Saılaý saıası júıeniń demokratııalanǵanyn kórsetedi – saıasattanýshy
Sarapshy Konstıtýtsııaǵa, partııalyq zańnamaǵa ózgerister engizilip, Prezıdent júrgizgen saıası reformalardan keıin saılaý eleýli ózgeristermen ótetinin atap ótti. Bıyl saılaý majorıtarly-proportsıonaldy ókildik júıesi boıynsha ótedi.
«Muny saıası júıeni demokratııalandyrýdyń, ony jańǵyrtýdyń kórsetkishi deýge bolady. Bul qazaqstandyq saıasat úshin, onyń kóppartııaly bolýy úshin turaqtandyratyn faktor. Saıası qurylym turǵysynan Parlament alýan túrli bolýy múmkin. Oǵan qosa, bul aldaǵy saılaýdyń mańyzdy ıntrıgasy, ıaǵnı basym partııa men qalǵan eki partııa sol jáne oń qanatty turaqtandyrǵysh rólin atqaryp keldi. Endi bul partııalyq landshaft Parlamentte qalaı kórinis tabatynyn boljaý qıyn», - dedi E. Poletaev.
Birinshiden, ol Parlament depýtattarynyń sany 107-den 98-ge deıin qysqaratynyn, ekinshiden, bir mandatty adamdar paıda bolatynyn, ıaǵnı bir mandatty okrýgter boıynsha 29 adam saılanatynyn eske saldy. Partııalar úshin saılaý shegi 7-den 5%-ǵa deıin tómendedi, 30% - jastar, áıelder, múgedektigi bar jandar bolýy kerek degen talap bar.
«Nátıjesinde saılaýǵa kóbirek partııa qatysa alady, máslıhattardyń róli arta bastaıdy, 3 myńnan astam adam saılanady, al máslıhattar partııalyq tizim boıynsha – 50%, okrýgter boıynsha – 50%, aýdandar deńgeıinde – 100% ózin-ózi usynýshylar qaǵıdatymen saılanady. Bul da máslıhattardyń yqpalyn arttyrady jáne básekeni kúsheıtedi. ıAǵnı, ózin-ózi usynǵandar esebinen saılaý qyzyqty ótýi múmkin», - dep tolyqtyrdy E. Poletaev.
Onyń pikirinshe, saılaýdyń jańa formaty saılaýshylardyń kóptep kelýine yqpal etedi. Bılik tarapynan da saılaýshylardy daýys berýge tartý jumystary belsendi bola tústi.
«Bılik bul naýqannyń esh kedergisiz ótýine, tehnıkalyq jaraqtanýyna, saılaýshylarǵa qolaıly jaǵdaı jasaýǵa tyrysady. Jasyratyny joq, saılaýshyǵa birden 4-5 bıýlleten beriledi, olardyń shataspaýy óte mańyzdy. Sondyqtan uıymdastyrýshylyq daıyndyqqa basa mán beriledi», - dep qorytyndylady saıasattanýshy.
Sonymen birge, spıker saılaýdyń ózi demokratııa ekenin eske saldy, ol arqyly azamattardyń kópshiligi memlekettik bılikti júzege asyrýǵa qatysady, memlekettik organdardyń qyzmetin baqylaıdy. Tıisinshe, bul bıliktiń halyq aldyndaǵy jaýapkershiligin týdyrady.