Senator shetelge ketken jetimderge Qazaqstan azamattyǵyn alýǵa járdemdesýdi usyndy
«Elimizdiń Bas prokýrotýrasy 2014 jyly shetel asqan balalardyń taǵdyryna alańdap, arnaıy tekseris júrgizdi. Jetim balalar men olardy asyrap alýǵa nıet bildirgen azamattardyń birińǵaı málimetter júıesin qurýdy usyndy. Bul tekseristiń jáne qabyldanǵan sheshimderdiń oryndalý barysy týraly bizge beımálim. Aıtalyq, Ońtústik Afrıka, Kenııa, Fılıppın, Meksıka, Malta, Argentına sııaqty elderge ketken 120 bala baqylaýǵa alyndy ma? Biryńǵaı málimetter júıesi quryldy ma? Jaýap kútetin saýaldar kóp. 20 jyl buryn jattyń jetegine ketken jetim balalar eseıdi. Sondyqtan bul taqyryp taǵy da kóterilip keledi. Máselen, jýrnalıst Janar Baısemizova júrgizetin Jibek Joly telearnasyndaǵy «Sheteldegi qazaq balalary» jobasyn tebirenbeı kórý múmkin emes. Ata-anasyn tapqysy, tegin bilgisi keletinder de az emes. Solardyń biri - Jánibek. Jýrnalıst Berkinbaevtyń jazýynsha, Arqalyqta 2002 jyly týǵan ony 2004 jyly sondaǵy balalar úıinen belgııalyq Irına asyrap alǵan. Ispanııada turatyn Jánibek 2023 jyly jeltoqsan aıynda osynda óziniń bıologııalyq anasyn izdep kelip, áleýmettik jelide úndeý jarııalady. Ol anasyn tappaǵan kúıi eline qaıtty. Bul jaıt qoǵamda úlen rezonans týǵyzdy», - dedi D. Qydyráli.
Qazaqstan shetel azamattary asyrap alǵan balalardyń quqyǵyn qorǵaý maqsatynda 2010 jyly Balalardy qorǵaý jáne balany shetelge asyrap alýǵa qatysty konventsııany ratıfıkatsııalady.
«Bala quqyqtaryn qorǵaý salasyndaǵy ókiletti organ sanalatyn Oqý-aǵartý mınıstrliginiń málimetine súıensek, konventsııaǵa qol qoıǵaly beri sheteldik azamattar 158 balany asyrap alǵan. Sonyń ishinde 2013-2019 jyldary 157 bala shet el assa, keıingi 4 jylda 1 bala syrtqa shyqqan. Kórsetkishtiń kúrt tómendegeni qýantady. Konventsııaǵa qol qoıǵanǵa deıin 1999-2011 jyldar aralyǵynda sheteldikter 8805 balany asyrap alǵan. Olardyń 5217-si qazir kámelet jasyna tolýyna baılanysty esepten shyǵarylǵan. Kámeletke tolmaǵan 3588 bala týraly málimet alynyp turady. Ókinishke qaraı, esep bermeıtinder de az emes. Máselen, Ońtústik Afrıka eline ketken 30 baladan habar-oshar joq. Sol sııaqty AQSh-taǵy 104, Belgııadaǵy 113 balanyń taǵdyryn bilmeımiz. Eń soraqysy, 1999 jylǵa deıin elimizden qansha jetim balanyń shetelge ketkeni týraly múlde málimet joq», - dedi senator.
Depýtat 1999 jylǵa deıin shetelde ketken jetimder týraly derekter boıynsha zertteý júrgizý, balalarǵa bıologııalyq ata-anasyn tabýǵa kómektesý, sondaı-aq olardyń qalaýy boıynsha elimizdiń azamattyǵyn alýǵa járdemdesýdi usynyp otyr.