ShOLÝ: Ult josparyn sapaly oryndaý - birinshi kezektegi negizgi mindet

ASTANA. QazAqparat - 2016 jyldyń 1 qańtarynan «5 ınstıtýttyq reformany júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» - Ult josparyn oryndaýdyń praktıkalyq kezeńi bastaldy.    

Memleketti, ekonomıka men qoǵamdy damytý úshin qaǵıdatty jańa quqyqtyq orta qalyptastyratyn 59 zań kúshine endi.

Qazaqstandyq armanǵa bastaıtyn - Ult jospary el ishi syrtynda úlken talqyǵa túsip, álemdik saıasatkerlerdiń oń baǵasyn aldy. Búginge deıin Ult jospary aıasynda qyrýar is-sharalar atqarylyp jatyr.

14 maýsym kúni Aqordada ótken Jańǵyrtý jónindegi ulttyq komıssııa qyzmetiniń aralyq qorytyndylaryna arnalǵan keńes barysynda Elbasy Nursultan Nazarbaev «100 naqty qadam»  Ult josparynyń 23-i tolyq oryndalǵandyǵyn málim etti.

Keńeste Memleket basshysy ótken kezeńderde atqarylǵan jumystar alǵa qoıǵan reformalardy tikeleı júzege asyrý úshin jaǵymdy ahýal qalyptastyryp otyrǵanyn atap ótti.

«Biz aıqyndaǵan bes ınstıtýtsıonaldyq reforma - bul jańa ekonomıkalyq shynaıylyq jaǵdaıyndaǵy keshendi damý jospary. Sondyqtan da Ult josparyn sapaly oryndaý - birinshi kezektegi negizgi mindet. Osy aralyqta úlken jumystar atqaryldy. Úkimet qajetti zańdardy, tıisti normatıvtik aktilerdi qabyldady, merıtokratııa qaǵıdattaryna negizdelgen memlekettik qyzmet modeli endi, ádilsot júıesiniń úshbýyndy júıesine kóshý júrgizildi. Joǵarǵy sot janyndaǵy Halyqaralyq keńes te jumysqa kiristi. Budan bólek, sýdıalarǵa qoıylatyn biliktilik talaptary da qataıtyldy. Salyqtyq jáne kedendik saıasatty jetildirý jónindegi jumystar atqarylý ústinde. Aýqymdy jekeshelendirý júzege asýda, eldi ındýstrııalandyrýdyń ekinshi kezeńine qadam bastyq, áleýmettik saıasat ta jetildirilý ústinde, memlekettiń eseptiligi kúsheıtilip jatyr. Tutastaı alǵanda búgingi kúni «100 naqty qadamnyń» 23-i tolyǵymen oryndaldy», - dedi Prezıdent.

El ekonomıkasyn jańa beleske kóterýge baǵyttalǵan Ult josparyn júzege asyrý barysyndaǵy atqarylǵan jumystar «QazAqparat» Halyqaralyq aqparattyq agenttiginń nazarynan tys qalǵan emes. Biz búgin agentigimizde sáýir aıynda «Bolashaqqa 100 qadam» aıdary boıynsha jarııalanǵan materıaldarǵa sholýdy usynamyz.

 ***

Memleket strategııalyqmenedjerbolýytıis - BaqytSultanov

 

 «100 naqty qadam» Ult Josparynda Qazaqstan Respýblıkasynyń bıýdjet saıasatyn transformatsııalaý úderisterine úlken kóńil bólingen. Nátıjege baǵdarlanǵan bıýdjetteý memlekettiń ekonomıkaǵa qatysý tásilderin túbegeıli qaıta qaraýmen qosa júredi. Olaı bolsa, osy transformatsııalaý úderisi qalaı ótip jatyr? Ol týraly búgin resmı BAQ-ta jarııalanǵan Qarjy mınıstri Baqyt Sultanovpen áńgimede sóz bolady.

- Baqyt Turlyhanuly, ót­ken jy­ly Qazaqstan álemdik daǵdarystyń barlyq «qyzyǵy» men «shyjyǵyn» ózi de tatyp kórdi. Bizdiń bıýdjet energııa resýrstary qunynyń osylaısha kúrt quldyraýyna qalaı tótep berdi? En­di ústimizdegi jylǵa perspektıvalar qandaı?

- Sońǵy birneshe jylda búkil álem ekonomıkalyq júıeniń transformatsııasyn baqylap otyr. Bul munaı men metaldar qunynyń quldyraýymen, damyǵan jáne damýshy elderdiń, onyń ishinde Qytaıdyń «jańa normasynyń» ósý qar­qynynyń baıaýlaýymen qatar júrýde. Sonyń saldary retinde shıkizatqa álemdik suranys tómendeıdi, óndiris kólemi quldyraıdy. Jaǵdaı ártúrli elderdiń ekonomıkalarynyń «saýyǵýyna» az yqpal etetin geosaıası faktorlarmen de shıelenise túsedi.

Jahandyq ekonomıkalyq júıeniń bir bóligi retinde Qazaq­stannyń da joǵaryda keltirilgen faktorlar tarapynan qysym kórýi tabıǵı jaıt. Onyń ishinde, buǵan bizdiń ekonomıkamyzdyń shıkizattyq resýrstar eksportyna aıtarlyqtaı táýeldiligi jáne sonyń saldarynan sońǵy birneshe jylda baıqalyp otyrǵan osy aǵyndardan bıýdjetke túsetin kiris deńgeıiniń tómendeýi de sebep bolyp otyr. Indýstrııalyq-ınnovatsııalyq damý baǵdarlamasy ekonomıkanyń «golland aýrýynan» saýyǵýyna baǵyttalǵan. Biz qazirdiń ózinde-aq shıkizattyq emes sektordyń birtindep ulǵaıǵanyn aıta alamyz. Onyń ishinde bıýdjettiń kiris bóligine salyqtar túrindegi túsimderdiń ósýin de kórip otyrmyz.

Elbasy belgilegen jáne «100 naqty qadam» Ult Jos­parynyń negizi bolǵan Bes ınstıtýttyq reformanyń iske asyrylýy elimizdiń damýyn transformatsııalaýdyń jáne memlekettiń ornyqty naryqtyq qatynastar jolyna túsýiniń jalǵasy bolyp tabylady.

Mundaı «tereń» ózgeristersiz ǵasyr­dyń basty strategııalyq maqsaty - damy­ǵan 30 memlekettiń tobyna kirýge qol jetkizý múmkin emes. Bul maqsatqa jetý jolynda bizdi kútip turǵan kedergiler de az emes. Ol «shıkizat resýrstary náý­betinen» de qaterli bolýy múmkin. Kókjıekte kórinip turǵan osyndaı aıqyn tabaldyryqtardyń biri - buryn bizdiki sııaqty problemalary men múmkindikteri bolǵan birqatar memleketter de tótep bere almaǵan «kirisi ortasha elder tuzaǵy».

Instıtýttyq reformanyń damý vek­torynan basqa ekinshi áseri - bul ekonomıkanyń, sotsıýmnyń jáne bıýd­jettiń ornyqtylyǵy.

Bıýdjettiń «kóńil-kúıine» kelsek, onda ótken jyl biz úshin shynymen de kúrdeli synaq boldy. Biraq «qıyn jyldarda» jınaqtalǵan rezervter bizge 2015 jyldan problemalarsyz ótýge kómektesti.

Ótken jyldyń aıaǵynda, ózderińiz biletindeı, Qarjy mınıs­trliginde bıýd­jetti ońtaı­landyrý boıynsha úlken jumystar júrgizildi. Biz kóp­tegen naqtylaýlar kezinde ózimizdiń shy­ǵystarymyzdy 1,5 trln. teńgege qys­qarttyq. Bıýdjetti aǵymdaǵy úshjyl­dyqqa qalyptastyrǵan kezde biz bas­ty ıdeıany - jobalar ekonomıkanyń ná­tıjesine jáne oń áserine baǵyttalýy jáne jańa jumys oryndaryn qurýǵa ákep soǵýy tıis ekenin aıttyq.

- Degenmen, sonda da aǵym­daǵy jylǵy perspektıvalar qandaı?

- Jalpy, men Qarjy mınıstri retinde aǵymdaǵy jyldyń perspektıvalaryn oń baǵalaımyn.

Ekonomıkanyń shıkizattyń emes sektory óz aınalymdaryn ósi­retinin biz baıqap otyrmyz. Bıýdjetke salyqtyq túsimder ulǵaıýda.

Onyń syrtynda, shıkizat naryq­taryndaǵy ahýal da qubylmalylyqty birtindep tómendetýde jáne tepe-teńdikke umtylys bar. Qazirgi tańda barrel quny 40 dollardan asady. Biz bıýdjetti sońǵy naqtylaý ýaqytynda Brent markasynyń qunyn barrel úshin 30 dollar dep belgiledik. ıAǵnı, 30 dollar kezinde de Qazaqstannyń bıýdjettik shyǵyndary eldiń barlyq áleý­mettik mindettemelerin jáne Elbasy tapsyrmasyn oryndaýǵa negizdelgen. Onyń ishinde «Nurly Jol» baǵdarlamasyn iske asyrýǵa da baǵyttalǵan.

- Qarjy mınıstrligi bıýdjettik saıasatty transformatsııalaý boıynsha ju­mystar júrgizedi. Ol qalaı jasalady?

- Elbasynyń «Qazaqstan jańa jahandyq naqty ahýalda: ósý, refor­malar, damý» atty Joldaýynda bıýd­jet shyǵyndaryna tekserý júr­gizý jó­ninde tapsyrma berilgen. Shy­ǵys­tardy qarjylandyrýdy nysanaly ındıkatorlarǵa qatań baılanystyrý asa mańyzdy mindet bolyp tabylady.

Birinshi kezekte, qarjylandyrý ba­­ǵyttary boıynsha shyǵystar men baǵ­dar­lamalardyń ekonomıkalyq tıim­diligine jáne ekonomıkanyń naqty sektoryna baǵdar jasalyp otyr. Taldaý barysynda baǵ­darlamalar tıimdiliginiń tómengi deńgeıde bolýyna yqpal etetin jáne birsypyra jyldar ishinde olardy iske asyrý monıtorıngi barysynda kórinetin ınstıtýttyq, ákimshilik, normatıvtik jáne basqarýshy faktorlar anyqtaldy. Memlekettik apparattyń jumysy osyndaı faktorlardy, eń aldymen, zańnamalyq turǵyda joıýǵa baǵdarlanǵan.

Bul rette, bıýdjet shyǵystaryn ha­lyqtyń turmys deńgeıin sapaly kóterýge tıisti áleýmettik baǵdarlamalar men jobalarǵa jumsaýǵa den qoıyldy.

Memleket shyn máninde ózine shy­ǵystardyń áleýmettik bóligin ǵana alýy tıis. Memlekettiń róli jeke sektordyń damýyna jaǵdaı jasaıtyn jáne yntalandyratyn strategııalyq menedjer deńgeıimen shektelýi tıis. Sonymen birge, taýashalardy bosata otyryp, bıznesti júrgizý úderisin zańnamalyq túrde jeńildetýi qajet.

- Siz jekeshelendirýdi aıtyp otyrsyz ǵoı?

- Iá. Búginde ekonomıkany memleket ıeliginen alý memlekettik men­shik­tegi múliktiń 70 paıyzyna deıinin básekelestik ortaǵa berýdi qarastyratyn aýqymdy jekeshelendirý arqyly ótip jatyr. Onyń ishinde naryqqa búgingi tańda kvazımemlekettik sektor basqaratyn iri nysandardy berý josparlanyp otyr. Olar: áýejaılar, óndirýshi kompanııalar jáne t.b.

Bul tájirıbe qoldaný aýmaǵy men jeke kásipkerlik bastamalaryn aıtarlyqtaı keńeıtýge múmkindik beredi. Sondaı-aq, álemdik tájirıbe kórsetip otyrǵandaı, óndiristerdiń básekege qabilettiligin jaqsartýǵa da jaǵdaı jasaıdy. Óıtkeni, jekemenshik ıesi memleketke qaraǵanda anaǵurlym tıimdi menedjer bolyp tabylady.

Jekeshelendirýden barlyǵy da utady - bıznes memlekettik monopolııa basym bolyp otyrǵan salalarda jumys isteýge múmkindik alady, memleket sa­lyqtardyń túsýi esebinen utady, jalpy ekonomıkalyq jaǵdaı jaqsarady.

Odan basqa, bıýdjettik shyǵys­tar­dy júzege asyrý tetigin qaıta qaraý sheńberinde memleket memleket-jeke­menshik árip­testigi negizinde, sol sııaqty, servıstik úlgini paıdalana otyryp, básekelestik ortaǵa óziniń jekelegen fýnktsııalaryn beredi. Bul jeke bastama jumys isteı alatyn jumystar men qymbat turatyn jabdyqtardy bólip tó­leý arqyly (servıstik model) jáne qyzmetter men jumystar aýtsorsıngin satyp alý esebinen bıýdjetke júktelimdi aıtarlyqtaı azaıtýǵa múmkindik beredi.

- Kapıtaldy jarııa etý bıýdjetke qalaısha áser etýde?

- Kapıtalǵa raqymshylyq jasaý el ekonomıkasy men onyń bıýdjetine edáýir keshirek, ıaǵnı keıinirek áser etedi. Bul aktsııanyń mýltıplıkatıvti áseri bar. Búgingi tańda jarııa etýge qa­tysýshylardyń ekonomıkalyq júıe­niń tolyqqandy oıynshylary bolý, jekeshelendirýge qatysý arqyly da, sol sııaqty, údemeli ındýstrııalyq-ın­novatsııalyq damý jáne «Nurly Jol» sheńberinde iske asyrylatyn birqatar jobalardyń ınvestorlary bolý arqyly da ekonomıkaǵa ınvestor retinde qatysý múmkindigi bar. ıAǵnı, azamattar jarııa etilgen qarajatty aǵymdaǵy jyly da, sol sııaqty, mysalǵa, 2018 jyly da ınvestıtsııalaı alady. Sondyqtan, aqshanyń qashan ekonomıkalyq úderisterdiń bir bóligi bolatynyn aıtý qıyn. Biraq osyndaı múmkindiktiń paıda bolatyny anyq.

Múlikti jarııa etý múlikti ýaqy­tyly resimdemegeni úsh­in yqtımal aıyp­puldardy bol­dyrmaýǵa, ony bolashaqta problemasyz satýǵa nemese jalǵa berýge múmkindik beredi. Bizde kommertsııalyq qurylystar men buryn­nan bar ǵımarattarǵa japsarlas qury­lystardy jarııa etýge ótinishter kóp. ıAǵnı, azamattar bul múlikti óz­deriniń kommertsııalyq aktıvteri retinde resim­deýge zańdy quqyq alady.

Bul kirister men shyǵystardy jal­pyǵa birdeı deklaratsııalaýdyń 2017 jyldan bastalýyna baılanysty óte mańyzdy. Jáne bul týraly Memleket basshysy 2016 jyldyń aıaǵyna deıin jarııa etýdiń aqshaǵa da jáne olardyń ıelerine de zańdy aınalymǵa oralýdyń sońǵy múmkindigi ekenin birneshe ret aıtqan bolatyn.

Bul rette jarııa etý rásimi barynsha ońaılatylǵan: zańnamaǵa sońǵy tú­zetýlermen kapıtaldy jarııa etý boıynsha is júzinde barlyq shekteýler alyp tastaldy jáne múlikti jarııa etý rásimderi aıtarlyqtaı jeńildetildi. Kapı­taldy jarııa etýdiń mundaı jeńil­dikti sharttary álemniń eshbir elinde bolǵan emes.

Qazaqstan elge aqshany ákelgen jaǵ­daıda ony jarııa etýge salynatyn sa­lyqty tolyq alyp tastady jáne jarııa etýdiń málimdeý nysanynda salyqtyń nebári 10%-y qaldyryldy. Keıbir elderde jarııa etý alymdary jarııa eti­letinniń jartysyn nemese somasynyń 70%-yn quraıtynyn aıta ketý qajet. Raqymshylyq etýdiń eń bir lıberaldy jaǵdaılarynyń ózinde jarııa etýge salynatyn salyq mólsherlemesi keminde 3-5 paıyz bolady.

- Bızneske qaıta oralaıyq. Siz memleket strategııalyq me­nedjer bo­lýǵa tıis degen edińiz. Osy menedjment kásip­kerlikti qoldaý bóliginde qalaı kórsetilýge tıis?

- Memleket bıznestiń damýy jáne salyq tóleı alýy úshin oǵan qolaıly jaǵdaılar týǵyzýǵa tıis. Óıtkeni, salyq­tar memlekettiń kiris kózderi bolyp tabylady. Olardy tıimdi paıdalaný arqyly memleket halyq aldynda áleýmettik mindettemelerdi oryndaıdy.

Biz 2030 jylǵa qaraı ShOB deńgeıin ishki jalpy ónimniń 40 paıyzyna deıin jetkizý maqsatyn qoıǵanymyz sizderge málim. Ol úshin memleket qolaıly jáne sapaly salyqtyq ákimshilendirýdi qamtamasyz etýge tıis. ıAǵnı, salyq tóleýshige salyq tóleýdi yńǵaıly etý jaǵ­daıyn jasaý qajet. Ekonomıkany jandandyrý jáne túrli sebepter boıynsha nashar jumys isteıtin nemese tipten jasyryn aktıvterdi ekonomıkalyq aınalymǵa tartý úshin kásiporyndardy ońaltý júıesi engizildi. «Bankrottyq týraly» zań boryshkerge kredıtorlarmen bátýalyq kelisim jasasýǵa nemese qıyn jaǵdaıdan shyǵý úshin jospar ázirleýi úshin múmkindik beredi. Zań kásiporyndy ataýymen jáne taýarlyq belgisimen birge satyp alýǵa jáne «oǵan jańa ómir berýge» múmkindik týǵyzady. Bul rette, jumys oryndary saqtalady, al óndiris toqtamaıdy. Qazir biz jeke tulǵalardyń bankrottyǵyna qatysty jumystar júrgizýdemiz.

Altynshy shaqyrylǵan Par­lament sessııasynyń ashylýynda sóılegen sózinde Memleket basshysy bıznes úshin rásimderdi ákim­shilik turǵyda ońaılatýǵa baǵyttalǵan jańa mindetter belgiledi. Rásimderdiń ashyqtyǵyn qamtamasyz etetin Biryńǵaı keden-salyq kodeksi qabyldanatyn bolady. Jer qoınaýy jáne jer qoınaýyn paıdalanýshylar týraly kodekste osy sa­ladaǵy qaty­nastardy retteıtin barlyq nor­malar biryńǵaı zańnamalyq aktide shoǵyrlandyrylmaqshy. Monopolııaǵa qarsy salany reformalaýdyń ekinshi ke­zeńi sheńberinde básekelestik máseleleri boıynsha zańnamalyq aktilerge ózgerister engiziletin bolady.

Memleket bıznes úshin ony almas­tyrmaı, oǵan baǵdar ǵana beretinin jáne oıynnyń qolaıly jaǵdaılaryn týǵyzatynyn taǵy da qaıtalap ótemin. Sol arqyly onyń damýyna yqpal etedi. Nátıjesinde, bıýdjetke tıesili salyq túsimderi arta túsetin bolady. Al bul jalpy halyqtyń ál-aýqatyn jaqsartýǵa jaǵdaı jasaıdy.

Memleket basshysy belgilegen Ult Jospary - bes ınstıtýttyq reformany iske asyrý jónindegi «100 naqty qadam» da dál osyǵan baǵyttalǵan.

Qazaqstan men Sıngapýr parlamentaralyq únqatysýdy nyǵaıtýda

 

30 naýryz - 2 sáýir aralyǵynda Senat tóraǵasy Qasym-Jomart Toqaev Sıngapýr Respýblıkasynda resmı saparmen bolyp, osy eldiń basshylarymen kezdesti, sondaı-aq jyl saıynǵy Sıngapýr forýmynda negizgi baıandama jasady, dep habarlady palatanyń baspasóz qyzmeti.

Sapar Sıngapýr Parlamentiniń tóraǵasy Halıma ıAkobtyń shaqyrýy boıynsha júzege asqan bolatyn.

Sıngapýr Parlamentinde Qazaqstan Senatynyń tóraǵasy men Sıngapýr Parlamentiniń tóraǵasy eki el yntymaqtastyǵynyń ózekti máseleleri boıynsha pikir almasty. Q.Toqaev áriptesin Qazaqstannyń qazirgi kezdegi damýy, Parlamenttiń qyzmeti, sondaı-aq eldi jańǵyrtý jónindegi prezıdenttik «100 qadam» Ult josparyn iske asyrý týraly habardar etti. Ol «Nazarbaev ýnıversıteti» men Lı Kýan ıÝ atyndaǵy Memlekettik saıasat mektebi arasyndaǵy jemisti yntymaqtastyqty, sondaı-aq eki eldiń tehnıkalyq bilim berý salasyndaǵy ózara is-qımylyn atap ótti.  Parlamentaralyq únqatysýdy jalǵastyrý úshin Q.Toqaev áriptesin Qazaqstanǵa saparmen kelýge shaqyrdy.

Sıngapýr Parlamentiniń tóraǵasyn Qazaqstannyń damýy, elimizdiń halyqaralyq mańyzdy máseleler, ultaralyq jáne til saıasaty qyzyqtyrdy. H.ıAkob sondaı-aq Sıngapýrdyń ekonomıkalyq ózgeristerine baılanysty qazirgi kezdegi memlekettik saıasatynyń basymdyqtary týraly áńgimeledi. Bul rette, onyń pikirinshe, búkil qoǵamdy robottar men avtomatıka ústemdik quratyn jańa ekonomıkaǵa daıyndaý mindeti tur.

Sıngapýr Prezıdenti Tonı Tan Keng ıAmmen kezdesý barysynda Q.Toqaev Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń izgi tilektestigin jetkizdi jáne eki memlekettiń ózara tıimdi yntymaqtastyǵy odan ári jalǵasatynyna senim bildirdi. Tonı Tan Keng ıAm Qazaqstan Prezıdenti men Sıngapýr basshylyǵy arasyndaǵy dástúrli jeke baılanystar arqyly nyǵaıa túsken eki eldiń daǵdyly jyly shyraıly qatynastaryn atap ótti. Keleshegi zor yntymaqtastyqtyń aýqymdy aıasyn atap ótip, Sıngapýrdyń damý tájirıbesine Qazaqstannyń yqylasyna qoldaý bildirdi.

Prezıdenttik «Istana» saraıynda sondaı-aq Qurmetti aǵa mınıstr, Sıngapýrdyń burynǵy Premer-Mınıstri Gok Chok Tongpen de kezdesý boldy. Júzdesýshiler terrorızm, Ortalyq Azııanyń damýy jáne qytaıdyń «Bir beldeý, Bir jol» strategııasymen birge jahandyq kún tártibindegi ózekti máseleler boıynsha pikir almasty. Go Chok Tong bıyl Qazaqstanǵa saparlap kelý nıetin  jetkizdi.

Sapar barysynda Qazaqstan delegatsııasy Sıngapýrdaǵy munaı hımııasy jáne týrızm klasterinde boldy.

2 sáýir kúni Senat Tóraǵasy Q.Toqaev «Azııa jáne álem - ortaq múmkindikter, birlesip órkendeý» taqyrybymen ótken ekinshi Sıngapýr forýmynyń ashylýynda sóz sóıledi. Q.Toqaev óziniń sóziniń basynda Sıngapýrdyń negizin salýshy Lı Kýan ıÝdy qurmetpen eske alyp, onyń 1991 jyly bizdiń elimizge saparlap kelgende eldiń damýyna qatysty paıdaly keńester aıtqanyn eske saldy.

Q.Toqaev óziniń baıandamasynda eýrazııanyń keleshegine qatysýshylardyń nazaryn aýdaryp, qurylyqtaǵy oqıǵalardyń damýy týraly óz oılaryn ortaǵa saldy.

«Qazirgi kezdegi álemniń tiregi bola otyryp, Eýrazııa búkil álem úshin zardaptary alysqa ketetin túbegeıli ózgeristerdi bastan ótkerýde». - dedi Tóraǵa. Bul rette ol Reseıde, Qytaıda, Eýropa Odaǵynda jáne Taıaý Shyǵysta bolyp jatqan ózgeristerdi bólip alyp, taldaý jasady. Q.Toqaev álemdik saıasattaǵy Ortalyq Azııanyń róli arta túskenin atap ótti. «Bul aımaq aýqymdy tabıǵı resýrstar men shıelenis oryndaryna, atap aıtqanda, Aýǵanstanǵa jaqyndyǵy Eýrazııa qurylyǵynyń negizine aınalady», - dedi Tóraǵa. «Ortalyq Azııa elderi úshin aldyńǵy qatardaǵy memleketterdiń saýda-ekonomıkalyq strategııalarynyń túıindesý ádisterin ázirleý asa mańyzdy mindet bolyp tabylady. Megajobalardyń ózara baılanysy aımaqqa jahandyq ekonomıkalyq damýdyń tıimdi jáne teńgerimdi úlgisin usynýǵa múmkindik beredi», - dep atap ótti ol.  

Forýmǵa qatysýshylar qaýipsizdiktiń  aımaqtyq uıymdary: AÓSShK, ShYU jáne EQYU-nyń jumysyndaǵy Qazaqstannyń qadamdary týraly jan-jaqty habardar etildi. Bul rette Q.Toqaev halyqaralyq isterdegi Birikken Ulttar Uıymynyń ortalyq rólin nyǵaıtýdyń mańyzy bar ekenin atap ótti. «Birikken Ulttar Uıymy men halyqaralyq quqyqtyń totyǵýy, ásirese, halyqaralyq terrorızm órship turǵan kezde qazirgi álemge búldirgishtik túrde áser etýi múmkin. Qazaqstan halyqaralyq qatynastardaǵy senimdi qalpyna keltirý maqsatynda halyqaralyq quqyq ustanymdaryn rastaýǵa arnalǵan joǵarǵy deńgeıdegi BUU konferentsııasyn shaqyrýdy usynady», - dep atap ótti Senat Tóraǵasy.

Qazaqstan Senatynyń Tóraǵasy Eýrazııalyq Ekonomıkalyq Odaqtyń iske qosylýymen jáne qytaılyq «Jibek joly ekonomıkalyq beldeýi» bastamasynyń iske asa bastaýymen azııalyq, onyń ishinde ASEAN memleketteriniń kásipkerleri úshin Qazaqstanda ashylyp jatqan ekonomıkalyq múmkindikterge jınalǵandardyń nazaryn aýdardy. Odan basqa, Q.Toqaev Qazaqstan aýmaǵyndaǵy kólik-logıstıka ınfraqurylymyn damytýdyń aýqymdy baǵdarlamasyna, «EKSPO-2017» kórmesine ázirlik jáne «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń keleshegine egjeı-tegjeıli toqtaldy.

Senat Tóraǵasy ekonomıkalyq dúrbeleń jaǵdaıynda Qazaqstan daǵdarysqa qarsy sharalar toptamasymen jáne ınfraqurylymdyq damýmen shektelmeıtinin, zań ústemdigin, ındýstrııalandyrý men ekonomıkalyq órkendeýdi, ulttyń yntymaǵyn nyǵaıtýdy, sondaı-aq ashyq jáne esep beretin memleketti qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan aýqymdy ınstıtýttyq reformalardy iske asyratynyn atap ótti. «Parlament 59 zańnan turatyn, eldegi sheteldik ınvestorlardyń jumysyn ońaılatatyn qajetti zańnamalyq toptamany qabyldady», - dedi Tóraǵa.

Q.Toqaevtyń sózin forýmǵa qatysýshylar zor yqylaspen qabyldap, qoıylǵan saýaldarǵa jan-jaqty jaýap berildi.  

Úsh tildi oqytýjúıesiAqmolaobly­syndadakezeń-kezeńmenjúzegeasýda - B.Іzbasarova

Úsh tildi oqytý júıesi Aqmola obly­synda da kezeń-kezeńmen júzege asýda. Bul týraly oblystyq bilim basqarmasynyń basshysy Balym Іzbasarova aıtyp berdi.

Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń Ult josparynyń 76-qadamynda EYDU standarttarynyń negizinde­ adam kapıtalynyń sapasyn kóterý, 12 jyldyq bilim berýdi kezeń-kezeńimen engizý­, fýnktsııalyq saýattylyqty damytý úshin mekteptegi oqytý standarttaryn jańartý. Jo­ǵary synyptarda janbasylyq qarjylandyrýd­y engizý, tabysty mektepterdi yntalandyr­ý júıesin qurý.

77-qadamynda Ekonomıkanyń alty negizgi sa­lasy úshin on aldyńǵy qatarly kolledj ben­ on joǵary oqý ornynda bilikti kadrlardy­ ázirleý, keıinnen bul tájirıbeni elimiz­diń basqa oqý oryndaryna taratý.

79-qadamynda Bilim berý júıesinde - joǵary ­synyptar men JOO-larda aǵylshyn tilinde o­qytýǵa kezeń-kezeńmen kóshý. Basty maqsat­ - daıarlanatyn kadrlardyń básekelestik qabiletin arttyrý jáne bilim berý sektory­nyń eksporttyq áleýetin kóterý máseleleri aıtylǵan bolatyn. Bul mindetter Aqmola oblysynda da oıdaǵydaı júzege asyrylyp jatyr. Onyń aıtýynsha elimizde barlyq deńgeıdegi sapaly bilimg­e qol jetkizýdi qamtamasyz etetin bilim ­berýdiń ulttyq úlgisin damytýǵa qolaıly ­jaǵdaılar jasalýda. 

«Jalpy bilimdi­ urpaqty tárbıeleýde 12 jyldyq bilim ber­ý baǵdarlamasynyń róli zor bolmaq. Baǵd­arlamanyń negizgi ereksheligi - balanyń j­an-jaqty damýyna, óz pikirin ashyq jetki­zýine, shyǵarmashylyq áleýetiniń tolyq jú­zege asýyna yqpal etedi. Osy rette, jalpy 12 jyldyq bilim berý júıesiniń pılotty­q jobasy elimizdegi 30 mektepke engiziletin bolady. Solardyń ishinde, bizdiń obly­symyzda Bulandy aýdanyndaǵy Nıkolskıı ­orta mektebi men Stepnogor qalasyndaǵy­ №5 kóp salaly mektep-lıtseıi de bar. Aǵ­ymdaǵy jyly atalmysh bilim oshaqtarynda jo­bany pysyqtaý jumystary júrgizilip, 1 sy­nyptyń 87 oqýshysy qamtyldy», dep atap ótti ol. 

Tájirıbe jasaýǵa daıyndyq barysynda bili­m berý nysandaryndaǵy oqý synyptary jónd­elip, materıaldyq-tehnıkalyq bazasy nyǵa­ıtylǵanyna da toqtaldy. Aıta keterligi, 12 jyldyq bilim­ berý júıesi boıynsha sabaq beretin muǵal­imderdiń árqaısysynyń jalaqysyna 25 paıy­z ústemaqy qosyldy. Sondaı-aq, Astana q­alasynda ótkizilgen arnaıy kýrstarda 29 ­ustaz bilimderin jetildirdi.

Búginde eńbek naryǵynda joǵary bilikti m­amandar tapshylyǵy qatty baıqalýda. Oblys­ ortalyǵyndaǵy joǵary tehnıkalyq mektep ­on jetekshi oqý oryndarynyń qataryna kiri­p, eki tájirıbelik bilim berý baǵdarlama­laryn júzege asyryp keledi.

Oqýshylary sandyq baǵdarlamaly júıelerme­n basqarylatyn «HaasAutomation» fırmasyn­yń qurylǵylary ornatylǵan oqý-óndiristik­ ortalyq ashyldy. Bilim oshaǵynyń muǵalimd­eri men sheberleri jastardy joǵary tehnol­ogııalyq jabdyqtarmen jumys isteýge baýlý­da. Bunyń bolashaqta, elimizde qazirgi za­manǵy óndiristik ındýstrııany qaryshtap da­mytýǵa yqpaly bolady degen senim bar, dedi basqarma basshysy.
Sonymen qatar ol úsh tildi oqytý júıesi de Aqmola obly­synda kezeń-kezeńmen júzege asyrylyp kele jatqanyna da toqtaldy. 

