Sırııadan oralǵan pavlodarlyq áıelder qandaı qorlyq kórgenderin aıtyp berdi

NUR-SULTAN. QazAqparat - Máshhúr Júsip meshitinde «Jýsan» operatsııasy arqyly Sırııadan elge oralǵan áıeldermen ashyq suhbat ótti, dep habarlaıdy pavlodarnews.kz.

Olardyń biriEkibastuz qalasynyń turǵyny, 28 jastaǵy Tolǵanaı esimdi kelinshek Qaraǵandy qalasynda ýnıversıtettiń tórtinshikýrsynda oqyp júrgen kezinde turmysqa shyqqan. Kúıeýiniń dostary Sırııaǵa ketkennen keıin ártúrli vıdeolardy kórebastaǵan. Kóz uzamaı eki er adam kelip, kúıeýin sol jaqqa alyp ketken.Ata-anasy teris jolda júrgenderin aıtyp, raıynan qanshama ret qaıtarǵysykelgenimen, joldasynyń sońynanattanǵan.

- Bastapqydasoǵystyń sońy jeńispen aıaqtalyp, artynan aqsha kóp tústi, avıatsııalyq jáne munaıjerlerin ala bastady, - deıdi kelinshek. - Degenmen, 2017 jyly jeńilis taýyp,jaǵdaı kúrdelene tústi. Sonda ǵana shynaıy jaǵdaıǵa kóz jetkize bastadyq.Jeltoqsan aıynda joldasym qonaqta otyrǵan kezde ústinen bomba túsip, qaıtysboldy. Sol kezden beri úılerdi bombalaı bastaǵan. Kóshýden-kóshý, ashtyq bastaldy.Arab adamdary baı turdy, alaıda basqaelden kelgenderge durys qaramaıtyn. «Óz elderińdi tastap, nesine keldińder?»dep aıtatyn. Qazaqstanda bes ýaqyt namaz oqyp, durys baǵytta dinı bilim alýǵaesh kedergi joq. Biz teris aǵymnyńjeteginde ketip, ıslam dinin teris jaǵynan kórsetip aldyq. Sol úshin qattyókinemiz.

Joldasy qaıtysbolǵannan keıin múmkindigi shekteýli adamǵa ekinshi ret turmysqa shyǵýǵa májbúrbolǵan. Balalarynyń biri er azamattarmen júrgende ústinen bomba túsip qaıtysbolǵan.

Ásem bolsa, 2010jyly ıslam dinin qabyldap, turmysqa shyqqan jáne namazǵa jyǵylǵan. Úsh aıdan keıin Túrkııaǵa bilimalamyn dep ketýge bel býǵan joldasymen birge Sırııaǵa bet alǵan.

- Ol jaqta túrli dárister oqyp, ózin-ózi jarýǵaúgitteıtin, - deıdi ol. - Joldasym bas tarta bastady. Biraq ta 2014jyly jaraqattanyp qaıtys boldy. Ekiqabat bolǵan edim. Kóbinese aýyldardaturdyq. Qalada bomba kóp jarylatyn. Qazaqtar bir-birin jaqyn tartýǵatyrysatyn.

2017 jyly ekinshiret turmysqa shyqqan Ásemniń aıtýynsha, alty jyl nebir sumdyqty basynan ótkergenolar balalaryn asyrap qalý úshin aýyr jumystar jasaýǵa májbúr bolyp, túrliqorlyq kórgen, qaıyr surap ketip, ashtyqtan shóp jegen kúnderi de bolǵan.

- Ózin-ózi jarypjibergender boldy, - deıdi Tolǵanaı. - Kóp azamattar osy qadamǵa bardy. Sońǵykezderi áıelderdi de soǵysýǵa shaqyrdy. Janymyzdan oqtar ushyp, ottar boldy. 2019 jyly kúrtterdiń lagerineshyqtyq. Ol jerde kóp aıaq-qoldary joq musylmandar qurttap, shirip, sasyp jatty.Lagerde úsh aı boldyq. Ata-analaryoqytsa oqytady. Jalpy balalarda oqý bolmady. 12 jastan lagerlerden soǵysqa daıyndaıtyn. Avtomat pen pıstolettenatýdan úıretedi. On tórt jastan úlkendermen birge soǵysqa shyǵatyn.

Ózderiniń adamtózgisiz jaǵdaıǵa tap bolýyna bilimsizdik sebep bolǵanyn aıtatyn áıelder búginde ata-analarynyń aqylyna qulaqaspaǵanyna qatty ókinetinderin jáne oljaqtan baqyt tappaıtynyn aıtady.

- Reseıdenadamdar kóp boldy, - deıdi olar. - Tún ishinde alyp ketýi múmkin. Áıel adamdarǵaóte qıyn. Uryp-soǵady. Bizdi alyp ketýge kelgen kezde sondaǵylar qyzǵanyshpenjáne qyzyǵa qaraıtyn. Sol kezde qazaq bolǵanym úshin qatty qýandym. Sırııadan kelgen sońAqtaýda arnaıy tekseristen ótkizip,psıholog jáne teolog mamandarmen jumys istedik.

Tolǵanaı úshbalamen, Ásem eki balamen oralǵan. Aldaǵy ýaqytta ekeýi de jumysqa turyp,balalaryn durys tárbıelep jetkizýge maqsat qoıǵan.