Senat: Eńbek mınıstri Áleýmettik kodeksti ázirleý barysyn baıandady
Bul týraly QazAqparat QR Eńbek jáne halyyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń baspasóz qyzmetine silteme jasap habarlaıdy.
Óz sóziniń basynda Serik Shápkenov Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha QR Eńbekmıni Áleýmettik kodeksti ázirleý boıynsha jumystar júrgizip jatqanyn eske saldy. Parlament Májilisi men Senaty depýtattaryn qosa alǵanda, júzden astam sarapshynyń qatysýymen jumys toby quryldy, 30-dan astam zańnamalyq jáne 150 zańǵa táýeldi akt zerdelendi, halyq pen qoǵamdyq birlestikterden 500-ge jýyq usynys qaraldy, Kodekstiń tujyrymdamasy ázirlendi.
«Qazirgi ýaqytta qazaqstandyqtarǵa áleýmettik qamsyzdandyrý sharalarynyń keń spektri beriledi, olar 1 Kodekspen, 16 zańmen jáne 100-den astam zańǵa táýeldi aktimen retteledi. Jańa kodekstiń negizgi maqsaty – halyq úshin olardyń túsinigin jeńildetý úshin osy saladaǵy qoldanystaǵy zańnamanyń barlyq normalaryn bir qujatta shoǵyrlandyrý. Kodeksti qabyldaý normatıvtik quqyqtyq aktilerdi baıandaýdyń biryńǵaı stılin qamtamasyz etedi, bul áleýmettik qamsyzdandyrý salasyndaǵy birqatar zańdardyń 90-shy jyldardyń basynda qabyldanýyna, sodan beri NQA-ny ázirleý tásilderiniń aıtarlyqtaı ózgergenine baılanysty qajet. Budan basqa, Kodeks sheńberinde azamattardyń áleýmettik quqyqtaryn júıeleý júzege asyrylady – bir qujatta adam ómiriniń barlyq salalarynda týyndaıtyn bazalyq quqyqtar, onyń ishinde eń tómengi áleýmettik standarttar kórsetiletin bolady», – dedi mınıstr.
QR Eńbekmıniniń basshysy Batys Eýropanyń keıbir elderinde (Anglııa, Italııa, Belgııa jáne t.b.) áleýmettik kodekster joq ekenin atap ótti, bul muqtaj azamattardy qamtamasyz etý deńgeıinen kórinbeıdi. Bul memleketter halyqaralyq qoǵamdastyqtyń aktilerin, atap aıtqanda Eýropa Keńesiniń aktilerin basshylyqqa alady.
Germanııada, Frantsııada, Shvetsııada, Aýstrııada, Úndistanda jáne t.b. elderde áleýmettik kodekster, sondaı-aq áleýmettik qamsyzdandyrý kodeksteri qabyldandy, sonymen birge shet elderdiń áleýmettik kodeksterimen retteletin máseleler tizimi óte keń bolyp keledi jáne biryńǵaı emes. Mysaly, Frantsııada bul qujat jumyssyzdyq máselelerin rettemeıdi, al Úndistanda – kóp bóligi Eýropa elderiniń áleýmettik kodeksterimen rettelmeıtin eńbek qatynastaryna arnalǵan.
«Halyqaralyq tájirıbeni eskere otyryp, Áleýmettik kodekste mynadaı qaǵıdattardy bekitý usynylady: muqtajdyqty eskere otyryp, áleýmettik kómek kórsetýdiń ataýlylyǵy men saralanǵan tásili; áleýmettik táýekelderdiń aldyn alý jáne eskertý; ekonomıkalyq resýrstar men áleýmettik saıasat mindetteriniń mólsherlestigi; memlekettiń, jumys berýshiler men azamattardyń ortaq jaýapkershiligi; áleýmettik saıasattyń ınklıýzıvtiligi, áleýmettik qorǵaýdyń qupııalylyǵy jáne halyqaralyq standarttarǵa sáıkestigi», – dep habarlady Serik Shápkenov.