«Osy maqsatta 2004 jyly tórt mektepte aǵyl­shyn tilin erte jastan úıretýge arnalǵan tájirıbe bastaldy. Kókshetaý qalasyndaǵy ­Málik Ǵabdýllın atyndaǵy №3 mektep-gımnazııasynda 7 synyptan bastap, algebra, bıo­logııa sabaqtary aǵylshyn tilinde júrgizil­edi. Mektepte aǵylshyn tilin jetik bileti­n matematıka jáne bıologııa pánderiniń mu­ǵalimderi sabaq beredi.

Sonymen birge, oblys ortalyǵyndaǵy daryn­dy balalarǵa arnalǵan №1 oblystyq mamand­andyrylǵan «Qazaq-túrik lıtseıi» mektep-ı­nternatynda da 7 synyptan bastap 5 pán a­ǵylshyn tilinde oqytylady. Degenmen, barl­yq mektepterde pánderdi aǵylshyn tilinde ­júrgizý úshin bilikti mamandar qajet. Ald­yn-ala jasalǵan zertteýler boıynsha bilim­ oshaqtaryndaǵy joǵary býynǵa jalpy bili­m beretin pánderdi aǵylshyn tilinde ótkiz­ýge 5000-ǵa jýyq muǵalim qajet», dep sózin odan ári jalǵastyrdy keıipkerimiz. 

«Básekege qabiletti mamandardy daıarlaý má­selesi óte ózekti bolyp otyr. Oblysta ­bilikti jumysshy jáne orta býyn mamandary­n daıarlaýdy 38 tehnıkalyq jáne kásiptik­ bilim berý uıymdary júzege asyrady. On­yń 29-y memlekettik bolsa, 9-y jekemensh­iktiń basqarýynda. Osy rette, jas mamand­ardyń kásibı biliktiligin arttyrýǵa negi­zdelgen Worldskills halyqaralyq jobasy j­úıeli túrde ótkizilip otyrady. Kásiptik ­sheberlik baıqaýy 7 mamandyq negizinde uı­ymdastyrylady. Olar - joný isi, dánekerl­eý jumystary, kirpish qalaý, santehnıka j­áne jylytý, sylaq jáne gıpsokarton jumys­tary, shashtaraz, meıramhana isi. Oqýshylar­dyń sheberligin shyńdaý úshin barlyq jaǵda­ı jasalǵan. Buǵan Stepnogor qalasyndaǵ­y №2 ındýstrııalyq-tehnıkalyq kolledjiniń­ túlegi Ádilet Tákejanovtiń «Tokar isi­» boıynsha halyqaralyq baıqaýda jeńiske ­jetkeni dálel bola alady», -  dep sózin qorytyndylady basqarma basshysy.  

Aqmolaoblysyndajergiliktipolıtsııaqyzmetineqosymsha 500 mln. teńgebólinbek

 

Aqmola oblysynda jergilikti polıtsııa qyzmetin materıaldyq-tehnıkalyq qamtamasyz etýge qosymsha 500 mln. teńge bólinedi. Bul týraly búgin «100 naqty qadam» - Ult josparyn óńirlik  deńgeıdi júzege asyrýǵa arnalǵan baspasóz máslıhatynda Aqmola oblysynyń ákimi Sergeı Kýlagın málim etti.

«Zańnyń ústemdigin qamtamasyz etý boıynsha ekinshi qadam aıasynda  Prezıdenttiń Jarlyǵyn oryndaý baǵytynda Jergilikti polıtsııa qyzmeti quryldy. Onyń negizgi mindeterine toqtalatyn bolsaq, bul turǵyda qoǵamdyq tártipti qorǵaý, joldaǵy qaýipsizdikti qamtamasyz etý jáne quqyq buzýshylyqtardyń aldyn alý jumystary qamtylǵan. Júktelgen mindetterdi oryndaý maqsatynda jergilikti polıtsııa qyzmetiniń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn nyǵaıtý úshin oblys bıýdjetinde qosymsha 500 mln. teńge josparlandy»,-dedi S. Kýlagın.

Atap aıtqanda Ult josparynyń 30-qadamynda Jergilikti atqarýshy organdarǵa jáne jergilikti qoǵamdastyqqa esep beretin JERGІLІKTІ POLITsIıA QYZMETІN qurý eskerilgen. 

«Jergilikti polıtsııa qyzmetiniń ókilettiligi: qoǵamdyq tártipti qorǵaý máseleleri, turmystyq qylmysqa qarsy turý, jol-baqylaý qyzmeti, usaq quqyq buzýshylyqqa atymen tózbeýshilik. Jol-baqylaý polıtsııasynyń qyzmetkerleri polıtsııa qyzmetkerleriniń jumys aýysymy kezinde atqarǵan isiniń barlyǵyn jazyp otyratyn beınetirkegishtermen qamtamasyz etiledi»,-dep atap ótilgen onda.

Alǵashqy 2 aıdyńqorytyndysyboıynshaoblysekonomıkasyózinińdamýqarqynynsaqtapqaldy - SergeıKýlagın

 

Aqmola oblysynda eń tómen kórsetkish 13 oryn ortasha aılyq eńbekaqy bolyp otyr. Bul týraly búgin Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń «100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý boıynsha atqarylyp jatqan jumystar barysy týraly QR Prezıdenti janyndaǵy Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń Aqmola oblystyq fılıalynda ótken brıfıngte óńir basshysy Sergeı Kýlagın málim etti.  

Onyń aıtýynsha óńirde Ult josparyn oryndaýdyń tájirıbelik kezeńi bastaldy, onda jergilikti atqarý organdary 49 is-sharany júzege asyrý boıynsha jumyldyrylǵan.

«Oryn alyp otyrǵan ekonomıkalyq jaǵdaı qaramastan biz ótken jyldy tabysty aıaqtadyq. Oblys 2015 jyldyń qorytyndysy boıynsha ekonomıkanyń kóptegen salasynda oń nátıjege qol jetkizdi. 

Ónerkásip salasynda naqty kólem ındeksiniń kórsetkishi 106,9 paıyzǵa jetip, oblys Respýblıka boıynsha birinshi orynǵa shyqty.

Agrarlyq salada da ótken jyldy tabysty aıaqtadyq. Aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń naqty kólem ındeksi 102,1 paıyz boldy. 

«Nurly jol» baǵdarlamasynyń iske asyrylýy qurylys jumystary kólemin 106,1 paıyzǵa ulǵaıtýǵa múmkindik berdi. 282 myń sharshy metr turǵyn úı paıdalanýǵa berildi, osynyń arqasynda 2200 otbasy ózderiniń turmystyq jaǵdaılaryn jaqsarta aldy. Oblys ekonomıkasyna 200 mıllıard teńge shamasynda ınvestıtsııa, sonyń ishinde syrttan 14,2 mıllıard teńge ınvestıtsııa tartyldy.

Aǵymdaǵy jyldyń alǵashqy 2 aıynyń qorytyndysy boıynsha oblys ekonomıkasy óziniń damýy qarqynyn saqtap qaldy. Ónerkásip jáne taýar aınalymy jaǵynan alǵanda naqty ındeks kólemi boıynsha biz respýblıkadaǵy óńirler arasynda 1 orynǵa shyqtyq.

Qurylys salasynda jáne turǵyn úılerdi paıdalanýǵa berýde 2 oryndamyz. Aýyl sharýashylyǵy ónimderin óndirý kólemi jáne ınvestıtsııa tartý jaǵynan 3 orynǵa turaqtadyq. Oblysta eń tómen kórsetkish 13 oryn ortasha aılyq eńbekaqy bolyp otyr. Jyl sońyna deıin biz olqylyqtardy joıyp, úzdik ondyqqa kirýdi josparlap otyrmyz», - dedi S.Kýlagın.

Aqmola oblysynda 42 jalǵa alýshy 90 myń gektarǵa jýyq jerdi satyp almaq

 

KÓKShETAÝ. QazAqparat - Aqmola oblysynda  42 jalǵa alýshy 90 myń gektarǵa jýyq jerdi satyp alýǵa nıetti. Bul týraly búgin «100 naqty qadam» - Ult josparyn óńirlik  deńgeıdi júzege asyrýǵa arnalǵan baspasóz máslıhatynda Aqmola oblysynyń ákimi Sergeı Kýlagın málim etti.

«Oblysta jerdi paıdalanýshylardyń arendasynda 10 mln. gektar aýyl sharýashylyǵy jerleri bar. Qazirgi kezde 42 jalǵa alýshy jeke menshikke 90 myń gektarǵa tarta jerdi satyp alýǵa nıetti. Búginde olarmen tıisti sharttardy bekitý boıynsha jumystar júrgizilip jatyr», - dedi ákim Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń Aqmola oblysyndaǵy fılıalynda ótken baspasóz máslıhatynda.

Onyń aıtýynsha, aýyl sharýashylyǵy jerlerin satý úshin búginde 117 jer ýchaskesi (43 myń gektar) daıyndaldy. Bul jer telimderin satý bekitilgen kestege sáıkes 2016 jyldyń 1 shildesinen bastalady.

Aıta keteıik, Jer kodeksine engizilgen jańashyldyqtar aýyl sharýashylyǵy maqsatynda jalǵa berilgen jerlerdi kadastrlyq qunynan 50 paıyz jeńildikpen satyp alý múmkindigin qarastyrady, sondaı-aq bul jerlerdiń qunyn 10 jyl merzimge bólip tóleýge bolady.

S. Kýlagınniń sózine qaraǵanda, jer máseleleri boıynsha qabyldanǵan sharalar jer ıeleriniń jaýapkershiligin kúsheıtýge múmkindik beredi.

Aqmolaoblysynda 1,8 mıllıontonnaastyqeksportqashyǵaryldy

 

Aqmola oblysynda 1,8 mıllıon tonna astyq eksportqa shyǵaryldy. Bul týraly búgin Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń «100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý boıynsha atqarylyp jatqan jumystar barysy týraly QR Prezıdenti janyndaǵy Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń Aqmola oblystyq fılıalynda ótip jatqan brıfıngte óńir basshysy Sergeı Kýlagın málim etti.

Aımaq basshysynyń aıtýynsha, agrarlyq sektor - aımaqtyq ishki ónimniń jalpy kóleminiń tórtten birin óndiretin oblys ekonomıkasynyń negizgi salasynyń biri. Sonymen qatar óńirde mal sharýashylyǵy da jaqsy damyp otyr. 

«Oblysta jalpy qýaty 27,6 myń iri qara mal bolatyn mamandandyrylǵan 31 bordaqylaý alańdary jumys isteıdi. Olardyń qazirgi kezdegi qýaty 65 paıyzdy quraıdy. Bıylǵy jyly Ereımentaý aýdanyndaǵy «Jańa Bereke» JShS 3 myń bas iri qaraǵa arnalǵan bordaqylaý alańy ashylady. Oǵan qosa Zerendi aýdanyndaǵy «Şýche sút zaýyt» JShS qýatyn 3 myń bas deıin ulǵaıtý kózdelgen. Ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha et óndirisi 12,1 paıyzǵa artty. 

«Yrys» baǵdarlamasynyń sheńberinde jalpy sany 1200 bas saýyn sıyry bar 14 sút-taýarly fermasy quryldy. Osyndaı qolǵa alynǵan sharalardyń nátıjesinde sút óndirisi 28 paıyzǵa ósti.

Al, kóktemgi dala jumystaryna daıyndyqqa keletin bolsaq, ótken jylǵy aýa raıynyń qolaısyzdyǵyna qaramastan oblys tutastaı alǵanda tıisti agrotehnıkalyq sharalardy óz deńgeıinde ótkizý arqyly eginniń ortasha shyǵymdylyǵy gektarynan 11,6 tsentnerden aınalyp, 4,7 mıllıon tonna astyq jınap aldy. Qajetti jem shóp qory da jasaldy.

Osyǵan oraı, oblystan tys jerge 1,8 mıllıon tonna astyq eksportqa shyǵaryldy. Bıylǵy jyly aqmolalyq dıqandar 4,7 mıllıon gektar jerge dán sińirýdi kózdep otyr. Oǵan qajetti 520 myń tonna tuqym qory jasalyndy. Sondaı-aq, 3,3 mıllıon gektar alqapqa nemese egistiktiń jalpy kóleminiń 75,3 paıyzyna ylǵal resýrstaryn únemdeý tehnologııasy engizildi. Mashına-traktor parkin joǵary ónimdi tehnıkamen jańartý qarqyndy júrgizilýde», - dedi S.Kýlagın.

Qaırat MámıVenetsııalyqkomıssııasarapshylarymensýdıalardyńjańaádepkodeksijobasyntalqylady

 

 Búgin Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Sotynyń Tóraǵasy Qaırat Mámı Venetsııalyq komıssııa sarapshylarymen kezdesti.

Kezdesýdiń maqsaty - Venetsııalyq komıssııaǵa saraptamaǵa aldyn ala joldanǵan Sýdıalardyń jańa ádep kodeksi jobasyn (budan ári - Kodeks) talqylaý.

Qaırat Mámı kezdesýdegi kirispe sózinde: «Venetsııalyq komıssııa birneshe ret Qazaqstan úshin óte mańyzdy qujattarǵa saraptamalyq taldaý jasaǵan bolatyn. 2011 jyly EQYU AAQDIB men Venetsııalyq komıssııa «Sot júıesi men sýdıalardyń mártebesi týraly» Konstıtýtsııalyq zańy boıynsha birlesken qorytyndy ázirlengen edi. Bizdiń sizderdiń qatysýlaryńyzben sot sektorynda qajetti ózgeristerge qol jetkizgenimiz mańyzdy. Sizderdiń Ádep kodeksi jobasy boıynsha bergen usynymdaryńyz biz úshin mańyzdy bolatynyna senim bildiremin» dep atap ótti.

Kezdesý barysynda Q.Mámı sheteldik sarapshylardy elimizdiń Prezıdenti N. Nazarbaev jarııalaǵan «100 naqty qadam - barshaǵa arnalǵan qazirgi zamanǵy memleket» Ult Jospary sheńberinde júrgizilip jatqan sot júıesindegi reformalarmen tanystyryp ótti.

Áńgimelesý barysynda taraptar Kodeks jobasy men sot jumysynyń basqa da máseleleri boıynsha pikir almasty.

Kezdesýdi qorytyndylaı kele, Joǵarǵy Sot Tóraǵasy Venetsııalyq komıssııa sarapshylaryn jańa Kodeks jobasyna júrgizip jatqan saraptamasy úshin alǵysyn bildirdi.

Sondaı-aq, Venetsııalyq komıssııa sarapshylary Joǵarǵy Sot sýdıasy, Sot jıýrıiniń tóraǵasy M. Shegenovpen, Joǵarǵy Sot sýdıasy, Sýdıalar ádebi jónindegi komıssııanyń tóraǵasy N. Qaıypjanmen kezdesti. Buǵan qosa, Konstıtýtsııalyq Keńestiń Tóraǵasy I. Rogovpen, Joǵary Sot Keńesiniń Tóraǵasy A. Smolınmen jáne Qazaqstan Sýdıalar Odaǵynyń Tóraǵasy S. Baıbatyrovpen kezdesý ótkizdi.

Eske sala keteıik, jańa Kodekstiń jobasy Ult Josparyna sáıkes ázirlengen. Onda sot korpýsy men ǵalym-quqyqtanýshylardyń oı-pikirleri men kózqarastary, «Sýdıalar minez-qulqynyń Bangalor qaǵıdaty», Sot bıliginiń táýelsizdigi máseleleri boıynsha Kıev konferentsııasynyń usynymdary (2010 j.) sekildi basqa da halyqaralyq qujattardyń erejeleri eskerildi. Joba 5 taraýdan jáne 33 baptan turady. Onda «Sýdıalar minez-qulqynyń ádep qaǵıdattary», «Kásibı mindetterin atqarý barysyndaǵy sýdıalar minez-qulqynyń ádep qaǵıdalary», «Sýdıanyń otbasy men turmystaǵy minez-qulqynyń ádep qaǵıdalary» atty taraýlar bar. Kodeks jobasy Joǵarǵy Sot saıtynda jarııalandy. Oǵan kez-kelgen azamat óziniń usynystary men kommentarıılerin usyna alady.

Anyqtama: Venetsııalyq komıssııanyń quramyna Eýropa Keńesiniń 47 qatysýshy-memleketi kiredi. Qazaqstan Komıssııaǵa 2011 jyldyń qarasha aıynda múshe boldy. Óz jumysynda Eýropalyq komıssııa demokratııa, adam quqyqtaryn qorǵaý jáne zań ústemdigi sekildi Eýropa Keńesi qyzmetiniń bastaýyndaǵy úsh negizgi eýropalyq konstıtýtsııalyq qundylyq qaǵıdatyn basshylyqqa alady.

Aqmola oblysy sheteldik iri ınvestorlardy halyqaralyq forýmǵa shaqyrmaq

 

Aqmola oblysynyń ákimi Sergeı Kýlagın sheteldik iri ınvestorlardy halyqaralyq forýmǵa shaqyrmaq. Bul týraly ol búgin Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń Aqmola oblystyq fılıalynda ótken baspasóz máslıhatynda málim etti.

 

«Investıtsııalardyń jańa kózderin tabý boıynsha jumystar júrgizilýde. Oblysta Investorlardy tartý jónindegi keńes qurylyp, sharalar jospary ázirlendi. Onyń aıasynda bıyl halyqaralyq ınvestıtsııalyq forým uıymdastyrylyp, sheteldik iri ınvestorlar, dıplomatııalyq mıssııalar men elshilikterdiń basshylary shaqyrylady»,-dedi S. Kýlagın.

Sonymen qatar oblysta ındýstrııalandyrý baǵdarlamasynyń ekinshi besjyldyǵy aıasynda 461 mlrd. teńgeniń 30 jobasyn júzege asyrý josparlanyp otyr.

Ákimniń sózinshe, bıyl barlyq ónerkásiptik kásiporyndar turaqty jumys isteýde.

  

AqtóbeoblysyndaBAÁ, QHRjáneAvstralııaınvestorlarynyńqatysýymen 3 iri óndiristiiskeqosýjosparlanýda

 

Aqtóbe oblysynda  BAÁ, QHR jáne Avstralııa ınvestorlarynyń qatysýymen 3 iri óndiristi iske qosý josparlanýda. 

Bul týraly «Aqtóbe aqparat» aqparat ortalyǵynda ótken baspasóz máslıhaty barysynda  óńir basshysy Berdibek Saparbaev málim etti.

Oblys ákimi óz sózinde óńirde «100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrýdyń aralyq qorytyndysyna toqtaldy.

B.Saparbaevtyń atap ótýinshe, eksporttyq taýarlar óndirý jáne Qazaqstannyń  álemdik naryqqa shyǵýy úshin qaıta óńdeý sektoryna transulttyq kompanııalardy tartý sharalary qabyldandy. Soǵan oraı óńirde birqatar ınvestıtsııalyq jobany júzege asyrý josparlanǵan. Olardyń qatarynda ınvestıtsııa kólemi 150 mln. dollarlyq jyldyq qýaty 1 mln. tonna tsement pen 500 myń tonna qospany quraıtyn zaýyt bar. Qazirgi ýaqytta «Hýasın tsement» korporatsııasynyń jobalaýshylary tsement zaýyty qurylysynyń jobasyn ázirleýde.

«Avstralııalyq «Qazaqstan Potash Korporeıshn» kompanııasy ınvestıtsııa kólemi 595,2 mln. dollardy quraıtyn, jyldyq qýaty 800 myń tonna kalıı tyńaıtqyshy óndirisin iske qosýǵa nıetti. Birikken Arab Ámirliginiń «PandjaGolden Oazıs Djeneral Treıdıng L.L.S» ınvestory jyldyq qýaty 3 myń tonna nıkel oksıdi kontsentraty men 123 myń tonna kobalt oksıdi kontsentratyna teń nıkel zaýytyna 125 mln. dollar ınvestıtsııa quıýǵa daıyn», - dedi B.Saparbaev.

Investorlar búginde 30 gektar jer ýchaskesin alyp, jobalardyń bıznes-josparyn ázirlegen. Taıaý aralyqta jobany júzege asyrý bastalady. Atalǵan jobalar aıasynda 1600 jańa jumys oryndary qurylmaq.

Jerlerdi jekemenshikke satý aýyl sharýashylyǵynyń damýyna septigin tıgizedi - B.Smaǵulov

Jerlerdi jekemenshikke satý aýyl sharýashylyǵynyń damýyna septigin tıgizedi. Bul týraly «100 naqty qadam» - Ult josparyn túsindirý maqsatynda Aqmola oblysyna jumys saparymen kelgen Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Qurylys turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri jáne jer resýrstaryn basqarý komıteti tóraǵasynyń orynbasary Baýyrjan Smaǵulov aıtty.

Onyń aıtýynsha,  2016 jylǵy 1 shildeden bastap kúshine enetin QR «Jer kodeksine ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zańynda aýyl sharýashylyǵy jerlerin utymdy paıdalaný tetikteri kórsetilgen.

«Atalǵan zańdaǵy jalǵa alynǵan aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerlerdi paıdalaný boıynsha shekteýlerdi alyp tastaý normasy jerdi paıdalanýshylarǵa jalǵa alý quqyǵymen quqyqtyq mámileler jasasýǵa, atap aıtqanda, bankke kepilge berýge, jaldaý merzimi ishinde ıelikten shyǵarýǵa múmkindik beredi.

Sonymen qatar,  aýyl sharýashylyǵy jerlerin jekemenshikke satý aýyl sharýashylyǵynyń damýyna septigin tıgizedi», - deıdi B.Smaǵýlov.

Ult josparynyń 59-qadamynjúzegeasyrýenergııaúnemdeýsalasynaınvestortartýǵaseptigintıgizedi - M.Altangerel

 

Ult josparynyń 59-qadamy iske assa, energetıka salasyna ınvestorlardy tartyp, energııa únemdeýden túsetin tıimdilikti arttyrýǵa, shyǵyn kólemin azaıtýǵa, ekologııalyq ahýaldy jaqsartýǵa múmkindik týady. Qazaqstandaǵy BUU damý baǵdarlamasy turaqty ókiliniń orynbasary Mýnhtýıa Altangerel osylaı dedi.

«Ult josparyndaǵy 59-qadam halyqaralyq dárejede moıyndalǵan energoservıstik kelisimder mehanızmi (ESKO) arqyly energııa únemdeý salasyna ınvestor tartýdy kózdeıdi. Energoservıstik kelisim  energııa resýrstaryn únemdeý salasyna ınvestor tartýdyń qarjylyq mehanızmi bolyp otyr. ESKO únemdelgen energııa esebinen ınvestıtsııany aqtaýǵa múmkindik beredi. 2010-2014 jyldary BUUDB, QR Úkimeti ESKO tetigin barlyq salaǵa engizý boıynsha jumys jasaldy. Qaraǵandyda ǵımarattardyń jylýdy paıdalanýynda ESKO tetigi synalyp kórdi. Barlyq qujattar men usynystar QR Úkimetine jiberildi», - dedi ol.

QR Parlament májilisi 2014 jyldyń sońynda BUUDB usynymdaryna ıek arta otyryp energııa únemdeý jáne energetıkalyq tıimdilikti arttyrý týraly QR zańyn eldegi energoservıstik kompanııalardyń jumysyn retteý týraly qosymsha normalarmen tolyqtyrdy.

«59-qadam - ESKO-ny Qazaqstanǵa engizýdi júzege asyrý. Bul qadam iske assa, energetıka salasyna ınvestorlardy tartyp, energııa únemdeýden túsetin tıimdilikti arttyrýǵa, shyǵyn kólemin azaıtýǵa, ekologııalyq ahýaldy jaqsartýǵa múmkindik beredi. Energoservıstik kompanııalar naryǵynyń damýy jańa jumys oryndaryn ashyp, halyqty áleýmettik qoldaýǵa sep bolar edi», - dedi M.Altangerel.

QR Úkimeti BUUDB-nyń tıimdi memlekettik basqarý salasyndaǵy usynymdaryn qabyldady.

Osy áriptestik aıasynda 2013 jyly memlekettik qyzmet salasynda aımaqtyq hab quryldy.

 

 Q. Mámı: Bizdiń mejemiz - ulttyq sot júıesine degen halyqtyń jáne qoǵamnyń senimin arttyra berý

 

Ádildikti ornatý úshin ne jetpeı tur? Álde qazir ádildikti ádiletsizdikpen aıyrbastap alǵan adamdar qatary kóbeıip bara ma? Olaı desek, onda qandaı sot bolmasyn bekitilgen zań sheńberinen shyǵyp kete almaıtyndaı, ıaǵnı týra sheshim ǵana shyǵarýǵa májbúr qylatyn quqyqtyq tetikter qamtamasyz etilgen amaldar iske asatyn kún týa ma, ózi? Osy másele tóńireginde «Egemen Qazaqstan» gazetiniń tilshisi Joǵarǵy Sottyń Tóraǵasy Qaırat Mámımen ashyq áńgimelesken. Respýblıkalyq gazettiń búgingi sanynda «Sot kepili» degen taqyryppen berilgen maqalany jarııalaýdy jón kórdik.

***

Sot kepili

  

 «Qazaqstandyq sot tóreligi men quqyq tártibi júıesi ashyqtyq jáne kásibılik turǵysyndaǵy jańa sapaǵa ıe boldy. Qazaqstandyqtar men bıznes sýbektileriniń quqyqtaryn sotta qorǵaý deńgeıi endigi jerde EYDU memleketteriniń joǵary standarttaryna sáıkes keledi».

Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń
Parlamenttiń VI shaqyrylymdaǵy birinshi sessııasynyń
ashylýynda sóılegen sózinen.

Adam bireýden zorlyq, ıakı na­qaq qııanat kórip, biraq sol sátte ádil­dikke qol jetkize almaıtynyn bilgen jaǵdaıda ashynǵannan ama­ly quryp, sosyn kúpti kóńilin kón­shiter sońǵy úmiti retinde «sotqa beremin» deıdi. Osy sózdi aıtýdyń ózi qııanat kórgen adamnyń kóńi­line sál jeńildik týdyrary da anyq. Óıtkeni, «jábirlenýshini sot aqtaıdy, jábirleýshini sot sottaıdy» degen senim basym turady. Sol sııaqty, ózin laýazymdyq ja­ǵy­­­nan joǵary, áleýmettik, ıakı tur­­mystyq nemese materıaldyq jaǵy­nan baı-qýatty sanap júrgen bireý ekinshi bireýmen janjaldasyp, ony sol sátte basyp-janshyp tuqyrtyp alǵysy kelgenimen, anaý ádildigin alǵa tartyp bolmaı qoısa jáne bul oǵan esesi ket­ip utylǵanyn baıqasa, namys­tan ba, yzaqorlyqtan ba kógerip jary­lardaı bolyp: «Tura tur bálem, áli kózińdi kógertip túrmede shiri­temin, sottatamyn!» deıdi. Sóıtip, ekeýi­niń de aıtqany oryndalatyn­daı kórinedi. Biraq alǵashqyda ekin­shi mysaldaǵy adamnyń qaha­ry iske aspaıtyn kijińdeı ǵana áser qaldyrady. Óıtkeni, naqaq qııa­nat shekken adam sotqa barsa, aıt­qany júzege asatyny belgili deımiz. Sebebi, zań bizdiń sana­myz­ǵa osy ádildiktiń ǵana saltanat qu­ratynyn sińirip tastaǵan. Qalaı­da, qashanda naqaq qııanat kórgen adam japa shekpeýi qajet. Alaıda, bul qaǵaz júzindegi shyndyqtyń kó­ri­nisi ǵoı. Al naqty ómirde qalaı?

Árıne, naqty ómirde ózgeshelik kóp. Óıtkeni, kópshilik ana laýazymy joǵary, qolynda bıligi bar, aqshasy mol baıdyń degeni bo­latynyn aıtady. Rasynda, solaı ma? Olaı emes desek, oǵan qan­daı naqty dálel bar? Sol sııaqty, bu­ǵan keliser bolsaq, ony nemen dáleldeı alamyz? Jurttyń de­ni mu­nyń alǵashqysyna da, sońǵy­syna da kelispeıtindikteri sóz­siz jáne ekeýine de kelisetinder az eke­ni taǵy ras. Sonda bul adam­dar­­dyń kózin naqty aqıqatqa qalaı jet­kizýge bolady? Eger daýlas­qan eki jannyń da aıyby bolyp tur­ǵan jaǵdaıda olarǵa aqıqatty uǵyn­dyrý múmkin be?

Naqty jaǵdaıda múmkindik az. Sondyqtan, adam aıypty ma, aıyp­­syz ba, durys pa, joq pa, kináli me, kinásiz be, onyń bárin zań aı­­qyndaıdy. Zań osy daýdyń sheshi­­min taýyp, oǵan túpkilikti, áıteýir, bir núkte qoıý úshin qajet. So­­syn sot zańǵa súıenip sheshim shy­­ǵardy deıdi, bitti. Bul oraıda, osyndaı jaǵdaılarda zańdy sóz­buıdalyqqa, qaǵazbastylyqqa, sot isti qaraý­dy uzaq sergeldeńge aı­nal­­dyr­mas úshin sot júıesine de óz­gerister endi. Ózgeris tipten kóp. Bir ǵana bes satyly sot jú­ıe­si­nen birden úsh satyly sot ama­lyna aýysýdyń ózi nege turady. Ol el úshin jańalyq qana emes, eń bastysy, taraptarǵa ádil­dikke tez qol jetkizýdiń ońdy joly dep qarastyrylýda. Osyǵan oraı al­ǵashqy saty - aýdandyq sot­tyń, ekin­shi saty - oblystyq apel­lıa­tsııa­­lyq sottyń jáne úshinshi saty - Jo­­ǵarǵy Sottyń kassatsııalyq már­te­besi artyp, árqaısysynyń dár­meni kúsheıdi.

Al buryn bul salada aýdandyq sot sýdıasynyń shyǵarǵan sheshimi Joǵarǵy Sottyń sheshimderine jurt­­tyń kúmánin keltiretin jaıt­tardy týǵyzatyny bar edi. Sebe­bi, erterekte aýdandyq sot­tyń eki adamdy sottaǵan isin ob­lystyq ap­pelıatsııaly, kassatsııalyq sot­tar qoldap, biraq Joǵarǵy Sot­qa kelgende, álgi istiń shıkiligi baı­­­qalyp, eki jigittiń jazyqsyz sottalǵany anyqtalyp, aýdandyq sot sheshimi buzylyp, qaıta qaraý­ǵa oblysqa jiberilgen bolatyn. Joǵarǵy Sottyń atalǵan isti qa­raǵan qylmystyq alqa otyry­synyń qaýlysy boıynsha oblys­tyń apellıatsııaly alqasy bul isti odan ári jete tolyqqandy zert­tep, zerdeleı kele Joǵarǵy Sot al­qasynyń tapqan qateligi durys eke­nin, aýdandyq sot tek qýdalaý organynyń bir jaqty shala tekserisine saı teris úkim shyǵarǵanyn ashyp, sheshim kúshin joıdy. Odan ári ne boldy deısiz ǵoı. Odan ári naǵyz qyzyqtyń kókesi oryn aldy.

Oblystyq kassatsııalyq alqa Jo­ǵarǵy Sottyń da, oblystyq apellıatsııalyq alqasynyń sheshimin de durys emes, óıtkeni, olar aýdan­dyq sot sýdıasynyń sheshim kúshin joıý­da qatelesken dep taýyp, isti bu­rynǵy báz qalpyna túsirdi. Bu­ǵan, árıne, bári de narazy boldy, biraq bul isti qaıta qaraǵan Jo­ǵarǵy Sottyń jańa quramdaǵy qyl­­­mystyq ister boıynsha alqasy en­di isti aldynda qaraǵan oblystyq apellıatsııalyq soty da, Joǵarǵy Sottyń birneshe sýdıalary da te­ris sheshim shyǵarǵan, sondyqtan, aýdandyq sottyń úkimi ózgerissiz qaldyrylsyn dep, dáý núkte qoıdy. Sóıtip, aýdandyq sottyń toqpaǵy myqty eken, oblystyq, Joǵarǵy Sot sýdıalarynyń ýájderin qaıtaryp tastady. Bul eshteńe emes, bári­nen buryn jurt endi kimge senim artaryn bilmeı qaldy. Óıt­keni, taǵy bir jańa quramdaǵy qyl­mys­tyq ister alqasy osy isti taǵy bir márte qarar bolsa, basqa sheshim qa­byl­dan­basyna kim kepildik bere alady?

