarsańynda raqymshylyq jarııalanatyn boldy». «Alash aınasy» basylymynyń búgingi sanynda osyndaı maqala jarııalandy. Basylymnyń jazýynsha, keshe Májilistiń jalpy otyrysynda «Qazaqstan Respýblıkasy Táýelsizdiginiń 20 jyldyǵyna baılanysty raqymshylyq jasaý týraly» zań jobasy maquldandy. Qujatqa sáıkes, isti bolǵan 11 myń adam raqymshylyq alyp, 5 myńǵa jýyq qylmystyq is sotqa jetpesten toqtatylatyn bolyp otyr.
Sondaı-aq osy basylym búgingi sanynda Gıdrogeologııa jáne geoekologııa ınstıtýtynyń dırektory, professor Álisher Sátbaevpen bolǵan suhbatty jarııalaǵan. Ǵalymnyń aıtýynsha, Qazaqstan jan-jaǵyndaǵy barlyq memlekettermen transshekaralyq ózender arqyly baılanysyp jatyr. Al munaıda sý saıasatynyń mańyzy bar ekendigin eshkim de joqqa shyǵara almaıdy. Sondyqtan elimizde sý máselesin sheshý úshin jerasty sýlarynyń kózin taýyp, ony tıimdi ıgerýdiń joldaryn qarastyrý qajet. Bul shara shól jáne shóleıt aımaqtardy, sortań jerlerdi turaqty da sapaly sýmen qamtamasyz etýge múmkindik beredi. Bul máselege qatysty ǵalymnyń oılaryn «Sýqoımalardy, toǵandardy jekemenshiktiń qolynan memleket óz qaramaǵyna alýy kerek» atty suhbattan egjeı-tegjeıli bile alasyz.
***
«Kazahstanskaıa pravda» basylymynyń búgingi sanynda Bas prokýratýranyń Quqyqtyq statıstıka jáne arnaıy esep komıtetiniń tóraǵasy Marat Ahmetjanovpen bolǵan suhbat jarııalandy. Onda komıtet tóraǵasy mynadaı málimetterdi ortaǵa salǵan. 2010 jyly Shymkentte kólik jyldamdyǵyn baqylaý quraly arqyly 41 myń ereje buzý jaǵdaılary anyqtalǵan. Olardyń tek 12 paıyzy ǵana zańǵa sáıkes aıyppul tólep, memleket qorjynyna 23 myń teńge salǵan. Osylaısha jol erejesin buzýshylardyń 88 paıyzy nazardan tys qalǵan. Bul degenińiz 36 myń zań buzý áreketi nemese 275 mılıon teńge. Ońtústik Qazaqstan oblysynyń tártip saqshylary tek Bas prokýratýranyń tekserýinen keıin ǵana jol erejelerin óreskel buzýshylardy tártipke shaqyra bastady. Suhbat «Shekteý» boryshkerlerdi shekteıdi» degen taqyryppen jarııalanǵan.