Mınıstrdiń aıtýynsha, jumys toby eki– jalpy jáne erekshe bólikten turatyn Kodeks jasaýdy usynady.
Jalpy bólikte memleket pen azamat arasyndaǵy áleýmettik qatynastardy olardyń ózara mindettemelerin naqty aıqyndaı otyryp, quqyqtyq retteýdiń negizderi belgilenedi.
Erekshe bólik áleýmettik táýekelderdiń jekelegen túrlerine arnalǵan, onda olarǵa den qoıý sharalary, áleýmettik kómek alýshylardyń sanattary, tólemderdiń mólsheri, olardy taǵaıyndaý sharttary men merzimderi aıqyndalatyn bolady. Sondaı-aq áleýmettik qyzmetkerler men áleýmettik ınstıtýttardyń quqyqtyq mártebesi reglamenttelmek.
Áleýmettik kodekstiń tujyrymdamasynda:
- áleýmettik quqyqtar men kepildikterdi qamtamasyz etý jónindegi sharalardy kúsheıtý (azamattardyń quqyqtyq saýattylyǵyn arttyrý; muqtaj otbasylardy áleýmettik súıemeldeý ınstıtýtyn damytý; quqyqtar men kepildikterdiń qamtamasyz etilýin baqylaý jónindegi áleýmettik ınspektorlardy engizý; halyqtyń áleýmettik ál-aýqat ındeksin engizý);
- azamattardy áleýmettik qoldaýdy jańǵyrtý (Áleýmettik qamsyzdandyrýdyń halyqaralyq eń tómengi normalarynan kem emes deńgeıde áleýmettik tólemderdi qamtamasyz etý; syrqattaný kezinde jumys isteıtin azamattardyń áleýmettik qorǵalýyn arttyrý; áleýmettik qyzmetterdi jan basyna shaqqandaǵy qarjylandyrýdy engizý; demografııalyq trendterdi eskere otyryp, zeınetaqy júıesiniń tıimdiligin arttyrý);
- áleýmettik standarttardy usynýdyń ıntegratsııalanǵan modelin engizý («Tsıfrlyq áleýmettik kartany» engizý; otbasylardyń muqtajdyq jaǵdaıynan shyǵýyn yntalandyrý; áleýmettik salanyń baǵyttary boıynsha aldyn alý sharalaryn qabyldaý);
- memlekettik qyzmetterdi transformatsııalaý jáne reınjınırıngteý (ótinish berýden proaktıvti qyzmet kórsetýge kóshý; múgedek adamdardy syrttaı kýálandyrý; ataýly áleýmettik kómek kórsetý protsesterin avtomattandyrý; «áleýmettik ámııandy» kezeń-kezeńimen engizý);
- áleýmettik ınstıtýttardy reformalaý kózdeledi (zeınetaqy men járdemaqy taǵaıyndaý jónindegi fýnktsııalardy bere otyryp, Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qory bazasynda Memlekettik áleýmettik qor qurý; áleýmettik salanyń qarjylyq aǵynyn shoǵyrlandyrý).
«Keleshekte áleýmettik kodeksti qabyldaý: azamattardyń ózderiniń áleýmettik quqyqtary men mindetteri týraly biryńǵaı bilim kózin qurýǵa; halyqtyń áleýmettik ál-aýqatynyń avtomattandyrylǵan monıtorıngin júrgizýge; áleýmettik quqyqtar men kepildikterdi qamtamasyz etý boıynsha aldyn alý sharalaryn qabyldaýǵa; memlekettik qyzmetterdi elektrondyq jáne proaktıvti formatta kórsetýge; azamattarymyzdyń áleýmettik qorǵalýy men ómir súrý deńgeıin arttyrýǵa múmkindik beredi», – dep atap ótti Serik Shápkenov.