Al atalǵan iske baılanys­ty bastapqy sheshimdi shyǵarǵan aý­dan­dyq sottyń sýdıasy birden aýysyp ketken. Bul isti tergegen tergeýshiniń ózi qylmysqa sha­ty­lyp, sottalǵan deıdi. Jalpy, ja­zyq­­syz sottaýǵa «zańdy jaǵdaı» ja­saǵan quqyq qorǵaý organdary ókilderin olardyń keleńsizdiginen tas qapasqa qamalyp, taǵdyrlary tárk bolǵan eki balanyń kóz jasy jibermegen sekildi. Muny tekke mysalǵa keltirip otyrǵan joq­pyz. Bizdiń elde mundaı jaǵdaı qaıtalanbaýy tıis. Sondyqtan da, Memleket basshysy ádildik tek sottarda ǵana saltanat qurýy qajet dep atap kórsetti. Bul sózdiń máni de, mańyzy da zor. Adamnyń bári birdeı, sondyqtan da, bizdiń eldiń Ata Zańy boıynsha birde-bir adam jazyqsyz japa shekpeýi qajet. Al ony qamtamasyz ete alatyn tek sot qana.

Elbasy bul týraly aıtýdaı-aq aıtyp keledi. Biraq, ádildik aýy­ly­nyń tóbesi qashan kórinedi dep kópshilik áli alańdaýly. Óıtkeni, qazir adam bitkenniń kózi ashyq: tarıhtan ta, saıasattan da, quqyqtan da habary men aqparaty mol. Jaman men jaqsyny qalaı tez aıyrsa, durys pen burysty da tez ajyratady. Demek, eshkim eshteńege aldana qoımaıdy. Biraq, qandaı ozyq qoǵam bolmasyn, adamdar arasynda joǵarydaǵydaı daý týyndamaı turmaıdy. Al daý sheshimin tabýy tıis deımiz. Onda da álgi kókiregi oıaý, kózi ashyq jandardyń kózin jetkizý úshin daýdyń núktesine esh­kim shúbá keltirmeýi kerek. Alaı­d­a, oǵan qol jetkizý ońaı emes. Óıt­­keni, árkim ózinikin ǵana jón deıdi. Biraq, shyndyǵyna kelgende, olardyń biriniń ǵana aqıqaty basym ekeni daýsyz. Sonda ony qaıtkende, qalaı aıyrýǵa bolady? Jáne ekinshi taraptyń kózin oǵan qalaı jetkizýge bolady? Demek, qaıtkende, qalaı ǵana qara qyldy qaq jaratyn ádildikti ornata alýǵa bolady deımiz, biz de. Munyń qazirgi kúni bir amaly tabyldy ma?

Joǵaryda aıtqanymyzdaı, ádildiktiń sottarda saltanat qura­ty­nyn Elbasymyz shegelep aıtyp berdi. Endi sol ádildikti ornatý úshin ne jetpeı tur? Álde qazir ádildikti ádiletsizdikpen aıyrbastap alǵan adamdar qatary kóbeıip bara ma? Olaı desek, onda qandaı sot bolmasyn bekitilgen zań sheńberinen shyǵyp kete almaıtyndaı, ıaǵnı týra sheshim ǵana shyǵarýǵa májbúr qylatyn quqyqtyq tetikter qamtamasyz etilgen amaldar iske asatyn kún týa ma, ózi? Osy shetin másele tóńireginde reti kelgende biz Joǵarǵy Sottyń Tóraǵasy Qaırat Mámımen ashyq áńgimelesken edik. Ol bizdiń kókeıimizde júrgen kúpti máselege oraı: «Mine, qazir sol kúnge, sol sátke de kelip jettik. Qazir­gi ýaqytta zań ústemdigin qam­tama­syz etý úshin naqty is-shara­lardy júzege asyrý kezeńi bastaldy. Al ondaı sharalar Ult Josparynda kórsetilgeni barshaǵa aıan. Ózińiz aıtqandaı, adam­dar keıde sot isti zańdy qara­ǵan joq, zańsyzdyq oryn al­dy deıdi. Olar ony nege aıtady? Zańsyzdyqtar oryn alatyn jaǵdaılar bolýy múmkin ǵoı. Mine, endi baıqasańyzdar, osyndaı zańsyzdyqtarǵa jol berilmeýi úshin qajetti tetikter jappaı qaras­tyrylyp otyr», dedi.

Rasynda, baıqar bolsaq, Ult Josparyna saı qazir taraptarǵa sotqa júginý men sýdıalarǵa sot isin qaraý ońtaıly bolýy úshin sot júıesinde kúrdeli jańalyqtar paıda bolǵany anyq baıqalady. Mundaǵy alǵa tartylyp otyrǵan 11 qadamnyń barlyǵy da zańdy túrde retteldi. Jáne ony azamattar quqynyń talapqa saı qor­ǵalýyn ońtaılandyrý úshin kóp­tegen zańdarǵa ózgerister men tolyq­tyrýlar engizildi. Sóıtip, ýaqyt talabyna tolyq sáıkes kele­tin jańa Azamattyq protsestik kodeks pen «Joǵary Sot keńesi týraly» jańa zań qoldanysqa endi. «Sot júıesi jáne sýdıalardyń mártebesi týraly» Konstıtýtsııalyq zańǵa, Qylmystyq-protsestik kodeks pen Ákimshilik quqyq buzýshylyqtar týraly kodekske tıisti ózgerister engizildi. Osylaısha, búginde barlyq deńgeıdegi sottar jańa qylmystyq jáne qylmystyq-protsestik zań­nama boıynsha jumys isteýge kiristi. Al mundaı jańalyqtar bu­ryn bolmady ma dersiz. Boldy. Biraq zaman aǵysy bir orynda turmaıdy ǵoı, damý úrdisi zor. «Sol damýǵa saı bizdiń de negizgi maq­satymyz - ádildik. Endeshe, myna zańdarymyz da zaman aǵy­my­na saı paıda bolǵan kedergilerdi joıyp, tek sot ádildigin júzege asyrýdy ǵana údete túsedi. Bul, bizdiń kóp­ten bergi mejemiz - ulttyq sot júıesine degen halyqtyń jáne qoǵamnyń senimin arttyra berý», deıdi Tóraǵa.

Joǵaryda atalǵan mysalǵa baı­­lanysty Tóraǵa úsh satyly sot­tyń basymdyqtaryna keńinen toq­talyp ótti. Qandaı ózgeris bolsa da, qandaı zań shyqsa da, onyń bári tek halyq múddesine saı qyzmet etýge tıis. Sol aıtylǵandaı, sot júıemiz bes satyly ma, úsh satyly bola ma, másele, o da emes. Halyqqa eń bastysy quqynyń talapqa saı qorǵalǵany, daýdyń joǵarydaǵy zańdarǵa saı ádil sheshilgeni kerek. Demek, úsh satyly degende adamdar odan ne utady degen zańdy suraq týyndaıdy? «Iá, ne jasalsa da, ol aldymen halyqtyń ıgiligine asýy qajet. Sotta ádildikke jetýdiń bir-aq joly bar - ádil sheshim. Al mundaı joldyń tarıhy áriden bastalatyn, ábden tájirıbeden ótken kórnekti baǵyty ómirde qol­danylyp jatyr. Sonyń biri - úsh býyndy sot júıesi. Úsh býyndy sot júıesi Eýropanyń kóptegen damyǵan elderinde qalyptasqan úrdis. Demek, bul - bárimiz óte kóp aıtatyn, ıaǵnı ádildikke jetýdegi óte qajetti qurylym bolyp tabylady. Osy qurylym arqyly bizdiń oılaǵan basty maqsatymyz ne? Basty maqsat - sot satylaryn meılinshe azaıtý arqyly azamattardy áýre-sarsańǵa salmaı, sot ádildigine qoljetimdilikti arttyrý! Demek, úsh satyly sot júıesi is boıynsha sot sheshiminiń jedel qabyldanýyna negiz qalaıdy. Endeshe, budan bylaı sotqa tús­ken isterdiń basym kópshiligi birinshi jáne ekinshi satydaǵy, ıaǵnı, aýdan­dyq, oblystyq jáne oǵan teńestirilgen sottarda óziniń túp­kilikti sheshimin taba bermek. Buryn oblysta adamdardy árli-berli sabyltyp qoıatyn, ıaǵnı biriniń sheshimin biri qaıtalaıtyn appelıatsııa men kassatsııa qatar jumys istegen edi. Endi bul kemshilik qaı­talanbaıdy.

Osylaısha, apellıatsııalyq saty oblystyq sotta qalyp, al kassa­tsııa­lyq saty Joǵarǵy Sottyń quzy­ryna berildi. Munyń paıdasy sol, ol sot sheshimderiniń jedel ári sapaly oryndalýyna mol múmkindik týdyrady. Іsti negizsiz sozý, túrli bultaqqa salý sııaqty keleńsizdikti joıyp, keıde sottardyń atyna aıtylatyn álgi «is zańsyz qaraldy» degen sekildi nebir alypqashpa sózderge tusaý salǵyzady. Sóıtip, bul atalǵan qurylym búgingi zaman talabynan týyndaǵan ońtaıly ustanym ekendigin halyqtyń razy­lyǵyna bólený arqyly dálel­deıtini anyq. Óıtkeni, osy jańa­lyqtyń arqasynda birinshi jáne apellıatsııalyq satydaǵy sottardyń róli kúsheıedi. Іsti qaraýda tara­zy­nyń ádildik basy ǵana tartady, demek, onyń mańyz-dylyǵy men mártebesi de arta túsedi» deıdi Qaırat Ábdirazaquly.

Demek, qazirgi ýaqytta zań­dary­myzdyń áleýeti artyp, mańyzy kúsheıdi. Qylmystyq saıasatqa baı­lanysty tórt birdeı Kodekske ózgertýler men tolyqtyrýlar da endi. Soǵan saı, mine, sot júıesin reformalaýǵa baılanysty birneshe qadamnan turatyn naqty amaldar da kórsetildi. Biraq bular qansha jerden «altynmen aptalyp, kúmispen kúptelgenmen» olardy júzege asyra alatyn maman­dar bolmasa, áli de biraz ýaqytymyzdy joǵaltatynymyz ras-aý. Osyǵan oraı sýdıalyq laýazymǵa úmitkerlerge aldymen qatań talap qoıylatyny beker emes. Bul óte mańyzdy másele. Keıin barmaq tistep, san soqpas úshin sýdıalyqqa birden durys adamdy iriktep, tańdap alǵan jón. Kópshilik kútetindeı, sýdıalyqqa sotqa júgingen ár tarapqa mynaý aq, mynaý qara dep aqıqatty týra aıtyp bere alatyn bilikti de, bilimdi jan taǵaıyndalǵany kerek. Bul maqsatta keń kólemdi jumystar júrgizildi. Mysaly, joǵary zańgerlik bilimi bar, adamgershilik ustanymy berik, keminde bes jyl sot otyrystarynyń hatshysy, sýdıanyń, prokýrordyń, advokattyń konsýltanty (kómekshisi) nemese zańgerlik mamandyǵy boıynsha keminde on jyl jumys ótili bar úmitkerler sýdıalyq qyzmetke tańdalynady. Úmitkerler úsh kezeńnen turatyn biliktilik emtıhandaryn tapsyrady. Birinshi kezeńde elimizdiń zańdaryn bilýge arnalǵan kompıýterlik testileýden ótedi. Ekinshisinde, sot praktıkasyna qatysty suraqtarǵa jaýap beredi. Sodan keıin psıhologııalyq testileý júrgiziledi. Kórdińiz be, mundaı talaptar tek sýdıa bolatyn úmitkerlerge qoıylatyn synaqtar. Ol osy talaptarǵa saı kelmese, sýdıa bola almaıdy.

Sýdıalyqqa kandıdat úshin buryn eńbek ótili eki jyl ǵana bolatyn. Qazir olaı emes, aldynda aıtqanymyzdaı, talap kúsheıdi. Demek, endi bes jyl merzim qajet etiledi. Al taǵylymdamadan ótý bir jyl boldy. Ol turaqty túrdegi jáne eńbekaqy tólenetin taǵylymdama. ıAǵnı, kandıdat óziniń jumysynan bosatylyp, taǵylymdamadan ótýge tıisti. Jańadan taǵaıyndalǵan jas sýdıalar úshin bulaısha bir jyldyq synaq merzimin engizý - sot salasyndaǵy mańyzdy jańalyq. Olar synaq merzimi kezeńinde ákimshilik, kúrdeli emes qylmystyq jáne azamattyq isterdi qaraıdy. Synaq merzimi aıaqtalǵan soń, onyń nátıjeleri oblystyq sottyń jalpy otyrysynda talqylanady. Oń qorytyndy alǵan jaǵdaıda, kásibı deńgeıine qaraı Sot jıýrıiniń biliktilik komıssııasy baǵa beredi.

Demek, biliksiz, tájirıbesi joq, týra sheshim shyǵara almaıtyn adam sýdıalyqqa kele almaıdy. Oǵan jol joq eken. Óıtkeni, sapaly sot tóreligin júzege asyrý - osynaý aýyr eńbekti tańdaǵan adamnyń kásibı deńgeıine jáne adamı qasıetterine tikeleı baılanysty bolyp otyr. Ár daýdyń artynda adam taǵdyry turady. Ony eshýaqytta esten shyǵarmaǵan jón. «Sondyqtan, bizder damyǵan elderdiń osy baǵyttaǵy tájirıbesin tereń zerdelep, úlken taldaý jasa­dyq. Sóıtip, aqyr aıaǵynda sýdıa laýazymyna kadrlardy irikteý máseleleri boıynsha osyndaı máni zor, mazmuny erekshe ózgerister engizildi», deıdi Q.Mámı.

Alaıda, kemshiliksiz adam joq degenimizben, sýdıalardyń bilmeı qalyp qatelesýi múmkin emes. Demek, olar qate sheshim shyǵarsa ne biliksizdikten, ne sybaılastyq jemqorlyq jeteginde ketkendikten dep túsinemiz. Bul senimge selkeý túsiredi. Oǵan jol bermeý maqsatynda, deıdi Tóraǵa, Elbasy tapsyrmasyna sáıkes, Joǵarǵy Sottyń jalpy otyrysynda Sot jıýrıiniń jańa quramy bekitilgen. Mundaı júıe Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl jónindegi Ystambul jos­paryn oryndaý maqsatynda iske asyrylyp otyr. Bul qurylym qazirgi tańda jumys istep júrgen sýdıalardyń kásibı qyzmetine baǵa beredi. Sonymen qatar, sýdıanyń ornynan túsý quqyǵyn rastaý, ony toqtatý máselelerin jáne olarǵa qatysty tártiptik isterdi qaraıdy. Bul ne degen sóz? Muny tarqatyp aıtar bolsaq, ıaǵnı Sot jıýrıiniń quramy biliktilik jáne tártiptik komıssııalardan turady. Olar jumys istep júrgen sýdıanyń kásibı qyz­metine baǵa beredi. Biliktilik komıssııasy 7 sýdıadan turady, olar­dyń quramynda oblystyq sot­tar­dyń eki sýdıasy, Joǵarǵy Sottyń eki sýdıasy jáne doǵarysta júrgen burynǵy úsh sýdıa bolady.

Endi osy biliktilik alqasy álgi sýdıalyqqa úmitkerler bir jyl taǵy­lymdamadan ótkennen keıin, olardan biliktilik emtıhanyn qa­byl­daıdy. Al sýdıalyq qyzmetke ta­­ǵa­ıyndalǵandar bes jyldan keıin osy biliktilik alqasynda taǵy da em­tıhan tapsyrady. Sondaı-aq, aýdan­dyq sottardyń tóraǵalaryna, oblystyq sottardyń alqalyq tór­aǵa­laryna jáne oblystyq sottar­dyń tóraǵalary laýazymdaryna taǵaıyndalatyn adamnyń da osy biliktilik alqasynda emtıhan tapsyrýy qarastyrylyp otyr. Demek, sýdıalardyń kásiptik deńgeıi únemi baqylaýda degen sóz.

Sonymen qatar, sýdıalardyń kásibı qyzmetine baǵa tuńǵysh ret sýdıa laýazymyn atqarǵan alǵashqy jylǵy jumys nátıjeleri boıynsha beriledi. Mundaı baǵa berý árbir bes jyl saıyn ótedi. Sýdıalyq ótili jıyrma jylǵa tolǵan sýdıa kásibı qyzmetin merzimdik baǵa­laýdan bosatylady. Buǵan qosa tártiptik komıssııa degen bar. Tártiptik komıssııa 9 sýdıadan turady. Onyń quramyna aýdandyq jáne oǵan teńestirilgen sottardyń úsh sýdıasy, oblystyq jáne oǵan teńestirilgen sottardyń 3 sýdıasy jáne Joǵarǵy Sottyń 3 sýdıasy engen. Tártiptik komıssııa sýdıanyń ornynan túsý quqyǵyn rastaý, sýdıaǵa qatysty tártiptik is qozǵaý máselelerin qarastyrady. Sýdıaǵa qatysty materıaldardy tártiptik komıssııada qaraýǵa oblystyq sot pen Joǵarǵy Sottyń jalpy otyrysy tóralqasynyń sheshimderi negiz bolyp tabylady. Al Sot jıýrıi sýdıaǵa qatysty materıaldardy jeke jáne zańdy tulǵalardyń ótinishteri negizinde qaraıdy.

Sol sııaqty, sýdıalardyń ádeptiligin de baqylaıtyn jańa Ádep kodeksiniń jobasy qazirgi ýaqytta daıyn. Bul Kodekstiń bir ereksheligi, azamattar sýdıanyń is-áreketterine kóńilderi tolmaǵan jaǵdaıda, Joǵarǵy Sot janyndaǵy Sot jıýrıine shaǵymdanýǵa quqyly. Muny az deseńiz, osylarǵa qosa Sýdıalardyń etıkalyq kodeksinde sýdıalarǵa Prezıdent, halyq tarapynan qoıylǵan talaptardyń barlyǵy eskerildi. Kodeks jobasy Bangalor qaǵıdaty men eń úzdik halyqaralyq tájirıbeniń negizinde jasaldy. Osy jańa kodeks sýdıalardyń kezekten tys jetinshi sezinde qabyldanady dep kútilýde. Kórdińiz ǵoı, sýdıalarǵa tik turyp, týra qyzmet isteýden basqa bultarýǵa shama joq. Óıtkeni, tap osylaı sýdıalar eseptiligin kúsheıtý, jumys istep júrgen sýdıalardyń biliktiligin merzimdik baǵalaý, azamattarǵa sýdıalardyń áreketine qatysty Sot jıýrıine shaǵymdaný múmkindiginiń berilýi - olardyń kásibı tártibin nyǵaıtady.

Buǵan qosa, Sot tóreligi ıns­tıtýtyn derbes oqý orny retinde Memlekettik basqarý akademııa­synan bólý sot júıesi úshin bilikti kadrlardy daıarlaýǵa jáne qyzmettegi sýdıalardyń biliktiligin arttyrýǵa múmkindik beretindigi ábden zerdelengen eken. Atalǵan ınstıtýt Joǵarǵy Sot janynan qaıta qurylyp, sýdıalardyń bilik­tiligin arttyrýda turaqty ju­mys isteýdi qamtamasyz etedi. Aka­demııa túrinde joǵary oqý ornyn qaı­ta qurý elimizdiń «Bilim týraly» Zańynyń talaptaryna sáıkes kele­di. Akademııa qyzmetiniń negizgi baǵyty - mamandandyrylǵan magıstratýrada joǵary bilimnen keıin­gi baǵdarlamany júzege asyrý, sýdıalar men sot júıesi qyz­metkerleriniń kásibı deńgeıin art­tyrý, sot qyzmeti salasynda ǵy­­ly­mı zertteýlerdi júrgizý. Osy maq­satqa oraı, Akademııany úsh ınstıtýttyń: Zań ınstıtýty (mamandandyrylǵan magıstratýra), Sýdıalar men sot júıesi qyzmetkerleriniń biliktiligin arttyrý ınstıtýty jáne Ǵylymı-zertteý ınstıtýty bazasynda qurý kózdelingen. Bilim berý meke­mesi­niń mundaı modelin qurý respýb­lıkamyzda sýdıalar korpýsyn daıarlaý jáne qaıta daıarlaýdy jetildirýge tyń serpin beredi dep esepteımiz. Ol tek jańadan qyz­met­ke kirisetin sýdıalardy ǵana daıyn­dap qoımaıdy, búgingi kúni jumys istep júrgen sýdıalardyń da kásibı deńgeıin kóterýmen aınalysady. Sondyqtan, Sot tóreligi akademııasynyń Joǵarǵy Sottyń janynan ashylǵany tıimdi bolmaq.

Iá, biz «Súrinbeıtin tuıaq joq» degenimizben, jyǵylǵanǵa judy­ryq ta jumsamaıtyn halyq eken­digimiz ras. Biraq, joǵaryda kelti­ril­gen mysalǵa saı qylmystyq istegi alǵashqy tergeý kezinde talaı dórekilik pen zańsyzdyqtyń oryn alyp jatatynyn jurttyń bári biledi. Sondaıda, sotqa deıingi aıyptaý kezeńinde azamattardyń quqyn qorǵaý qalaı júzege asy­ryl­maq? Ustaýdyń, kúshtep qamaý­dyń aq-qarasyn kim aıyryp bermek dep jurt jarysa suraıdy. Endi, Qaı­rat Ábdirazaqulynyń aıtýyna qara­ǵanda, muny tergeý sýdıasy júze­ge asyrady. Ult Josparynyń 22-qadamynda adam­nyń jáne azamat­tardyń kons­tı­týtsııalyq quqyn shekteıtin bar­lyq tergeý qyzmeti jó­nin­degi ókilettikti tergeý sýdıasyna bir­tindep aýystyrý kózdelgen. Son­dyqtan, tergeý sýdıasy kúzetpen ustaýǵa sanktsııa berý, úı qamaqqa otyr­ǵyzý, medıtsınalyq mekemege kúshpen qamaý jáne taǵy bas­qa shara­lardyń zańdylyǵyn tek­seredi. Buǵan qosa, ol tekserý, tintý, alý jáne jeke adam­dy tin­tý áreketterin júzege asy­rýǵa qu­­­qyly. Prokýrorlar­­men bir­ge aza­­­mat­­­tarymyzdyń quqyq­­­­taryn qor­­ǵaýdy qadaǵalaıdy ári aýyr nemese asa aýyr qylmystardan bólek ister boıynsha kepilzat kólemin anyqtaıdy. Osylaısha, ol sotta aıyptalýshy men qorǵaýshy arasyndaǵy teńgerimdi qamtamasyz etip, tergeý protsesi kezin­degi zań­­­dyq negizder men quqyq­tar­dyń saq­­­talýyn júzege asyrýy tıis. So­ny­­men qatar, sot aldy­na bar­­ǵan­da keı­bireýlerdiń bu­ryn bergen jaýaby­nan bas tarta­ty­ny bar. Osyndaı dá­lel­siz derekterdi azaıtyp, istiń sot­qa bultartpas aıǵaqtar negi­zin­de jetýin qamtamasyz etý - tergeý sýdıalarynyń basty mindeti kórinedi.

Ádildiktiń naq sotta ǵana sal­ta­nat qurý úrdisin keńeıtý maq­satymen kezinde alqabıler soty da qurylǵany ras. Degenmen, qazirgi kúni osy alqabıler soty talap deń­geıinen tabylyp kele me degen suraq ta kópshilikti mazalaıtyn sekildi. Múmkin, alqabılerden ózge, máselen, óz ultymyzdyń erek­sheligine laıyqty etip sot úlgisin jasaý kerek pe edi? Óıtkeni, sonaý burynǵy bıler sotynyń ádildigine orys sharýalary da júgingeni tarıhtan belgili ǵoı. Endeshe, qaısybir adamdardy ejelden qalyptasqan elimizdiń dástúrli quqyq normalaryn saqtaı otyryp, qazaq sotyn qurý múmkindigi eskerilmeı qalǵan joq pa degen oı da mazalaıdy eken. Bul oraıda Tóraǵa: «Burynǵy bıler sotynyń quramyn qazirgi qoǵamǵa alyp keleıik deý - aıtýǵa ǵana ońaı. Ol búgingi sot júıesine sol qalpynda kirige almaıdy. «Alaıda, bizdiń sot bıler salǵan sara joldy, ádilettikti tý etken týrashyldyqty, adaldyq pen shynshyldyqty berik ustanǵan, ımandylyǵy basym senimderinen rýhanı qýat alamyz. Qazirgi sýdıalar uly bılerimizdiń ádil sotta kórsetken úlgi-ónegesinen mol taǵylym alýyna esh kedergi joq. Biz qaı jaǵynan da Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bıdiń ádil bıliginen taımaýy­myz kerek. Bizge eń bastysy - osy uly bıler qaldyryp ketken ádil bıliktiń ónegeli joly. Degenmen, qazaq eliniń dástúrli quqyǵynyń keıbir erejeleri jańǵyryp keledi. Aıtalyq, HH ǵasyrdyń basyna deıin kelip jetken «Eselep aıyp tólettirý» - elimizdiń jańasha ja­sal­ǵan Qylmystyq kodeksinen oryn aldy dep aıta alamyn. Kodeks­tegi memlekettik qyzmet pen mem­lekettik basqarý múddelerine qarsy jemqorlyq jáne ózge de qylmystyq quqyq buzýshylyqtar, sonyń ishinde paraqorlyqqa deldal bolý, para berý, para alý qylmystary úshin laýazymdy tulǵa on eseden seksen esege deıingi teńge mólsherinde aıyp tartady. Mine, munyń ózi dástúrli quqyqtyń keıbir normalary búgingi zańnamadan oryn alǵanyn kórsetpeı me?!» deıdi.

Iá, sonymen halyq qazir ádil­dik­ti sottan ǵana izdeıdi. Sot qana sońǵy sózdi aıta alady. Sondyqtan da, Elbasy jurt izdegen ádildik sotta ǵana tabylatynyn basa aıtty. Bul oraıda elimizdiń Joǵarǵy Soty ózge sottarymyz bastaý ala­­tyn ádildiktiń shyn mánindegi qaı­naryna aınaldy desek, artyq aıt­qandyq emes shyǵar. Oǵan sońǵy jyldary sot júıesinde atqarylǵan orasan jumystar kýá. Joǵarǵy Sottyń qazirgi Tóraǵasy Qaırat Ábdirazaquly kezinde elimizdiń Bas Prokýrory, Parlament Sena­ty­nyń Tóraǵasy sekildi bedeldi qyzmetterdi atqarýda halyq pen memleket múddesiniń abyroıyn asqaqtata túsken bilikti basshy, memleketshil abzal azamat. Onyń otandyq sot salasynda kóptegen reformalardyń júzege asýyna belsene atsalysqany dúıim jurtqa belgili jáne áli de at ústinen túspeı keledi.

Al endi bıyl elimizdiń Táýelsiz­di­gine 25 jyl tolǵaly otyr. Osy táýelsizdik jyldaryndaǵy eli­miz­diń sot júıesiniń basty jetistikteri qandaı ekendigi týrasynda ol: «Álbette, dúnıejúzinde, qaı memlekette bolmasyn ádildikti júzege asyratyn sot oryndary ǵana. Biz­diń elde ádildik aıtý baǵzy zaman­nan, óziń aıtqandaı, sonaý suń­ǵy­la da sheshen bılerimizden beri qaraı jalǵasyp keledi. Demek, sottardyń ádildikti ornatý qaǵı­daty eshýaqytta úzilmeıdi. Ol sol úshin de sot. Bizdiń bárimizdiń úlken maqsatymyz bar, ol - halyq pen eldiń ıgiligin arttyrý. Sol arqyly elimizdi qýatty memleketke aınaldyra alý. Biraq bul ońaı emes. Óıtkeni, el táýelsizdiginiń osy jyldar ishinde belin jazǵan ekonomıkamyz tórt aıaǵyn teń basyp tura alýy kerek. Ol úshin bar sala, bar adam bir kisideı bir baǵytta jumys isteýi tıis. Memleket basshysy sot júıesine erekshe kóńil bólýiniń arqasynda, shırek ǵasyrǵa jýyq ýaqytta aıtarlyqtaı jetistikterge qol jetkizdik. Aldymen sot júıe­si óz aldyna táýelsiz boldy. Táýel­siz­digimizdi baıandy etken osy ýa­qy­t­tan beri elimizdiń quqyqtyq jú­ıesi, sonyń ishinde eń ózektisi - sot tóre­ligin zaman talabyna saı jań­ǵyr­tý jyldar boıy júrgizildi», dedi.

Iá, rasynda Elbasynyń udaıy syn­darly tapsyrmasynyń ar­qa­­synda, otandyq sot júıesi ha­lyq­aralyq standarttarǵa saı damyp keledi. Ǵalamdyq básekege qabilettilik ındeksiniń «Sottardyń táýelsizdigi» ındıkatory boıynsha Qazaqstannyń reıtıngisi jyl saıyn jaqsarýda. Máselen, 2015 jylǵy derek boıynsha, elimizdiń osy reıtıngtegi kórsetkishi 86 orynnan 72 orynǵa kóterilip, 14 pozıtsııaǵa jaqsardy. 140 eldiń sot júıesi sy­n­ǵa túsken álemdik reıtıng bo­ıyn­­sha, bul - jaqsy kórsetkish. Taǵy bir mysal. Dúnıejúzilik Bank­­tiń reıtıngisinde sottardyń ju­mysy «Kelisimsharttardyń oryn­dalýyn qamtamasyz etý» ındı­katory boıynsha baǵalanady. Osy ındıkator boıynsha ótken jyly Qazaqstan óz kórsetkishin 5 po­zı­tsııaǵa jaqsartyp, 189 eldiń ishinde 9-shy oryndy ıemdendi.

Qazaqstandyq sot korpýsynyń biliktiligi men kásibıligin 2015 jyly Birikken Ulttar Uıymynyń Damý Baǵdarlamasy júrgizgen táýelsiz áleýmettik zertteý ná­tı­­jeleri de rastap otyr. Saýalda­maǵa jaýap bergenderdiń 71,3 paıy­zy sýdıalar jumysyna qana­ǵat­tanýshylyq bildirgen. Bul - elimizde zań ústemdigin qamtamasyz etýdegi mańyzdy kórsetkishterdiń biri. Memleket basshysynyń bastamasymen jasalyp jatqan sot júıesindegi reformalardyń nátıjesinde sot­tar­dyń jumysy jańa sapaly deń­geıge kóterildi. Osylaısha, ne­ǵurlym kásibı, ashyq, qoljetimdi, sapaly jáne táýelsiz sot júıesi nyǵaıyp, elimizdiń kez kelgen azamaty zańdy múddelerin qorǵaý úshin sotqa nyq senimmen júginýine mol múmkindik týǵyzylǵanyn kórdik. Bul jetistikter ádildikke jetýdegi naqty sot kepili ekendigin taǵy da dáleldeı túsedi.

 

2016 jyldyń 1 toqsanyndaónerkásipónimderinóndirý 21,9 paıyzǵaósti - ShQOákimi

 

Shyǵys Qazaqstan oblysynda aǵymdaǵy jyldyń 1 toqsanynda ónerkásip ónimderin óndirý kólemi 21,9 paıyzǵa ósti. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda óńir basshysy Danıal Ahmetov málim etti.

«Aǵymdaǵy jyldyń 1 toqsany aıaqtaldy. Іshki jáne syrtqy faktorlardy qosa alǵandaǵy jalpy óńirlik ónimniń ataýly kólemi 500 mlrd teńgeden asatyndyǵy kútilýde. Bul 2015 jylǵy kórsetkishpen salystyrǵanda 102 paıyzdy quraıdy. Ónerkásip ónimi kólemi 301 mlrd teńgeni nemese 121,9 paıyzdy, aýyl sharýashylyǵy jalpy ónimi 30,1 mlrd teńgeni nemese 105 paıyzdy qurap otyr», - dedi D.Ahmetov.

Onyń aıtýynsha, bıyl Shyǵys Qazaqstan oblysynda 65,7 myń sharshy metr turǵyn úı paıdalanýǵa berilmek. Ósim - 3,5 paıyz. Birinshi toqsannyń qorytyndysyna sáıkes memlekettik bıýdjetke 49,9 mlrd teńge salyq pen tólemder aýdaryldy. Bul 2,5 paıyz ósimdi quraıdy. Onyń ishinde jergilikti bıýdjetke 22,3 mlrd teńge aýdarylyp otyr. Bul da ótken jylǵy kórsetkishpen salystyrǵanda 110,4 paıyzǵa artyq.

