«Salyqtan qashqan juldyzdar» - baspasózge sholý
***
«Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵy (AHQO) taqyrybyna arnalǵan Shetel ınvestorlary keńesiniń 29-shy otyrysynda «Bolashaqqa kóz jibere otyryp, biz AHQO-ny ınvestıtsııalyq kapıtal tartý jəne qarjylyq təsilder sala syndaǵy ınnovatsııalar ortalyǵy retinde kórgimiz keledi. Ol Eýrazııanyń «qarjy qaqpasyna» aınalýy kerek», dep atap kórset ti Elbasy Nursultan Nazarbaev. Sonymen birge, AHQO-ny basqarý jónindegi keńestiń alǵashqy otyrysy bolyp ótkeni de belgili. Mine, osy aıtýly sharalarǵa jəne AHQO-nyń qyzmetiniń bastalýyna baılanysty «Egemen Qazaqstan» gazeti «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń basqarýshysy Qaırat Kelimbetovti əńgimege tartty.
«Islamdyq qarjy týraly aıtqanyńyz óte oryndy. Bizdiń jumysymyzdyń basty baǵyttarynyń biri ıslamdyq qarjylandyrýdy damytý bolyp tabylady. Islam dyq qarjylan dyrýdy damytý aıasynda AHQO-da belsendi túrde ıslamdyq qarjy ınstıtýttary úshin qolaıly quqyq tyq jəne retteýshi orta jasaý maqsatynda jumystar júrgizilýde. Islamdyq baǵaly qaǵazdardy shyǵarý jəne aınalysqa jiberý boıynsha Ulybrıtanııanyń, Taıaý Shyǵys pen Ońtústik-Shyǵys Azııa elderiniń təjirıbeleri zerdelenýde. Aǵymdaǵy jylǵy səýir aıynda Qazaqstan men TMD elderinde ıslamdyq qarjy qyzmetteri ındýstrııasyn damytý, sondaı-aq, AHQO-nyń ıslamdyq qarjylandyrýdy damytý jol kartasyn əzirleý maqsatynda Islam damý banki tobymen memorandýmǵa qol qoıyldy. Sondaı- aq, Qazaqstanda ıslamdyq qarjyny damytýǵa Azııa damý banki, Arab bankteriniń odaǵy sııaqty halyqaralyq qarjy uıymdary óz taraptarynan qyzyǵýshylyq tanytýda»,-deıdi Q. Kelimbetov. Osy jaıynda «Eýrazııanyń qarjy qaqpasy» atty suhbattan oqı alasyzdar.
Bas basylymda «Aıryqsha ónim» atty maqala jarııalandy. Básekelestik beleń alǵan naryq jaǵdaıynda óndiristi órge bastyryp, jaqsy tabys tabý úshin jurtshylyq suranysyndaǵy, sapaly jáne baǵasy qoljetimdi ónim óndirýdi jolǵa qoıý kerek. Naryqtyń osy talabyn jaqsy biletin «TNK agrofırmasy» oblystyń biraz óńirlerinen óz qurylymdaryn ashyp, ıgi isterimen kózge túsýde. Eleń etkizer qadam retinde seriktestiktiń osydan eki jyl buryn menshikke alǵan Atbasar jóndeý-mehanıkalyq zaýytynyń aýmaǵynan elektr únemdegish shamdar shyǵaratyn kásiporyndy iske qosqanyn aıtar edik.
«Qaztehnıks» ataýyndaǵy jańa kásiporynnyń basshysy Danııar Ýálıev óndiris barysymen keńinen tanystyrdy.
- Burynǵy jóndeý-mehanıkalyq zaýytynyń tsehy jańa kásiporynǵa laıyqtap jaraqtalǵan, - deıdi jas basshy. - Alǵashynda biz eski qurylǵylarmen jumys istedik. Ótken jyly Ońtústik Koreıadan jańa jabdyqtar satyp alyndy. Jumysshylarymyz Sankt-Peterbýrgtegi áriptes kompanııa zaýytymyzda uıymdastyrǵan kýrsta oqyp, kásibı biliktiligin arttyrdy. Biz qazaqstandyq jabdyqtardy paıdalanýǵa den qoıamyz. Sondaı-aq, ıntegratsııalyq júıemen Reseıden jyltyr metall taqtalar, Kanadadan órnekti plastıkter jetkizilýde.
Búginde zaýyt elektr únemdegish lampalardyń 24 túrin jasaıdy. Táýligine úlken shamdardyń 320 danasyn, kishigirim lampalardyń 450-in qurastyryp shyǵarady. Alǵashynda tek tapsyrys boıynsha jumys istegen zaýyt keıingi ýaqytta tolyq qýatyna kóshken. Zaýyt ishinde aýmaǵy 3000 sharshy metrdi quraıtyn daıyn ónimderdi saqtaıtyn qoıma jabdyqtalǵan.
***
«Aıqyn» gazetinde «Salyqtan qashqan juldyzdar» degen maqala kópshilik nazaryna usynylǵan. Qazirgi ýaqytta salyq tóleýshiler men bıznes ókilderine jasalyp jatqan jeńildikter men kepildikter túri san alýan. Bıznesti júrgizýge jáne salyq tóleýshilerge yńǵaıly bolý úshin ústimizdegi jyldyń birinshi qańtarynan bastap Salyq kodeksine de birqatar ońtaıly ózgerister engizildi.
«Soǵan qaramastan, salyq tóleýden jáne múlkin jarııa etýden jaltaryp, kóleńkeli bıznestiń yqpalynan shyǵa almaı júrgen sýbektiler áli de az emes. Bul másele ásirese kóńil kóteretin ánshil, toıshyl jáne oıynshyl qaýymnyń ishinde keń óris alyp otyr. Olar - mádenıet pen shoý bıznes ókilderi jáne asabalar. Atalǵan toptyń ókilderi zańdy oryndaýǵa mindetti»,-dep jazady avtor.
Atap aıtqanda, qazirgi kezde mádenıet jáne shoý bıznes ókilderin salyq organdaryna tirkeý men salyqty májbúrli túrde deklaratsııalaý máseleleri qatań qolǵa alynyp jatqan kórinedi. Maqalada birqatar ánshilerdiń ótken jyldaǵy tabystary jaıynda málimetter keltirilgen.
***
Jaqyn arada Saryaǵash aýdany kókónis pen jemis-jıdek ósirý boıynsha ortalyqqa aınalady. Osy rette 600 gektar aýmaqtaǵy sýarmaly jerdiń qunarlyǵyn jaqsartý nazarǵa alynyp otyr. Bul jaıynda «Kazahstanskaıa pravda» gazeti «Dat vodý na polıa» atty materıalda berdi.
Atalǵan jer ýchaskesi jeti sýarmaly kanaldardar men jelilerge baılaýly. Endi osy sýarý júıesine kúrdeli jóndený jumystaryn júrgizý josparlanyp otyr. Jalpy alǵanda, qaıta jóndeý jumystarymen 111,5 shaqyrym qamtylmaq. Bul maqsattarǵa oblystyq jáne jergilikti bıýdjetterden 1 mlrd. teńge bólingen kórinedi.
Josparly jumystar kúzge qaraı aıaqtalatyn bolady. Jumystar nátıjesinde 600 gektar jerge sý jetkizilip, taǵy 3-4 myń gektar aýmaqta sýarý jelisiniń jaǵdaıy jaqsarady.