Sarapshy jeke tulǵalardyń bankrottyǵy máselesine pikir bildirdi
«5 qańtarda elimizdegi áleýmettik-ekonomıkalyq jaǵdaıǵa qatysty keńeste Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Jeke tulǵalardyń bankrottyǵy týraly» Zańdy ázirleýge kirisýdi tapsyrdy. Bul tapsyrma óte mańyzdy jáne halyqtyń qaryzy problemasynyń ýshyǵýyna baılanysty. Ulttyq banktiń málimetinshe, 2021 jylǵy qarasha aıyndaǵy jaǵdaı boıynsha jeke tulǵalardyń merzimi ótken beresheginiń kólemi 294 mlrd teńgeni qurady. Degenmen, bul kórsetkish sońǵy jyldary ilgerilmeli túrde tómendep (2018 jyldyń aıaǵynda 383 mlrd teńge boldy) jatsa da, qaryz problemasy aıtarlyqtaı ózekti bolyp tur», - dedi Vıacheslav Dodonov.
Onyń aıtýynsha, jeke tulǵalardyń bankrottyǵy boıynsha normatıvtik bazanyń joqtyǵynan azamattar ózderiniń qaryzdaryn jaba almaı, óte qıyn jaǵdaıǵa tap bolady. Osydan óziniń múlkinen, baspanasynan aıyrylyp qalý qateri týyndaıdy. Kepildi múlikti tómen baǵalaý men ony óndirip alý rásimderiniń qyr-syry jeke problemaǵa aınalǵan.
Osy tektes ahýalǵa «Jeke tulǵalardyń bankrottyǵy týraly» Zań tosqaýyl bola alady. Qujat aıasynda qaryz alýshylar men boryshkerlerdiń ózara qarym-qatynasyndaǵy qazirgi máselelerdi sheshýge bolady.
Sonymen birge, qaryz alýshy kepil bolmaıtyn múlikti óndirip alý qadamdarynan qorǵalýy tıis. Osy oraıda kepil múlikti ádil baǵalaý, qajetti múlikti menshikte saqtaý, qaryzdy qaıta qarjylandyrý múmkindigin alýy kerek. Bul qadamdar qaryzdy ótemegen jaǵdaıda úı sharýashylyǵyn jáne adamdardyń qalypty ómirin saqtaýǵa múmkindik jasaıdy.
Óz kezeginde bank nemese basqa da kredıtor tıisti bereshekti esepten shyǵara alady.
«ıAǵnı, jekeleı qarjylyq qaýqarsyzdyq ınstıtýtyn engizý barsha múddeli tarapqa tıimdi bolady. Osy zańdy qabyldaý Qazaqstandy álemniń damyǵan kóptegen memleketimen bir qatarǵa qoıady. Sebebi bul elderdegi tıisti normatıvtik aktiler qaryz alýshylardyń ómirin jeńildetip, nesıeleý protsesteri men qarjy sektoryn damytýdy jandandyrady», - dedi sarapshy.
Onyń paıymynsha, boryshkerdi kredıtorlardyń shekten tys talaptarynan qorǵaıtyn jáne adamdardyń qarjylyq qaýqaryn qalpyna keltirýge baǵyttalǵan «Jeke tulǵalardyń bankrottyǵy týraly» Zań Qazaqstanda tez arada qabyldansa, onda birqatar ońtaıly nátıjege qol jetkiziledi. Bul turǵyda áleýmettik shıelenisti tómendetý men dármensiz boryshkerlerdi qalypty ekonomıkalyq qyzmetine qaıtarýdan bastap, bankterdiń nesıelik belsendiligin kúsheıtý men kásipkerlik belsendilikti jandandyrýǵa deıin múmkindik beredi.