Sonymen qatar ákim óz sózinde óńirde «100 naqty qadam» Ult josparyn oryndaý jumystary Elbasynyń «Qazaqstan jańa jahandyq naqty ahýalda: Ósim, reformalar, damý» atty Joldaýyndaǵy tapsyrmalarǵa saı júrgizip jatqanyn, ekonomıka ósimin qarqynyn saqtaýǵa, myǵym áleýmettik kepildi qamtamasyz etýge baǵyttalǵan atap ótti.

 Teńiz munaı ken ornynda úshinshi zaýyt salynady

 

 «Teńizshevroıl» JShS Teńiz munaı ken ornynda munaı daıyndaıtyn úshinshi zaýyttyń qurylysy úshin jobalyq qujattardy daıyndap jatyr. Bul týraly aımaqtyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń brıfınginde «100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý barysyn baıandaı otyryp, Atyraý oblysynyń ákimi Nurlan Noǵaev málim etti.

«Búgingi tańda Teńizshevroıl jylyna 26,5 mln tonna munaı óndiredi. Bolashaqta joba aıaqtalǵannan keıin munaı alý kólemi 12 mln tonnaǵa artyp, 37 mln tonnaǵa jetedi. Bul týraly maǵan TShO-nyń bas dırektory Ted Etchıson aıtyp berdi. Bul joba - óte kúrdeli jáne resýrstardy shyǵyndaıtyn joba. Biraq, salǵan aqshamyz aqtalady», - dep habarlady N.Noǵaev.

 Atyraý oblysynda 45 jańa joba qatarǵa qosyldy

 

Atyraý oblysynda jańadan 45 joba qatarǵa qosyldy. Bul týraly búgin aımaqtyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde «100 naqty qadam» Ult josparynyń júzege asyrylý barysy týraly aıta kele, Atyraý oblysynyń ákimi Nurlan Noǵaev málim etti.

«Jańa ınvestıtsııalyq jobalar munaı hımııa ónerkásibi salasynda, mashına qurastyrý, qurylys ındýstrııasy, farmatsevtıka, sondaı-aq, aýyl sharýashylyǵy ónimderin qaıta óńdeý jónindegi agronerkásiptik keshen salasynda júzege asyryldy. Jobalardyń jalpy quny 101 mlrd teńge. 45 jobany qatarǵa qosýdyń arqasynda 3 328 turaqty jumys ornyn ashtyq. Qazirgi jáne jańa jobalarǵa ınvestıtsııa tartý jumysy odan ári jalǵasýda», - dedi aımaq basshysy.

N.Noǵaevtyń málimetinshe, qazir Atyraý oblysy  álemniń jeti elindegi 11 kompanııamen kelissózder júrgizip jatyr. Mańyzdy  jobalardyń qatarynda kún jáne jel elektr stansalarynyń qurylysy, farmatsevtıkalyq zaýyt pen gaz-hımııa salasyndaǵy jobalar bar.

Atyraý oblysynda et óndirisiartady - oblysákimi

 

Atyraý oblysynyń aýyl sharýashylyǵyn damytýda et óndirisin kóbeıtýge basymdyq beriledi. Bul týraly búgin aımaqtyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde ótken brıfıng barysynda Atyraý oblysynyń ákimi Nurlan Noǵaev málim etti.

«Bul baǵytta Atyraý oblysynyń áleýeti óte zor. Jáne sol áleýetti arttyryp, paıdalana bilýimiz kerek. Bul baǵytta árıne tıisti jumystardyń barlyǵyn atqaryp jatyrmyz. Osyndaı merzimge deıin osynsha tonna et óndiremiz dep naqty tsıfrlardy ataı almaımyn qazir. Biraq, bul baǵytta jumys atqarylyp jatyr. Eń bastysy, bólingen sýbsıdııalardyń arqasynda osy baǵytty damytýǵa kómektesýimiz kerek. Eń birinshiden, sharýalarǵa memlekettiń qoldaýy men onyń tıimdiligi týraly tolyq málimet berýimiz kerek», - deıdi ákim.

Esterińizge sala keteıik, oblys boıynsha biraz mal soıatyn tsehtar men et óndiretin nysandar bar. Alaıda, olardyń eń basty problemasy - shıkizat, ıaǵnı, mal etiniń tapshylyǵy. Sondyqtan, oblys ózge óńirlerden, ásirese, Oraldan kóp et tasymaldap otyr.

 

Joldar, turǵynúı, ınfraqurylymdardysalýǵabasymdyqberiledi - ShQOákimiD.Ahmetov

 

Búgin baspasóz máslıhatynda «QazAqparat» HAA tilshisiniń taıaý jáne uzaqmerzimdi perspektıvada óńirdiń damýynyń basymdyqtary týraly qoıǵan suraǵyna oblys ákimi D. Ahmetov: 

«Joldar, turǵyn úı, ınfraqurylym salýǵa basa mán berip, «100 qadam» baǵdarlamasynyń mindetterin oryndaımyz», - dep jaýap berdi.
D. Ahmetov ákim laýazymyna taǵaıyndalǵan sátte óńirde ótken birinshi májilisinde aıtqan «kókten altyn jaýatyn dáýirdiń» aıaqtalǵanyn, bilekti sybanyp  «bıýdjettik ınektsııany»  qysqartýǵa, ekonomıkaǵa shetel ınvestıtsııasyn tartýǵa jumys isteý qajettigi týraly óz ustanymyn taǵy bir naqtylady.

QazAqparattyń buryn belgilengen jobalar ońtaılandyryla ma degen suraǵyna «belgilengen josparlardyń birde-bir tarmaǵy qysqartylmaıdy. Halyqaralyq qaryzdardy ákelip, kontsessııalyq jobalar, Eýropalyq Qaıta qurý jáne damý banki, basqa da qarjy ınstıtýttary arqyly jumys isteıtin bolamyz. Barlyq tarmaq oryndalatyn bolady», - dep sózin naqtylady ShQO ákimi.

D. Ahmetov bıyl oblysta memlekettik ınvestıtsııa boıynsha damý bıýdjeti 2015 jylǵy deńgeıge qaraǵanda, 38 mlrd tómendegenin atap ótti. Shyǵynnyń oryn toltyrý jáne ınjenerlik ınfraqurylym boıynsha mindetterdi sheshý úshin aımaq ákimshiligi óńirge 22 mlrd teńge (EQDB) tartty, qazir taǵy 38 mlrd teńge ınvestıtsııa tartý múmkindigi qarastyrylýda.

«Jalpy, biz óńirge 100 mlrd teńgege jýyq ınvestıtsııa tartýdy josparlaýdamyz», - dedi ákim.

D. Ahmetov basty jobalar retinde (9 joba - avtor eskert.) uzyndyǵy 1,5 shaqyrym bolatyn  «Kúrshim aýdanynda Buqtyrma sý qoımasy arqyly kópir ótkeli qurylysy» ekenin aıtty.

A.Baıgenjın Astana qalalyqІІDjanyndaǵyKonsýltatıvtikkeńestóraǵasybolypsaılandy

 

Astana qalalyq ІІD-nde Konsýltatıvtik keńes organynyń alǵashqy otyrysy ótti.

Qalalyq ІІD baspasóz qyzmetiniń habarlaýynsha, konsýltatıvtik keńestiń alǵashqy otyrysyn Astana qalasy Іshki ister departamenti bastyǵy polıtsııa general-maıory Amantaı Áýbákirov ashty.

«Konsýltatıvtik keńes organy Memleket basshysy Nursultan Nazarabaevtyń 100 naqty qadam - Ult Josparynda kózdelgen talaptaryn júzege asyrý  maqsatynda quryldy jáne organnyń basty maqsaty Qazaqstan Respýblıkasy azamattarynyń quqyuqtary men bostandyqtaryn qorǵaý, polıtsııa qyzmetin ádil ári ashyq etý, azamattyq qoǵam men quqyq qorǵaý organdaryn arasynda ózara baılanys ornatý bolyp tabylady», dedi departament basshysy.

Konsýltatıvtik keńes oquramyna QR Parlamenti Májilisi men qalalyq máslıhat depýtattary, ishki ister organdarynyń ardagerleri, qoǵam qaıratkerleri, úkimettik emes uıymdar men buqaralyq aqparat quraldarynyń ókilderi kiredi.

Sonymen qatar, otyrysta daýys berý arqyly ІІD janyndaǵy Konsýltatıvtik keńes organynyń tóraǵasy bolyp «Ulttyq ǵylymı medıtsınalyq ortalyǵy» AQ bas dırektory Abaı Baıgenjın   saılandy.

 

 

 Jambyl oblysynda 900-ge jýyq memlekettik qyzmetker oqýmen qamtylady

 

Jambyl oblysynda 869 memlekettik qyzmetkerdi oqytýmen qamtý josparlanýda. Bul týraly búgin Ortalyq kommýnıkatsııa qyzmetindegi brıfıngte  Jambyl oblysynyń ákimi Kárim Kókirekbaev málim etti.

«Oblysta Ult Josparynyń 5 baǵyty boıynsha naqty is-sharalar jospary bekitilgen. Arnaıy medıa-jospar ázirlenip, aqparattyq-túsindirý  jumystary júrgizilýde»,-dep toqtaldy óńir ákimi.

Birinshi baǵyt - kásibı memlekettik apparat qurý boıynsha jumys «Memlekettik qyzmet týraly» jańa zań aıasynda júrgizilýde (1-15 qadam).

«Jyl basynan beri oblys boıynsha tómengi laýazymdarǵa 4 jalpy konkýrs  jarııalandy. Aıaqtalǵan  konkýrstar  nátıjesinde 52 adam synaq merzimin ótýde.Oblysta biryńǵaı konkýrstyq komıssııalar jáne personaldy basqarý qyzmetteri quryldy. Oblystaǵy memlekettik qyzmetshilerdiń jalpy shtattyq sany 5195 birlikti quraıdy, sonyń ishinde jergilikti atqarýshy organdarda - 2747 birlik (saıası memlekettik qyzmetshi - 6, ákimshilik «A» korpýsy - 16, ákimshilik «B» korpýsy - 5173)»,-dedi ol «100 naqty qadam» - Ult josparynyń óńirlik deńgeıdegi oryndalý barysyn baıandaý kezinde.

Atap aıtqanda, «B» korpýsy memlekettik ákimshilik qyzmetshileriniń qyzmetin baǵalaýdyń ádistemesi» bekitildi. Ádistemege sáıkes «B» korpýsy qyzmetkerleriniń 2346 jeke jospary quryldy jáne «A» korpýsynyń qyzmetkerleri jumystarynyń basymdyqtary týraly 11 kelisim jasaldy.

Munymen qosa, oblys ákimdiginde  memlekettik organdardyń qadr qyzmetterimen tyǵyz baılanysta bolatyn Ádep jónindegi ókiletti ókil  laýazymy engizildi, tálimgerler keńesteri quryldy.

Memlekettik qyzmetshilerdi rotatsııalaýdyń   2016-2018 jyldarǵa arnalǵan jospary bekitildi.  Memlekettik qyzmetshilerdiń biliktiligin arttyrý maqsatynda 42 mln. teńge qarajat qarastyrylǵan. 869 memlekettik qyzmetshini oqytýmen qamtý josparlanýda. Ótken toqsan ishinde 225 memlekettik qyzmetshi oqytýdan ótti nemese 26% (onyń ishinde 165 adam (30,2%) biliktiligin arttyrý jáne 60 adam (18,6%) qaıta daıarlaý kýrstarynan ótti»,-dedi Kárim Kókirekbaev.

 

Jambyl oblysynda qytaılyqkompanııalardyńqatysýymenquny 170 mln. dollardanasatyn 14 joba júzegeasyrylmaq

 

Jambyl oblysynda qytaılyq kompanııalardyń qatysýymen quny 170 mln. dollardan asatyn 14 joba júzege asyrylmaq.

 Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda Jambyl oblysynyń ákimi Kárim Kókirekbaev málim etti.

«Qazirgi ýaqytta áleýetti ınvestorlarmen 26 bolashaǵy zor ınvestıtsııalyq jobany júzege asyrý boıynsha kelissózder júrgizilýde. Onyń ishinde Qytaı Halyq Respýblıkasymen ekonomıkayq yntymaqtastyqty jandandyrý aıasynda qytaılyq kompanııalardyń qatysýymen 14 ınvestıtsııalyq jobany júzege asyrý múmkinshiligi qarastyrylýda. Jobalardyń jalpy quny shamamen 170,4 mln. dollardy quraıdy», - dedi óńir basshysy.

Onyń atap ótýinshe, Ult josparyn júzege asyrý aıasynda oblys ákimdigi sút, sút ónimderi, sonymen birge et ónimderi óndirisine strategııalyq ınvestorlar tartý boıynsha sharalar qabyldaýda. Máselen, jańazelandııalyq «FRONTERRA» men danııalyq «ARLA» kompanııalarymen 40 sharýashylyqtyń basyn qosatyn, sút jáne sút ónimderin qaıta óńdeıtin «Merki ónimderi» atty iri ilki jobany júzege asyrý qolǵa alynǵan.

«Taıaý aralyqta óndiristik kooperatıvter tóńireginde 70-ten 200-ge deıin asyl tuqymdy sútti sıyr ustaıtyn sútti-taýarly fermalar qurylady. Búgingi kúni sút zaýyty salynatyn ýchaske anyqtalyp, tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdemesi men jobanyń jobalyq-smetalyq qujattamasy jasalýda. Bul jobalardy júzege asyrý árbir kooperatıvtiń taıaý 5 jyldyń ishinde táýligine 50 tonnaǵa deıin sútti qaıta óńdeýine qol jetkizetin bolady», - dedi K.Kókirekbaev. 

Jambyl óńirineetónimderinshyǵarýǵa 6,5 mlrd. teńgeınvestıtsııasalýǵadaıyn 5 ınvestorkeldi - K.Kókirekbaev

 

Jambyl óńirine et ónimderin shyǵarýǵa 6,5 mlrd. teńge ınvestıtsııa salýǵa daıyn 5 ınvestor keldi. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda Jambyl oblysynyń ákimi Kárim Kókirekbaev málim etti.

«Oblysqa iri qara mal eti men taýyq etin óndirý jáne qaıta óńdeýdi damytý úshin jalpy ınvestıtsııa kólemi 6,5 mlrd. teńgeni quraıtyn 5 iri ınvestor tartyldy», - dedi K.Kókirekbaev.

Óńir basshysy derekterine sáıkes, «Halal» standartymen 1757 tonna et ónimderin shyǵaratyn óndiris orny Jambyl aýdanynda ashylady. «OńtústikHalalTaǵamdary» seriktestigi júzege asyratyn jobaǵa Birikken Arab Ámirliginiń «ADEAS Development» kompanııasy ınvestıtsııa quıatyn bolady. Joba quny 2,5 mlrd. teńgeni qurasa, búginde onyń 1,8 mlrd. teńgesi tolyǵymen ıgerilgen.  

«Agrostanferms» JShS malaızııalyq ınvestorlardyń kómegimen Merki aýdanynda 3 myń bas iri qaraǵa arnalǵan bordaqylaý ornyn salmaq. Investıtsııa kólemi shamamen 10 mln. dollarǵa teń. «Agro fırma Týrikpen» JShS-i de 3 myń iri qaraǵa arnalǵan bordaqylaý keshenin salyp, 5 myń bas iri qaraǵa arnalǵan mal tuqymyn asyldandyrý sharýashylyǵyn qurmaq. Bul jobanyń quny shamamen 500 mln. teńgeni quraıdy.  

«Nurlyjol»aıasynda «Aqsúıek-Býrylbaıtal»jolyjańǵyrtylady

 

 «Nurly jol» aıasynda «Aqsúıek-Býrylbaıtal» joly jańǵyrtylady. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda Jambyl oblysynyń ákimi Kárim Kókirekbaev málim etti.

Óńir basshysynyń atap ótýinshe, Ult josparynyń 65-shi qadamy Qazaqstannyń halyqaralyq kólik-kommýnıkatsııa aǵynyn yqpaldasýyn qarastyrady. Bul rette oblysta «Batys Eýropa - Batys Qytaı» halyqaralyq kólik dáliziniń jalpy uzyndyǵy 495 shaqyrymdy quraıtyn ýchaskesi salynyp, tolyǵymen paıdalanýǵa berilgen.

«Nurly jol» memlekettik baǵdarlmasy aıasynda «Aqsúıek-Býrylbaıtal» respýblıkalyq avtomobıl jolynyń 62 shaqyrymyn jańǵyrtý josparlanýda», - dedi K.Kókirekbaev. 

Jambyl oblysynyńákimdigikúnjánejelelektrstansalarynsalýǵaınvestorlarizdestiripjatyr

Jambyl oblysynyń ákimdigi kún jáne jel elektr stansalaryn salýǵa ınvestorlar izdestirip jatyr. Búgin «100 naqty qadam» - Ult josparynyń óńirlik deńgeıdegi oryndalýyna arnalǵan brıfıngte atalǵan óńirdiń ákimi Kárim Kókirekbaev osylaı málim etti.

«Búginde oblys basshylyǵy kún jáne jel elektr stansalary qurylysy sekildi jańaratyn energııa kózderi boıynsha jobalardy júzege asyrý úshin ınvestorlardy tartý sharalaryn qarastyrýda»,-dedi oblys ákimi.

Onyń sózine qaraǵanda, ındýstrııalandyrý baǵdarlamasy boıynsha oblysta shetel ınvestorlarynyń qatysýymen 3,6 mlrd. AQSh dollary somasyndaǵy 13 jobany iske asyrý josparlanǵan.

Aǵymdaǵy jyly 17 mln. dollar kólemindegi 2 nysandy iske qosý kózdelip otyr.

Belgili bolǵandaı, 2015  jyly shetel ınvestorlarymen 50-ge jýyq kezdesý ótken. Qazirgi kezde 26 ınvestıtsııalyq jobany júzege asyrý turǵysynda áleýetti ınvestorlarmen kelissózder júrip jatyr. Onyń ishinde QHR-men ekonomıkalyq yntymaqtastyqty jandandyrý aıasynda qytaılyq kompanııalardyń qatysýymen 14 ınvestıtsııalyq jobany iske asyrý múmkindigi qarastyrylýda. Jobalardyń jalpy quny 4 170,4 mln. dollardy qurap otyr. 

«Baldáýren»álemnińtanymalsaýyqtyrýortalyqtarynyńarasyndaǵykóshbasshylardyńbiribolýǵaumtylady - M.Tólepbaı

 

Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń bes ınstıtýtsıonaldyq reformasyn júzege asyrýdyń 100 naqty qadam ult josparynda balalarǵa, jastarǵa bilim, tálim-tárbıe berý máselesine jan-jaqty nazar aýdarylǵany belgili. Bul rette elimizdiń bolashaǵy mektep oqýshylaryn demalys ýaqyttarynda saýyqtyrý men olardyń tolyqqandy demalysyn jáne bos júrmeýin uıymdastyrý úderisi de mańyzdy.

QR Bilim jáne ǵylym mınıstrligi málimdegen 5 kúndik oqý rejımine kelesi oqý jylynan bastap kóshýge baılanysty jazǵy kanıkýldiń bastalýy 1 shildege qaraı yǵysatynyn eskeretin bolsaq, bul problemanyń tıimdi jáne kásibı sheshimin tabý búginde asa ózekti másele bolyp otyrǵany baıqalady. Demek, mektep oqýshylaryn saýyqtyrý ortalyqtaryna jańa mindet qoıylyp otyrǵany anyq.

Budan buryn QR Bilim jáne ǵylym mınıstrligi aǵymdaǵy jylǵy 7-8 sáýiri kúnderi «Baldáýren» respýblıkalyq oqý-saýyqtyrý ortalyǵynda 2016 jylǵy jazǵy demalys kezinde balalar demalysyn qamtamasyz etý jáne uıymdastyrý máselelerine arnalǵan respýblıkalyq semınar ótkizgenin habarlaǵan bolatynbyz. Sharaǵa ortalyq jáne jergilikti memlekettik organdardardyń, úkimettik emes uıymdar men jeke kompanııalardyń bilim berý basqarmalarynyń, oblystardyń jáne Astana men Almat qalasy ákimdiginiń ókilderi, balalardy saýyqtyrý ortalyqtarynyń basshylary qatysty. Jıynnyń jalpy otyrysynda balalardyń demalysyn uıymdastyrý, saýyqtyrý jumystaryndaǵy barlyq qyzmetterdi vedomstvoaralyq úılestirý máseleleri qarastyryldy. Semınar qorytyndysynda usynystar ázirlendi.

Balalardyń jazǵy demalysyn uıymdastyrýda búginde úlken jumystar júrgizip otyrǵan    «Baldáýren» oqý-saýyqtyrý ortalyǵy da jazǵy maýsymǵa jan-jaqty ázirlenýde. Osy rette QazAqparat «Baldáýren» respýblıkalyq oqý-saýyqtyrý ortalyǵynyń bas dırektory Muhıtdın Tólepbaıdy  suhbatqa tartqan bolatyn.

- Muhıtdın Bekbolatuly, ózińiz basshylyq jasaıtyn ortalyqta búginde kimder demala alady?

- Ózderińizde biletindeı, «Baldáýren»  respýblıkalyq oqý-saýyqtyrý ortalyǵy, Memleket basshysy N.Nazarbaevtyń tapsyrmasymen Halyqaralyq «Artek» balalar ortalyǵynyń úlgisimen qurylǵan bolatyn. Jyl saıyn bizdiń jyl boıy jumys isteıtin ortalyqtyń bazasynda eldiń ár aımaqtaryndaǵy ártúrli mektepterden  alty myńnan astam talantty mektep oqýshylary oqıdy jáne demalady. «Baldáýren» bir aýysymda Qazaqstannyń barlyq óńirlerinen 300-ge deıin balany qabyldaıdy. Jazǵy ýaqytta aýysym uzaqtyǵy 15 kún  bolady, al oqý jyly kezeńinde aýysym 20 kúnge sozylady.

Ortalyqqa demalýǵa konkýrstyq negizde joldamany jeńip alǵan 11-den 15 jasqa deıingi (5-9 synyptar oqýshylary) daryndy balalar keledi. Bul oqý úzdikteri, mekteptik, aýdandyq, oblystyq, respýblıkalyq jáne halyqaralyq olımpıadalardyń, sport jarystarynyń, shyǵarmashylyq konkýrstardyń jeńimpazdary, sondaı-aq ǵylymı jobalar jeńimpazdary. Joldamalar oblystyq bilim departamentteri arqyly bólinetinin atap óteıin.

Múmkindikti paıdalana otyryp, Qazaqstannyń eń bedeldi lageri «Baldáýrenge» jiberiletin eń laıyqty mektep oqýshylaryn irikteý jónindegi ákimdikterdiń, oblystyq bilim departamentteriniń, qalalyq jáne aýdandyq bilim basqarmalary ókilderiniń úzdik jumysy úshin alǵysymdy bildirgim keledi.

- Balalardyń demalýyna, bilim alýyna qandaı jaǵdaılar jasalǵan?

- Bizdiń ortalyqta balalardyń demalýy úshin eń úzdik jaǵdaılar jasalǵan. «Baldáýren» búginde deńgeıi men aýqymy jaǵynan Ortalyq Azııa elderindegi birden-bir ulttyq balalar lageri bolyp tabylady, munda otandyq balalar men jasóspirimder jaıly da qyzyqty, ózi úshin barynsha paıdaly demalady. Onda olar sapaly qosymsha bilim alady jáne shyǵarmashylyq qabiletterin sheberliktiń joǵary deńgeıine kótere alady. Bizdiń ortalyqta júıeli negizde balalarmen jáne jasóspirimdermen tárbıe-bilim jáne saýyqtyrý jumystarynyń kópjylǵy tájirıbesi jınaqtalǵan, munda eń tabysty jáne ozyq otandyq jáne halyqaralyq pedagogıkalyq tehnologııalar júzege asyrylady.

Eger materıaldyq-tehnıkalyq baza jóninde aıtar bolsaq, «Baldáýren» ortalyǵynyń aýmaǵynda ádemi de keń ǵımarattar bar, olar osy zamanǵy talaptarǵa saı balalardyń tolyqqandy demalýyn qamtamasyz etedi. Mysalǵa, sapaly tamaqtandyrýdy qamtamasyz etý sııaqty shetin másele bizde memlekettik standarttarǵa saı sheshilgen. Sondaı-aq medıtsınalyq qyzmet kórsetý de joǵary deńgeıde júrgiziledi, zamanaýı tehnıkamen jaraqtanǵan mektep synyptary, sport zaldary, jabyq basseın jáne basqa da jaıly ómir súrý jáne demalý atrıbýttary bar.

Ortalyq qyzmetin QR Bilim jáne ǵylym mınıstrligi baǵyttap otyrady. Bizde barlyq ózekti jáne aǵymdaǵy máseleler boıynsha bilim vedomstvolarymen belsendi baılanystar jolǵa qoıylǵan. Júıelengen udaıy jáne ózara baılanysty jumys bolmaıynsha, úlken Ortalyqtyń qyzmetin oıdaǵydaı júrgizý múmkin emes.

- Ortalyq qyzmeti salasyna ne kiredi?

- Ortalyq qyzmetine óńirlik bilim uıymdarymen úılestirilgen ózara is-qımyl, klımattyk erekshelikterdi eskerý, jyl maýsymyna qaraı bilim berý jáne oıyn baǵdarlamalaryn jiti josparlaý kiredi.

Sondaı-aq jyl boıy ulttyq jobalardy jáne patrıottyq aktsııalardy súıemeldeý sharalary júzege asyrylady, únemi almasyp otyratyn lager aýysymdary boıy toqtalmaıtyn tárbıe protsesi men barlyq qyzmetterdiń úzdiksiz jumysy qamtamasyz etilip otyrady. Biz ıdeıaly, jas jáne patrıottyq úlgide tárbıelengen jas kóshbasshylardyń ınkýbatoryna aınaldyq. Biz óskeleń urpaqtyń ozyq býynyn tárbıeleý jónindegi ózekti mindetterdi naqty jáne kásibı túrde sheshetin ınstıtýtqa aınaldyq.

Qoryta kelgende, osynyń bári Ortalyq týraly kúrdeli tetik retinde ǵana emes, dálirek aıtsaq, odan ári damý úshin jańa kreatıvtik ıdeıalar men maqsattardy únemi talap etetin jandy pedagogıkalyq organızm retinde aıtýǵa múmkindik beredi.

- Jas urpaqqa patrıottyq tálim-tárbıe berý baǵytynda nedeı jumystar atqarýdasyzdar?

- Iá, qazirgi jaǵdaıda óskeleń urpaqty patrıottyq tárıbıeleýdiń róli arta túsip otyrǵanyn bólek atap ótken jón. Osyǵan baılanysty «Baldáýren» Ortalyǵyna 2011 jylǵy 20 jeltoqsanda (Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigi kúni qarsańynda) Jeńis týynyń kóshirmesin saqtaýǵa berý biregeı tárbıelik máni zor oqıǵa boldy. Jeńis týy qanquıly jaýmen jan berisken urysta keńes halqyn erlikke bastaǵan qasıetti sımvol bolyp tabylady. Qazir osy Týdyń kóshirmesi bizdiń Ortalyqta saqtaýly tur.

Bul qasıetti jádiger «Balalar demalysyn uıymdastyrýshylardyń dostastyǵy» Halyqaralyq qoǵamdyq uıymy Atqarý komıtetiniń bastamasymen Reseı Federatsııasy áskerı qolbasshylary klýbynyń atynan «Baldáýren» ortalyǵyna 1941-1945 jyldardaǵy Jeńistiń 65 jyldyǵyna arnalǵan eske alý-memorıaldyq jáne mádenı-buqaralyq sharalarǵa belsene qatysqany úshin berildi. Jeńis Týynyń kóshirmesin berý saltanatty rásiminiń qatysýshylary balalar, Uly Otan soǵysynyń ardagerleri, Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Kadet korpýsynyń kadetteri, QR Ulttyq qorǵanys ýnıversıtetiniń tyńdaýshylary, ókimet organdarynyń ókilderi, «Balalar demalysyn uıymdastyrýshylar dostastyǵy» Halyqaralyq qoǵamdyq uıymy Atqarý komıtetiniń ókilderi, Ortalyq qyzmetkerleri, mass-medıa ókilderi boldy.

Búginde memlekettiń basty ulttyq jobalarynyń biri kelesi jyly ótetin «EKSPO-2017» kórmesi bolyp otyr. «Baldáýren» Ortalyǵy da bul jobany qoldaýǵa belsene aralasty. QR BǴM Mektepke deıingi jáne orta bilim departamentiniń qoldaýymen bizdiń Ortalyqta 2016 jylǵy 12 naýryzda Qazaqstan Táýelsizdiginiń 25 jyldyǵyna jáne Halyqaralyq «EKSPO-2017» kórmesin ótkizýge arnalǵan «Tabıǵatty aıalaıyq!» respýblıkalyq aktsııasy bastaldy.

Aktsııa jurtshylyq nazaryn qorshaǵan ortany qorǵaýǵa aýdarýǵa, árbir azamatta ekologııalyq mádenıetti qalyptastyrýǵa, volonterlik qozǵalysty qoldaýǵa jáne damytýǵa baǵyttalǵan. Bul aktsııaǵa Qazaqstannyń barlyq óńirleriniń jalpy bilim beretin mekemeleriniń qatysýy usynylady. Aktsııa qatysýshylary nemen aınalysady? Olar qorǵap, saqtaýdy talap etetin óz ólkesiniń «ekologııalyq nysandaryn» anyqtaıdy, odan  keıin bul máselelerdi sheshýdiń birqatar praktıkalyq sharalaryn qolǵa alady. Qatysýshy-mektep oqýshylary «Baldáýrennen» óz ólkelerine oralǵannan keıin bul aktsııany jergilikti jerlerde odan ári nasıhattaıdy, búkil el úshin mańyzdy istiń belsendi janashyrlary bolady.

Nursultan Ábishuly Nazarbaev óziniń «Qazaqstan joly» kitabynda bylaı dep jazady: «...kúshti jáne gúldengen memleket bolý jáne turaqty damýǵa qol jetkizý úshin biz ıntellektýaldyq elıtaǵa, joǵarǵy tehnologııaǵa, elimizdiń ǵylymı áleýetine súıenýimiz qajet. Tek óziniń ıntellektýaldyq áleýetiniń arqasynda ǵana el álemdegi óziniń laıyqty ornyn ala alady. ...Jeke tulǵanyń básekege qabilettiligi - bul, únemi qubylyp otyratyn búgingi men belgisiz erteńgige daıyn bolýǵa kómektesetin, ómirlik mashyqtardyń shoǵyrlanýy. ...Bizge baǵdarlamanyń sheńberinde qalyp qoıǵandar emes, erkin jol taba biletinder kerek».

Bizdiń Ortalyq, bizdiń vojatyılarymyz, bizdiń pedagogtarymyz oıyn jáne basqa da pedagogıkalyq formalar arqyly balalardyń boıyna ozyq oılaý mádenıetin ege otyryp, balany óz Otanynyń shynaıy patrıoty jáne azamaty etip ósirýge kómektese otyryp, mine, naq osyndaı básekege qabiletti jeke adamdy qalyptastyrýǵa jaǵdaı jasaýǵa tyrysýda.

Demalys maýsymy aıaqtalǵan kezde bizdiń balalar qaıtadan kelýge jáne osynaý bilim men eńbek merekesi álemine boı urýǵa úmittenip, lagermen kózine jas alyp  qımaı qoshtasady. Taǵy bir aıta keter jaıt, «Baldáýrende» sheberlik sabaqtarynda bolǵan, óńirlerden kelgen kóptegen vojatyılar odan ári bizdiń Ortalyqtaǵy bos oryndar konkýrsyna qatysatynyn atap ótken jón.

