Saılaý tsıklin tutastaı iske qosý saıası júıeni túbegeıli ózgertý talabynan týyndap otyr - Erlan Qarın
«Prezıdenttiń kezekti Joldaýy el tarıhynda jańa saıası kezeńdi ashyp otyr. Memleket basshysy bılik júıesine basqa sapadaǵy standarttar nusqady. Bul – mańyzdyń saıası sheshimder qabyldaý kezinde barynsha ashyq bolý, udaıy jańarý jáne ashyq báseke.
Prezıdenttiń búkil elektoraldyq kesteni jarııa etý týraly sheshimi – Qazaqstannyń saıası tájirıbesindegi teńdessiz qadam.
Saılaý tsıklin tutastaı iske qosý saıası júıeni túbegeıli ózgertý talabynan týyndap otyr. Maýsymdaǵy referendým kezinde azamattardyń basym bóligi osy baǵytty qoldap daýys bergen bolatyn», - dep jazdy Erlan Qarın telegram-kanalynda.
Onyń aıtýynsha, áýeli Prezıdent saılaýyn, keıin Májilis pen máslıhattar saılaýyn ótkizý eldiń áleýmettik-ekonomıkalyq damýyndaǵy ózekti ári strategııalyq sheshimderge nazar aýdartýǵa múmkindik beredi.
«Basqasha aıtsaq, eldi jańǵyrtýdyń qarqyn alǵan yrǵaǵy buzylmaıdy degen sóz. Merziminen buryn saılaý ótkizýdiń durystyǵyn álem ekonomıkasynda geostrategııalyq shıelenis pen týrbýlenttiliktiń artyp kele jatqanymen baılanystyrýǵa bolady. Álemdik protsesterdiń damý dınamıkasyn boljap bilýdiń qıyndaýy qaterlerdi kóbeıtedi jáne tek jekelegen memleketter úshin ǵana emes, tutas óńirler úshin synaq bolyp otyr.
Keshegi Joldaýdyń taǵy bir negizgi bastamasy – Prezıdent mandatyn 7 jyldyq bir rettik merzimmen, qaıta saılaný quqyǵynsyz shekteý boldy. Bul usynys – búge-shigesine deıin saraptalǵan sheshim. Parlament ony maquldaǵan jaǵdaıda Qazaqstannyń saıası júıesiniń keleshegi aıqyndalady.
Bir tulǵanyń Prezıdent bolyp 7 jylǵa bir ret qana saılanýyn alys-jaqyn ortada teńdesi joq saıası ınnovatsııa deýge bolady. Bir márte prezıdenttik normasy bárinen buryn eldiń saıası júıesin uzaq merzimge turaqtandyryp, bılikti monopolııalaýǵa jol bermeıdi jáne demokratııanyń bazalyq qaǵıdattaryn nyǵaıtady», - deıdi ol.
Memlekettik keńesshi bir márte prezıdenttik merzim týraly bastamany sýperprezıdenttik modelden ketýdiń túpkilikti jalǵasy deýp baǵalaıdy.
«Bul sheshim Memleket basshysynyń eshbir partııada bolmaýy, týysqandarynyń memlekettik qurylymdar men memlekettik kompanııalardyń basshylyǵynda bolýyna tyıym salý, prezıdent ókilettiginiń bir bóligin bıliktiń ózge ınstıtýttaryna taratýdan keıin qabyldanyp otyr. Osylaısha, bir rettik prezıdenttik merzimdi engizý prezıdenttik respýblıkany bılik ýákiletteriniń teńgerimin saqtaı otyryp ınstıtýtsııalandyrý protsesin túıindeıdi.
Kelesi jyldyń birinshi jartysynda Májilis pen búkil deńgeıdegi máslıhattardyń saılaýyn ótkizý bastamasy da saıası jańǵyrý qısynynan týyndap otyr», - deıdi Erlan Qarın.
Sondaı-aq, ol engizilgen aralas saılaý júıesi sheńberinde bir mandatty okrýgter boıynsha saılaý eldegi saıası mádenıetti arttyrýdyń mańyzdy faktoryna aınalatynyn atap ótti.
«Saılaý zańnamasy jaqynda jańa erejeler boıynsha jumys isteı bastaıdy. Saıası partııalardy tirkeý rásimi jeńildetilip jatyr. Bul qazirdiń ózinde jańa partııalardyń, jańa tulǵalardyń paıda bolýyna, saıası básekelestiktiń artýyna yqpal etedi. Sondaı-aq, bul trend keri sheginbeıdi, saıası jańǵyrý tereńdegen saıyn óse beredi.
Bılik organdaryn jańartý, Májilis pen máslıhattardy qalyptastyrýdyń jańa qaǵıdattary Úkimet pen ákimdikterdi keshendi túrde transformatsııalaýmen tyǵyz baılanysty. Bolashaqta úkimet quramyna kópshilik daýys jınaǵan partııanyń ókilderi ǵana emes, basqa parlamenttik partııalardyń ókilderi de kiredi.
Tutastaı alǵanda, Joldaýda usynylǵan saıası bastamalardyń bári memlekettik qurylysymyzdyń «Qýatty Prezıdent – yqpaldy Parlament – esep beretin Úkimet» atty negizgi formýlasyn keshendi túrde naqty mazmunmen baıytady. Jańa reforma saılaý tsıklyn bastaıdy, bul búkil saıası júıeni qaıta bastaýǵa múmkindik beredi», - dep jazady Memlekettik keńesshi.
Foto: akorda.kz