Senator Álimjan Qurtaev: 16 jeltoqsan – Qaharmandar kúni
«Táńir yqylasy túsip Qazaq eline berilgen Táýelsizdik – san ǵasyrlar boıy ata-babamyz ańsaǵan asyl arman edi. Bul jolda bizdiń babalarymyz jaýgershilikke jasymaı, tabandylyqpen talmaı úzdiksiz kúres júrgizdi. Qazaq zııalylary, ásirese Alash ardaqtylary halyqtyń rýhy men namysyn qajap, egemendigimizdi alý úshin tynbaı ter tókti. Tynysh jatqan elge tyrnaǵyn batyra bastaǵan basqynshylarǵa qarsylyq tanytyp, túbegeıli táýelsizdikke qol jetkize almasa da avtonomııalyq memleket retinde bólinip shyǵýdy kózdedi. Osy jolda jasaǵan eren eńbekteri men qylǵan qyzmetteri ushan-teńiz. Árbir Alash ıdeıasyn quptaǵan azamat óz deńgeıinde aıanbaı at salysty. Alash izbasarlary da qıyndyqtarǵa qaramaı, el ıgiligi úshin erinbeı eńbek etti», - dedi QR Parlamenti Senatynyń depýtaty, Qazaqstan jýrnalıster Odaǵynyń múshesi Altynbek Nuhuly.
Senator egemen el bolý jolynda talaı qıynshylyqty búgingi zamandastary da bastan ótkergenin basa aıtady.
«Syndarly sátterde qaıǵydan qaırat shyńdap shydamdylyq tanytqannyń arqasynda shırek ǵasyrdan asa ýaqyttan buryn táý eter Táýelsizdigimizge qol jetkizdik. Mine, ata-babanyń ańsaǵan osy kúnin kórip otyrǵan búgingi urpaq - naǵyz baqytty urpaq! Táýelsizdigi moıyndalyp, kók baıraǵy jelbirep, eltańbasy bekip, ánurany qabyldanǵan soń Qazaqstan derbes memleket retinde naqtyly qadamdar jasaı bastady. Elbasymyzdyń saıasatynyń jemisiniń bir kórinisi - búgin bizdiń elimiz ózge kórshiles eldermen terezesin teń ustap otyr», - dedi senator.
Ol bıylǵy jyly biz álemniń ekinshi ustazy atanǵan Ábý-Nasyr ál-Farabıdyń 1150 jyldyǵyn jáne qazaqtyń bas aqyny, danyshpan Abaı Qunanbaıulynyń 175 jyldyq mereıtoılaryn keń kólemde atap ótkenimizge de nazar aýdartady.
«Sonymen qatar bul jyl – eriktiler jyly dep jarııalanǵan bolatyn. Jas urpaq sóılese sózi, atqarsa isi, oılasa armany júzege asatyn Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigin asqaqtatyp, qadirleı bilýi kerek. Pandemııa saldarynan álemdik deńgeıde keship jatqan aýyrtpashylyqtar men qıynshylyqtardy birge eńserip, jaqynymyzǵa janashyrlyq tanytyp, eldik pen birliktiń belgisin kórsetip kele jatqan halyqqa bas ıemiz. El Prezıdentiniń 1 qyrkúıektegi «Jańa jaǵdaıdaǵy Qazaqstan: is-qımyl kezeńi« atty Joldaýyn iske asyrý - mindetimiz jáne paryzymyz. Bul Táýelsizdigimizdiń nyǵaıý jolyndaǵy jasalatyn jarqyn ister bolmaq. Kók baıraǵymyz máńgilik jelbirer tuǵyrly, Táýelsizdigimiz ǵasyrlarǵa ulǵasar ǵumyrly bolǵaı!», - dedi senator.
Al senator Álimjan Qurtaevtyń aıtýynsha, Táýelsizdik – bul qazaqqa buıyrǵan eń úlken baqyt. Budan artyq baqyt ta, qundylyq ta, qazyna da joq!
«Alaıda, osynaý baqytty, baǵa jetpes qundylyqty árbir qazaq óz júregimen sezinip, joǵary baǵalaı alyp júr me? Dúnıe júzinde qazaqtan sany kóp, tarıhy tereń qanshama halyq bar, biraq olar óz aldyna jeke, táýelsiz el bola almaı otyr. Osy turǵydan qarasaq, táýelsizdik qazaqtyń eń úlken baqyty ekenin sezinemiz. Qanshama ǵasyr boıy Táýelsizdik pen Azattyqty ata-babalarymyz ańsady, zaryǵyp kútti, sonyń jolynda qurban boldy. Sonaý qazaqtyń kemeńger úsh bıinen, úsh júzdiń basyn qosqan uly han Abylaıdan bastap, Alash kósemderi, Jeltoqsan qaharmandaryna deıingi batyrlarymyz eliniń bostandyǵyn armandap ketti. Sol aıaýly armanǵa 1991 jyly 16 jeltoqsanda qol jetkizdik. Qasıetti de qasterli ata-baba jolynan taımaǵan Tuńǵysh Prezıdentimiz – Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń basshylyǵymen tarıhı tańdaýymyzdy jasap, táýelsiz Qazaqstan kósh túzedi. Ulttyq birlik pen yntymaqty tý etip ustaǵan Elbasymyzdyń kemeńgerligi men kóshbasshylyǵynyń arqasynda kók baıraǵymyzdy bıikke jelbiretip, azat el boldyq», - dedi senator.
Onyń atap ótýinshe, Táýelsizdik degen uly uǵym Jer, El, Halyq, Rýh, Taǵdyr, Kúres, Tulǵa, Alash, Jeltoqsan, Birlik, Yntymaq degen uǵymdarmen bite qaınasyp jatyr. Bul uǵymdardy bir-birinen bólek alyp qaraı almaımyz.
«Qazaq sonaý aqtaban shubyryndy, alqakól sulamada, Alashtyń zamanynda, 37-niń qyrǵynynda, 86-nyń Jeltoqsanynda myń ólip, myń tirildi. Biraq rýhymyz ólmedi. Qaqaǵan aıazdan, arystandaı aqyrǵan azýly ımperııanyń aıbarynan seskenbegen Jeltoqsan qaharmandarynyń rýhy dúnıe júzin dúr silkindirdi. Biz azattyq, bostandyq, erkindik úshin, eń aldymen, Jeltoqsan qaharmandarynyń rýhynyń aldynda qaryzdarmyz! Ulttyq rýhymyzdy kóterip, shyn táýelsiz el bolýymyzǵa serpin bergen bul ult-azattyq kóterilistiń tarıhı mánin joǵary baǵalaýymyz kerek. Demek, 16 jeltoqsan – Qaharmandar kúni! Bul kúni barshamyz naǵyz batyrlardyń rýhyna taǵzym etip, óshpes erlikterine basymyzdy ııýge tıispiz. Táýelsizdik tańyn atyrǵan, azattyq asýyna jetkizgen Jeltoqsanshylardy jas urpaqqa úlgi eteıik!
Barshańyzdy ulyq merekemiz – Táýelsizdik kúnimen shyn júrekten quttyqtaımyn! Táýelsizdigimiz baıandy bolsyn desek, árqaısymyz qur sózben emes, naqty ispen qaryshtaǵan Qazaqstannyń búgini men erteńi úshin eńbek eteıik! Táýelsizdigimizdi kózimizdiń qarashyǵyndaı saqtaıyq!», - dedi Álimjan Qurtaev.