«Baldáýren» Ortalyǵy eldiń pedagogıkalyq tájirıbesi qorjynyna  ǵana emes, sonymen birge reseılik (bul «Artek», «Orlenok» jáne «Okean»), belarýstyq («Zýbrenok»), bolgarlyq («Kamchııa») sııaqty halyqaralyq pedagogıkalyq qoǵamdastyqtardyń jáne basqa da halyqaralyq balalar demalysy ortalyqtarynyń tájirıbesine óz úlesin qosyp keledi. Bizdiń pedagog-uıymdastyrýshylar, bizdiń vojatyılar pedagogıkalyq oıyn baǵdarlamalary halyqaralyq konkýrstaryna únemi qatysa otyryp, kásibı jarystardyń jeńimpazdary jáne laýreattary bolyp keledi. Sondaı-aq Ortalyqta Vojatyı sheberligi mektebi jáne Vojatyı sheberliginiń joǵary mektebi  túraqty negizde jumys isteıdi, olarda respýblıkamyzdyń barlyq óńirlerinen kelgen vojatyılar úshin sabaqtardy ótkizý formasy lektsııalar, semnarlar men praktıkýmdar ǵana emes, shyǵarmashylyq sheberhanalar, sheberlik sabaqtary jáne róldik oıyndar túrinde de ótedi. Sonymen birge biz naq osy kadrlarǵa degen ósip otyrǵan qajettilikti kórip otyrmyz, óıtkeni olar «Baldáýren» qabyrǵalarynda biregeı mamandar bolyp shyǵady desek, asyra aıtqandyq emes. Balalar demalys ortalyqtary úshin kadrlar daıarlaýǵa biz úlken jaýapkershilikpen qaraımyz jáne vojatyılardyń kásibı quzyretin arttyrý memlekettik aýqymdaǵy mindetterdi júzege asyrýda Ortalyqtyń basty mindetteriniń biri bolyp tabylady.

Bizdiń Ortalyq ıntellektýaldyq daryndy jáne ózindik azamattyq ustanymymen patrıottyq tárbıe alǵan jeke adamdy damytý jáne qoldaý úshin barlyq jaǵdaıdy jasaýǵa umtylýda. Memleket basshysy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń «100 naqty qadam» Ult josparynda belgilegen bastamalary aıasynda «Baldáýren» Respýblıkalyq oqý-saýyqtyrý ortalyǵynyń ujymy pedagogıkalyq sheberliktiń aldyńǵy shebinde bolýǵa umtyla otyryp, eń tańdaýly halyqaralyq kreatıvtik tehnologııalardy tańdap, talmastan ıgerýde.

Qazaqstannyń álemniń básekege qabiletti 30 eliniń qataryna kirý maqsattarynyń ekonomıkalyq jáne saıası mańyzyn túsine otyryp, biz aldymyzǵa álemniń tanymal saýyqtyrý ortalyqtarynyń arasyndaǵy kóshbasshylardyń biri bolý maqsatyn qoıyp otyrmyz.

- Suhbatyńyzǵa rahmet!

 

100 QADAM: QRUEMmamandaryJerkodeksine engizilgen ózgeristerdińtıimditustarytýralyaıtypberdi

 

QR Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Qyzylorda oblysynyń ákimdigimen birlese «100 naqty qadam» Ult josparyn iske asyrý sheńberinde Jer kodeksiniń jáne basqa zańnamalyq aktilerdi túsindirý boıynsha keńes ótkizdi. Keńeske memlekettik, jergilikti atqarýshy organdar, aýyl sharýashylyq taýar óndirýshiler, ÚEU ókilderi qatysty. 

Keńes barysynda aýyl sharýashylyq maqsattaǵy jerlerdi tıimdi paıdalaný, aýyl sharýashylyq maqsattaǵy jerlerge qurylys salasyndaǵy jańa engizilimder, sondaı-aq salyq zańnamasyna engiziletin josparlanǵan ózgerister sııaqty máseleler talqylandy.

«100 naqty qadam» Ult josparynyń 35-36 qadamdaryn iske asyrý sheńberinde aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerlerdi jeke menshikke berýdiń jańa mehanızmin eńgizý maqstynda Qazaqstan Respýblıkasynyń «Jer kodeksine ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» 2015 jylǵy 2 qarashadaǵy Zańy qabyldandy, ol 2016 jylǵy 1 shildeden bastap kúshine enedi.

QR Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń málimetinshe, Jer kodeksine engizilgen túzetýler kózdeıdi: memleket menshigindegi aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jer ýchaskelerin jeke menshikke aýktsıon arqyly berý; jalǵa berilgen jer ýchaskelerin satyp alý boıynsha jeńildik sharttaryn usyný; jalǵa alynǵan aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerlerdi paıdalaný boıynsha shekteýlerdi alyp tastaý; aýyl sharýashylyǵy jerleriniń nysanaly maqsatyn ózgertý rásimin alyp tastaý.

«Aýyl sharýashylyǵymen aınalysatyndar úshin ákimshilik kedergilerdi alyp tastaý jáne shyǵasylardy qysqartý arqyly qolaıly jaǵdaı jasaý maqsatynda aýyl sharýashylyǵyn júrgizýge baılanysty obektilerdi salý kezinde jáne sharýashylyq júrgizý nysanyn aýystyrǵan kezde jer ýchaskesiniń nysanaly maqsatyn ózgertý rásimi alyp tastalady», - atap ótti Gúljahan Bımendına.

Budan bólek, «100 naqty qadam» Ult josparynyń 44-45 qadamdaryn, sondaı-aq Memleket basshysynyń 2015 jylǵy 30 qarashadaǵy Qazaqstan halqyna arnaǵan «Qazaqstan jańa jahandyq naqty ahýalda: ósý, reformalar, damý» atty Joldaýyn, Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq Bankiniń ekonomıkalyq jáne áleýmettik turaqtylyqty qamtamasyz etý jónindegi 2016-2018 jyldarǵa arnalǵan daǵdarysqa qarsy is-qımyl josparyn iske asyrý sheńberinde salyq júıesin túbegeıli reformalaý kózdelgen.

«Salyq jáne bıýdjetke tólenetin basqa da mindetti tólemder jáne kedendik retteý týraly» (Salyq-keden kodeksi) Qazaqstan Respýblıkasy Kodeksiniń jobasyn ázirleý maqsatynda Ulttyq ekonomıka mınıstrliginde jumys toby quryldy, onyń quramyna memlekettik organdardyń, «Atameken» UKP-niń, ÚEU-niń jáne bıznes uıymdarynyń ókilderi kirdi, dep habarlady QR Ulttyq  ekonomıka mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti.

Jumys toby memleket úshin de, salyq tóleýshiler úshin de ekonomıkalyq tıimdiligin eskere otyryp, satýdan alynatyn salyqty qoldanýdyń álemdik tájirıbesin zerdeleý boıynsha jumys júrgizýde, shaǵyn bıznes úshin patent jáne ońaılatylǵan deklaratsııa negizindegi arnaýly salyq rejımderin, sharýa jáne fermer qojalyqtary úshin arnaýly salyq rejımderin reformalaý máseleleri pysyqtalýda, sondaı-aq qoldanystaǵy salyq jeńildikteri men salyqtyq jáne kedendik úrdisterin ákimshilendirý tetigine taldaý jasalýda.

Zań jobalaý jumystarynyń josparyna sáıkes Salyq-keden kodeksiniń jobasy tamyz aıynda Parlamentke engiziletin bolady.

Jambyl oblysynda aýyl sharýashylyǵyónimderinóńdeýdamypotyr - K. Kókirekbaev

Kóp jyldardan beri alǵash ret joǵary sapaly, túrli ónim shyǵaratyn Jambyl óńiri et, sút, jemis-kókónis ónimderin óńdeý salasyn qarqyndy damytýda. Bul týraly búgin «100 naqty qadam» Ult josparyn iske asyrýǵa arnalǵan brıfıngte óńir ákimi Kárim Kókirekbaev habarlady.

«Shıkizatty emes, óńdelgen ónimdi eksporttaý qajettigi týraly suraqty  qoıyp otyrǵandaryńyz oryndy, shıkizat kúıinde jóneltpeı, ózimizde óńdep, sosyn eksporttap, odan paıda kórýimiz qajet, - dedi K. Kókirekbaev, «QazAqparat» HAA tilshisiniń qoıǵan suraǵyna jaýap berip, -  budan buryn maldy tirideı qaıda jiberdik? Qordaı aýdany Almatyǵa, Jýaly aýdany Ońtústik Qazaqstan oblysyna, Al Taraz, Moıynqum aýdany - Qaraǵandyǵa jóneltti. Qazir osyǵan oraı, bizde «Ońtústik halal» iske qosylady. Ózimiz óńdep, salqyndatylǵan túrde otandyq jáne shetel tutynýshylaryna jóneltemiz. Iran, Arab Ámirligi, Mysyrmen jáne birqatar eldermen  saýda sharttary jasaldy».

Oblys ákimi jambyldyq «Ońtústik Halal Taǵamdary» JShS BAÁ ınvestorlardyń qatysýymen Jambyl aýdanynda qýaty jylyna 1 757 tonna «Halal» standartynyń et ónimderin shyǵarý jobasyn iske asyratynyn atap ótti. Joba quny - 2,5 mlrd teńge. «Bul kombınat joǵary sapaly tońazytylǵan et jetkizedi, munyń muzdatylǵanǵa qaraǵanda, artyqshylyǵy bar. Eger tirileı salmaqqa qatysty aıtar bolsaq, «Ońtústik halal» et kombınaty kúnine 40 tonna ónim óńdeı otyryp, 250 ІQM jáne 1800 qoı jetkizedi. Mundaı kombınat Merkede de bar. Budan basqa «Agrostanferms» kompanııasy Malaızııadan ınvestordyń qatysýymen 5 600 bas qoıǵa arnalǵan bordaqylaý bazasyn daıyndady, endi Almatynyń birqatar iri sýpermarketterine Jambyl oblysynan et jetkiziledi. Buryndary tirileı salmaqta jóneltsek, qazir óńdep baryp jetkizemiz».

K. Kókirekbaev kókónis ónimderin óńdeý máselesin de qozǵady. «Baızaq, Jambyl, Qordaı aýdandarynda qyzanaq ósiremiz. 30-40 paıyzyn satamyz, 20 paıyzyn tutynamyz. 25-30 paıyzy zaıa ketedi. Keshe ǵana Qytaıda bolǵanda, qytaı bıznesmenderimen kelissóz júrgizdik, olar mamyrda kelip, qyzanaqty tomat pastasy etip óńdeıtin zaýyt salmaq. Jyl saıyn Merke aýdanynda egistik kúnin ótkizemiz. Onda 126 ga alma baǵyn ektik.  80 gektarǵa júzim ósiriledi. Jambyl oblysynda 100 gektarǵa sondaı-aq qarqyndy tehnologııa boıynsha alma baǵyn ósiremiz. Jańa tehnologııa boıynsha - baqshalardy tamshylatyp sýarý qolǵa alyndy. Tuqymdy, kókónis ónimderin eki esege ulǵaıtýdy kózdep jatyrmyz. Alǵash ret ótken jyly Reseıge 1 034 vagon pııaz jónelttik. Bul, árıne, shıkizat, alaıda bizdiń agrarshylar alǵash ret osyndaı joǵary ónimge qol jetkizdi», - dedi óńir basshysy.

Jambyl oblysynda aýyl sharýashylyǵyónimderinóńdeýdamypotyr - K. Kókirekbaev

 

Kóp jyldardan beri alǵash ret joǵary sapaly, túrli ónim shyǵaratyn Jambyl óńiri et, sút, jemis-kókónis ónimderin óńdeý salasyn qarqyndy damytýda. Bul týraly búgin «100 naqty qadam» Ult josparyn iske asyrýǵa arnalǵan brıfıngte óńir ákimi Kárim Kókirekbaev habarlady.

«Shıkizatty emes, óńdelgen ónimdi eksporttaý qajettigi týraly suraqty  qoıyp otyrǵandaryńyz oryndy, shıkizat kúıinde jóneltpeı, ózimizde óńdep, sosyn eksporttap, odan paıda kórýimiz qajet, - dedi K. Kókirekbaev, «QazAqparat» HAA tilshisiniń qoıǵan suraǵyna jaýap berip, -  budan buryn maldy tirideı qaıda jiberdik? Qordaı aýdany Almatyǵa, Jýaly aýdany Ońtústik Qazaqstan oblysyna, Al Taraz, Moıynqum aýdany - Qaraǵandyǵa jóneltti. Qazir osyǵan oraı, bizde «Ońtústik halal» iske qosylady. Ózimiz óńdep, salqyndatylǵan túrde otandyq jáne shetel tutynýshylaryna jóneltemiz. Iran, Arab Ámirligi, Mysyrmen jáne birqatar eldermen  saýda sharttary jasaldy».

Oblys ákimi jambyldyq «Ońtústik Halal Taǵamdary» JShS BAÁ ınvestorlardyń qatysýymen Jambyl aýdanynda qýaty jylyna 1 757 tonna «Halal» standartynyń et ónimderin shyǵarý jobasyn iske asyratynyn atap ótti. Joba quny - 2,5 mlrd teńge. «Bul kombınat joǵary sapaly tońazytylǵan et jetkizedi, munyń muzdatylǵanǵa qaraǵanda, artyqshylyǵy bar. Eger tirileı salmaqqa qatysty aıtar bolsaq, «Ońtústik halal» et kombınaty kúnine 40 tonna ónim óńdeı otyryp, 250 ІQM jáne 1800 qoı jetkizedi. Mundaı kombınat Merkede de bar. Budan basqa «Agrostanferms» kompanııasy Malaızııadan ınvestordyń qatysýymen 5 600 bas qoıǵa arnalǵan bordaqylaý bazasyn daıyndady, endi Almatynyń birqatar iri sýpermarketterine Jambyl oblysynan et jetkiziledi. Buryndary tirileı salmaqta jóneltsek, qazir óńdep baryp jetkizemiz».

K. Kókirekbaev kókónis ónimderin óńdeý máselesin de qozǵady. «Baızaq, Jambyl, Qordaı aýdandarynda qyzanaq ósiremiz. 30-40 paıyzyn satamyz, 20 paıyzyn tutynamyz. 25-30 paıyzy zaıa ketedi. Keshe ǵana Qytaıda bolǵanda, qytaı bıznesmenderimen kelissóz júrgizdik, olar mamyrda kelip, qyzanaqty tomat pastasy etip óńdeıtin zaýyt salmaq. Jyl saıyn Merke aýdanynda egistik kúnin ótkizemiz. Onda 126 ga alma baǵyn ektik.  80 gektarǵa júzim ósiriledi. Jambyl oblysynda 100 gektarǵa sondaı-aq qarqyndy tehnologııa boıynsha alma baǵyn ósiremiz. Jańa tehnologııa boıynsha - baqshalardy tamshylatyp sýarý qolǵa alyndy. Tuqymdy, kókónis ónimderin eki esege ulǵaıtýdy kózdep jatyrmyz. Alǵash ret ótken jyly Reseıge 1 034 vagon pııaz jónelttik. Bul, árıne, shıkizat, alaıda bizdiń agrarshylar alǵash ret osyndaı joǵary ónimge qol jetkizdi», - dedi óńir basshysy.

Sot otyrystaryna azamattardyńqatysýynuıymdastyrýúshinalqabılerkandıdattarynyńtizimijasaqtaldy - BQOákimi

 

Batys Qazaqstan oblysynda sot otyrystaryna azamattardyń qatysýyn uıymdastyrý úshin alqa bıler kandıdattarynyń tizimi jasaqtaldy. 

Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Altaı Kólginov málim etti.

«Memleket basshysynyń damyǵan elderdiń otyzdyǵyna kirý jolynda jarııalaǵan «100 naqty qadam» Ult josparyndaǵy 16-shy 34-shi aralyǵyndaǵy qadamdary  Zańnyń ústemdigin qamtamasyz etý  baǵytyna arnalǵan. Ata zańda aıqyndalǵandaı, zań aldynda azamattardyń bári birdeı. Osy  qaǵıdatty  múltiksiz saqtaý turǵysynda Ult josparynda birqatar naqty tapsyrmalar berildi», - dedi óńir basshysy.

Oblys ákiminiń aıtýynsha, sot bıligi tarmaǵymen sot protsesiniń ashyqtyǵyn qamtamasyz etýge, sot júıesi ınstantsııalaryn ońtaılandyrýǵa, sýdıa laýazymyna irikteý talaptaryn kúsheıtýge, bir sózben aıtqanda sot júıesin jetildirýge  arnalǵan júıeli jumystar júrgizilýde.

«Sot otyrystaryna azamattardyń qatysýyn uıymdastyrý maqsatynda alqa bıler kandıdattarynyń tizimderi (6250 adam) jasaqtaldy», - dedi A.Kúlginov.

Batys Qazaqstanoblysyekonomıkasyna 355 mlrd. teńgeınvestıtsııatartyldy - oblysákimi

 

Batys Qazaqstan oblysy ekonomıkasyna 355 mlrd. teńge ınvestıtsııa tartyldy. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn iske asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Altaı Kólginov málim etti.

«Úshinshi baǵyt - Indýstrııalandyrý jáne ekonomıkalyq ósim. Ult josparynyń atalǵan baǵyty eń aýqymdy ári Qazaqstannyń ekonomıkalyq damýynyń mańyzdy máselelerin qamtıdy. Memleket basshysy el ekonomıkasyn ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damytý baǵdarlamasy men áleýmettik jańǵyrtylýyn odan ary júzege asyrýda birqatar tapsyrma júktedi. Bul baǵyt aıasynda oblysta jańa óndiris oryndaryn qurý men ınvestıtsııa tartý máselesine zor nazar aýdarylýda», - dedi A.Kólginov.

Onyń sózine qaraǵanda, oblys ekonomıkasyna 2014 jylmen salystyrǵanda 28 paıyzdyq ósimmen negizgi kapıtalǵa 355 mlrd. teńge ınvestıtsııa tartylǵan. Bul rette aýdandar men oblys ortalyǵy sheginde óńdeý ónerkásibiniń negizigi úlesin Oral qalasy (70 paıyz), Bórli (14), Zelenov (6,5) jáne Terekti (5,5) aýdandary alyp otyr.

«Qalǵan aýdandar negizinen aýyl sharýashylyǵyna baǵdarlanǵan. Olarda mal basynyń kóbeıýi, et jáne et ónimderin shyǵarý kóleminiń artýy esebinen óndirisi ósimi baıqalady», - dedi óńir basshysy.

 Batys Qazaqstan oblysy ekonomıkasyna 355 mlrd. teńge ınvestıtsııa tartyldy - oblys ákimi

 

Batys Qazaqstan oblysy ekonomıkasyna 355 mlrd. teńge ınvestıtsııa tartyldy. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn iske asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Altaı Kólginov málim etti.

«Úshinshi baǵyt - Indýstrııalandyrý jáne ekonomıkalyq ósim. Ult josparynyń atalǵan baǵyty eń aýqymdy ári Qazaqstannyń ekonomıkalyq damýynyń mańyzdy máselelerin qamtıdy. Memleket basshysy el ekonomıkasyn ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damytý baǵdarlamasy men áleýmettik jańǵyrtylýyn odan ary júzege asyrýda birqatar tapsyrma júktedi. Bul baǵyt aıasynda oblysta jańa óndiris oryndaryn qurý men ınvestıtsııa tartý máselesine zor nazar aýdarylýda», - dedi A.Kólginov.

Onyń sózine qaraǵanda, oblys ekonomıkasyna 2014 jylmen salystyrǵanda 28 paıyzdyq ósimmen negizgi kapıtalǵa 355 mlrd. teńge ınvestıtsııa tartylǵan. Bul rette aýdandar men oblys ortalyǵy sheginde óńdeý ónerkásibiniń negizigi úlesin Oral qalasy (70 paıyz), Bórli (14), Zelenov (6,5) jáne Terekti (5,5) aýdandary alyp otyr.

«Qalǵan aýdandar negizinen aýyl sharýashylyǵyna baǵdarlanǵan. Olarda mal basynyń kóbeıýi, et jáne et ónimderin shyǵarý kóleminiń artýy esebinen óndirisi ósimi baıqalady», - dedi óńir basshysy.

 

Batys Qazaqstanoblysyndajalpysomasy 330 mlrd. teńgeniquraıtyn 41 jobajúzegeasyrylýda

Batys Qazaqstan oblysynda jalpy somasy 330 mlrd. teńgeni quraıtyn 41 joba júzege asyrylýda. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Altaı Kólginov málim etti.

«Búgingi kúnniń negizi mindetteriniń biri jańa óndiris oryndaryn quryp, jumys istep turǵandaryn keńeıtý bolyp otyr. Indýstrııalandyrý kartasy aıasyndaǵy ózektendirilýdi eske alǵanda oblysta somasy 330 mlrd. teńgeni quraıtyn 41 joba júzege asyrylýda 2242 jumys orny qurylady», -  dedi ol.

Ákimniń alǵa tartqan derekterine sáıkes, Indýstrııalandyrýdyń alǵashqy 5 jyldyǵynda 258 mlrd. teńgege 31 ınvestıtsııalyq joba júzege asyrylyp, 1828 jumys orny qurylǵan. 2015 jyldyń qorytyndysynda ónerkásiptiń jalpy kólemindegi Indýstrııalandyrý kartasy jobalarynyń úlesi 30 paıyzdy, al óńdeý ónerkásibindegi úlesi 14 paıyzdy quraǵan.

«Mundaı jobalardyń biri - «Oral transformator zaýyty» JShS. Joba quny 3,1 mlrd. teńgeni quraıdy. Trasformatorlardy paıdalanýshylar munaı-gaz salasyndaǵy iri kompanııalar, energetıkalyq keshen kásiporyndary men temir joldar bolyp sanalady. Buǵan qosa, «Oral transformator zaýyty» JShS  ónimderiniń 90 paıyzyna deıin TMD elderine eksporttaýǵa baǵyttalǵan, Iran naryǵyna shyǵýdy da josparlaýda. Bul jerde 120 jańa jumys orny qurylǵan. Tolyq qýatyna kóshkende 600 jumys orny qurylady»,-  dedi A.Kólginov.

Óńir basshysynyń aıtýynsha, aǵymdaǵy jyldyń sáýirindegi jaǵdaıǵa sáıkes, kásiporyn 500  mln. teńgeniń 840 transformatoryn shyǵarǵan. Onyń 300-i TMD elderine eksporttalǵan.

«Buǵan qosa, aǵymdaǵy jyly «Oral transformator zaýyty» túrik ınvestorlarymen seriktestikte elektr tehnıkalary qural-jablyqtaryn shyǵaratyn «Oralenergo» JShS birlesken kásipornyn ashady. Quny 1,5 mlrd. teńge bolatyn elektr tehnıkalary qural-jabdyqtaryn birlesip shyǵarýdy uıymdastyrý kelisimshartyna qol qoıylǵan. Jańadan 100-den astam jańa jumys orny qurylady. Atalǵan óndiris ornyn aǵymdaǵy jyldyń 2-shi jartyjyldyǵynda iske qosý josparlanǵan», - dedi BQO ákimi.

Batys Qazaqstanoblysynda 1 myńǵajýyqadamdýaldyoqytýjúıesiarqylybilimalýda - A.Kólginov

 

ORAL. QazAqparat - Batys Qazaqstan oblysynda 1 myńǵa  jýyq adam dýaldy oqytý júıesi arqyly bilim alýda. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Altaı Kólginov málim etti.

«Ult josparynyń 76-79 qadamdary bilim berý salasyn jańǵyrtýǵa arnalǵan. Memleket basshysy fýnktsıonaldy saýattandyrýdy damytý maqsatynda birtindep 12 jyldyq bilim berýge kóshý kerektigin aıtty. 12 jyldyq bilim berý boıynsha  osy oqý jyly barysynda Oral qalasynyń Yqsanov atyndaǵy №36 mektep pen Terekti aýdanyndaǵy Shaǵan orta mektebi bekitildi. Pedagog mamandar Astana qalasyndaǵy Nazarbaev zııatkerlik mektebinde  biliktiligin arttyryp, arnaıy kýrstardan ótti», -dedi óńir basshysy.

Onyń atap ótýinshe, elimizdiń 10 óńirinde jumys istep turǵan oqý oryndarynyń bazasynda áriptestik negizde tańdalatyn kolledj bar, sonyń ishinde Batys Qazaqstan ındýstrıaldy kolledji engen. «Kásipqor» aktsıonerlik qoǵamy men Batys Qazaqstan ındýstrıaldy kolledji arasynda yntymaqtastyq kelisimine qol qoıylǵan. Ol boıynsha kolledjdiń ınjerlik-pedagogıkalyq jumysshylary Astana jáne Mınsk qalalarynda biliktiligin arttyrdy. Kolledj ben oblystaǵy «Zenıt» Oral zaýyty» AQ, «Stroıkombınat» JShS, «Oral transformator zaýyty» arasynda yntymaqtastyq týraly kelisim bekitilgen.

«Sońǵy 2 jylda oblysta dýaldy oqytý júıesi engizile bastady. Osy baǵytta oblys boıynsha 53 óndiris oryndarymen kelisim jasalyp, 979 adam osy júıe boıynsha oqytylyp keledi. ıAǵnı, túske deıin sabaqta, tústen keıin óndiris ornynda 979 oraldyq kolledj stýdentteri teorııa men tájirıbeni ushtastyrýda», - dedi A.Kólginov.   

 

2015 jyly BQO-dashaǵynjáneortabıznestińquny 6 mlrd. teńgelik 108 jobasymaquldandy

 

2015 jyly Batys Qazaqstan oblysynda shaǵyn jáne orta bıznestiń quny 6 mlrd. teńgelik 108 jobasy maquldandy. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Altaı Kólginov málim etti.

«Kásipkerlikti damytýda shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileri aıtarlyqtaı rólge ıe. Jyl basynan beri oblysta tirkelgen shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileriniń sany 45,4 myńdy qurady. ShOB salasynda jumyspen qamtylǵandardyń jalpy sany 108 myń adamdy quraıdy. Bul aldyńǵy jylmen salystyrǵanda 3 paıyzǵa artyq. Memleket bıýdjetine shaǵyn jáne orta bıznesten túsetin salyq túsimderi 49 mlrd. teńgege jetti. Bul 2014 jylmen salystyrǵanda 2 mlrd. teńgege artyq. 2015 jylǵy salyq túsimderindegi ShOB úlesi 30,6 paıyzdy qurady»,-  dedi A.Kólginov.

Onyń aıtýynsha, óńirdegi kásipkerlik belsendiliginiń artýyna memlekettik baǵdarlamalardyń júzege asyrylýy septigin tıgizgen. Máselen, «Bıznestiń jol kartasy» baǵdarlamasy aıasynda 56 mlrd. teńgege 513 joba maquldanǵan. 22 myń jumys orny saqtalyp qalyp, qosymsha 3 300 jańa jumys orny qurylǵan. Aýyldyq jerlerde 20 mlrd. teńgege 195 joba maquldanǵan.

Munan bólek, 2015 jyly 6 mlrd. teńgege 108 joba maquldanyp otyr. Maquldanǵan jobalardyń 56 paıyzy aýyldyq jerlerge tıesili. 

Bıyl BQO-da 1750 pátersalynady - A.Kólginov

 

Aǵymdaǵy jyly Batys Qazaqstan oblysynda 1750 páter salynady. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan brıfıng barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Altaı Kólginov málim etti.

«Daǵdarysqa qarsy sharalar aıasynda 2016 jyly turǵyn úı qurylysy men qajetti ınjenerlik ınfraqurylymǵa 12 mlrd. teńge bólindi. 2016 jyly barlyq qarjylandyrý kózderi arqyly jalpy aýmaǵy 130 myń sharshy metrdi nemese 1750 páterdi quraıtyn 15 kóppáterli úı men ınjenerlik-kommýnıkatsııalyq ınfraqurylymnyń 22 nysanyn salý josparlanǵan», - dedi oblys ákimi.

A.Kólginovtiń atap ótýinshe, atalǵan páterlerdiń 675-si Turǵynúıqurylysjınaqbanki salymshylaryna, 180-i jas otbasylarǵa, 671-i Qazaqstannyń ıpotekalyq kompanııasy jelisi arqyly kezekte turǵandarǵa tabys etiledi. Al 225 páter memlekettik jeke-seriktestik arqyly apatty úılerdiń turǵyndaryna beriledi.

Qaraǵandy oblysynyńekonomıkasy 2016 jyly 1,9 paıyzǵaartady - aımaqbasshysy

 

Qaraǵandy oblysynyń ekonomıkasy 2016 jyly  boljam boıynsha 1,9 paıyzǵa ósedi, dep habarlady búgin aımaqtyq ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń brıfıngisinde oblys ákimi Nurmuhambet Ábdibekov.

«Oblys jumysynyń tıimdiligin baǵalap, jaýapkershilikti arttyrý úshin QR Premer-Mınıstrimen 2016 jylǵa arnalǵan jeti negizgi kórsetkishti arttyrý jóninde memorandýmǵa qol qoıdyq. Oblys ekonomıkasy 1,9 paıyzǵa, jan basyna shaqqandaǵy ınvestıtsııanyń ósimi 15,2 paıyzdy, jergilikti bıýdjetten salyq pen ózge de kózderden túsetin kiris 3,3 paıyzǵa artady dep josparlap otyrmyz. Áleýmettik salaǵa keler bolsaq,  jumyssyzdyq deńgeıi 4,9 paıyz deńgeıinde saqtalyp, halyqtyń ómir súrý jasyn 70 jasqa jetkizemiz», - dedi oblys basshysy.

Aımaq basshysy atap ótkendeı, bılik sondaı-aq memlekettik qyzmetterdiń sapasyn arttyrý kúsh salady. Oblystyń negizgi baǵdarlamalyq qujattary jańa formatta ázirlenip, bekitilgen eken. Negizgi qujattardy atar bolsaq, bul - Qaraǵandy oblysynyń 2016-2020 jyldarǵa arnalǵan damý baǵdarlamasy men áleýmettik-ekonomıkalyq damý boljamy.

Qazaqstanda «jasyl» ekonomıkaǵakóshýgenegizdelgenqanatqaqtyjobalarnátıjebereme?

 

BUU Damý baǵdarlamasy EO-nyń qarjylyq qoldaýymen jáne QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi Sý resýrstary jónindegi komıtetpen seriktestik negizinde «Jasyl» ekonomıka modeline kóshý boıynsha Qazaqstandy qoldaý» jobasyn júzege asyrýda.

Quny 7 mln. eýro kólemindegi bul baǵdarlama ótken jyldyń jazynda iske qosylǵan bolatyn. Qarjynyń basym bóligi, ıaǵnı 70 paıyzy naqty qanatqaqty jobalarǵa baǵyttalady. Onyń ishinde 3 mln. eýro somasyndaǵy 4 jobany júzege asyrýdy bıyl bastaý josparlanyp otyr. Osy oraıda «jasyl» ekonomıka máseleleri aıasynda Astanada ótken jıynda atalǵan jobanyń menedjeri Gúljamal Isaeva keńinen baıandap berdi.  

Memleket aýyldyq jerlerdi aýyz sýmen qamtamasyz etý maqsatynda  «Aqbulaq» baǵdarlamasyn júzege asyrýda, degenmen de sý tartý máselesi áli de ózekti bolyp otyr.

Almaty oblysy Eńbekshiqazaq aýdany Aqshı aýylynda iske asyrylatyn birinshi joba arqyly halyqaralyq uıymdar atalǵan problemany sheshýdiń úlgisin kórsetýge nıetti.

«Sý únemdeıtin tehnologııalardy engizý jáne aýyz sý sapasyn jaqsartý, sondaı-aq aýyldyń káriz júıesin qaıta jańartý nysanyn salýda «jasyl» ınfraqurylym tehnologııalary paıdalanylady. Bul óz kezeginde ekologııalyq turǵyda qaýipsiz ári tıimdi, tehnıkalyq qyzmet kórsetýge arnaıy jabdyqtardy qajet etpeıdi», - dedi G. Isaeva

Ekinshi jobanyń maqsaty - shóleıtti jáne jartylaı shóleıtti jerlerde egin sharýashylyǵymen aınalysý múmkindigin dáleldeý. Bir fermerlik sharýashylyq úlgisin paıdalana otyryp, oazıstik sýarý múmkindigi tanystyrylady.

«Biz bul tehnologııa arqyly jem-shóp daqyldaryn ósirýge basymdyq beremiz. Osy rette mal sharýashylyǵyn damytý múmkindigi artady»,-dedi BUUDB menedjeri.

Taǵy bir jumys Aqtóbe oblysy aýmaǵyndaǵy eki sý qoımada júrgiziledi. Onyń biri  - Aqtóbe sý qoımasy. Nysandaǵy jumystardy jetildirý úshin avtomattandyrylǵan baqylaý-ólsheý qurylǵylaryn ornatý qarastyrylýda, bul óz kezeginde sý qysymynyń artýy men onyń deńgeıiniń kóterilýi jóninde qyzmetkerlerge aldyn ala belgi beredi. «Bizdiń oıymyzsha, osy baǵyttaǵy sharalar tótenshe jaǵdaıdyń aldyn alýǵa múmkindik jasaıdy»,-dep qosty ol.

