Saýytbek Abdrahmanov: BUU-nyń eń bedeldi organyna qazaq tili tuńǵysh ret shyqty

ASTANA. QazAqparat - Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń BUU Qaýipsizdik Keńesinde qazaq tilinde sóıleýi - qazaq tiliniń taǵy bir belesi. Astanada ótken «Elbasy Joldaýy: jańa jahandyq kezeńdegi qazaq tili» atty dóńgelek ústelde Parlament Májilisiniń depýtaty osyndaı pikir bildirdi, dep habarlaıdy «QazAqparat» HAA tilshisi.

«Keshe 18 qańtar - bizdiń tilimiz úshin taǵy bir aıtýly kún boldy. 2015 jyldyń qarasha aıynda birinshi ret BUU minberine qazaq tili kóterilgen bolatyn. Keshe sol BUU-nyń eń qýatty, bedeldi organy - Qaýipsizdik Keńesine birinshi ret qazaq tili shyqty. Bul da bizdiń tilimizdiń belesi dep oılaımyn. 2015 jylǵy Elbasynyń BUU minberinde sóılegen sózine baılanysty aıtqym keledi: alǵashqy sátterde jarty mınýttaı ma, 20 sekýndtaı ma bir jaǵdaı boldy. Óıtkeni, aýdarma bastalǵan joq. Ol jerdegi aýdarmashylar alty tilde sóılep, aýdarýǵa beıimdelgen. Olarǵa qazaq tilinde sóılep turǵan adamnyń sózin aǵylshyn tiline aýdaryp, olar aǵylshyn tilinde tyńdap, basqa ıspan, nemis tilderine kóshýge májbúr boldy. Bul qazaq tiline qatysty jańalyq búkil álemdik baspasózdiń nazaryn aýdartty dese de bolady», - dedi Saýytbek Abdrahmanov.

Depýtat alǵashqy jarty mınýt boıy sınhrondy aýdarmanyń jasalmaǵany, bir jaǵynan jaqsy bolǵanyn, sol faktige jurt erekshe nazar aýdarǵanyn atap ótti.

Saýytbek Abdrahmanov sonymen birge, Qazaqstandaǵy basqa ulttardyń latyn álipbıine kóshýdi qoldaýy elimizdiń birligin kórsetetinin jetkizdi.

«Osy tilge, onyń ishinde qazaq jazýynyń latynǵa aýysýyna baılanysty Parlamentte Qazaqstan halqy Assambleıasy depýtattyq tobynyń jetekshisi retinde bizdiń aǵaıyndarǵa oı túrtki retinde bir pikir aıtyp edim. Sondaǵy azamattar bul pikirge óte úlken túsinistikpen qarady. Atap aıtqanda, janymda otyrǵan Fahrıddın Qarataev, Shaımardan Nýrýmov «Biz qazaq tilimen birge tynystaımyz. Bizdiń tilimiz de, dilimiz de bir. Biz qazaq aǵaıyndarmen birge latynǵa kóshemiz» dep otyr. Bul menińshe, bizdiń elimizdiń birligin, aǵaıynnyń aýyzbirshiligin kórsetetin óte jaqsy sheshim dep oılaımyn. Osyǵan razylyǵymyzdy aıtqymyz keledi», - dep túıdi Saýytbek Abdrahmanov.

Eske sala ketsek, atalǵan dóńgelek ústelde qazaq tilindegi entsıklopedııalyq, oqý-ádistemelik, ǵylymı, anyqtamalyq, tanymdyq mazmunda qyryqqa jýyq kitaptyń tusaýkeseri ótken bolatyn. Atap aıtqanda, «Ahmet Baıtursynuly» entsıklopedııasy, «Qazaq sózi» qazaq tiliniń belsendi leksıka-grammatıkalyq mınımýmynyń ádistemelik kesheni, «Oqý quraly + mýltımedııalyq baǵdarlamasy (SD dısk)», «Qazaq sózi» qazaq tiliniń belsendi leksıka-grammatıkalyq mınımýmynyń ádistemelik kesheni sekildi týyndylar oqyrmanǵa jol tartty. Sonymen birge, Qazaqstandaǵy kitaphanalardyń sóreleri «Ýkraın tilin oqytýǵa arnalǵan oqý-ádistemelik qural», «Balalarǵa bazarlyq» (Ana tilin úıretý quraldary), «Sóz syny», «Alash qozǵalysy» jınaǵy, «Alash qozǵalysy. Balalarǵa arnalǵan anyqtamalyq», «Ádisteme áleminde» (ǵylymı-ádistemelik jınaq), «Astanaǵa qosh keldińiz! Tildeskish» kitabynyń ıspan-qytaı-arab-aǵylshyn tilderine arnalǵan nusqalarymen t.s.s kitaptarmen tolyqty.