Saýda mınıstri tutynýshylardyń quqyǵyn qorǵaýdyń jańa tártibin túsindirdi
«Sońǵy kezderi tutynýshylar tarapynan ózderiniń quqyqtary men zańdy múddeleriniń buzylǵandyǵy týraly shaǵymdar men ótinishter jıi túsýde. Aldaý, alaıaqtyq, dóreki qarym-qatynas, burmalaýshylyq – osyndaı jaǵdaılar qoǵamnyń kúndelikti ómirinde keńinen taralyp keledi. Jalpy tutynýshylardyń quqyǵyn qorǵaýdaǵy negizgi problemalar retinde kelesini atap ótýge bolady: tutynýshylardy qorǵaý salasynda tutas jáne tıimdi júıeniń bolmaýy, josyqsyz kásipkerlerdiń tutynýshylar aldyndaǵy jaýapkershiligin tolyq sezinbeýi, tutynýshylardyń óz quqyqtaryn qorǵaýdaǵy qarapaıym ári naqty algorıtminiń joqtyǵy sııaqty problemar bar», - dedi Saýda jáne ıntegratsııa mınıstri Baqyt Sultanov.
Onyń sózine qaraǵanda, zań jobasy tutynýshylardy qorǵaýdyń Ekonomıkalyq yntymaqtastyq jáne damý uıymy (OESR) memleketteriniń aralas modeline negizdeledi. Bul modeldiń prıntsıpi boıynsha memlekettik retteý «aqyldy» basqarýmen shekteledi, al buzylǵan quqyqtardy qalpyna keltirýdi sotqa deıingi retteý organdary atqarady. Sonymen qatar, úkimettik emes uıymdardyń, ózin-ózi retteý jáne qoǵamdyq baqylaý ınstıtýttarynyń róli kúsheıedi.
Zań jobasyndaǵy negizgi erejelerge toqtalǵan mınıstr, úsh satyly shaǵym qaraý júıesin engizý eskerilip otyrǵanyn jetkizdi.
«I saty - satýshynyń shaǵymdy óz erkimen sheshýin nemese daýdy sotqa deıin retteýdi qarastyrady. Atalǵan ınstıtýtty qurýdyń negizgi maqsaty - buzylǵan quqyqtardy qalpyna keltirý, moraldyq jáne materıaldyq zalaldy qysqa ýaqytta az shyǵynmen óteý, «qazir jáne osynda» qaǵıdasy boıynsha iske asyrý. Bul rette, tutynýshynyń qalaýymen daý sotqa deıin retteý aıasynda sheshiletin bolady. Bıznesti tazartýdyń tıimdi quraly retinde, ózin-ózi retteý organdaryn daýdy sotqa deıin retteýge tartýǵa erekshe nazar aýdarylyp otyr», - dedi vedomstvo basshysy.
II saty – shaǵymdy ýákiletti organ aıasynda qarastyrý.
Mınıstrdiń aıtýynsha, áleýmettik zertteýdiń nátıjesinde, halyqtyń 64 paıyzy adal emes kásipkerlerdiń jaýapqa tartylmaýy saldarynan óz quqyqtaryn qorǵamaıtyny anyqtaldy. Osyǵan baılanysty ýákiletti organǵa ákimshilik sharalardy qoldanatyn memlekettik baqylaý quzyreti berilip otyr. Bul sharalar tutynýshynyń talaptaryn elemegen jaǵdaıda ǵana qoldanylady. Alaıda, sanktsııalardy qoldanǵanǵa deıin ýákiletti organ satýshyǵa tártip buzýshylyqtardy erikti túrde joıýdy usynady.
«III saty – sotqa shaǵym berýdi kózdeıdi, bul erekshe daýly jaǵdaılarda ǵana qoldanylady. Tutynýshynyń óz quqyqtaryn alǵashqy eki satyda retteýi jáne ýaqtyly talap etýi - sot organdaryna túsetin daý-damaılardy azaıtýǵa alyp keledi. Biz tutynýshylardyń quqyqtary tez ýaqytta, az shyǵynmen qorǵalatyn jáne asa narazylyqqa jetkizbeıtin júıeni qurýdy kózdep otyrmyz», - Baqyt Sultanov.