Ekinshi sý qoıma - ol Qarǵaly nysany. Bul sý qoımada týrıstik aýmaqty damytýǵa jaqsy jaǵdaılar bar. G. Isaevanyń sózine qaraǵanda, bul nysandy tabys kózine aınaldyrýǵa bolady jáne kiris qarjyny eskirgen ınfraqurylymdy jańartýǵa jumsaýǵa múmkindik bar. «Biz osy sý qoımanyń aınalasyna týrızmdi damytyp, balyq jáne jylyjaı sharýashylyqtaryn quryp, sondaı-aq shaǵyn sý elektr stansasyn salýǵa nıettimiz. Bul stansa barsha ınfraqurylymdy energııamen qamtamasyz ete alar edi»,-dedi ol.

Al sońǵy joba Astanada júzege asyrylýda jáne ol qalalyq jaǵdaıda aýyl sharýashylyǵyn damytýdyń úlgisi bolyp tabylady. Atap aıtqanda, bul joba soltústik óńirdiń jaǵdaıynda ekologııalyq taza ónimderdi básekege qabiletti baǵamen jyl boıy óndirýge múmkindik beredi.

«Bul turǵyda negizgi másele  - ol jylý energııasy kóp jumsalatyn soltústik óńirlerde ónimniń ózindik qunyn qoljetimdi etý. Biz jańaratyn energııa esebinen shyǵyn kólemin qalaı tómendetýge bolatyndyǵyn kórsetemiz. Osy oraıda sýdy ysyrap etpeı, ony qaıta paıdalaný ádisterin keńinen qoldanamyz. Bul óte qyzyq joba jáne ol EKSPO kórmesi nysandarynyń biri bolady degen úmittemiz»,-dedi ol.

Árıne, halyqaralyq uıymdar Qazaqstannyń problemalaryn sheshe almaıdy. Bul tek «jasyl» tehnologııalardy damytý arqyly aýyldyq jerlerdi qalaısha kóterýdiń qanatqaqty úlgileri bolyp tabylady. Sonymen qatar bul baǵyttaǵy jobalar  ozyq tehnologııalardy paıdalanýdyń tájirıbesin úırenip, budan eleýli tabys alý úshin óndirýshilerge jaqsy múmkindik beretindigin atap ótken jón.

Aıta keteıik, EO men BUU baǵdarlamasy naqty jobalardy júzege asyrýmen qatar, olar Qazaqstanǵa bul salada normatıvtik-quqyqtyq bazany damytýda jáne olardyń halyqaralyq zańnamamen úılestirýge, sondaı-aq mamandar men memlekettik qyzmetkerlerdi oqytýǵa óz kómekterin usynýda.

«Biz sý resýrstary salasynda mamandar úshin magıstrlik kýrsty ázirleýdemiz jáne ol Qazaqstannyń joǵary oqý oryndaryna engizilmek. Sonymen qatar memlekettik qyzmetkerler úshin biliktilikti arttyrý baǵdarlamasyn daıarlap jatyrmyz. Qazirgi kezde QR Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasymen kelissózder júrgizýdemiz. Osy oraıda bul kýrsty engizýge úmittimiz», - dep atap ótti G. Isaeva.

«Jasyl» jobalar óte qymbat jáne ózin aqtamaıdy degen taptaýryndy túsinik bar. Árıne, qysqa merzimdi bolashaqqa josparlasaq, onda qazir qoljetimdi ári keńinen paıdalanylyp júrgen tehnologııalardan «jasyl» jobalar qymbatyraq bolýy múmkin. Alaıda, eger de damyǵymyz kelse, onda kem degende ortasha merzimdi perspektıvaǵa josparlaýymyz qajet. Al bul baǵytta jasalǵan barlyq esepteýler ozyq tehnologııalar tıimdi nátıjeler berip, turaqty jáne qoljetimdi bolatynyn kórsetip otyr»,-dep túıdi sózin Gúljamal Isaeva. 

«100 naqtyqadam»: Kameraldyqbaqylaýmen 60 myńmemlekettiksatypalýqamtylyp, 116 mlrd. teńgenińzańbuzýshylyǵyanyqtaldy

 «100 naqty qadam» Ult josparynyń 93-qadamynda «Memlekettik aýdıt jáne qarjylyq baqylaý týraly» zań qabyldaý mindeti júktelgen bolatyn. Kúshine engen sol zańǵa sáıkes, elimizde Kameraldyq baqylaý ınstıtýty engizildi. Osyǵan oraı, aǵymdy jyldyń úsh aıynda kameraldyq baqylaýmen 60 myń memlekettik satyp alý qamtyldy. Bul týraly QR Qarjy mınıstrliginiń baspasóz qyzmetinen habarlandy.

«Kameraldyq baqylaý-ishki memlekettik aýdıt jónindegi ýákiletti organnyń memlekettik aýdıt obektilerine barmastan, bıýdjettik jáne basqa da zańnamany buzýshylyqtardyń ýaqtyly jolyn kesý jáne olarǵa jol bermeýge baǵyttalǵan aqparat kózderin qoldaý arqyly júrgiziletin qyzmet. Osyǵan baılanysty aǵymdy jyldyń úsh aıynda kameraldyq baqylaýmen 60 myń memlekettik satyp alý qamtyldy. Onyń ishinde 17 myń satyp alý boıynsha jalpy somasy 116 mlrd. teńgege buzýshylyqtar anyqtaldy. Demek árbir 4-inshi satyp alý buzýshylyqtarmen júrgizilgen», - delingen baspasóz baıanynda.

Mınıstrliktiń málimetine qaraǵanda, jaýapty tulǵalarǵa buzýshylyqtardy derbes joıý úshin habarlamalar baǵyttalǵan. Aıta keterligi, qatelikterdi ýaqtyly joıǵan kezde laýazymdy tulǵalar ákimshilik jaýapkershilikten bosatylady. Osyǵan baılanysty 2016 jyldyń 1 toqsanynda ákimshilik jaýapkershilikten 4 637 laýazymdy tulǵa bosatylǵan.

«Jańa ınstıtýttyń ekonomıkalyq tıimdiligi zor. Kameraldyq baqylaý obektilerge barmastan júrgiziletindikten, memlekettik aýdıt obektilerine ákimshilik júkteme tómendedi. Budan basqa kameraldyq baqylaýdy júzege asyrǵan kezde ýákiletti organ issaparlyq shyǵystardy kótermeıdi», - delingen baspasóz baıanynda.

Aıta keterligi, 2015 jyly atqarylǵan jumystar barysynda 2,7 mlrd. teńgege buzýshylyq anyqtalǵan. 481 qyzmetker jaýapkershilikke tartylyp, 249,1 mln. teńgege kelisimsharttyq mindettemeler buzyldy. 

 A.Batalov: Bıyl Almaty oblysy beıne tirkegishtermen 100 paıyz qamtylady

 

 Bıyl Almaty oblysy beıne tirkegishtermen 100 paıyz qamtylady. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýtsıonaldyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan baspasóz máslıhaty barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Amandyq Batalov málim etti.

Onyń atap ótýinshe, Ult josparynyń «Zań ústemdigin qamtamasyz etý» ekinshi baǵyty boıynsha (16-34-qadamdar) tórt qadam júzege asyrylýda. 30-qadamdy oryndaý úshin aǵymdaǵy jyldyń qańtarynda oblystyq, aýdandyq jáne qalalyq jergilikti polıtsııa qyzmetteriniń basshylary taǵaıyndaldy. Olardyń 1976 birlik kólemde shtattyq sany, erejesi jáne qurylymy bekitildi.

«60 qyzmettik avtomashına (qamtamasyz etilý - 100%), 166 beıne tirkegish satyp alyndy. Jyl sońyna deıin taǵy osyndaı 300 qurylǵy jetkiziledi jáne qamtylý 100 paıyzdy quraıdy. Bul maqsattarǵa 450 mln. teńge qarastyryldy. Qazirgi ýaqytta oblysta quqyq buzýshylyqtyń aldyn alý boıynsha vedomstvoaralyq komıssııa jumys jasaıdy. Qoǵamda tártipsizdikter men quqyq buzýshylyqtarǵa «nóldik tózimdilik» qaǵıdasyn qalyptastyrý jónindegi Іs-sharalar jospary iske asyrylýda. Ýchaskelik ınspektorlardyń halyq jáne kásiporyndar men uıymdar aldynda 519 eseptik kezdesýi ótkizildi»,-  dedi A.Batalov.

Oblys ákiminiń aıtýynsha, polıtsııanyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etý maqsatynda Іshki ister departamentiniń janynda 8 adamnan turatyn Keńes berý-keńesý organy quryldy. Ol qaýymdastyqtyń ishki ister organdarymen ózara qarym-qatynasyn, azamattardyń quqyqtary men erkindikterin qorǵaýdy qamtamasyz etedi.

«32-qadamǵa sáıkes elde «Qylmystyq quqyq buzýshylyqtar kartasy» ınternet-portaly ázirlenýde, onda barlyq qylmystyq quqyq buzýshylyqtar jasalǵannan keıin bir aptadan keshiktirilmeı engiziletin bolady. Internet-portalǵa qosylý úshin búgingi tańda oblys ortalyǵynyń jáne barlyq aýdan ortalyqtarynyń geoaqparattyq kartalary ázirlenip, Bas prokýratýraǵa berildi. Qalǵan eldi mekenderdiń kartalary kezeń-kezeńimen ázirlenýde», - dedi óńir basshysy.

 

Mamyrda Taldyqorǵandaınvestıtsııalyq forým ótedi

 

Aǵymdaǵy jyldyń mamyrynda Taldyqorǵanda óńirdiń ınvestıtsııalyq forýmy ótedi. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan baspasóz máslıhaty barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Amandyq Batalov málim etti.

«Ult josparynyń «Indýstrııalandyrý jáne ekonomıkalyq ósim» úshinshi baǵytyn júzege asyrýda ınvestıtsııa tartý jergilikti atqarýshy organdardyń negizgi mindeti bolyp tabylady. Oblysta óńirlik Investorlar keńesi quryldy, ınvestıtsııa tartý jónindegi Іs-sharalar jospary ázirlendi, «bir tereze» qaǵıdasy boıynsha ınvestorlarǵa qyzmet kórsetý Óńirlik ortalyǵy jumys isteıdi», - dedi A.Batalov.

Osy rette óńir basshysy aldaǵy mamyr aıynda ınvestıtsııalyq forým ótkizilip, oǵan otandyq jáne sheteldik ınvestorlar shaqyrylatyndyǵyn eske salyp ótti.

«Bul óte tıimdi suhbat alańy bolmaq, buryn ótkizilgen forýmdar qorytyndylary boıynsha qant qyzylshasyn, baqtardy qalpyna keltirý, Alakól kóliniń jaǵalaýyn damytý úshin iri ınvestorlardy tartýǵa qol jetkizdik», - dedi oblys ákimi.

Sondaı-aq ol 100 qadamdy júzege asyrý aıasynda kásipkerler úshin úlken múmkindikter týatyndyǵyn, ruqsat berý qujattary qysqartylǵanyn, ındýstrııalyq aımaqtarda jer telimderin berý áreketteri jeńildetilgenin, ınjenerlik ınfraqurylymdy daıyndaý júrgizilip jatqanyn basa aıtty.

 Almaty oblysy et eksportyn 2 myń tonnaǵa jetkizbek

 

Almaty oblysy jyl sońyna qaraı et eksportyn 2 myń tonnaǵa jetkizetin bolady. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan baspasóz máslıhaty barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Amandyq Batalov málim etti. 
Onyń aıtýynsha, 61-qadam aıasynda et óndirisin jáne óńdeýdi damytý úshin strategııalyq ınvestorlar tartý mindeti qoıylǵan.

Negizgi maqsat - shıkizat bazasyn damytý jáne óńdelgen ónimdi eksporttaý. «Oblysta iri qara mal sany bir mıllıon bastan asty, onyń ishinde asyl tuqymdy mal úlesi 18,3 paıyzǵa jetti. Bul kórsetkish jyl saıyn artyp keledi. Búgingi tańda 19 myń mal basyna arnalǵan alty iri jemdeý alańy jumys jasaıdy. Onyń ishinde úsheýi - «ÓtesBıoAzııa» JShS, «Jaqsylyq» ShQ jáne «Imperııa Fýd» JShS-i 67 sharýa qojalyqtary úsh kooperatıvke biriktirilýde», - dedi ol.

Oblys basshysynyń sózine qaraǵanda, aǵymdaǵy jyly 16,9 myń mal basyna arnalǵan taǵy 12 jemdeý alańy iske qosylady. Eki et óńdeý zaýytynyń qurylysy bastalady. Olar qýaty segiz myń tonna bolatyn ırandyq «Imperııa Fýd» kompanııasy jáne Qarasaı aýdanynda qýaty jylyna 10 myń tonna bolatyn «Úmit» JShS.

«Nátıjesinde, jyl qorytyndysy boıynsha et óndirisi 14,6 myń tonnaǵa artyp, 330,4 myń tonnaǵa jetti. Eksportqa eki myń tonna jetkiziledi», - dedi óńir basshysy.

Almaty oblysynda ınvestıtsııa kólemi 34,7 mlrd. teńgeniquraıtynúshirijobajúzegeasyrylýda - A.Batalov

 

Almaty oblysynda ınvestıtsııa kólemi 34,7 mlrd. teńgeni quraıtyn úsh iri joba júzege asyrylýda. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan baspasóz máslıhaty barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Amandyq Batalov málim etti.

«56-qadam «Ekonomıkanyń basym sektorlaryna «zákirli» ınvestorlar tartý»  aıasynda jalpy ınvestıtsııa kólemi 34,7 mlrd. teńgeni quraıtyn úsh iri joba júzege asyrylýda, shamamen 500 jumys orny quryldy.

Onyń bireýi - men aıtyp ótken ırandyq «Imperııa Fýd» kompanııasynyń et kombınaty jáne ekeýi - reseılik kompanııalar», - dedi ol.

Onyń atap ótýinshe, onyń biri - Іle aýdanynda 60 gektar jerdi alyp jatqan «EKO-kýltýra» agroholdınginiń ónerkásiptik-jylyjaı kesheniniń qurylysy. Birinshi kezeńde 20 gektar alańǵa qýaty jylyna 15 myń tonna tomat óńdeıtin jylyjaı kesheni salynady. 260 jumys orny qurylady. Al ekinshisi maı ónimderin óndiretin «EFKO» kompanııasy ótken jyldan beri maıburshaqty Aqsý, Kóksý, Eskeldi, Alakól jáne Sarqan aýdandarynyń sharýa qojalyqtarynan satyp alyp, ony Almaty qalasynda óńdeýde.

«Endi olar «Taldyqorǵan»  ındýstrııalyq aımaǵynyń aýmaǵynda 350 myń tonnaǵa deıin maıburshaq óńdeıtin zaýyt salýdy josparlaýda. Boljamdy iske qosý merzimi - 2017 jyl»,-  dedi óńir basshysy.

 

 Bıyl Almaty oblysynda 74 jekemenshik balabaqsha ashylady - A.Batalov

Bıyl Almaty oblysynda barlyǵy 74 jekemenshik balabaqsha ashylady. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan baspasóz máslıhaty barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Amandyq Batalov málim etti.

«Balapan» baǵdarlamasynyń aıasynda 99 balabaqsha ashyldy, onyń ishinde 88-i - jekemenshik. Jalpy, oblys mektepaldy bilim berý baǵytyndaǵy memlekettik-jekemenshik áriptestikti jónge salǵan, osylaısha, iri ınvestorlardy tartyp otyrmyz. Mysaly, Іle aýdanynyń Ótegen batyr kentinde 500 oryndy balabaqsha, Qarasaı aýdanynyń Qaskeleń qalasynda 240 oryndy balabaqsha ashyldy»,-dep habarlady ákim.
A.Batalov málim etkendeı, bıyl 74 jekemenshik balabaqsha ashylady. «Osylaısha, oblys búldirshinderin balabaqshamen qamtý deńgeıi 87 paıyzǵa jetedi»,-dep tolyqtyrdy ákim.

 

Almaty oblysynda memlekettik-jekemenshik áriptestik aıasynda 140 joba júzege asyrylady

 

TALDYQORǴAN. QazAqparat - Almaty oblysy memlekettik-jekemenshik áriptestikti aıasynda jalpy quny 64 mlrd teńge bolatyn 140 jobany júzege asyrýǵa usynǵan. Bul týraly búgin «Memleket basshysynyń 5 ınstıtýttyq reformasyn júzege asyrý boıynsha 100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan baspasóz máslıhaty barysynda atalǵan óńirdiń basshysy Amandyq Batalov málim etti.

«100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý úshin qarajat tórt qarjylandyrý kózinen bólinedi dep kútilýde. Ol qarjylandyrý kózderi ulttyq qor, respýblıkalyq bıýdjet, jergilikti bıýdjet jáne jekemenshik ınvestıtsııa»,-deı kele A.Batalov oblystyń kózdegen bir maqsaty - aımaqtyń damýyna jeke ınvestıtsııa tartý ekenin atap ótti. 

Al, jeke ınvestıtsııa tartýdyń bir tetigi - memlekettik-jekemenshik áriptestik. 

«Memlekettik-jekemenshik áriptestik týraly jańa zań qabyldanǵannan soń, bul baǵytta bir jyl saıyn keminde bes jobany júzege asyrý maqsatyn kózdep otyrmyz. Qazirgi tańda 16 jobaǵa qatysty kelissózder júrgizdik. Al, jalpy, Almaty oblysy memlekettik-jekemenshik áriptestik salasynda jalpy quny 64 mlrd teńge bolatyn 140 jobany júzege asyrýǵa usyndy»,-dep túıindedi sózin ákim.

 

Pavlodar oblysynda segiz taýarly-sút fermasy salynady

 

Pavlodar oblysynyń ákimdigi agroónerkásiptik keshenniń qaıta óńdeý salasyna ınvestorlar tartý boıynsha jumystardy kúsheıtti. Bul týraly baspasóz máslıhatynda óńir ákimi Bolat Baqaýov málim etti.

«Ótken jyly qaıta óńdeý baǵytynda 26 nysan iske qosyldy. Bıyl bul baǵyttaǵy jumystardy jalǵastyramyz. Osy rette segiz taýarly-sút fermasyn iske qosý josparlanyp otyr. Onyń ishinde Aqsý qalasynyń aýyldyq aımaǵynda «Úshterek jáne K» JShS men Jelezın aýdanynda «Pahar» JShS-ny ashý eskerilgen. Shetel ınvestorlarynyń qatysýymen 600 bas iri qara malǵa arnalǵantaýarly-sút fermasynyń qurylysy júrip jatyr. Jobany iske asyrýǵa frantsýzdyq «Laktalıs» kompanııasy 1 mln. eýro ınvestıtsııa saldy», - dedi ol.

Budan bólek B. Baqaýov mal bordaqylaýǵa arnalǵan birqatar nysandardyń qurylysy qamtylǵanyn atap ótti. 

«100 naqty qadam»: Memlekettik aýdıt - memlekettiń qarjylyq saıasatyn sapaly deńgeıge kóteredi

 

Bıylǵy jyl «100 naqty qadam» - Ult Josparyn iske asyrýdyń naqty kezeńi retinde erekshe mańyzǵa ıe ekeni belgili. Memleketti, ekonomıka men tutastaı qoǵamdy damytý hám jańǵyrtý úshin Elbasy bastama jasaǵan bes ınstıtýttyq reforma jalpy alǵanda Qazaqstandaǵy jańa quqyqtyq ortany qalyptastyratyn bolady. Sonymen bir mezgilde, ulttyq ekonomıka jańa álemdik qaterlerge beıimdelip, birqatar ózgeristerdi bastan keshirip otyrǵan jaıy barshylyq. Sondyqtan da, keń aýqymdy júrgizilip jatqan reformalar aıasynda qarjylyq baqylaý salasyn álemdik tájirıbede moıyndalǵan standarttarmen tolyqtyrý, qarjylyq saıasatty jetildirý máselesi de ózekti bolyp otyrǵany daýsyz.

Aıta keterligi, «100 naqty qadamnyń» 93-inshi qadamyn Elbasy N. Nazarbaev «aýdıt pen memlekettik apparat jumystaryn baǵalaýdyń jańa júıesin engizý» baǵytyndaǵy tapsyrmalarymen aıqyndaǵan bolatyn. Bul rette júktelgen tapsyrmalarǵa oraı memlekettik baǵdarlamalardy baǵalaý úsh jylda bir ret júrgiziletin bolady. Al memlekettik organdardyń nátıjeliligin baǵalaý strategııalyq josparlar boıynsha jylma-jyl júzege asyrylady. Budan bólek, Prezıdent N. Nazarbaev «Memlekettik aýdıt jáne qarjylyq baqylaý týraly» jańa zań qabyldaý qajettigin aıtyp, Esep komıtetine birinshi synypty álemdik aýdıtorlyq kompanııalardyń modelderi boıynsha jumys isteýdi, aǵymdyq operatsııalyq baqylaýdan ketýdi tapsyrǵan edi.

Atalǵan zań byltyr Parlamentte qabyldanyp, onyń normalary 2016 jyldyń qańtarynan bastap iske asa bastady. Qujattyń basty maqsaty - qarjylyq baqylaýdyń quqyqtyq qoldaný tájirıbesin eskere otyryp, memlekettik aýdıttiń keshendi júıesin qurý. Osy maqsattar aıasynda Qazaqstan umtylyp otyrǵan Ekonomıkalyq yntymaqtastyq jáne damý uıymynyń múshe memleketteriniń tájirıbesi taldanyp, elimizde halyqaralyq kásibı aýdıt standarttaryn engizý júrgizile bastady. Sonymen qatar, memlekettik aýdıt túrleri boıynsha tıimdilik aýdıtine, qarjylyq eseptilik aýdıtine jáne sáıkestik aýdıtine bólinedi. Onyń ishinde memlekettik aýdıttyń ózi syrtqy jáne ishki aýdıtke jiktelip otyr. Eń bastysy eger buǵan deıingi jyldary qarjylyq baqylaý jumysy zań buzýshylyqtardy ashýǵa baǵyttalsa, jańa memlekettik aýdıt buzýshylyqtardy joıyp qana qoımaı, qarjy salasyndaǵy olqylyqtardyń aldyn alýǵa, zańsyzdyqtardy barynsha azaıtýǵa yqpal etýdi qarastyrady.

Osylaısha, jańa standarttar men júıelerdi belgilegen zańnyń aıasyndaǵy erejeler QR Qarjy mınıstrligi men Respýblıkalyq bıýdjettiń atqarylýyn baqylaý jónindegi esep komıteti tarapynan júzege asa bastady.

Máselen, QR Qarjy mınıstrliginde jańa ınstıtýt - kameraldyq baqylaý júıesi engizildi. Baqylaýdyń bul túri - ishki memlekettik aýdıt jónindegi ýákiletti organnyń memlekettik aýdıt obektilerine barmastan, bıýdjettik jáne basqa da zańnamany buzýshylyqtardyń ýaqtyly jolyn kesý, olarǵa jol bermeýge baǵyttalǵan aqparat kózderin qoldaný arqyly júrgiziledi. Mamandardyń aıtýynsha, bul júıe aǵymdaǵy jyldyń basynan ǵana engizilgenine qaramastan birqatar nátıjelerdi pash etip otyr. Máselen, 2016 jyldyń úsh aıynda kameraldyq baqylaýmen 60 myń memlekettik satyp alý úderisteri qamtylǵan eken. Sonyń ishinde jańa júıe boıynsha tekserý arqyly 17 myń satyp alýdaǵy jalpy somasy 116 mlrd. teńgege buzýshylyqtar anyqtalyp otyr. ıAǵnı, kameraldyq baqylaý arqyly árbir 4-inshi satyp alý úderisi zań buzýshylyqtarǵa jol bere júrgizilgeni belgili boldy.

Aıta keterligi, kameraldyq baqylaýdyń tıimdiligin statıstıkalyq málimetter de naqtylaıdy. Mysaly, qarjylyq baqylaý dástúrli tekserý arqyly ǵana júzege asyrylǵan byltyrǵy jylmen salystyrǵanda bıylǵy jyldyń ózinde baqylaý tıimdiliginiń ósýi birneshe esege artqany baıqaldy. Aıtalyq, 2015 jyldyń 1 toqsanynda dástúrli tekserýler arqyly 3 myń protsedýra boıynsha 37,4 mlrd. teńgege memlekettik satyp alý týraly zańnamanyń buzýshylyǵy anyqtalǵan edi.

Mamandar jańadan engizilip otyrǵan qarjylyq baqylaý júıesiniń ekonomıkalyq tıimdiligin de atap ótedi. Máselen, kameraldyq baqylaý qyzmeti obektilerge barmastan júrgiziletindikten, memlekettik aýdıt nysandaryna ákimshilik júkteme tómendeıdi. Ekinshiden, kameraldyq baqylaýdy júzege asyrǵan kezde ýákiletti organ eshqandaı da is-saparlyq shyǵystardy kótermeıdi. Budan bólek, tekserý-baqylaý barysynda adamdardyń aralasý faktileri joıylady. Osynyń nátıjesinde 2016 jyldyń úsh aıy boıynsha byltyrǵy jylmen salystyrǵanda buzýshylyqtardy anyqtaý jáne joıýǵa baılanysty uıymdastyrýshylar men tapsyrys berýshilerdiń zańsyz áreketine aryz-shaǵymdar sany ájeptáýir azaıǵan.

Nátıjesinde, kameraldyq baqylaý arqyly qarjylyq zań buzýshylyqtarǵa jol bergenderge derbes joıý úshin habarlamalar joldana bastady. Bul rette toqtala ketetin jaıt, Qarjy mınıstrligi qatelikterdi ýaqytyly joıǵan laýazymdy tulǵalar ákimshilik jaýapkershilikten bosatylatynyn eske salady. Osylaısha, 2016 jyldyń 1 toqsanynda qatelikterin der kezinde joıǵan 4 637 laýazymdy tulǵa ákimshilik jaýapkershilikten bosatylǵan. Osynyń arqasynda  konkýrstardyń kúshin joıý arqyly 65 mlrd. teńgeniń zań buzýshylyqtary bıýdjetke qalpyna keltirilgen. Aıta keterligi, 2015 jyly júrgizilgen jumys barysynda 2,7 mlrd. teńgege buzýshylyqtar anyqtalyp, 481 qyzmetker jaýapkershilikke tartylǵan eken. 249,1 mln. teńgeni quraıtyn kelisimsharttyq mindettemeler kúshin joıdy.

Sonymen qatar, reforma aıasynda qabyldanǵan zańǵa sáıkes, Respýblıkalyq bıýdjettiń atqarylýyn baqylaý jónindegi esep komıtetine shoǵyrlandyrylǵan qarjylyq eseptilikti jasaýdyń anyqtyǵyn, kvazımemlekettik sektor sýbektileri strategııalarynyń iske asyrylýy men memlekettik organdar qyzmetiniń tıimdiligin baǵalaýǵa baǵyttalǵan jańa fýnktsııalar júkteldi. Jáne bir erekshelik, Esep komıtetiniń janyndaǵy Úılestirý keńesi Memlekettik aýdıt jáne qarjylyq baqylaý organdarynyń úılestirý keńesi bolyp qaıta qurylyp otyr. Qaıta qurylǵan keńestiń sheshimderi endigi kúni memlekettik organdar úshin usynymdyq sıpatta emes, mindettilik sıpatyna ıe. Keńes aqpan aıynda óziniń alǵashqy otyrysyn ótkizip, onda memlekettik aýdıtti engizý, memlekettik aýdıtorlardy sertıfıkattaý, biryńǵaı aqparattyq derekqordyń jumys isteýi máseleleri talqylanǵan bolatyn.

Toqtala ketetin jaıt, Esep komıteti óz qyzmetin bastaǵan kezden beri 26,0 trln. teńgeden asa bıýdjet qarajaty men memleket aktıvterin qamtı otyryp, barlyǵy 734 baqylaý is-sharasyn júrgizgen eken. Baqylaýdyń nátıjeleri boıynsha anyqtalǵan qarjylyq buzýshylyqtardyń jalpy somasy 4 trln. teńgeden asady. Sonyń ishinde, tek ótken 2015 jyldyń ózinde qarjylyq baqylaýdyń nátıjesinde 1 trıllıon 300 mlrd teńgeniń zań buzýshylyǵy anyqtalyp, shamamen 316,4 mlrd. teńge bıýdjetke qalpyna keltirilgen.

Tutastaı alǵanda, «100 naqty qadam» Ult Josparynda Memleket basshysy bıýdjet saıasatyn transformatsııalaý úderisterine meılinshe mán berip otyr. Sol turǵydan alǵanda, Ult Josparynyń tutastaı qadamdaryn sapaly iske asyrý memlekettiń ornyqty damýyn qamtyp, halyqaralyq naryqtyq qatynastar jolyna túsýin qamtamasyz etetin bolady. 

Jambyl oblysynyń ındýstrıaldyq jobalary el ekonomıkasy úshin strategııalyq mańyzǵa ıe - Ó. Shókeev

 

Jambyl oblysyna «Samuryq-Qazyna» UÁQ» AQ basqarma tóraǵasy Ómirzaq Shókeev jumys saparymen keldi. Bul týraly Jambyl oblysy ákiminiń baspasóz qyzmeti habarlaıdy.

Sapar barysynda Ó. Shókeev Ortalyq Azııadaǵy iri «Býrnoe Solar-1» kún elektr stansasynyń jumysymen tanysty. Ol Jýaly aýdanynyń Nurlykent aýylynda ornalasqan.

Sheteldik ınvestordyń qatysýymen qýaty 50 MVt-qa deıin KES 10 aı ishinde salynǵan. Ol QR Memleket basshysynyń qatysýymen Indýstrııalandyrý kúnin ótkizý barysynda 2015 jyldyń 2 shildesinde iske qosyldy.

Kúnnen elektr qýatyn óndiretin stansany «Samuryq-Qazyna Invest» JShS men brıtandyq  UG Energy Limited kompanııasy birlesken «Býrnoe Solar-1»  JShS kásiporynyn qurý jolymen iske asyrdy. Onyń quny - 125 mln dollar.

Qazir kásiporyn 250 adamdy jumyspen qamtyp otyr. Jobanyń  jyldyń elektr qýatyn óndirý kólemi - 58,718 mln kVt/s. Ol boljanǵan kórsetkishten 10 paıyzǵa kóp. 
«Býrnoe» stantsııasy Qazaqstannyń EXPO-2017 halyqaralyq kórme aıasyndaǵy «jasyl ekonomıka» jasaý maqsatynyń tabysty dáleli bola alady. Sondyqtan biz stantsııa qýatyn 100 MVt-qa arttyrýdy kózdep otyrmyz. Bul úshin 220 kılovoltty stantsııa daıyn, qosymsha 50 MVt qýatty arttyrý artyq shyǵyndy qajet etpeıdi», - dedi, «Samuryq-Qazyna Invest» basshysy Qaırat Naızabekov.

«Samuryq-Qazyna» UÁQ» AQ basqarma tóraǵasy Ómirzaq Shókeev  jumys sapary barysynda Shý aýdanyndaǵy «Tarazdyń hımııalyq parki» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵyna bardy.

Eske sala ketsek, joba halyqaralyq «TARAZ INVEST- 2012» ınvestıtsııalyq forýmynda tanystyrylǵan. QR Prezıdenti Jarlyǵymen Shý aýdanynda aýmaǵy 505 ga arnaıy ekonomıkalyq aımaq qurylǵan. Joba Jambyl oblysyndaǵy ınvestorlarǵa qolaıly jaǵdaı jasaý úshin iske asyrylýda. AEA qatysýshylary birqatar jeńildikterge ıe, sondaı-aq qajetti resýrstar men ınfraqurylymdarmen qamtamasyz etilgen. Investıtsııalardyń jalpy somasy - 375 mlrd teńge.

AEA aýmaǵynda 16 joǵary tehnologııalyq hımııa zaýyty paıda bolady dep kútilýde. Olardyń jalpy jyldyq qýaty 25 túrli 2 mln tonna hımııalyq ónim shyǵarý bolmaq. Qazirgi ýaqytta jeti ımportty almastyratyn óndiristi iske asyrýdy kózdep otyrǵan 5 qatysýshy tirkelgen. Sondaı-aq tabıǵı gazdy tereńirek óńdeıtin zaýyt qurylysy josparlanǵan.

