Sırııadaǵy kıkiljiń jáne jahandanýmen kúres - Tramp pen Erdoǵan Bas Assambleıada ne týraly aıtty

NЬıÝ-IORK. QazAqparat – Bas Assambleıanyń 74-shi sessııasynyń segizinshi kúni qyzyqty ótti jáne onda negizinen jahandyq máseleler talqylandy. Atap aıtqanda, álemdik derjava kóshbasshylary Sırııadaǵy shıelenis saldaryn sheshý jáne ulttyq sáıkestikti saqtap qalý máselelerin qozǵady, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Bizdiń ǵajaıyp ǵalamsharymyzdy alyp qarasaq, shyndyq kórinip tur: eger siz azattyqty qalasańyz, elińizdi maqtan tutyńyz. Eger sizge demokratııa qajet bolsa, egemendigińizdi nyǵaıtyńyz. Eger siz beıbitshilikti qalasańyz, halqyńyzdy jaqsy kórińiz. Dana kóshbasshylar óz halqynyń múddesi úshin áreket etedi. Bolashaq jahandanýshylardyń qolynda emes, bolashaq patrıottardyń, óz azamattaryn qorǵaıtyn, kórshilerine qurmetpen qaraıtyn táýelsiz elderdiń qolynda», - dedi AQSh Prezıdenti Donald Tramp sóılegen sózinde.

Sonymen birge, Amerıka kóshbasshysy AQSh-tyń árbir halyqtyń salt-dástúrlerin barynsha qoldaıtynyn atap ótti.

«AQSh men saılanǵannan keıin qarýly kúshterdi tolyqtaı qaıta qurýǵa 2,5 trln dollar jumsap, eń qýatty el bolyp otyr. Biz osynaý kúshti qoldanýǵa májbúr bolmaımyz dep úmittenemin. Álem ústemdikke, basymdyqqa umtylsa, elimiz baılyq jaǵynan, kúsh-qýat pen rýhanı turǵydan kúshti bolý kerektigin amerıkalyqtar jaqsy biledi. Sondyqtan, AQSh bizdi osy deńgeıge jetkizgen salt-dástúrlerdi qoldaıdy», - dep atap ótti AQSh prezıdenti.

«Meniń súıikti elim sııaqty osy zalda ókilderi otyrǵan ár memlekettiń óz tarıhy, mádenıeti, murasy bar. Bul bizge biregeı áleýet pen kúsh-qýat beredi. Táýelsiz álem ulttyq negizderine súıenýi tıis», - dedi ol.

Al óz kezeginde, Túrkııa Prezıdenti Rejep Taıyp Erdoǵan sóz sóıleý barysynda sırııalyq bosqyndar máselesin sheshýdi usyndy.

«Biz barlyq terrorıstik uıymdardy joımaı, Sırııadaǵy shıelenistiń sheshimin tappaımyz. Sırııada qaýipsiz aımaq qurý týraly AQSh-pen kelissózderimiz jalǵasyp jatyr. Biz ishke qaraı 30 km jáne uzaqtyǵy 480 km bolatyn beıbit dáliz jasaýdy usynyp otyrmyz. Bul arqyly halyqaralyq qoǵamdastyqtyń qoldaýymen 2 mln sırııalyqty jańa jerge ornalastyrýǵa bolady», - dep atap ótti Túrkııa kóshbasshysy.

«Eger atalǵan qaýipsiz aımaq maquldansa, biz osy jerge 1-2 mln bosqyndy ornalastyrý múmkindigi týraly málimdeı alamyz. AQSh, Reseı jáne Irannyń koalıtsııalyq kúshteri – barlyǵymyz kúsh biriktirip jumys istep, sol jerge bosqyndardy ornalastyramyz. Biraq, birlesip jumys isteýimiz qajet, sebebi bul máseleni jalǵyz sheshý esh múmkin emes», - dep atap ótti ol.

R.Erdoǵan Túrkııanyń teń tóraǵalyǵymen ótetin halyqaralyq konferentsııa týraly da aıtty.

«Bizde daıyndyq jumystary qyzý júrip jatyr, sondaı-aq Lıvan, Irak jáne Iordanııa qatysatyn áleýetti halyqaralyq konferentsııaǵa daıyndyq ústindemiz. Jeltoqsan aıynda Jenevada Túrkııanyń teń tóraǵalyǵymen bosqyndar máselesi boıynsha jahandyq forýmdy ótkizý de erekshe mańyzdy. Adamdardy qaýipsiz aımaqtarǵa qaıtarýdy qoldaý úshin BUU basshylyǵymen konferentsııa uıymdastyrýǵa da bolar edi dep úmittenemin», - dedi ol.

Sondaı-aq, osy kúni bilim berýdi damytý máselelerine de erekshe nazar aýdaryldy. BUU Bas Assambleıasy 74-sessııasynyń tóraǵasy Tıdjanı Mýhammad-Bande oqý protsesin modernızatsııalaý salasyndaǵy yntymaqtastyqqa shaqyrdy.

Avtor: Azamat Syzdyqbaev