Sheteldik mıssıonerlerdiń maqsat qandaı

ALMATY. QazAqparat – Din qaı qoǵamda bolsa da adamgershilik qundylyqtarynyń qaınar kózi retinde qabyldanady. Adamzattyń dinsiz tarıhy da, mádenıeti de bolmaǵan. Alaıda, órkenıet qaryshtap damyp kele jatqan ýaqytta túrli dinı kózqarastar, nanym senimder saltanat qura bastady. Qoǵamdaǵy zaıyrlylyq prıntsıpteri de osyǵan muryndyq boldy. Osy oraıda neoprotestanttyq baǵyttaǵy sheteldik mıssıonerlerdiń maqsat muraty jaıly fılosofııa ǵylymdarynyń doktory, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-niń professory Qarlyǵash Borbasovamen kezdesip, osy másele boıynsha áńgime órbittik.

- Іnjildendirýdi nasıhattaıtyn aǵymdardyń maqsat muraty qandaı?

- Іnjildendirýdi nasıhattaıtyn aǵymdardyń qyzmetteri jalpy alǵanda syrttaı halyqaralyq Zań normalarynyń sheńberinen shyqpaıdy. Bul aǵymdar dástúrli dinderdegi qudaı týraly, adamnyń senimi týraly ilimderdi, jalpy adamgershilik prıntsıpterin negizge alyp, biraz ózgertýler kirgizip jańa ilim retinde jarııalaıdy. Basa nazar aýdaratyn nárse – olardyń iliminde til, ulttyq mádenıet, patrıotızm máseleleri qundylyq bolyp sanalmaıdy. Qudaı aldynda barlyq adam birdeı, sondyqtan onyń jerdi ıemdenýi, ult bolýy, ózindik ereksheliginiń bolýy mindet emes. Mundaı kózqaras egemendik alyp, ult retinde óziniń tarıhyn dáleldep jatqan qazaq eliniń de, jalpy álemdegi eshqandaı eldiń saıasatyna sáıkes kelmeıdi. Barlyq elde gýmanıstik prıntsıpti ustana otyryp, óz ultynyń tilin, mádenıetin, ereksheligin saqtaýǵa, sonymen qosa olardy damytýǵa, qorǵaýǵa kóńil bólinedi. Al endi evangelızatsııa saıasatyna kelsek, ol - injildendirý grek tilinen aýdarǵanda izgi habar maǵynasyn bildiredi. Іzgi habar halyqtardy, jeke adamdardy hrıstıandyqqa baǵyttaıtyn qyzmet bolyp tabylady. Hrıstıandyq uǵymǵa sáıkes «injildendirý», «mıssıonerlik» degen túsinikti de beredi.

- Bul baǵytta qandaı dinı birlestikter júzege asyrady?

- Іnjildendirýdi nemese mıssıonerlikti Qazaqstanda neoprotestanttyq shirkeýler belsendi túrde júzege asyrady. Bul aǵymdardyń ilimin nasıhattaýshylar ózderiniń ýaǵyzdarymen jurttyń júregin jylytyp, qaıǵyrǵanǵa jubanysh aıtyp, jumyssyzǵa jumys berip, qaıyrymdylyq as berip, úmitsizge bolashaqta baqytty ómirdi ýáde etýmen óz qaýymdaryna tartyp, talmaı mıssıonerlik jumys júrgizýde. Almaty qalasynda «Bıblııany» qazaq tilinde oqytyp, Qudaıǵa syıynýdy qazaqsha júrgizetin «másihshilderdiń» shirkeýleriniń ataýy da san túrli. Jańa hrıstıandyqty qabyldaǵan qazaq «másihshilder» qaýymynyń tarmaqtary qalanyń barlyq aýdandarynda resmı tirkelgen.

- Olardyń qyzmeti zańǵa esh qaıshy kelmeı me? Sonda másihshilder qyzmetin jarııa júzege asyryp jatyr ma?

-Joǵaryda atqanymdaı bul qaýymdardyń qyzmeti ashyq túrde zańǵa qaıshy kelmeıdi. Biraq bul birlestikter óz qyzmetterin iske asyrý úshin kez kelgen múmkindikti qoldanady. 2011 jyldan bastap memleket dinı nasıhatty tek dinı ortalyq aýmaǵynda ǵana júrgizýge ruqsat etse de olar bul tıymǵa qarsy ózderiniń jasyryn qyzmetterin jalǵastyrýda. Mysaly halyq kóp júretin qalanyń úlken dúkenderinde, Saıahat avtobeketi, ortalyq bazar tóńireginde ózderiniń ortalyqtaryna shaqyratyn paraqshalaryn taratyp júredi. Onda dinı ortalyqtardyń ataýy jazylmaıdy, aǵylshyn tilin úırenýge, Іnjildi oqýǵa, bı úırenýge taǵy da basqa jastardy qyzyqtyratyn, aqysyz úıirmelerge shaqyratyn jarnamalar jazylady. Keıbireýlerinde jalaqysy joǵary jumyspen qamtamasyz etý jáne ol úshin arnaıy mamandyqtyń qajet emes ekendigi týraly habarlama beriledi de sońynda ortalyqtarynyń meken-jaıyn kórsetip qoıady.

-Osyndaı aıla-sharǵylarǵa túsip qalǵan adamdar bar ma?

-Árıne, paraqshany oqyǵan qansha adamnyń sol uıymnyń múshesine aınalǵanyn aıtý qıyn biraq, keıbir stýdent nemese jumys jasaıtyn jastardyń, tipti eresek adamdardyń da januıasynan ketip qalýy, úı-jaılarynan, bıznesterinen aırylyp qalý jaǵdaılary osy uıymdardyń qyzmetiniń nátıjesi dese bolady. Bul jerde tek paraqsha taratýmen shektelmeıtini túsinikti. Qazirgi ǵalamtordyń kómegimen Іnjildi ýaǵyzdaýdyń qanshama tásili bar ekenin olardyń saıttarynan da kórýge bolady. Bunyń ózi jeke qarastyrý kerek máseleniń biri dep oılaımyn. Osyndaı saıttar men paraqshalardyń siltemelerine sengen, ózderin másihshil dep ataıtyn adamdardyń úgit-nasıhatyna ergen azamattardyń kópshiligi qorshaǵan ortamen til tabyspaı, týystarynan, dostarynan, áriptesterinen alshaqtap rýhanı jattsyzdanyp júredi. Nátıjesinde óz senimderi úshin ata – analarynan bas tartqan jastar, balalaryn tastap ketken ata-analar, mektepke barmaıtyn, Ánurandy aıtpaıtyn oqýshylar bizdiń qoǵamnyń belsendi múshelerin kóbeıtýi ábden múmkin.

- Áńgimeńizge rahmet!