Joba boıynsha 2016 jyldyń basynda AEA-ny barlyq syrtqy ınfraqurylymdarynyń qurylysyn aıaqtaý kózdelgen. Ó. Shókeev ınfraqurylymdar nysanynyń qurylys-montajdaý jumystary barysymen tanysty. Bular aımaqqa keletin tustaǵy avtojol jáne temir jol, gaz qubyry, sý qubyry jáne elektrmen jabdyqtaý jelisi.

Sonymen qatar, «Samuryq-Qazyna» qorynyń basshylyǵy Almaty-1-Shý jol bóligindegi jumystarmen tanysty. Bul joba «Nurly jol» baǵdarlamasy sheńberinde iske asyrylyp jatyr. 7 sáýirde munda «Aqtóbe rels-arqalyq zaýyty» JShS tuńǵysh ónimi - rels-shpaldy torkóziniń alǵashqy kezegi tóseldi.

«Búgingi kúni Jambyl oblysynda iske asyrylyp jatqan jobalardyń óńir úshin áleýmettik jáne ekonomıkalyq máni men el ekonomıkasynyń damýyndaǵy strategııalyq mańyzy óte zor. Sonyń ishinde, eki joba - «Býrnoe» men «Taraz hımııa parki» bizdiń qordyń jańa úlgisine, respýblıkada jańa salalardy damytý maqsatyna saı keledi», - dep atap ótti Ó. Shókeev. 

«100 naqty qadam»: Penıtentsıarlyq júıe halyqaralyq standarttarǵa kóshe bastady

 

Elbasy N. Nazarbaev bastamasymen júzege asa bastaǵan bes ınstıtýttyq reforma aıasyndaǵy «100 naqty qadam» Ult Jospary Qazaqstandaǵy jańa quqyqtyq ortany qalyptastyrady. Dese de, baǵdary aıqyn reformanyń tabysty oryndalýy, eń aldymen, zań ústemdigin qamtamasyz etýge tikeleı baılanysty ekeni sózsiz. Sondyqtan da Ult Josparynda qamtylǵan qadamdar zań ústemdigin qamtamasyz etýge, azamattardyń quqyqtary men múddelerin qorǵaýǵa erekshe mán berip, osy baǵytta qyzmet atqaratyn quqyq qorǵaý organdaryn jańa deńgeıge kóterýge múmkindik beredi.

Reformalar aıasynda qoǵamdy jańǵyrtýdyń bir qadamy retinde Qazaqstan Respýblıkasynyń Іshki ister mınıstrligi penıtentsıarlyq júıeni damytý jónindegi jumysty jalǵastyrýda. Ol boıynsha Ult Josparynyń 34-shi qadamynda memlekettik-jekeshelik áriptestikti qoldaný tetigi qarastyrylǵan bolatyn. Al Іshki ister mınıstriniń orynbasary Berik Bısenqulovtyń aıtýynsha, azamattar úshin zań ústemdigi men ádildiktiń saltanat qurýyna qylmystardyń kóptep ashylýy ǵana emes, sonymen birge qylmyskerlerge ádil jaza taǵaıyndaý da mańyzdy ról atqarady. Alaıda, álemdik tájirıbe kórsetkenindeı, únemi jaza kesip, bas bostandyǵynan aıyratyn úkimderdi kúsheıtý qylmyspen kúreste tıimdi qural bolǵan emes. Bul negizinen qylmyskerlerdi qoǵamnan oqshaýlaýǵa soqtyryp, ony qaıta tárbıeleýdiń ornyna, kerisinshe adamdy odan saıyn tuqyrtady. Sonyń saldarynan qoǵamnan jyraqta ómirin ótkizgen qylmyskerdiń jazasyn ótep shyqqannan soń áleýmettik ortaǵa beıimdelýi ońaı bolmaıdy.

 «Sondyqtan da, kóptegen damyǵan elderde jazanyń balama tásilderi belsendi qoldanylyp, probatsııa qyzmetin damytýǵa, túzeý mekemeleriniń ınfraqurylymyn jańǵyrtýǵa meılinshe nazar aýdaryla bastady. Qazaqstan da óz Táýelsizdigin alǵan kezeńnen bastap penıtentsıarlyq júıesin izgilendirip, ony halyqaralyq standarttarǵa sáıkestendirý jumystaryn qolǵa aldy.  Kópjyldyq reformalardyń nátıjesi de jaman emes», - deıdi Іshki ister mınıstriniń orynbasary Berik Bısenqulov. Onyń aıtýynsha, eger 2002 jyly Qazaqstan «túrmedegiler sany» ındeksi boıynsha álemde 3-shi orynda bolsa, qazirgi tańda elimiz ondaı jaǵymsyz úshtikten ketip,  61-shi orynǵa syrǵydyq.

Budan bólek, reformalar aıasynda Qylmystyq-atqarý júıesi Ádilet mınıstrliginiń quzyrynan Іshki ister mınıstrliginiń qaramaǵyna qaıta ótip, vedomstvo osy salany jańǵyrtýdy odan ári jalǵastyrǵan bolatyn. «Qazirgi tańda túrmelerde quqyqtyq tártip ornyqty. Onda oryn alatyn qylmystar deńgeıi de 45 paıyzǵa azaıyp, óreskel quqyq buzýshylyqtar 42 paıyzǵa, ózine qol jumsaý oqıǵalarynyń kórsetkishi 25 paıyzǵa kemigen. Túzeý mekemesiniń ákimshiligine sottalýshylar tarapynan túsetin aryz-shaǵymdar sany da jeti esege qysqardy», - deıdi B. Bısenqulov.

Reformanyń osyndaı jaǵymdy nátıjelerimen qatar, jańa Qylmystyq jáne Qylmystyq-atqarýshylyq, Qylmystyq-protsessýaldyq kodekster elimizdegi  «túrme halqynyń» sanyn azaıtýǵa óz septigin tıgizgen eken. Aıta keterligi, byltyrǵy jyly bas bostandyǵynan aıyrý mekemelerinen bosatylǵandar sany 16 myńnan astam adamdy qurap, ol 2014 jylmen salystyrǵanda 30 paıyzǵa joǵary boldy. Merziminen shartty túrde erte bosatylǵandar sany 15 paıyzǵa artsa, jazasy jeńildetilgen sottalýshylardyń sany úsh esege ósken. Sonymen qatar, qazirgi kúni qylmystyq-atqarý júıesi mekemelerinde shamamen 38 myń adam ustalyp otyr. Bul  2014 jylmen salystyrǵanda 9 myń adamǵa nemese 19 paıyzǵa az, al 2002 jylmen salystyrsaq, túrmedegiler sany byltyr 45 paıyzǵa qysqarǵan. Osynyń nátıjesinde sońǵy bir jarym jyl ishinde Pavlodar qalasyndaǵy túrme jabylyp, Soltústik Qazaqstan oblysyndaǵy túzetý mekemesi qaıta beıindelýden ótkizilgen. Budan bólek, aǵymdaǵy jyly «túrmedegiler sanynyń» qysqarýyna baılanysty respýblıka boıynsha taǵy jeti mekemeni jabý jumystary atqarylatyn bolady.

«Jazany oryndaý júıesiniń mańyzdy órkenıetti ólshemderiniń biri - bul bas bostandyǵynan aıyrylǵan azamattardyń ustalý jaǵdaıy. Osy baǵytta da bizde oń ózgerister oryn alýda. Biz sottalǵandardyń sanyn azaıtý arqyly bir jaǵynan bas bostandyǵynan aıyrylǵandardyń materıaldyq-turmystyq qamtylýyn jaqsarttyq, olarǵa tıesili oryndar aýmaǵy da keńeıdi. Sottalýshylardyń barlyq derlik medıtsınalyq jáne kommýnaldyq-turmystyq jabdyqtary jańartyldy. Týberkýlezge qarsy aýrýhanalar kúrdeli jóndeýden ótkizilip, sottalýshylardyń ómir sapasyna tikeleı táýeldi bolyp tabylatyn 65 nysan jańartyldy», - deıdi Berik Bısenqulov.

Onyń sózine qaraǵanda, qazirgi ýaqytta elimizde sottalýshylardy kameralyq tıpte ustaýǵa kóshirýge arnalǵan mekemelerdiń qurylysyn salý jáne qaıta qurylymdaý jumystary da júrgizilip jatyr. Aıta keterligi, kameralyq ustaý sottalǵandardyń jaǵdaıyn jaqsartyp qana qoımaı, jazasyn óteýshilerdiń arasynda qylmystardy boldyrmaýǵa septigin tıgizedi.

«Sonymen birge, qazirgi tańda memlekettik-jekeshelik áriptestik aıasynda penıtentsıarlyq ınfraqurylymdy jańǵyrtý jumystary atqarylyp jatyr. Bul Ult Josparynyń 34-i qadamynda júktelgen tapsyrma bolatyn. Jalpy Qazaqstanda qyzmet etip jatqan qylmystyq-atqarýshylyq júıesindegi ustaý mekemeleriniń barlyǵy derlik qyryq jyl buryn salynǵan nysandar. Sondyqtan da, qazir jańa mekemeler salý kún tártibine shyǵyp otyr. Al bul aıtarlyqtaı qarjylyq shyǵyndy talap etetini sózsiz. Sondyqtan da, memlekettik bıýdjetke túsetin salmaqty bólisý úshin jeke ınvestıtsııalar tartý týraly sheshim qabyldanǵan bolatyn. Al jeke ınvestıtsııa tartýdyń negizgi tetikteriniń biri - memleket pen jeke sektordyń ózara tıimdi yntymaqtastyǵyn damytatyn memlekettik-jekeshelik áriptestik. Biz osy baǵyttaǵy halyqaralyq tájirıbelerdi zerdelep, taldap shyqtyq. Sondyqtan da, Qazaqstanda penıtentsıarlyq ınfraqurylym júıelerin damytýdyń memlekettik-jekeshelik áriptestik aıasyndaǵy asa qolaıly túri -  kontsessııa bolyp tabylady. Bul qazirgi zamanaýı túzeý mekemeleriniń qurylysyn qamtamasyz etip qana qoımaı, tutastaı alǵanda penıtentsıarlyq júıeni basqarý tetigin jaqsartady», - deıdi Іshki ister mınıstriniń orynbasary.

Onyń sózine qaraǵanda, qazirgi tańda mamandandyrylǵan túzeý mekemesiniń tıptik jospary ázirlengen. Ol 1500  orynǵa shaqtalyp otyr. Mundaı mekemeniń qurylysyn Shymkent qalasynda salý úshin tıisti ekonomıkalyq qorytyndy da alynǵan. Osyndaı zamanaýı mekemeniń qurylysyn júrgizý úshin Shymkent, Petropavl, Astana jáne Qaraǵandy qalalarynda jer ýchaskeleri de bólindi. Eń bastysy, penıtentsıarlyq ınfraqurylym nysandarynyń qaýipsizdik máselesi, jazany atqarý men kúzetpen qamtamasyz etý - memlekettik quzyrette bolýy kerek ári solaı bolyp qala da beredi. ıAǵnı, ondaı fýnktsııalar memlekettik emes sektorǵa júktelmeıdi.

«Taǵy bir mańyzdy másele bar: búgingi kúni memleket jazasyn óteýshi azamattardy ustap turýǵa qomaqty qarajatyn sarp etip keledi. Onyń ústine sottalǵandardyń basym bóligi sot úkimine sáıkes, japa shegýshilerge keltirilgen materıaldyq zalalyn da óteýi kerek. Al ondaı problemany sottalǵandardyń ózderin eńbekpen qamtymaı sheshý esh múmkin emes», - deıdi Berik Bısenqulov.

Sondyqtan da, sońǵy jyldary elimizdegi Qylmystyq-atqarý júıelerindegi kásiporyndardyń óndiristik-sharýashylyq qyzmetin jaqsartýǵa baǵyttalǵan birqatar salmaqty sharalar qabyldanǵan. Osynyń arqasynda sottalýshylar úshin qosymsha jumys oryndary da ashyla bastady.

«Memlekettik-jekeshelik áriptestik tetigin júzege asyrý sottalǵandardy jumyspen qamtýda da mańyzdy ról atqaryp keledi. Búgingi kúni túzeý mekemelerindegi  92 nysan jeke tulǵalarǵa jalǵa berilse, 32 nysan senimdi basqarý qolyna ótken. Osynyń arqasynda 2 myńnan astam sottalýshy jumyspen qamtylyp otyr. Budan bólek, jańa zańnamalyq keńistik sottalýshylarǵa, olar jazalaryn óteý barysynda da jeke kásipkerlikpen aınalysýyna múmkindik beredi. Mundaı múmkindikti tabysty ıgerip jatqandar da barshylyq», - deıdi ІІM ókili.

Onyń aıtýyna qaraǵanda, 2015 jyly  sottalyp, jazasyn ótep jatqan eńbekke qabiletti azamattardyń 55 paıyzy jumyspen qamtylǵan. Sonyń arqasynda 1 mlrd. teńgeni quraıtyn  shyǵyndardyń orny toltyrylǵan. Al 2014 jyly bul kórsetkish úsh ese az bolyp, 352 mıllıon teńgeni quraǵan eken.

Sottalyp, túrmege túsetinderdiń barlyǵynda birdeı mamandyq pen kásip bola bermeıtini anyq. Ol turmaq sottalýshylardyń keıbirinde tipti orta bilim de joq ekeni belgili. Sondyqtan da, túrme mekemelerinde jalpy bilim berý jáne kásibı oqytý jumystary atqarylady.  Máselen, ótken oqý jylynda 1200 sottalýshy attestat pen orta bilimi týraly kýálik alǵan. Sondaı-aq,  3600 adam kásipterdi ıelense, qazirgi kúni 3,5 myńǵa tarta sottalǵan adam 35 túrli jumysshy mamandyǵyna oqytylýda.

«Keńestik kınoda aıtylatyn: «Ury túrmede otyrýy kerek!» degen másele aksıoma emes. Sózsiz, qylmys jasaǵan adam qolymen jasaǵandy moınymen kóterip, jazasyn tartýy qajet. Degenmen, jazalaý degen osy eken dep, súringenniń bárin túrmege toǵyta berýge de bolmaıdy. Sondyqtan da, jańa qylmystyq zańnama osy máselege oń qyrynan kelip, jazalaýdyń bas bostandyǵynan aıyrýmen baılanysty emes balama tásilin qoldaný múmkindikterin keńeıtti. Qazirgi tańda Qazaqstanda 2012 jyly qurylǵan qylmystyq-atqarý júıesindegi probatsııa tabysty damyp keledi», - deıdi B. Bısenqulov. Onyń sózine qaraǵanda, bul mehanızm qazirdiń ózinde jaǵymdy nátıjeler kórsete bastady. Máselen, probatsııa qyzmetinde esepke alynǵan tulǵalardyń qaıtara qylmys jasaýy ótken jyly 32 paıyzǵa tómendegen. Probatsııa qyzmeti jergilikti atqarýshy organdarmen birlesip 22 myńnan astam azamatqa áleýmettik, quqyqtyq kómekter bergen. Sondyqtan da, Іshki ister mınıstrligi aldaǵy ýaqytta probatsııa qyzmetiniń tórt satysyn zań arqyly bekitýdi josparlaıdy. Bular - sotqa deıingi, úkim barysyndaǵy, penıtentsıarlyq jáne penıtentsıarlyq kezeń barysyndaǵy qyzmetter.

«Árıne, bas bostandyǵynan aıyrýmen baılanysty emes jazaǵa kesilgender baqylaýsyz qalmaýy kerek. Degenmen, baqylaýdyń elektrondyq quraly engizilse ondaı azamattardy udaıy baqylap otyrý da qıyn bola qoımaıdy. «Elektrondy bilezik» atalatyn qurylǵy taǵylǵandar bostandyqta qalypty ómir keshedi. Bul sottalýshynyń bir jaǵynan áleýmettik beıimdiligine úlken múmkindik berse, ekinshi jaǵynan óziniń udaıy baqylaýda ekenin biletin olar qylmysty qaıtara jasaýǵa eshqandaı da qulyqty bola qoımas»,  - deıdi B. Bısenqulov.

Túıindeı aıtsaq, qylmystyq-atqarý júıesin jańǵyrtý jáne osy baǵyttaǵy reformalar keshenin odan ári júzege asyrý salany halyqaralyq standarttarǵa meılinshe jaqyndata túsetini anyq. Ult Jospary aıasyndaǵy búgingi kúni Іshki ister mınıstrliginde atqaryp jatqan sharalar kesheni de osyndaı ıgi maqsatqa negizdelgen. «Eń aqyry Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasy men BUU Konventsııalarynda qarastyrylǵan adam quqyqtaryn, ásirese bas bostandyǵynan aıyrylǵan sanattaǵy azamattardyń quqyǵyn qorǵaý arqyly biz zańdy, memleket pen qoǵamdy qurmetteıtin azamattardyń múddesin joǵary deńgeıde qorǵaı alatynymyz anyq», - dep túıindeıdi Іshki ister mınıstriniń orynbasary Berik Bısenqulov. 

  

Ult jospary aıasynda memlekettik qyzmet júıesi tutastaı jańarady - SQO ákimi

 

Ult josparynyń alǵashqy 15 qadamy «Kásibı memlekettik apparat qurý»  máselesine arnalǵan. Bul baǵytta memlekettik qyzmettiń tutas júıesin jańǵyrtý júrgizilip jatyr. Bul týraly búgin Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń aımaqtyq fılıalyna kelip, «100 naqty qadam» Ult josparynyń oryndalý barysy týraly baıandaǵan SQO ákimi Erik Sultanov málim  etti.

«100 naqty qadam» Ult jospary bizdiń qoǵamnyń básekege qabilettiligin arttyryp, elimizdi damyǵan 30 memlekettiń qataryna jeteleıtin baǵdarlama. Bul qujatta árbir qazaqstandyqtyń múddesi qozǵalǵan. Kásibı memleket, qyzmet, bıznes qurýdyń joldary kórsetilgen», - dedi ákim sózin bastaı otyryp. 

Aımaq  basshysy atap ótkendeı, qazir oblysta bas-aıaǵy bes myńnan asa memlekettik qyzmetker jumys isteıdi.

«Qazir Soltústik Qazaqstan oblysynda 542 memlekettik organda 5013 memlekettik qyzmetker jumys isteıdi.  Baǵdarlamada merıtokratııa men kásibılikke baǵyttalǵan mansaptyq joǵarylatý úlgisi engizilýde. Úsh kezeńnen turatyn memlekettik ákimshilik qyzmetshilerdi konkýrstyq irikteý, jańa baǵalaý ádistemesi jáne eńbekaqy tóleý júıesi engizilip jatyr. Jańa Ádep kodeksi ázirlendi, onda memlekettik qyzmetshilerdiń jumystaǵy jáne turmystaǵy minez-qulyq standarttary reglamenttelgen, ádep jónindegi ýákilderdi taǵaıyndaý qarastyrylǵan. Engizilip jatqan osynaý jańashyldyqtardyń barlyǵy eń aldymen, memlekettik apparat jumysynyń tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan», - dep atap ótti  ákim.

SQO jergilikti polıtsııany kúsheıtý úshin bıyl qosymsha 300 mln teńge bóledi - ákim

Soltústik Qazaqstan oblysy jergilikti polıtsııanyń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn kúsheıtý úshin bıyl qosymsha  300 mln teńge bóledi. Bul týraly búgin Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń aımaqtyq fılıalyna kelip, «100 naqty qadam» Ult josparynyń oryndalý barysy týraly baıandaǵan SQO ákimi Erik Sultanov málim etti.

«Ult josparynyń ekinshi baǵytyndaǵy 30-shy qadamdy oryndaý aıasynda «Jergilikti polıtsııa qyzmeti» degen jańa quqyq qorǵaý qurylymy jasaqtaldy. Jergilikti polıtsııa bılik organdary men azamattardyń aldynda únemi esep berip otyrady. Jergilikti polıtsııanyń qyzmeti negizinen qoǵamdyq tártipti qamtamasyz etýge, turmystyq janjaldarǵa qarsy áreket etip, jol qaýipsizdigin saqtaýǵa baǵyttalǵan», - dedi Ult josparynyń otyzynshy qadamyna toqtala otyryp.

Ákimniń habarlaýynsha, Soltústik Qazaqstan oblysynyń jergilikti polıtsııasynda 1005 adam qyzmetke kirisken.

«Oblys boıynsha jergilikti polıtsııanyń quramyna 1005 qyzmetker kirdi. Jergilikti polıtsııanyń bólimshelerinde 259 avtokólik jáne 37 vıdeotirkegish bar. Bazany tolyqtyra túsý kerek. Sondyqtan, bıyl jergilikti polıtsııanyń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn nyǵaıtý úshin qosymsha 300  mln teńge   bólinedi», - dep málim etti  E.Sultanov brıfıng barysynda.

SQO Indýstrııalandyrý kartasy aıasynda 41 joba júzege asyrylady - oblys ákimi

 

Soltústik Qazaqstan oblysy Indýstrııalandyrý kartasynyń aıasynda jalpy quny 30 mlrd teńgeden astam 41 joba júzege asyrylýda. Bul týraly búgin Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetiniń aımaqtyq fılıalyna kelip, «100 naqty qadam» Ult josparynyń oryndalý barysy týraly baıandaǵan SQO ákimi Erik Sultanov málim etti.

«Indýstrııalandyrý kartasy aıasynda óńirde jalpy quny 30 mlrd. teńgeden asatyn 41 joba júzege asyrylýda. Osylaısha, 1,8 myńnan astam jumys orny qurylady»,-dep atap ótti ákim.

E.Sultanovtyń habarlaýynsha, bıyl osy jobalardyń arasynan 11 joba tolyq aıaqtalyp, iske qosylǵan. 11 jobanyń arqasynda 400 adam jumys tapqan. Oblys sondaı-aq ımportty almastyratyn óndiristerdi ıgermek eken.

 

«Ult jospary» biz úshin álemdik ekonomıkalyq daǵdarystyń tynshymaıtyn teńizindegi shamshyraǵymyz - A.Aıdarbaev

 

 «Ult jospary» biz úshin álemdik ekonomıkalyq daǵdarystyń tynshymaıtyn teńizindegi shamshyraǵymyz. Bul týraly búgin QR Prezıdentiniń «100 naqty qadam» Ult jobasyn júzege asyrý máselelerine arnalǵan baspasóz máslıhatynda óńir basshysy Alık Aıdarbaev málim etti.

«Esep beretin memleketti qalyptastyrý» atty besinshi reformanyń da óńir úshin mańyzy zor. Aýdandar men qalalardyń ákimderi úshin óńirlik ekonomıkanyń ósimin qamtamasyz etý, jańa jumys oryndaryn qurý, ınvestıtsııa tartý, halyqtyń ómir súrý uzaqtyǵy men qaýipsizdik deńgeıin arttyrý boıynsha negizgi kórsetkishter men krıterııler anyqtaldy. Barlyq kórsetkishterge jetý úshin Mańǵystaý oblysy ákiminiń 2016 jylǵa arnalǵan Memorandýmy jasaldy. Jańa formatty esepke ala otyryp, Mańǵystaý oblysy damýynyń 2016-2020 jyldarǵa arnalǵan baǵdarlamasy bekitildi», - dedi ol.

Sonymen qatar ol máslıhattar men ákimdikterdiń jergilikti problemalardy sheshýdegi áleýetin arttyrý, Jergilikti ózin-ózi basqarýdy damytý tujyrymdamasyna sáıkes, azamattardy jandandyrý máseleleri boıynsha jumystar júrgizilýde. Osy jumysqa azamattyq qoǵamdastyq belsendi aralasty.

«Ult josparynyń» mańyzy zor. Munda bizdiń orta jáne uzaq merzimdi kezeńge arnalǵan damýymyzdyń negizi salynǵan. Shyn máninde, barlyǵymyz úshin Ult jospary álemdik ekonomıkalyq daǵdarystyń tynshymaıtyn teńizindegi shamshyraǵy bolyp tabylady. Jospardy iske asyrý - bul jalpy birinshi kezektegi mindet qana emes, ol - komandalyq rýh pen qoǵamnyń barlyq uıymdarynyń birligin kórsetý. Bizdiń elimizdiń basqarýshy kapıtany bar, ári naqty baǵyty bar. Ortaq mindetimiz - berilgen baǵdar men qarqynnan taımaı, bar kúsh-jigerimizdi biriktirip, kememizdiń turaqtylyǵy men jyldamdyǵyn arttyrý», - dep túıindedi sózin oblys basshysy.

Mańǵystaý oblysynda ınvestıtsııalyq daýlar jóninde bólek sot jumysy qurylýda

 

Mańǵystaý oblysynda ınvestıtsııalyq daýlar boıynsha bólek sot isi qurylýda. Bul týraly búgin baspasóz máslıhatynda atalǵan óńirdiń ákimi Alık Aıdarbaev málim etti.

«Bul óz kezeginde bıznesti júrgizý úshin qolaıly jaǵdaı jasap, daýly máseleler týyndaǵan kezde qazaqstandyq sot ádildigine ınvestorlardyń senimi turǵysynda oń áser etedi»,-dedi óńir basshysy «100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrýǵa arnalǵan baspasóz máslıhatynda.

Onyń sózinshe, Ult josparynyń «Zańnyń ústemdigin qamtamasyz etý» reformasy aıasynda oblysta barlyq qajetti sharalar qabyldandy.

«Qylmystyq, azamattyq jáne ákimshilik isterdi qarastyrý kezinde 100 paıyzdyq deńgeıde dybys jáne beınejazba quraldaryn paıdalaný qamtamasyz etildi.  Bul óz kezeginde isterdi shapshań ári transparentti  qarastyrýǵa tyqpal etedi», - dedi A. Aıdarbaev.

«Baıqońyr-Invest» forýmynyń nátıjesinde Qyzylorda oblysyna 100 mlrd. teńgeden astam qarjy tartyldy

Keler aıda ınvestorlardy tartý maqsatynda dástúrli túrde jylyna eki ret ótkiziletin «Baıqońyr-Invest» forýmyn VІІ márte ótkizý josparlanǵan. Bul týraly aımaq basshysy Qyrymbek Kósherbaev búgin ótken brıfıngte málim etti.

Atalǵan forým - pikir almasýǵa zor múmkindik alańy. Ákimniń aıtýynsha, osyǵan deıin ótkizilgen 6 forýmnyń nátıjesinde oblys ekonomıkasyna 100 mlrd. teńgeden astam tikeleı ınvestıtsııa tartyldy. 

Munan ári ol  sheteldik áriptestermen birlesken joba shyny zaýytynyń qurylysy qarqyndy júrip jatqanyn, aldaǵy mamyr aıynan bastap zaýytqa qural-jabdyqtar jetkizile bastaıtynyn aıtty.

Sonymen qatar, qazirgi tańda «Aral tuz» AQ kaltsıılendirilgen soda shyǵarý zaýytynyń qurylysyn salýǵa ınvestor tartý máselesimen aınalysyp jatyr (jobanyń TEN daıyn). Bul komponent tek shyny óndirisine ǵana emes, sondaı-aq kóptegen ónerkásip  salalaryn qajetti teńdesi joq reagent (qurylys ındýstrııasy, metallýrgııa, munaı óndirisi, t.b.)

Ferroqorytpa zaýyty qurylysynyń jobasy men «Balasaýysqandyq» vanadıı ken ornyn ıgerý jumystary jalǵasýda. Tájirıbelik-ónerkásiptik jumystar aıaqtaldy. Jaqyn arada óndiristik óńdeý jumystary bastalady.

 «Samuryq-Qazyna» qorymen birge qazir «Shalqııa» qorǵasyn-myrysh ken ornyn ıgerý jumystary júrip jatyr. Ken baıytý kombınatynyń qurylysyn jaqyn arada  bastaımyz. Odan keıin  jaqyn keleshekte gıdrometallýrgııalyq zaýytty salý da josparda.

Bıylǵy jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda qytaılyq áriptestermen birlese otyryp Shıeli aýdanynda tamponajdy tsement óndirisi zaýytynyń qurylysyn (jyldyq qýaty 1 mln tonna tsement) jáne Jańaqorǵan aýdanynda reseılik áriptestermen birge taǵy bir tsement óndiretin zaýyt qurylysyn bastaýdy josparlanyp otyr (onyń jyldyq qýaty 560 myń tonna tsement).

Sondaı-aq, asfalt-beton, sılıkat kirpishin shyǵaratyn zaýyt jáne basqa da ındýstrıaldy jobalardy júzege asyrýǵa qajetti jumystar júrgizilýde. Qazirgi tańda Iran, Qytaı, Chehııa, Ulybrıtanııa, Polsha, Germanııa, Japonııa, AQSh, Ýkraına, Reseı jáne Birikken Arab Ámirlikteriniń ınvestorlarymen kelissózder júrgizilýde.

Sonymen birge memlekettik-jekemenshik áriptestik negizinde 15 jobaǵa ınvestorlardy tartý múmkindigi qarastyrylýda. Olardyń qatarynda 500 oryndyq emhana, kásiptik-tehnıkalyq kolledj qurylystarynyń, jańa áýejaı termınaly qurylysynyń kontsessııalyq jobalary bar.

Sonymen birge, jeke ınvestor esebinen zamanaýı onkologııalyq ortalyq qurý jobasy qaralýda.

Qyzylordada túıe sútin óńdeıtin zaýyt salý múmkindigi qarastyrylyp jatyr

Oblys ortalyǵynda táýligine 3 tonna et ónimderin óndiretin fabrıka qurylysy, Syrdarııa aýdanynda 5 myń bas qoı ósirýge arnalǵan keshen jáne 10 myń bas malǵa arnalǵan bordaqylaý alańy men jyldyq qýaty 250 tonna bolatyn et kombınatynyń qurylysy júrýde.

Bul nysandardy jyl sońyna deıin paıdalanýǵa berý josparlanǵan. Bul týraly oblys ákimi búgin jýrnalıstermen ótken brıfıng kezinde aıtyp berdi.

Qytaı ınvestorlarymen birge Qyzylorda qalasynda túıe sútin óńdeıtin zaýyt qurylysyn salý múmkindigi qarastyrylýda. Nysannyń qurylysyna qajetti qujattar daıyn.

Qazaqstan men Qytaı Halyq Respýblıkasy arasyndaǵy úkimetaralyq kelisim sheńberinde Jańaqorǵan aýdanynda tomat pastasyn óndirý keshenin qurý jobasy júzege asyrylýda.

Búgingi tańda, qyzanaqtyń ońtaıly túrin anyqtaý úshin qytaılyq ınvestorlarmen («Sofco» kompanııasy) birlese otyryp 2 gektar jerge tomattyń túrli sorttary egilip,  eksperıment jumystary bastalyp ketti. Al keler jyldan bastap bul tájirıbe 4 myń gektar jerge deıin ulǵaıyp, buıyrsa jyldyq qýaty 15 myń tonna bolatyn tomat óndirý zaýyty iske qosylady.

«Aýyl sharýashylyǵy kooperatıvteri týraly» zańdy júzege asyrý maqsatynda oblysta 26 aýylsharýashylyq kooperatıvteri quryldy.

Bıyl 3 170 páterlik 63 turǵyn úı salynady - Qyzylorda oblysy

 

 «Nurly jol», «Aýmaqtardy damytý» baǵdarlamalary aıasynda oblysymyzda ótken jyldyń ózinde tek memleket qarajaty esebinen 138,8 myń sharshy metr turǵyn úı, ıaǵnı 1740 páterli 53 kópqabatty úı qurylysy bastalyp, 42 úı paıdalanýǵa berildi, - dedi Qyrymbek Kósherbaev búgingi ótken brıfıng barysynda.

Osylaısha, memleket qoryndaǵy turǵyn úı kólemi 2014 jylǵa qaraǵanda oblysta 3,5 esege, al Qyzylorda qalasynda salynǵan turǵyn úı kólemi 8 esege artty. Tek qana oblys ortalyǵynda páterdiń kezegi bir jylda 17 paıyzǵa qysqaryp otyr. 

Bıyl da osy qarqyndy saqtap qalý úshin «Qazaqstannyń ıpotekalyq kompanııasy», «Samuryq-Qazyna» jyljymaıtyn múlik qory jáne «Turǵyn úı qurylys jınaq bankimen» tyǵyz jumys júrip jatyr. Sol kezde byltyrǵydan kem bolmaıtyn kólemde qurylys júredi. Dálirek aıtqanda, jalpy alańy 212,4 myń sharshy metrdi quraıtyn turǵyn úı nemese 3170 páterlik 63 turǵyn úı salynady.

