Shortandydaǵy aǵaıyndylar qambar ata túliginen qarymdy paıda kórip otyr
Toqsanynshy jyldardaǵy toqyraýdan keıin ákeleri memleketke tıesili shaǵyn sharýashylyǵyn ótkizip berip, ózi jeke jylqy malyn ósirýge erekshe den qoıǵan. «Kásibimizdiń dóńgelenip ketýine Agrarlyq nesıe korporatsııasynan alǵan 54 mıllıon teńgelik nesıe odan ary serpin berdi» deıdi aǵaıyndylar. Dese degendeı, bir jyl buryn 100 bas jylqymen sharýashylyqty óristetýdi oılap otyrǵan Volojanınderdiń aıdaýynda qazir 300 bas jylqysy bar. «QazAqparat» HAA tilshisi sharýa ıelerimen kezdesip, jylqy sharýashylyǵy týrasynda suhbattasyp qaıtty.
Ákeleriniń jylqy malyna degen erekshe qyzyǵýshylyǵy bolmaǵanda bálkim Egor men Nıkolaı kásiptiń basqa túrimen aınalysyp keter me edi?.. Ulty syǵan bolsa da «janynyń jartysy qazaq bolyp ketken» Nıkolaı (Aǵaıyndy Volojanınderdiń ákesiniń de aty osyndaı ulymen attas) jas kezinen beri qazaq jigitterimen kókpar tartyp, báıgege júırik qosady eken. Keńes odaǵy qulaǵan tustan beri tek jylqy ósirýdi sheshken Nıkolaı uldarynyń nesibesin ózi beıim sharýashylyqtan alystatpapty. Bir kúni teledıdar kórip otyrǵan úıdiń otaǵasy Elbasynyń málimdemesine qulaq túrip otyryp, «asyl tuqymdy malǵa nesıe berý jumysyna mańyz beriledi» degen sózdi esinde saqtap qalady. Ary-beri oılana kele 75 jastaǵy qart uldaryna nesıe alyp, sharýany óristetý týraly aqyl-keńesin bergen. Ákeniń aqylynan attamaǵan uldary qatelespepti. Bul kúnde Astanananyń «Eýrazııa» nemese «Álem» syndy úlken saýda ortalyqtary jylqy etin izdese Volojanınderdi izdep tabady eken.
«Senseńiz de, senbeseńiz de bizdiń sharýashylyqta syrttan tek úsh adam ǵana jumys isteıdi. Otbasymyz úlken. Sondyqtan, bárimiz de bul iske bir kisideı kirisemiz. Nemerelerim men kelinderimniń bári qolǵabys etedi. Ómir boıy jylqy sharýashylyǵynyń tizginin ustap kelemin. Bordaqylaý alańymyz bar. Jylqy sharýashylyǵy - bizdiń nanymyz, jumysymyz. Qymyz óndirý, asyl tuqymdy jylqylardy kóbeıtý, shujyq óndiretin tseh ashýdy kózdep otyrmyz. Biraq, bári bir ýaqytta júzege aspaıdy, árıne. Mine, kóktemde ǵana nesıe aldyq. Bazany óz kúshimizben saldyq ta, memleketten alǵan aqshany tek jylqy satyp alýǵa jumsadyq. Nesıeniń aqshasyna 400-den astam jylqy satyp aldyq. Qazir munda 200 bas jylqy tur. Qysta da, jazda da syrtqa shyǵarmaımyz. Tek bordaqylaımyz», - deıdi Volojanınderdiń úlkeni.
Eńbekqor eki uldyń úlkeni Egor Volojanın jylqy sharýashylyǵyn tańdaý arqyly qatelespegenimizdi áý basta bildik deıdi. Onyń aıtýynsha, jylqy maly Volojanınderdiń ata kásibi. Álbette, ázirge aýqymdy túrde sharýa óristep ketpese de, aǵaıyndylar jylqynyń basyn 500-ge deıin kóbeıtýdi negizgi jospary retinde kózdep otyr.
«Bıznes josparymyz úsh jylǵa arnalǵan. Eń bastysy, qoryqpaımyz. Jeke adamdardan jylqy satyp alamyz da, jem satyp alyp, jemdep, bordaqylap, etin qalaǵa jóneltemiz. Nesıe almaı turyp 100 bas jylqymyz bar edi. Jumysymyz jyl boıy toqtamaıdy. Nesıe alǵanda á degende 2-5 jastaǵy jylqylardy aldyq. Óıtkeni, bizge eń tıimdisi osy. Qazaqstanda jylqy etine degen suranys joǵary. Jospar qurarda eń aldymen osyny bildik. Óıtkeni, soǵym kezinde ǵana emes, jylqy etine jyl boıy suranys tómendemeıdi. Jylqylarymyzdyń baǵasy 350-450 myń teńgeniń mólsherinde. Halyqtan biz orta eseppen jylqy malyn 200-250 myń teńgege satyp alamyz. Jylqyny jemdeýge 30 myń teńgedeı ketedi. Taza paıda 50-60 teńgeniń mańaıynda. Keleshekte qymyz óndirýdi de jolǵa qoıý josparymyzda bar», - deıdi Egor.
«Agrarlyq nesıe korporatsııasy» AQ-nan nesıe alýdyń bir tıimdisi - qaryzdy óteýge belgili bir mólsherde ýaqyt jaǵynan jeńildik beriledi. 15 protsenttik nesıeni óteý aǵaıyndylar úshin aıtarlyqtaı qıynǵa túspeıtin sekildi. Buǵan jylqy etin shetelge eksporttaýdyń Volojanınder úshin qajettiligi joq. Shortandyǵa jaqyn Astananyń bazarlary paıda tabýǵa jetip artylady.
Jalpy respýblıka boıynsha atalǵan korporatsııadan sharýalar 3 mıllıard 777,5 mln teńgeniń 11681 bas jylqysyn satyp alǵan. Al jalǵyz Aqmola oblysy boıynsha nesıe alǵan sharýalar 350 mln teńgeniń 1 myńnan astam jylqysyn alǵan.
«Atalǵan baǵdarlama aýyl sharýashylyǵynyń barlyq salasyn qamtıdy. Volojanınder 15 protsenttik qaıtarymymen 54 mıllıon teńge nesıe aldy. Olar sonymen qatar, sýbsıdııa da ala alady. Nesıe bizde 10 jylǵa deıin beriledi. Biraq, jumysy júrip ketken Volojanınderge munyń qajeti joq. Sondyqtan, qaryz alýshy óz retine qaraı nesıe alady», - deıdi korporatsııanyń Aqmola oblystyq fılıaly dırektorynyń orynbasary Kárim Abroev.
Jalpy Qazaqstanda búgingi tańda 2 mln 560 myń bas jylqy bar eken. Qazirgi ýaqytta kórshiles Qytaı elimen et ónimderin eksporttaý jóninde veterınarııalyq kelisimder qaralyp jatyr. Tek jylqy ǵana emes, tórt túliktiń barlyq túrin óristetý úshin memlekettik nesıe alýǵa jol ashylyp otyr. Qytaıdaı alyp naryǵy bar elmen kelisim retke, kelse mal sharýashylyǵynyń tizginin ustaǵan Volojanınderdeı otbasylar budan da taýdaı tabysqa keneleri anyq.