Revmatızm emdelmese júre paıda bolatyn júrek aqaýyna ulasady - dáriger

PETROPAVL. QazAqparat – Soltústik Qazaqstan oblysynda sozylmaly revmatızm aýrýy saldarynan júre paıda bolatyn júrek aqaýyna bıyl 15 ota jasaldy. Jalpy mundaı otalardy kardıologtar óńirde 2011 jyldan beri jasap keledi, osy aralyqta mamandar 603 syrqatty aıaǵyna turǵyzǵan. Revmatızm qandaı aýrý, ol qalaı paıda bolady jáne qanshalyqty qaýipti? Bul jaıynda QazAqparat tilshisine oblystyń bas revmatology, kardıologııalyq ortalyqtyń revmatologııa bólimshesiniń meńgerýshisi Indıra Hamzına aıtyp berdi.

Revmatolog Indıra Hamzınanyń aıtýynsha, revmatızmdi kópshilik býyn aýrýy dep biledi. Bul qate túsinik, býyn aýrýy osy derttiń tek bir belgisi ǵana. Qazirgi medıtsına tilimen aıtqanda revmatızm nemese revmatızm bezgegi ınfektsııalyq-allergııalyq belgileri bar júıeli túrde júretin qabyný protsesi, ol aǵzanyń dáneker tinin zaqymdaıdy. Aldymen zaqymdanǵan aǵza qabynady, oǵan ımmýnıtet áser etedi, saldarynan aýtoımmýndyq soqqy bolýy múmkin. ıAǵnı qorǵanysh qyzmetin atqaratyn júıe belgisiz sebeptermen qajetti jasýshalardyń ózin qaterli jáne qajet emes dep «tanyp», ony joıýǵa tyrysady. Revmatızm bezgegi júrek bulshyqetterin, tamyrlardy, terini, mı men nerv júıesin zaqymdaıdy.

«Revmatızm aýrýlary adamnyń jumys isteý qabiletine keri áser etip, syrqattyń jalpy densaýlyǵyn nasharlatady. Revmatızm túrli jastaǵy adamdarda kezdesedi. Desek te revmatızm bezgeginiń alǵashqy jaǵdaıy ádette 5 pen 15 jas aralyǵyndaǵy balalarda damıdy. 3 jasqa deıingi sábılerde kezdespeıdi deýge bolady. Sondaı-aq qyzdar, er balalarǵa qaraǵanda úsh ese jıi aýyrady.

Revmatızmniń paıda bolýyna A tobyna jatatyn respıratorly streptokok ınfektsııasy sebep. Ádette baspa, tonzıllıt, farıngıt, qyzamyq sııaqty aýrýlardan keıin damıdy. Revmatızmniń qaı túri bolmasyn qaýipti, sebebi aýrý asqynyp, sozylmaly túrine aýyssa, naýqas múgedek te bolyp qalýy múmkin. Aýrýdy tolyq dárigerlik tekseristen ótkizgennen keıin anyqtaıdy. Aýrýdyń aldyn alý úshin tis karıesin de der kezinde emdetý qajet», - deıdi Indıra Hamzına.

Ata-ananyń biri revmatızmmen aýyrǵan bolsa, kóp jaǵdaıda olardyń balalary da bul dertke beıim keledi. Maman streptokok ınfektsııasyn durys emdemeý, sýyq tıgizý, dárýmender men mıkroelementterdiń jetispeýshiligi, aýtoımmýndyq aýrýlardyń bolýy revmatızm bezgegine yqpal etetinin aıtady.

«Infektsııa aǵzaǵa túskennen keıin 2-3 aptadan keıin dene qyzýy kóterilip, álsizdik paıda bolady. Shamadan tys terlep, tábet qashady, bas aýyrady. Aýrý endi bastalǵanda tize, bilek, shyntaq pen ıyqtyń býyndary syrqyraıdy, qımyldatý qıynǵa soǵady. Al júrek jumysy buzylǵanda soǵýy jıilep, arterııalyq qysymy tómendeıdi. Keýde tusynda aýyrsyný bilinedi. Revmatızm qabynýlarynan keıin júrek qaqpaqshalarynda júre paıda bolatyn júrek aqaýy jıi baıqalady. Júrek klapanynyń tarylýyna ákeledi. Kóp jaǵdaıda aorta jáne mıtraldy qaqpaqsha zardap shegedi.

Kardıologııalyq ortalyqta 2011 jyldan bastap revmatızm aýrýy saldarynan júre paıda bolatyn júrek aqaýyna ota jasalyp keledi. Osy aralyqta 603 operatsııa isteldi. 2020 jyly 53 adamǵa, byltyr 67, bıyl 15 syrqatqa ota jasaldy. Syrqattardyń bárinde negizinen mıtraldi, aortaldy qaqpaqshalar aýystyryldy. Júre kele paıda bolatyn júrek aqaýlary bar naýqastardyń sany azaıǵan. Oǵan revmatızm bezgegin der kezinde anyqtaý, ýshyqtyrmaı emdeý jáne aldyn alý úshin túrli em sharalardyń qoldanylýy sebep. Aýrý tolyq emdelmeı, órshýi qaıtalanýy múmkin. Sondyqtan sanatorly-kýrorttyq em, aǵzany shynyqtyrý, ımmýnıtetti joǵarylatý, streptokokty juqpamen kúresti júrgizý óte mańyzdy. Aýrýdyń qaıtalanýynyń aldyn alý úshin kúz jáne kóktemde dárilik em júrgiziledi», - deıdi oblystyń bas revmatology.

Revmatızmmen kúrestiń alǵysharty – aǵzany shynyqtyrý. Sportpen aınalysý, basseınge túsý, eńbek jáne demalys rejımin saqtaý, taza aýada kóbirek júrip, spırttik ishimdikter men temekiden bas tartý.

«Revmatızm streptokok ınfektsııasynan keıin damıtyndyqtan, baspa, farıngıt, skarlatına sııaqty aýrýlardy der kezinde anyqtap, emdeý kerek. Aýrý adamdarmen baılanysty barynsha azaıtqan jón. Úıde revmatızmmen aýyratyn eresekter bolǵan jaǵdaıda ásirese balalardyń densaýlyǵyna asa mán bergen jón. Balalar revmatızm bezgegimen aýyrady. Ony emdep jazýǵa bolady. Alaıda eger ýaqytynda em qoldanylmasa nemese durys emdeý júrgizilmese, eresek kezinde júrek aqaýy paıda bolýy múmkin. Júre paıda bolǵan júrek aqaýyna ota jasalǵan syrqattardyń orta jasy 50-70 aralyǵynda», - deıdi SQO kardıologııalyq ortlyǵynyń revmatology Indıra Hamzına.

Mamannyń aıtýynsha, revmatızm belgileri bolǵan jaǵdaıda birden dárigerge kóringen jón. Revmatolog dertti týdyratyn streptokok ınfektsııasyn joıý jáne onyń aǵzaǵa áserin joıý úshin qabynýǵa qarsy preparattar qoldanady.