ShQO-da Besqaraǵaı aýdanynda kobalt-nıkel ónimin shyǵarady

 

Áleýmettik-ekonomıkalyq damýdyń joǵary serpinine qol jetkizýmen qatar Besqaraǵaı aýdanynyń mindeti ınvestıtsııa tartý jáne ishki rezervterdi izdeýge baǵyttalǵan.

Osy jyldyń úsh aıynda 103,8 mln teńge ınvestıtsııa tartyldy, bul ótken jylǵy osy kezeńmen salystyrǵanda 11,5 paıyzǵa joǵary, dep habarlady ShQO óńirlik kommýnıkatsııa qyzmetinde ótken brıfıngte Besqaraǵaı aýdanynyń ákimi Nurjan Toqseıitov.

Onyń aıtýynsha, negizgi vektor «100 naqty qadam» Ult josparynda belgilengen mindetterdi iske asyrýǵa baǵyttalǵan. «Biz ınvestıtsııa tartý jáne ishki rezervterdi izdeý, kásipkerlik belsendilikti qoldaý, bıýdjet qarajatyn paıdalanýdyń tıimdiligin arttyrý boıynsha naqty sharalar belgiledik», - dedi aýdan ákimi.

Indýstrııalandyrý baǵdarlamasynyń aıasynda "SAT Nickel" JShS kobalt-nıkel ónim alýǵa baǵyttalǵan zaýyt salýǵa ınvestjoba maquldandy. Zaýytty iske qosýmen 600 jańa jumys orny qurylady. Qazir osy jobany qarjylandyrý boıynsha bank aktsıonerlerimen aldyn ala kelisý jumystary júrgizilýde, dep qosty N. Toqseıitov.

Pavlodar oblysynda bes densaýlyq saqtaý nysany salynady

Pavlodar oblysynyń tórt aýdanynda mamyr aıynda bes densaýlyq saqtaý nysanynyń qurylysy bastalady, dep habarlady pavlodarnews.kz.

Bul týraly «Eris» baspasóz klýbynda ótken brıfıngte oblystyq jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasynyń basshysy Baltabaı Qappasov málim etti. 

- Bıyl ınfraqurylym men kommýnaldyq sharýashylyqty damytýǵa respýblıkalyq bıýdjetten 2,4 mıllıard teńge bólinip, 123 joba maquldanǵan. Sonyń ishinde Ertis aýdany Isa Baızaqov aýylynda jáne Aqsý aýyldyq aımaǵyna qarasty Evgenevka aýylynda dárigerlik ambýlatorııa, Kachır aýdany Janabet aýyly men Ýspen aýdany Tavoljan aýylynda medıtsınalyq pýnkt, sonymen qatar Aqsý aýyldyq aımaǵy Alǵabas aýylynda bir feldsherlik jáne akýsherlik pýnkt mamyr aıynan bastap salyna bastaıdy. Jalpy osy baǵytta 1560 ýaqytsha oryn qurylady. Sonymen qatar, 332 mıllıon teńgege Kachır aýdanynda 16 páterli jáne Lebıaji aýdanynda 24 páterli jumysyshy jastarǵa arnalǵan jataqhana qurylysy bastalady, -dedi B.Qappasov. 

Sondaı-aq, spıkerdiń aıtýynsha bıyl oblys boıynsha 11 175 jańa jumys orny qurylady, onyń 5246-sy turaqty jumys. Qazirgi ýaqytta 1054 jumys orny ashylǵan. Budan basqa, 357 adamǵa shaǵyn nesıe berý maqsatynda 1 mıllıard 77 mıllıon teńge bólingen, bul qarajat ótken jylmen salystyrǵanda eki esege kóp.

Almatyda Ult jospary «100 naqty qadamdy» oryndaý úshin arnaıy komıssııa quryldy - B. Baıbek

Almatyda Ortalyq kommýnıkatsııa qyzmetiniń Almatydaǵy fılıalynda qala ákimi Baýyrjan Baıbektiń qatysýymen Ult jospary - «100 naqty qadamdy» oryndaýda aralyq kezeńde júzege asyrylǵan isterdi qorytyndylaý boıynsha baspasóz máslıhaty bastaldy.

Oǵan Almaty qalasy ákimi apparaty men basqarmalardyń, sondaı-aq, aýmaqtyq memlekettik organdardyń qyzmetkerleri, bıznes sýbektilireniń basshylary, BAQ ókilderi qatysýda.

Óziniń alǵy sózinde qala basshysy Almatyda «100 naqty qadamdy» oryndaýda birqatar sharalardyń júzege asyrylyp jatqandyǵyn málimdedi. 

«Almatyda Ult jospary «100 naqty qadamdy» oryndaý úshin arnaıy komıssııa quryldy. Onyń quramyna elge tanymal belgili tulǵalar endi. Bes ınstıtýttsıonaldy reformany júzege asyrýda basty maqsat - ekonomıkany turaqty túrde damyta otyryp, qýatty memleket qalyptastyrý jáne álemdegi eń damyǵan 30 eldiń qataryna ený. Bul jolda reformalardy júzege asyrýda Almaty qalasy úlgi bolýy tıis. Biz damýdyń jańa kezeńine aıaq bastyq. Ult jospary - «100 naqty qadamdy» oryndaý - Qazaqstan úshin damýdyń jańa tarıhı kezeńi. Árıne, elimizdegi ınstıtýtsıonaldyq reforma qıyn kezeńde ótýde. Álemdik daǵdarystyń kezekti tolqyny kóptegen elderdiń aldyna kúrdeli máseleler qoıyp otyr. Degenmen, daǵdarys - bul múmkindikter tetigi. Ult jospary sheńberindegi ınstıtýtsıonaldyq reformalar Almaty qalasynyń ınnovatsııalyq, mádenı jáne týrıstik ortalyq retindegi áleýetin tolyq ashýǵa múmkindik beredi. Bul úshin bizde belsendi azamattyq qoǵamnyń áleýeti jetedi», - dedi B. Baıbek.

Almaty qalasy ákimdiginiń qurylymy qaıta uıymdastyrylatyn bolady - B. Baıbek

 

Ortalyq kommýnıkatsııa qyzmetiniń Almatydaǵy fılıalynda qala ákimi Baýyrjan Baıbektiń qatysýymen Ult jospary - «100 naqty qadamdy» oryndaýda aralyq kezeńde júzege asyrylǵan isterdi qorytyndylaý boıynsha baspasóz máslıhaty ótip jatyr.

Oǵan Almaty qalasy ákimi apparaty men basqarmalardyń, sondaı-aq, aýmaqtyq memlekettik organdardyń qyzmetkerleri, bıznes sýbektileriniń basshylary, BAQ ókilderi qatysýda.

Óziniń alǵy sózinde qala basshysy Almatyda «100 naqty qadamdy» oryndaýda birqatar sharalardyń júzege asyrylyp jatqandyǵyn málimdedi.

«Almaty - kólik júrgizýshileriniń emes, jaıaý júrginshilerdiń, velosıpedshilerdiń qalasy bolýy  kerek. Qalada qoǵamdyq kólik salasyn damytý óte mańyzdy. Bul turǵyda Almaty qalasy ákimdiginiń qurylymyn qaıta uıymdastyrýdy josparlap otyrmyz. Mysaly, Avtomobıl joldary men Jolaýshylar kóligi basqarmalary biriktiriledi. Sonda kólik júıesine qatysty saıasat bir basqarmada ázirlenetin bolady. Sonymen qatar, aldaǵy ýaqytta taǵy birqatar qalalyq basqarmalardyń jumysy ońtaılandyrylatyn bolady, ıaǵnı biriktiriledi. Al úsh iri basqarmanyń shtaty qysqartylady. Al atqarylatyn jumystardyń birqatar bóligi aýdandyq ákimdikterge beriledi. Bul jerde basty maqsat - turǵyndarmen tyǵyz qarym-qatynasta jumys atqarý», -  dedi B. Baıbek.

Bıyl ÚEU úshin memlekettik tapsyrys 8 mlrd. teńgege deıin ulǵaıtyldy - A.Muhamedıuly

 

Aǵymdaǵy jyly úkimettik emes uıymdar úshin memlekettik tapsyrys kólemi 8 mlrd. teńgege deıin ulǵaıtyldy. Bul týraly búgin Qazaqstan Respýblıkasynda 2006-2016 jyldarǵa arnalǵan genderlik teńdik strategııasyn iske asyrýdyń aldy ala qorytyndylaryna arnalǵan halyqaralyq konferentsııa barysynda elimizdiń Mádenıet jáne sport mınıstri Arystanbek Muhamedıuly aıtty.

«100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý aıasynda Premer-Mınıstrdiń tapsyrmasymen 2016-2020 jyldarǵa arnalǵan memleket pen úkimettik emes uıymdardyń ózara is-qımylyn damytýdyń ulttyq jospary bekitildi. Ulttyq jospardy júzege asyrý 2016 jyly memlekettik áleýmettik tapsyrysty qarjylandyrý kólemin 23 paıyzǵa ulǵaıtýǵa múmkindik berdi. Bul 8 mlrd. teńgeden astam qarjy», - dedi mınıstr.

Onyń atap ótýinshe, genderlik saıasatty júzege asyrýda memlekettik organdardyń Úkimettik emes uıymdardyń ózara is-qımyly eń birinshiden, áleýmettik jobalar sanynyń artýyna yqpal etedi. Máselen, 2012 jyly bul salada 73 mln. teńgege 62 joba júzege asyrylsa, 2016 jyly 200 mln. teńgeden astam qarjyǵa 160 jobany iske asyrý kózdelýde. Ekinshiden, strategııany júzege asyrý aıasynda elimizde Áıelder kóshbasshylyǵy mektebiniń jelisi quryldy. Búginde onyń qataryna elimizdiń barlyq óńirin qamtıtyn 69 ÚEU kirip otyr.
«Úshinshiden, Qazaqstanda otbasyndaǵy genderlik teńdikke qol jetkizý, otbasyn nyǵaıtý, otbasyndaǵy tárbıe rólin arttyrý maqsatynda Otbasy kúni belgilengen. «Mereıli otbasy» baıqaýy da aıryqsha tanymaldyqqa ıe boldy», - dedi A.Muhamedıuly.

Almatyda tramvaı deposynyń ornyna saıabaq jasalady

 

Almatyda tramvaı deposynyń ornyna saıabaq jasalady. Bul týraly búgin Almatyda Ortalyq kommýnıkatsııa qyzmetiniń fılıalynda Ult jospary - «100 naqty qadamdy» oryndaýda aralyq kezeńde júzege asyrylǵan isterdi qorytyndylaý boıynsha ótken baspasóz máslıhaty barysynda qala ákimi Baýyrjan Baıbek málimdedi.

«Bul joba «Almaty kóligi tarıhynyń murajaıy» dep atalady. Biz bul jobany áli de jan-jaqty talqylaıtyn bolamyz. Smetasy jasalady. Sóıtip, eki gektar jerdi alyp jatqan aýmaqqa qala bıýdjeti esebinen saıabaq jasalady», - dedi qala basshysy.  

Esterińizge sala ketelik, ótken jyly kúzde tramvaı deposynyń jumysy toqtatylǵan bolatyn. Bul sheshim tramvaılardyń qatysýymen bolǵan eki úlken jol-kólik apatynan keıin qabyldanǵan edi. Birinshi bolǵan kólik apaty saldarynan 5 adam zardap shegip, 17 avtokólik zaqymdalsa, ekinshisinde bir adam zardap shegip, taǵy da birneshe avtokólik zaqymdaldy.

 Almatyda 2020 jylǵa qaraı qoqystardyń 40 paıyzǵa jýyǵy qaıta óńdeletin bolady - B. Baıbek

Almatyda 2020 jylǵa qaraı, qoqystardyń 40 paıyzǵa jýyǵy qaıta óńdeletin bolady. Bul týraly búgin Almatyda Ortalyq kommýnıkatsııa qyzmetiniń fılıalynda Ult jospary - «100 naqty qadamdy» oryndaýda aralyq kezeńde júzege asyrylǵan isterdi qorytyndylaý boıynsha ótken baspasóz máslıhaty barysynda qala ákimi Baýyrjan Baıbek málimdedi.

«Almatyda búgingi tańda jylyna 750 myń tonna qoqys jınalady. Solardyń ishinde qatty turmystyq qaldyqtardyń tek 5 paıyzy ǵana qaıta uqsatylady. Sondyqtan, biz bul jumysty erekshe baqylaýǵa aldyq. Tek 2016 jyldyń alǵashqy toqsanynda 60 stıhııalyq qoqys tastaıtyn oryn joıyldy. Nege bulaı? Óıtkeni, qoqys shyǵarýmen aınalysatyn jekelegen kompanııalar qoqystardy qaladan shyǵarmaıdy, bir jerden alady da ekinshi jerge tastaı salady. ıAǵnı, aqshasyn, janarmaıyn úndemdeıdi. Osylaısha, qoqys shyǵaratyn 7 kompanııaǵa aıyppul salyndy. «Almaty-2020» baǵdarlamasy boıynsha Almatyda 2020 jylǵa qaraı qoqystardy qaıta óńdeýdi 40 paıyzǵa deıin jetkizý josparlanǵan. Qazir eki úlken joba pysyqtalyp jatyr. Olardyń biri  - jylyna 300 myń tonna qatty turmystyq qaldyqtar men 360 myń tonna kárizdik laı tunbalaryn óńdeıtin keshen jáne qoqys jaǵatyn zaýyt. Qoqystardy qaıta óńdeý - «jasyl» qalany qalyptastyrýda úlken qadam bolyp tabylady», - dedi B. Baıbek.

 Astana polıtseıleriniń avtoparki otandyq kóliktermen tolyqty

Astana qalasynyń ákimi Ádilbek Jaqsybekov elordalyq Іshki ister departamentiniń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn jaqsartý aıasynda Astana qalasynyń ІІD jergilikti polıtsııa qyzmetine Qazaqstanda qurastyrylǵan «Peugeot 301» markaly 35 qyzmettik avtokóliktiń kiltin tabystady, dep habarlady qalalyq ákimdiktiń baspasóz qyzmetinen.

«Astanada álemdik deńgeıdegi qoǵamdyq-saıası, mádenı jáne sporttyq sharalar kóp ótetindikten elordalyq polıtseılerge qoǵamdyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý jáne buzýshylyqtardyń aldyn alý boıynsha úlken jaýapkershilik júkteledi, sondyqtan olar elordalyq joǵary statýsqa laıyqty jáne barlyq kórsetkishter boıynsha úlgi alarlyqtaı bolýy tıis», - dedi Á. Jaqsybekov.

Óz kezeginde, Astana qalasy ІІD basshysy polıtsııa general-maıory Amantaı Áýbákirov tártip saqshylarynyń, sonyń ishinde jergilikti polıtsııa qyzmetiniń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn nyǵaıtýǵa kómek kórsetkeni úshin qalalyq ákimdikke alǵysyn bildirip, elordalyq polıtseılerdiń qoǵamdyq tártipti qamtamasyz etýdi jáne quqyq buzýshylyqtardyń aldyn alý jumystaryn joǵary deńgeıde atqaratynyna senim bildirdi. 

Polıtseılik avtokólikterdiń qataryn tolyqtyrǵan avtomobılder elimizde qurastyrylǵan. Barlyq kólik ІІO málimetter bazasyna enýge múmkindigi bar borttyq kompıýterlermen jabdyqtalǵan. Sonymen qatar, kólikterge qalalyq telefon baılanys qyzmeti bar zamanaýı jańa radıostantsııalar, sondaı-aq, jedel kezekshilerge quqyq buzýshylyqtardyń aldyn alý jáne boldyrmaý, qoǵamdyq tártipti qorǵaýdy qamtamasyz etýge boıynsha polıtsııa jasaqtaryn tıimdi basqarýǵa múmkindik beretin GPS spýtnıktik júıesi ornatylǵan.

Quqyq buzýshylyqtardyń aldyn alý boıynsha qabyldanatyn sharalardyń tıimdiligin arttyrý jáne azamattardyń ótinishterine jedel áreket etý maqsatynda ákimdikpen qala aýmaǵynda qosymsha polıtsııa pýnktterin ashý úshin orynjaılar berilip jatyr.

Astana qalasynyń ákimdigi qalalyq polıtseılerdiń áleýmettik-turmystyq jaǵdaılaryn jaqsartýǵa erekshe nazar aýdarady. Ilınka kentinde jergilikti polıtsııa qyzmetkerlerine úıler berildi. Kóp balaly jáne múgedek balany tárbıelep otyrǵan otbasylar sanatyna jatatyn, sonymen qatar ІІB 10 jyldan astam ýaqyt boıy qyzmet etken, sondaı-aq, qyzmetinde erekshe kózge túsken polıtsııa qyzmetkerleri jańa baspanaǵa ıe boldy.
Aıta keteıik, Memleket basshysy 5 ınstıtýtsıonaldyq reformany iske asyrý boıynsha óziniń «100 naqty qadam» baǵdarlamasynda polıtseılerdiń jumysyn jańa sapaly deńgeıge shyǵaratyn birqatar basty mindetterdi atap kórsetti. Ult josparynyń ekinshi baǵyty «Zań ústemdigin qamtamasyz etý» aıasynda ústimizdegi jyldyń 1 qańtarynan bastap, Jergilikti atqarýshy organdarǵa jáne jergilikti qoǵamdastyqqa esep beretin Jergilikti polıtsııa qyzmeti quryldy. Onyń basty mindeti - qoǵamdyq tártipti qorǵaý, jol qaýipsizdigin qamtamasyz etý jáne buzýshylyqtardyń aldyn alý.

«QazOrman» aǵash óńdeý kásiporyny bıyl alǵashqy toqsanda 25,7 mln teńgeniń ónimin shyǵardy - Aqmola oblysy

 

 Aqmola oblysynyń Aqkól qalasyndaǵy «QazOrman» aǵash óńdeý kásiporyny 2016 jyldyń alǵashqy toqsanynda 25,7 mıllıon teńgeniń ónimin shyǵardy. Bul týraly «QazAqparat» tilshisine kásiporynnyń bas dırektory Áljan Qyryqpaev aıtty.

Onyń aıtýynsha, jyldyq qýaty 5 myń tekshe metr aǵash ónimderin shyǵaratyn zaýyt 2014 jyly óndiris kólemin 8 myń tekshe metrge ulǵaıtqan bolatyn. 

«Bizdiń zaýyt 2009 jyly «Údemeli ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damý» memlekettik baǵdarlamasy sheńberinde iske qosyldy. Kásiporynda qazirgi zamanǵy tehnologııa boıynsha eýropalyq standarttarǵa saı aǵashtan úı, tereze jaqtaýlary men esikter tárizdi túrli qurylys materıaldary shyǵarylady. Bul - elimizdegi orman sharýashylyǵy salasyndaǵy joǵary qarqynmen damyp otyrǵan alǵashqy «qarlyǵashtarynyń» biri. «Bıznestiń jol kartasy-2020» membaǵdarlamasy sheńberinde kásiporynǵa 280 mln teńge kóleminde sýbsıdııa bólingen. 

2014 jyly kásiporynda jańǵyrtý jumystary qolǵa alynyp, óndiris kólemin 8 myń tekshe metrge deıin ulǵaıttyq. Osynyń arqasynda óndiris kólemi de artyp, 2016 jyldyń alǵashqy toqsanynda 25,7 mıllıon teńgeniń ónimi shyǵaryldy. Jalpy, búgingi kúni kásiporyn ónimderine suranys joǵary», - deıdi kásiporyn basshysy.

Elbasy: Biz kedeı emes, baı adamdar ómir súretin memleket qalyptastyryp jatyrmyz

Biz kedeı emes, baı adamdar ómir súretin memleket qalyptastyryp jatyrmyz. Búgin «Táýelsizdik. Kelisim. Bolashaǵy birtutas ult» atty kún tártibimen ótip jatqan Qazaqstan halqy Assambleıasynyń XXIV sessııasynda Elbasy Nursultan Nazarbaev osylaı dedi.

Sóz arasynda Memleket basshysy Qazaqstan halqy Assambleıasynyń qyzmetinde jańa fýnktsıonaldyq baǵyt qoldaý tapqanyn jetkizdi. «Birinshiden, bul - qaıyrymdylyq. Qaıyrymdylyq týraly jańa zańda QHA-nyń bas úılestirýshi retindegi qyzmeti bekitilgen. Bizdiń tarıhymyzda alǵash ret metsenattar men donorlardyń, qaıyrymdylyq uıymdarynyń sezi bolyp ótti. Buny jalǵastyrýymyz kerek, óıtkeni bizdiń kóptegen izgi azamattarymyz qaıyrymdylyq qorlaryna qarajat aýdaryp júr», - dedi Elbasy.

Sonymen qatar, Prezıdent  «Úlken memleket-úlken otbasy» aktsııasy aıasynda byltyrǵy jyly 400 myń qazaqstandyqqa qaıyrymdylyq kómek berilgenin atap ótti. Balalar úıiniń 7800 tárbıelenýshisi úshin 5 mln. teńgege shot ashylǵan.

«Bul endigi kúni Assambleıanyń jumysyna aınalyp otyr», - dedi N. Nazarbaev.

QR Prezıdenti bes reforma aıasyndaǵy «birtektilik pen birlik» baǵytyndaǵy jumysty oń baǵalady

 

Búgin «Táýelsizdik. Kelisim. Bolashaǵy birtutas ult» atty kún tártibimen ótken Qazaqstan halqy Assambleıasynyń XXIV sessııasynda sóz sóılegen Elbasy Nursultan Nazarbaev bes reforma aıasyndaǵy «birtektilik pen birlik» baǵytyndaǵy jumystardy oń baǵalady.

Sóz arasynda Memleket basshysy Ult Josparyndaǵy Qazaqstan halqy Assambleıasyna júktelgen úsh negizgi baǵytqa toqtalyp, onyń barlyǵy tutastaı Qazaqstan halqy birligin, kelisimi men tatýlyǵyn nyǵaıtatynyn atap ótti.

«Aýqymdy jumys atqaryldy. Bes reformanyń tórtinshi reformasymen qoǵamnyń barlyq jigi qamtylýy kerek bolatyn. Máselen, memlekettik rámizder týraly jańa zań qabyldanyp, qazaqstandyq patrıotızm aıasyndaǵy rámizderdi paıdalaný máseleleri nazarǵa alyndy. Otbasylyq qundylyqtardy nyǵaıtý boıynsha jalpyulttyq, adamgershilik jáne rýhanı qundylyqtar jospary shoǵyrlandyryldy.  Jalpyǵa ortaq eńbek qoǵamyn ilgeriletý boıynsha da jalpyulttyq josparlar júzege asýda. «Kásibıler lıgasy» jobasynyń da qoǵam men jastar úshin máni zor. Onyń aıasynda Dúnıejúzilik banktiń qoldaýymen óńirlerde 15 ahýaldyq ortalyq quryldy. Osynyń bárin túıindeı kele, men «birtektilik pen birlik» baǵyty boıynsha atqarylyp jatqan jumystardyń birinshi kezeńin oń baǵalaımyn», - dedi N. Nazarbaev.

Sonymen qatar, Elbasy osy baǵytta aýqymdy jumystar atqarylǵanyn ári oǵan jumsalǵan qarajattar da sonshalyqty kóp bolmaǵanyn atap ótti. 

ULT JOSPARY: Jambyl oblysynyń Shý aýdanynda quny 216,3 mlrd. teńgeni quraǵan 10 ınvestıtsııalyq joba iske asyrylyp otyr

 

Aldaǵy bolashaqta «Taraz hımııalyq parki» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵy qurylyp otyrǵan Shý aýdanynda úsh myńnan astam jumys orny qurylady. Bul týraly búgin «100 naqty qadam» Ult josparynyń iske asyrylýyna arnalǵan brıfıngte Shý aýdanynyń ákimi Dáýlet Rústem habarlady.

Eske sala keteıik, «Taraz hımııalyq parki» AEA-nyń jospary «TARAZ INVEST-2012» halyqaralyq forýmynda tanystyryldy. QR Prezıdentiniń Jarlyǵymen Shý aýdanynda arnaıy ekonomıkalyq aımaq qurylǵan, onda ınvestorlarǵa qolaıly jaǵdaılar, birqatar artyqshylyqtar men jeńildikter, sondaı-aq qorlar men ınfraqurylym jasalǵan.

AEA-nyń aýmaǵynda jalpy jyldyq qýattylyǵy 2 mln. tonnadan asatyn, hımııa ónimderiniń 25 birligin shyǵaratyn joǵarytehnologııalyq hımııalyq zaýyttar paıda bolady. Importtyń ornyn basatyn 7 óndiristi (kúıdirgish soda, hlor, glıfosat, úshhlorly fosfor, menatol, natrııdiń qurǵaq býtıl ksantogenaty), tabıǵı gazdy tereń óńdeý zaýytynyń qurylysyn iske asyrý josparlanyp otyr. 2016 jyly AEA-nyń syrtqy ınfraqurylymynyń qurylysyn aıaqtaý, qyrkúıekte - birinshi kezekti paıdalanýǵa engizý, al 2018 jyldyń tamyzynda - ınfraqurylym nysanlarynyń ekinshi kezegin engizý josparlanyp otyr.

Bul jobany iske asyrý aımaqtyń áleýmettik-ekonomıkalyq kórsetkishterin jaqsartatyny, salyq túsimderin arttyratyny, ónerkásiptiń bir-birimen baılanysty salalarynyń, shaǵyn jáne orta bıznestiń damýyna múmkindik beretini kútilip otyr.

«2016 jyly «Kaz Miya» JShS-niń («Hım-plıýs») ınvestıtsııalyq jobalary - quny 66,4 mlrd. teńgeni quraıtyn, 783 jumys orny qurylatyn sýlfat jáne glıfosat óndirisin iske asyrý josparlanyp otyr. 2015-2019 jyldarǵa arnalǵan IID baǵdarlamasynyń aıasynda bizdiń aýdanymyzda jalpy quny 216,3 mlrd. teńgeni quraıtyn, 1 228 jumys orny qurylatyn 10 ınvestıtsııalyq jobany iske asyrý josparlanyp otyr», - dep baıandady Shý aýdanynyń ákimi.

«2016 jyly «Taraz hımııalyq parki» AEA-nyń jobalary boıynsha ınvestıtsııalardyń jalpy kólemi 128,3 mlrd. teńgeni quraıdy. Zaýyttardy paıdalanýǵa berý kezeńinde 2400-den astam adam jumysqa turǵyzylady. Infraqurylymdy qurýǵa 2014 jyldan bastap 25,9 mlrd. teńge bólingen», - dep aqparattandyrdy R.Dáýlet.

Elimizde óndirilgen farmatsevtıkalyq preparattardyń jartysyna jýyǵy OQO úlesinde - B.Atamqulov

Respýblıka boıynsha óndirilip jatqan farmatsevtıkalyq preparattardyń jartysyna jýyǵy ońtústik óńirdiń úlesine tıesili. Bul týraly búgin OQO Aımaqtyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde ótken brıfıngte Ult josparynyń oryndalý barysy týraly baıandaǵan óńir basshysy B.Atamqulov málim etti.

Oblys ákiminiń aıtýynsha, Ońtústik Qazaqstanda farmatsevtıka klasteri qalyptasýda, dep habarlaıdy ortcom.kzsaıty.

«Indýstrııalandyrý kartasy sheńberinde farmatsevtıka salasynda 6 joba júzege asyryldy. «Hımfarm» AQ-ynda jalpy quny 100 mln dollar 4 kezeńnen turatyn joba júzege asyrylýda. Búginde birinshi kezeńi iske qosylyp, nátıjesinde 500 jumys orny ashyldy. Al bıyl quny 10,5 mln dollarlyq untaqty antıbıotıkterdi óndirý tsehynyń qurylysy aıaqtalady dep josparlanýda», - dedi oblys basshysy.

Budan bólek, tabletkalar óndirisi jáne qan jınaıtyn konteıner óndiretin 2 zaýyttyń qurylysy bastaldy, ortopedııalyq buıymdar shyǵaratyn zaýytty iske qosý jumystary aıaqtalýda.

Aıta keteıik, Ońtústik Qazaqstan memlekettik farmatsevtıka akademııasy - farmatsevtıkalyq beıindegi mamandarmen naryqty qamtamasyz etetin Qazaqstandaǵy jalǵyz farmatsevtıkalyq joǵarǵy oqý orny.

OQO-da 11 ındýstrıaldyq aımaq qurylǵan

 

Ońtústik Qazaqstan oblysynyń ınvestıtsııalyq tartymdylyǵyn arttyrý men shaǵyn jáne orta bıznestiń damýyna qolaıly jaǵdaı jasaý maqsatynda oblystyń barlyq aýdan, qalalarynda 11 ındýstrııalyq aımaq qurylýda. Bul týraly búgin Aımaqtyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde ótken brıfıngte Ult josparynyń oryndalý barysy týrpaly baıandaǵan óńir basshysy B.Atamqulov málim etti.

«Búginde jalpy aýmaǵy 525 ga 6 ındýstrııalyq aımaq iske qosyldy. Onda 143 joba iske asyrylyp, 11,4 myń jumys ornyn ashý josparlanýda», - dedi óńir basshysy.

Sondaı-aq oblys ákimi baspasóz máslıhatynda elimiz boıynsha alǵash bolyp jumysyn bastaǵan «Ońtústik» ındýstrıaldyq aımaǵy óziniń tıimdiligin dáleldegenin atap ótti. Onda 20,4 mlrd teńgeniń 39 jobasy iske asyrylyp, 3,1 myń jumys orny ashylǵan.

Aıta keteıik, sońǵy 5 jylda ınfraqurylym tartýǵa jumsalǵan qarjynyń 67 paıyzy bıýdjetke salyq túrinde qaıtarylǵan. Osy túsimder dınamıkasy saqtalǵan jaǵdaıda, aldaǵy 2 jylda bıýdjettik ınvestıtsııa tolyq qaıtarylady dep kútilýde.

Jalpy ındýstrıaldyq aımaq qurylǵaly onyń qatysýshylary 67,9 mlrd. teńgeniń (2015 jyly 19,2 mlrd. teńge) ónimin shyǵarǵan.

Qazaqstannyń agrarlyq sektory úshin organıkalyq ónim salasynyń keleshegi zor

 

Qazaqstannyń agrarlyq sektory úshin organıkalyq ónim salasynyń keleshegi zor. Bul týraly búgin Parlament Senatynda «EAEO jáne DSU jaǵdaıynda otandyq agrarlyq sektordyń básekege qabilettiligin arttyrý - zańnamalyq retteý jáne is júzine asyrý» atty parlamenttik tyńdaý barysynda Senat spıkeri Qasym-Jomart Toqaev osylaı málim etti.

«Otandyq agrarlyq sektor úshin keleshegi bar baǵyttardyń qatarynda organıkalyq óndiris salasyn ataýǵa bolady. Bul baǵytty damytý aýyl shalýashylyǵynyń túsimin joǵary deńgeıge kótere alady. Qazir búkil álemde ekologııalyq taza ónimge suranys jyl saıyn orta eseppen 20-30 paıyzǵa artyp otyr», - dedi Senat spıkeri.

Sonymen qatar, Q. Toqaev Qazaqstannyń agrarlyq saladaǵy geografııalyq artyqshylyqtaryn paıdalaný asa mańyzdy ekenin atap ótti. 
«Qazaqstan taǵam ónimderine suranys únemi artyp otyratyn Qytaı, Reseı, Orta jáne Taıaý Shyǵys pen Eýropa sııaqty negizgi naryqtardyń ortasynda ornalasqan. Sonymen birge, búgingi kúni Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq naryǵy - keleshegi zor naryqtardyń biri.

Reseı jekelegen elderden azyq-túlik ákelýge tyıym salǵannan keıin, Qazaqstannyń agrarlyq sektory úshin reseılik naryqta óz pozıtsııasyn nyǵaıtýǵa qosymsha múmkindikter paıda boldy. Osy oraıda aǵymdaǵy jyly jalpy et eksporttaýdy 60 myń tonnaǵa jetkizý týraly Prezıdenttiń tapsyrmasynyń nemese Úkimettiń Qytaıǵa jyl saıyn 3 mln. tonna astyq satý jónindegi ýádesiniń oryndalýy jóninde oryndy saýal paıda bolyp otyr», - dedi Senat spıkeri.