Sábına Sadıeva: Vırýstyń taralýyna tosqaýyl qoıý - azamattardyń erikti qatysýyna da táýeldi
«Qasym-Jomart Toqaev: Daǵdarys qoǵamdaǵy áleýmettik sáıkessizdikti, azamattardyń ortalyq jáne jergilikti bılikke degen teris pikiri men senimsizdigin kórsetti. Memlekettik basqarýdy qaıta qurý qajet. Ol jergilikti ózin ózi basqarýdy aıtarlyqtaı kúsheıtýdi kózdeıtin saıası reformalardyń bir bóligine aınalady», dedi.
Koronavırýs pandemııasymen kúrestiń jarty jylynan keıin sarapshylar alǵashqy qorytyndylaryn shyǵara bastady – kim, qaı memleket jáne ult COVID-19 qaterin jeńip shyǵa aldy. Sonda alǵashqy qorytyndylar mynadaı: «tıptik emes pnevmonııa» epıdemııasyn ótkergen elderdiń tájirıbesi koronavırýspen kúrestegi jetistiktiń mańyzdylyǵy jaǵynan birinshi faktory boldy (SARS, 2003 jyl, ınfektsııanyń taralýy boıynsha baqylaý sharalarymen toqtatyldy). Al jetistiktiń mańyzdylyǵy jaǵynan ekinshi faktor – senim boldy. Pandemııa jaǵdaıynda vırýstyń taralýyna tosqaýyl qoıýdyń jetistigi tikeleı memlekettik baqylaý ınstrýmentterinen emes, azamattardyń erikti qatysýynan táýeldi. Al azamattardyń qatysýy olardyń memleketke, memlekettik organdarǵa senimine negizdeledi», - dedi Sábına Sadıeva.
Onyń aıtýynsha, sarapshylar, áleýmettanýshylar, saıasattanýshylar qoǵamdaǵy senimniń jetkilikti joǵary deńgeıde emes ekenin burynnan aıtyp keledi.
«Ol daralanǵan, halyq jaqyn otbasylyq aınalasynan basqa eshkimge derlik senbeıdi (Búkilálemdik qundylyqtar sholýynyń málimetteri). Eger ádettegi jaǵdaıda bul óte teorııalandyrylǵan qorytyndy sııaqty estilse, onda pandemııanyń jarty jylynda senimsizdiktiń «qoldanbaly» sıpatyn bárimiz sezindik – úreı týǵyzý jáne joǵary deńgeıdegi belgisizdik, ınfodemııa, memleket pen azamattardyń áreketteriniń kelisilmeýi.
Ókinishke qaraı memlekettik sektorǵa senim deńgeıi sheshýshi kórsetkish bolyp tabylmaıdy, ol ortalyq memlekettik organdardyń strategııalyq josparlarynda, óńirlerdi damytý baǵdarlamalarynda joq. Al búkil álemde memleketke degen senim tómennen joǵaryǵa – jergilikti basqarýdan ortalyqqa qaraı qalyptasady (Edelman Trust Barometer 2020, memlekettik basqarýdyń ártúrli deńgeıindegi senim deńgeıin salystyrý)», dedi Sábına Sadıeva.
Onyń pikirinshe, halyqtyń eń aldymen qala, eldi mekender, aımaqtar ákimderine degen senimin arttyrý mindeti COVID-19-ǵa qarsy kúres strategııasynyń bir bólshegine aınalýy qajet.
«Sebebi senim qoǵamnyń minez-qulyqtyq ustanymyna baılanysty kez kelgen memlekettik saıasat úshin óte mańyzdy. Ashyq memleket saıasaty osydan bylaı bir-eki ortalyq memlekettik organdardyń vedomstvolyq mindeti bolyp qalmaýy kerek. Senim kórsetkishteri memlekettik josparlaý, óńirlik saıasat júıesine enýi qajet, memlekettik sektordaǵy kadrlyq sheshimder úshin negizge aınalýy tıis.
Bıýdjettiń málimetterin, esepterin jáne ashyqtyǵyn jarııalaý týraly alǵashqy keshendi saıasat 2015 jyly «100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý sheńberinde engizilgen bolatyn. Qazir olardy qaıta baǵalaý, qatańdatý jáne jetildirý ýaqyty keldi.
Búginde halyqtyń memlekettik júıelerge, qyzmet kórsetý servısteri men provaıdrlerine, sondaı-aq jeke adamdarǵa degen senim deńgeıin anyqtaý boıynsha júıeli zertteýler ótkizý qajet», - dedi Sábına Sadıeva.