SQO-da atalyq bez obyrymen 400-den astam adam esepke alynǵan
- Atalyq bez qaterli isigi - erlerdiń aýrýy. Bul obyrdyń paıda bolýynyń naqty sebebi bar ma?
- Qandaı obyr bolmasyn onyń paıda bolýynyń naqty sebebi anyqtalmaǵan. Desek te aýrýdyń damyýyna yqpal etetin faktorlar bolady. Máselen bul qaterli isik 45 jastan asqan er adamdarda paıda bolý múmkindigi zor, ár on jyl saıyn dertpen aýyrý qaýpi arta túsedi. Uldarda sırek kezdesedi. Tuqymqýalaýshylyq ta áser etedi. Eger de er adamnyń jaqyn týystary atalyq bez obyrymen aýyrsa, bul dertpen aýyrý múmkindigi eki ese artady. Atalyq bezdiń túspeýi nemese túrli ınfektsııalar aýrýdyń damýyna yqpal etýi múmkin. Durys tamaqtanbaý, maıly tamaqtarǵa basymdyq berý de aýrýdy týdyrýy múmkin.
- Aýrýdy aldyn ala anyqtaý múmkin be? Qandaı belgileri bar?
- Atalyq bez qaterli isigi bastapqy kezeńinde bilinbeıdi. Keıde aýrý sımptomdarsyz ótýi múmkin. Ádette naýqastar aýrýdy asqyndyryp baryp keledi. Eger de aýrýdyń belgileri baıqalmaı turyp obyr bastapqy kezeńinde anyqtalǵan jaǵdaıda syrqatty tolyq emdep jazýǵa bolady. Belgileri – atalyq bezdiń ulǵaıýy, isinýi, jaısyzdyq, aýyrsyný. Arqa nemese ishtiń tómengi jaǵynda aýyrsyný bolady. Erlerdiń keýde beziniń ulǵaıýy. Іsik ósip, basqa aǵzalarǵa – ókpege, jambas qýysyndaǵy aǵzalarǵa, arqaǵa, tipti mıǵa da kóshýi múmkin.
- Sımptomdary bolǵan jaǵdaıda obyr qandaı ádistermen tekseriledi? Qandaı analızder tapsyrý kerek?
- Qashan da aýrýdyń aldyn alǵan jón. Sondyqtan da ár adam densaýlyǵyna nemquraıly qaramaýy tıis. Atalyq bezdi ózdiginshe qarap otyrǵan durys. Aǵzasynda qandaı da bir ózgeristi baıqasa dereý dárigerge baryp tekserilý qajet. Eń aldymen atalyq bez arnaıy antıgenge kóktamyrdan qan taldaýy alynady. Bul – qan quramynda bolatyn erekshe aqýyz. Ony atalyq bez jasýshalary bóledi. Eger ol belgili deńgeıden kóp bolsa naýqasta prostatıttiń, qatersiz gıperplazııanyń nemese atalyq bez obyrynyń bolǵany. Mundaıda ýrolog maman tekseredi. Sondaı-aq atalyq bezden bıopsııa alynýy múmkin. Este saqtańyzdar, sraptamany ash qarynǵa jasaıdy, sońǵy tamaq ishý men qan analızin tapsyrǵanǵa deıin 8 saǵat ótýi tıis.
Transrektaldy ýltradybystyq zertteý, prostata massajy, tsıstoskopııa nemese qýyq kateterızatsııasynan keıin bir aptadan keıin ǵana qan taldaýy jasalýy qajet. Atalyq bez bıopsııasynan keıin kem degende bir aı ótýi kerek. Sondaı-aq qan tapsyrar aldynda 1-2 kún buryn jynystyq qatynastan bas tartqan jón.
Atalyq bezdiń qaterli isigi – qaterli isiktiń sırek kezdesetin, biraq emdeýge keletin túri. Ol hırýrgııalyq jolmen qaterli isik bezin alyp tastaý arqyly nemese radıatsııalyq terapııa arqyly - rak kletkalaryn zaqymdaý jáne joıý úshin jáne hımıaterapııa - isik jasýshalaryn óltirý nemese olardyń ósýin toqtatý úshin dárilerdi qoldaný arqyly emdeledi.
- Elimizde qaterli isik aýrýlaryn erte bastan anyqtaý úshin skrınıngter ótkizilip keledi. Atalyq bez obyryna qarsy skrınıngten kimder ótýi tıis?
- Qazaqstanda 2013 jyldan beri atalyq bez qaterli isigine skrınıng kezeń-kezeńmen engizilip keledi. 50, 54, 58, 62 nemese 66 jastaǵy er adamdar turǵylyqty jeri boıynsha emhanada, týǵan jyly boıynsha ótýi tıis.
- Qaterli isiktiń aldyn alý joly bar ma?
- Janýarlar maılaryn az tutyný, maıly taǵamdardan, kilegeı, maıly kondıterlik ónimderinen múmkindiginshe bas tartý, mıkroelementter men dárýmenderdi, sonyń ishinde karotınoıdtar, retınoıdtar, S, D jáne E dárýmenderin, kaltsıı, selen mıneraldaryn jáne fıtoestrogenderdi jetkilikti mólsherde qabyldaý qajet. Jemister men kókónisterdi jetkilikti mólsherde tutyný, ıaǵnı kúndelikti ratsıonda keminde 400 gramm jemis-jıdek bolýy tıis. Sondaı-aq kóbirek qozǵalyp, belsendi ómir saltyn ustanǵan jón.
- SQO-da atalyq bez qaterli isigimen qansha adam aýyrady?
- Bul sırek kezdesetin obyrdyń túri, degenmen byltyr óńirde 66 adamǵa alǵash ret osyndaı dıagnoz qoıyldy. 12 adam aýyryp qaıtys boldy. Jalpy derttiń bul túrinen 423 adam dıspanserlik esepke alynǵan.
- Rahmet!