Serikbaı Trumov: Mańǵystaýǵa qysqy mal azyǵyna 77 myń tonna shóp, 53 myń tonna jem qajet
- Serikbaı Ótelgenuly, óńirdegi qýańshylyqqa baılanysty jaǵdaı turaqtaldy ma?
- Bıyl óńirdegi qýańshylyqqa baılanysty biraz jep-shópke qatysty máseleler boldy. Bul jóninde jyl basynan beri tıisti jumystardy atqaryp jatyrmyz. Negizgi ózimizdiń jergilikti bıýdjetten 200 mln teńgedeı kóleminde qarajat qarastyrǵanbyz. Bul bizdiń «Kaspıı» áleýmettik kásipkerlik korporatsııasy arqyly operatorlardy belgilep, Aqtóbe, Batys Qazaqstan oblystarynan shóp-jem ákelý jónindegi arnaıy memorandýmdar jasadyq. Búginde bizde 5 aýdan bar. Meniń orynbasarym 5 aýdan ákiminiń orynbasarlarymen birge óńirlerge baryp memorandýmdar jasady. Sebebi qýańshylyqqa baılanysty bizdiń jaıylymdarda shóptiń qory óte az. Sondyqtan shópti syrttan tasyp jetkizýimiz kerek. Bir jaǵynan qysqa daıyndyǵymyz bar, bir jaǵynan qoldaǵy bar maldy aman alyp qalý kerek. Jyl basynan beri qazirgi kúnge deıin tasymaldanyp, daıyndalǵan shóptiń kólemi – 35 myń tonna. Onyń 28 700 tonnasy ózge aımaqtardan, qalǵan 3 500 tonna jergilikti jerden shabyldy.
- Mal shyǵynyn boldyrmaý maqsatynda qandaı shara qoldanyp jatsyzdar?
- Endi bıyl kóktemde mal basynyń shyǵyny boldy. Árıne endi osyǵan biz mınıstrlikpen birlese otyryp, mal shyǵynyn kóbeıtpeı aldyn-alý boıynsha jumystardy atqardyq. Negizgi másele mal basyn túgendeý. Mal basyn túgendeı otyryp biz respýblıkalyq qordan suraǵan qarajatymyzdy dáleldeý úshin maldyń basyn túgendedik. Maldyń basyn túgendeı kele tıisti ózimizdiń esebimizdi bere otyryp bizge úkimettiń qorynan 1 mlrd 900 mln teńge kóleminde qarajat bólindi. Bul qarajat negizinen analyq mal basyna jep-shóptiń baǵasyn arzandatý úshin ıaǵnı jep-shóp alý úshin jeke sharýalarǵa, sharýa qojalyqtaryna beriletin qarajat. Bul qarajattyń qazir 500 mln teńgesi ıgerildi.
- Qys mezgilinde tórt-túlikti aman alyp shyǵý úshin qansha mal azyǵy kerektigin aıta alasyz ba?
- Qysqa daıyndyqty bastap kettik. Jalpy osy qystan shyǵý úshin 77 myń tonna shóp, 53 myń tonnadaı jem qajet. Úkimet basshysynyń Mańǵystaýǵa kelgen saparynda 5 mlrd 300 mln teńge kóleminde qarajat bóldi. Biz endi osy qarajatty qazir «Kaspıı» áleýmettik kásipkerlik korporatsııasy arqyly bólip jatyrmyz. Oǵan da biz arnaıy operator belgileımiz. Operatorlar arqyly osy Aqtóbe, Batys Qazaqstan oblysymen jasalǵan memorandýmǵa sáıkes bizge bólingen jerlerden shóp daıyndaý, sol jerde daıyndalǵan jeke qojalyqtardan shópti beri qaraı tasý jónindegi jumystardy úılestirip jatyrmyz. Qazir bizdiń óńirge 34 myń tonnadaı shóp keldi. Mańǵystaý aýdanynda, Aqshuqyr kenti, Saıyn eldi-mekeninde shóp satylyp jatyr. Bul bizdiń operatorlarymyz ben kásipkerlerimizdiń ákelip satyp jatqany. Biz aýdandarda arnaıy shtab qurdyq. Mysaly Mańǵystaý aýdanyna qarasty Qyzan, Aqshymyraý, Tuşyqudyq, Shebir degen shalǵaı aýyldarymyz bar. Kelgen shópterdi ortalyqtan sol aýyldarǵa jiberip jatyrmyz. Arnaıy bólinis bar. Ony biz qadaǵalap otyrmyz. Operatorlar qansha shóp ákelip jatyr, qaı jerlerge satyp jatyr, kimge úlestirip jatyr... Onyń barlyǵy bizdiń baqylaýymyzda. Úlken sharýalardyń keıbiri ózderi shóp tasyp, qysqa qor jasaqtap jatyr. Olardyń da keıbireýleriniń múmkindikteri bar.
- Ózge óńirler zardap shekken sharýalarǵa kómek qolyn sozýda. Jylý retinde kelgen mal azyǵyn qalaı úlestirip jatsyzdar?
- Durys aıtasyz, basqa da oblystardan tegin shóp jiberip kómektesip jatyr. Mysaly Túrkistan oblysynan 60 vagonnan astam shóp keldi. Almaty oblysynan, Batys Qazaqstan oblysynda daıyndap qoıǵan shópti bizdiń sharýalar ózderi baryp tegin alyp jatyr. Munyń barlyǵyn belsendi azamattar az qamtylǵan otbasylarǵa aýyl ákimdiktermen birlese otyryp taratyp berip jatyr. Bul jumystardy ary qaraı jalǵastyra beremiz. Jemge qatysty biraz másele bar. Úkimet otyrysynda da aıttym. Jem egin jınaǵannan keıin ǵana daıyndalady. Soltústik oblystarda daıyndalady. Sondyqtan mınıstrliktiń janynda Azyq-túlik korporatsııasy bar. Korporatsııa jemdi, barlyq elevatorlardan satyp alyp bizdiń «Kaspıı» ÁKK arqyly kelisim - shartqa otyryp berse degen usynysym boldy. Sondyqtan Azyq-túlik korporatsııasymen birlesip jumys jasaımyz. Buǵan deıin biz arpa, tórtinshi kategorııaly bıdaıdy qazir tıisti qarajatymyzǵa aldyryp jatyrmyz. Mysaly 20 vagondaı arpany alyp úlestirdik. Aldymyzda 12 vagon 4 kategorııaly bıdaıdyń qarajatyn tóledik. Endi ákeline bastaıdy.
⁃ Sońǵy kúnderi BAQ betterinde ashtyqtan tura almaı jatqan jylqyny qutqarǵan belsendilerdiń vıdeosy jarııalandy. Bul jaıynda ne aıtar edińiz, jaǵdaı osynshalyqty qıyn ba?
⁃ Iá, bul máseleden habardarmyn. Jaýapty mamandar anyqtady. Vıdeo bıyl mamyr aıynda túsirilgen. Osy aqparattyń rastyǵyna kóz jetkizý úshin Saýra shatqalynyń aýmaǵynda «Túpqaraǵan aýdandyq veterınarııalyq stansasy»KMM basshysy men mamandary tekserý júrgizdi. Alaıda Saýra shatqalynda mal ólekseleri tabylǵan joq. Bul rette Mańǵystaý oblysynda jappaı mal qyrylý deregi joq ekendigin eske salamyn.
- Suhbatyńyzǵa rahmet!