Sońǵy bes jylda mal sharýashylyǵyna 550 mlrd teńgeden astam qarjy bólingen
«Bul ózgerister etti mal sharýashylyǵyndaǵy 21,6 myń sharýashylyqqa áser etedi, óıtkeni bul salada sýbsıdııa alýshylardyń eń kóp sany – shaǵyn fermerler», - dedi Gereford tuqymy jónindegi respýblıkalyq palatanyń dırektory Erlan Ómirzaqov.
Onyń aıtýynsha, aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi etti mal sharýashylyǵyn sýbsıdııalaý jónindegi 3-tarmaqty ǵana alyp tastaýdy aıtqan, biraq is júzinde bul ózgerister sýbsıdııalardyń 8 túrine qatysty.
Agrarlyq nesıe korporatsııasy 360 mlrd teńge tikeleı qarjylandyrýdyń tek 15%-yn nemese 56 mlrd teńgesin mal ustaıtyn fermerlerge baǵyttaǵan, al 140 mlrd teńge – kóktemgi egis jumystaryn (99% bıdaı alqaby) nesıeleýge jumsalǵan.
«10 jyldan astam ýaqyt boıy biz salany qaıta qurdyq, ınvestıtsııaladyq, jumys istedik. El boıynsha soıylǵan maldyń ortasha salmaǵy 154-ten 175 kg-ǵa deıin ósti. Eger jylyna orta eseppen 2,5 mln bas mal soıýǵa jumsalsa, onda +20 kg - bul jylyna 50 myń tonna et qosymsha óndirildi degendi bildiredi. Biz buǵan genetıka, tuqymdyq transformatsııa esebinen qol jetkizip otyrmyz. Al bul Qazaqstan ekonomıkasy úshin jylyna 100 mlrd teńge paıda ákelip otyr. 25 myń sharýa qojalyǵy – kásipkerler, bıznes ıeleri nemese 100 myńnan astam sharýa qojalyqtary aýyldarda quryldy», - dep túsindirdi KT «Terra» basshysy Erdos Tapaev.
Sonymen qatar, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi sońǵy bes jylda memlekettik qoldaý retinde mal sharýashylyǵy salasyna 556 mlrd teńge baǵyttalǵanyn atap ótti. Onyń ishinde etti mal sharýashylyǵyn damytýǵa 211 mlrd teńge nemese sýbsıdııanyń jalpy kóleminiń 38%-i bólingen. Bıyl mal sharýashylyǵyn sýbsıdııalaýǵa 107,6 mlrd teńge kózdelgen, onyń ishinde etti mal sharýashylyǵyna 42,2 mlrd teńge bólindi, bul jalpy somanyń 39%-yn quraıdy.
«Eger mınıstrlik fermerlerdi estimeıdi dep oılasańyzdar, qatelesesizder. Bir apta buryn búgingi shaǵymdanýshylar dál osy quramda mınıstrdiń jeke qabyldaýynda boldy. Onda da sýbsıdııalaý erejelerin ózgertý boıynsha úlken talqylaý boldy. Sýbsıdııalaý erejeleri olar qalaǵandaı ózgermeıdi. Erejelerdiń 90%-dan astamy qalady. Et óndirisine sońǵy bes jylda 556 mlrd teńge baǵyttaldy. Kem degende bıyl mal sharýashylyǵyna 107 mlrd teńge bólingen, jarty jyldan keıin bıýdjet taǵy naqtylanady. Ózderińiz biletindeı, koronavırýs pandemııasy bastalar aldynda Qytaı naryǵy ashyldy. DDSU bir apta buryn tótenshe jaǵdaı rejımin joıdy. Mınıstr Erbol Qarashókeev Qytaıǵa sapar shegip, kelissózder júrgizip jatyr. Bir-eki aıdyń ishinde Qytaıǵa eksport ashylady. Bul degenimiz, eger naryq ashylsa, olar óz marjalaryn kóbeıte alady», - dep túsindirdi Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń baspasóz hatshysy Damır Egizbaev.
Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi saraptamalyq qoǵamdastyqpen, salalyq qaýymdastyqtar men palatalardyń ókilderimen birlesip, sýbsıdııalaýdyń jańa qaǵıdalary jobasyn ázirledi, onyń ishinde etti mal sharýashylyǵynda qoldanystaǵy jeti sýbsıdııalaýdyń eki baǵytyn alyp tastaýdy kózdeıdi. Munda jemqorlyq qaýpi joǵary túrler: asyl tuqymdy buqany ustaý (buqalardy jalǵa alý) jáne tuqymdyq túrine sáıkes keletin ımporttalǵan analyq iri qara mal satyp alý jóninde aıtylǵan.
«Atap aıtqanda, selektsııalyq-asyl tuqymdyq jumys úshin satyp alynǵan asyl tuqymdy buqanyń qunyn arzandatý, buqalardy jalǵa alýdy saqtaý bıýdjet qarajatyn tıimsiz paıdalanýdy, birdeı tehnologııalyq protseske eki ret memlekettik qoldaý kórsetýdi bildiredi. Tuqymdyq túrine sáıkes keletin ımporttalǵan asyl tuqymdy analyq iri qara maldyń ımporttalǵan asyl tuqymdy analyq iri qara maldan esh aıyrmashylyǵy joq bolǵandyqtan, bul uǵymdar biriktirilgen. Sol sııaqty, tuqymdyq tegine sáıkes keletin, satyp alynǵan ımporttalǵan iri qara maldyń analyq basyn sýbsıdııalaý normasy alynyp tastaldy, óıtkeni olardyń tuqymdyq qasıetterin jaqsartý úshin satyp alynǵan asyl tuqymdy analyq maldyń qunyn arzandatý normasy bar», - delingen Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń habarlamasynda.