SQO-da sharýa qojalyǵy baldyr ósirip, jemazyq retinde qoldanýda
«Ásem» sharýa qojalyǵy Shal aqyn aýdanynda ornalasqan. Qazir eginshilik pen mal sharýashylyǵyn qatar alyp júr. Ár kásipker az shyǵynmen jaqsy ónim alýǵa tyrysady. Svetlana Atymtaeva da osy maqsatpen úsh jyl buryn hlorella ósirýdi qolǵa alady.
«Hlorella – dárýmenge toly, óte paıdaly baldyr. Onyń boıynda kaltsıı, fosfor, magnıı, kalıı, mys, temir, myrysh, kúkirt, kobalt, taǵy basqa kóptegen dárýmender bar. Onyń qurǵaq kúıindegi massasynyń 55% aqýyzdan turady. Hlorella ıodqa jáne «jasyl altyn» atanyp ketken hlorofıllge baı. Onyń túsi ne ıisi joq. Sol sebepti malǵa, qusqa jemazyq retinde qoldanýǵa bolady», - deıdi kásipker.
Sharýa qojalyǵynyń qazir óz zerthanasy bar. Ol jerde zerthanashy úlken ydystarda baldyr ósirýmen aınalysady. Jańa tehnologııany qoldanysqa engizý úshin 2 mln teńge shamasynda qarjy jumsaldy. Qajetti qondyrǵy ákelinip, hlorella tuqymy Tatarstannyń Qazan qalasynan jetkizildi.
«Aıyna 3 myń tonna baldyr óndiretin múmkindigimiz bar. Onyń artyqshylyǵy kóp, dárýmenge baı bolǵandyqtan kóptegen dári-dármekti almastyrady. Biz tájirıbe retinde bir mezgilde týǵan 60 buzaýdy bólip aldyq. Olardyń jartysyna kúnine eki ret sýyna hlorella qosyp berip otyrdyq. Nátıjesinde olar 100-120 gramnan artyq salmaq qosyp otyrdy.
Úsh jyl nátıje shyǵarýǵa erte. Biz áli tájirıbeden ótkizip jatyrmyz. Qazirgi esebimiz boıynsha ol ózin áli tolyq kórsete alǵan joq. Elektr qýatyna , jumysshylarǵa, kólik tasymalyna ketetin shyǵyndy eseptegende paıdasy kóp emes. Sol sebepti malǵa berý tásilderin ózgertip kóremiz. Tıimdi bolý joldaryn izdeımiz», - deıdi ol.
Sharýashylyq basshysynyń aıtýynsha, qysta hlorellany ósirýden bas tartýǵa týra kelgen. Óıtkeni elektr qýatyna kóp qarajat ketedi eken. Al kóktemde kún jylynysymen qaıtadan Qazan qalasynan hlorellanyń jańa selektsııasy jetkizilmek. Іri qaradan basqa qoı jáne jylqy ósiretin kásipker bul joly jańa tehnologııany Shopan ata tóline qoldanyp kórmek.
Óz sharýashylyǵynda únemi jańa ádis-tásilderdi engizýge tyrysatyn Svetlana Atymtaeva budan basqa qazir mal azyǵyna daqyldy úgitip emes, janyshtap beretin bolǵan. Máselen janyshtalǵan bıdaıdyń quramy jaqsy saqtalady.
«Bıdaıdy janyshtaý úshin polshalyq qondyrǵy aldyq. Ylǵaldylyǵy joǵary bıdaıdy saqtaýǵa bolmaıdy, ol kógerip, kúıip ketedi. Biz osyndaı dymqyl bıdaıdy apparatqa salyp janyshtaımyz. Nátıjesinde ony uzaq ýaqyt saqtaýǵa bolady. Ári bir baıqaǵanymyz mundaı jemazyqtyń qunarly zattary buzylmaıdy, malǵa sińimdi keledi», - deıdi Svetlana Atymtaeva.
«Ásem» sharýa qojalyǵynyń qazir 3 myń gektar alqaby bolsa, onyń 500 gektaryn jem-shóp ósirýge qoldanady, qalǵanyna bıdaı egedi. Bul – damyp kele jatqan sharýashylyq úshin óte az. Kásipkerdiń aıtýynsha, jerdiń azdyǵynan tehnologııa saqtalmaı jatyr, alqaptyń bir bóligin tynyqtyrýǵa múmkindik joq. Sol sebepti egin egý úshin de, tórt túlikke jemazyq daıyndaý
úshin de bar jerdi barynsha tıimdi qoldanýǵa tyrysyp baǵýda.