Respýblıka qaharmandary: 48 adamdy ajaldan qutqarǵan Erjan Ámirhanov syn saǵatty eske aldy
Sol kezde tilsiz jaýdy kórgen Erjan Ámirhanov dabyl qaǵyp, adamdardy oıata bastaıdy. Jaýyryny qaqpaqtaı, judyryǵy toqpaqtaı, alyp deneli azamat avtobýstyń esigin teýip ashyp, jolaýshylardy dalaǵa shyǵarady. Osylaısha, eńbektegen bala men eńkeıgen qarııaǵa deıin, barlyǵy 48 adam ajaldan aman qaldy. Bul oqıǵa 2018 jyldyń tamyz aıynda boldy. Al dál osy jyldyń qańtarynda Aqtóbe oblysynda avtobýs órtenip, 52 adam kóz jumǵan edi. Mine, sondyqtan qaraly oqıǵanyń qaıtalanýyna jol bermegen Erjan Ámirhanovty QazAqparattyń «Respýblıka qaharmandary» atty jańa jobasyna laıyq dep taptyq.
«Judyryq jumsaýǵa týra keldi»
Osydan tórt jyl buryn tamyz aıynyń 4-i kúni saǵat 19.50-de Erjan Ámirhanov kólik satyp alý maqsatynda «Semeı – Novosibir» baǵytynda avtobýspen jolǵa shyǵady. Túngi saǵat 3.20-da qoǵamdyq kólik Aleısk qalasyna taıaǵan. Barlyq jolaýshy túgel derlik uıqyda jatty. Kenet avtobýstan órt shyǵyp, lezde jan-jaqqa laýlaı bastaıdy. Muny baıqap qalǵan jalǵyz adam boldy. Ol – semeılik Erjan.
«Alańsyz uıyqtap jatqanymda oryndyǵymnyń asty jyp-jyly bolyp ketti. Kózimdi ashsam astymda ot janyp jatyr. Birden júrgizýshige júgirip baryp avtobýsta órt shyqqanyn habarlap, kólikti toqtatýyn suradym. Biraq ol meniń sózime senbeı qoıdy. Al ekinshi júrgizýshi bolsa – tereń uıqyda. Kóp kidirmeýge bolmaıtyndyqtan júrgizýshige judyryq jumsaýǵa týra keldi. Osydan keıin ǵana ol avtobýsty toqtatty. Al qaıtadan ornyma kelsem, qyzyl jalyn birshama jerdi sharpyp úlgergen. «Janyp jatyrmyz» dep aıqaılasam da adamdar sezbeıdi. Sóıtsem avtobýstyń artqy bóliginde otyrǵandardyń kóbi kók tútinge ýlanyp úlgergen eken. Al keıbiri ne bolǵanyn túsinbeı, qarap otyr. Tipti júrgizýshi avtobýstyń esigin de ashpady. Sodan keıin eki esikti tepkilep, ıterip jartylaı ashtym. Aldymen balalardy dalaǵa shyǵardym. Kóterip alyp, birinen keıin birin laqtyra berdim. Óıtkeni órt kúsheıip barady. Al júrgizýshi órt sóndirý quralymen tilsiz jaýdy sóndirip jatty. Biraq qyzyl jalyn des berer emes», – dep eske aldy ol.
Jolaýshylardyń arasynda 3 aılyq sábıden egde tartqan zeınetkerge deıin bar. Barlyǵy – 48 adam. Onyń 12-si – bala. Erjannyń aıtýynsha, avtobýs nebári 4 mınýttyń ishinde órtke oranǵan. Al ol jolaýshylardy 1 mınýt 45 sekýndta qutqaryp úlgergen. Qarap tursańyz qas-qaǵym sát. Biraq osy bir ǵana-aq sáttiń ishinde qansha adamnyń taǵdyry jatyr…
«Reseıge barǵanda kólik satyp alamyn dep 1 400 000 teńge alyp shyqqan edim. Biraq adamdardy syrtqa shyǵaramyn dep jantalasyp júrgenimde qujattarym men aqsham janyp ketti. Oqıǵa ornyna shamamen 10 mınýt ishinde órt sóndirýshiler jetip, qyzyl jalyndy aýyzdyqtady. Barlyq jolaýshy basqa avtobýsqa otyrǵyzylyp, Barnaýl qalasyna jetkizildi», - deıdi Erjan Ámirhanov.
Avtobýs Semeıdegi «Sulý» avtobeketinen shyqqan eken. Keıin Erjan avtobekettiń basshylyǵyna habarlasyp, adamdardyń ómirine nemquraıly qaraýǵa bolmaıtynyn aıtqan. Biraq avtobekettegiler avtobýstyń Reseı eline tıesili ekenin, barlyq aryz-shaǵymdy solarǵa aıtý kerek ekenin jetkizipti.
Osydan keıin Erjan Ámirhanovtiń erligi jaıly otandyq jáne reseılik BAQ ókilderi jarysa jazdy. Tipti kórshi eldegi tanymal telejýrnalıst Andreı Malahov ony óz baǵdarlamasyna shaqyrǵan. Biraq qarapaıym minezdi azamat bul usynystan bas tartty.
Búginde ol jubaıymen birge 4 bala tárbıelep otyr. Úlkeni – 18, kishkentaıy – 8 jasta. Grek-rım kúresinen jattyqtyrýshy retinde shákirt tárbıelep, jarystarǵa aparyp júr.
Batyrǵa baspana berildi
2018 jyldyń tamyz aıynyń ortasyna taıaý Semeı qalasynyń ákimi Ermak Sálimov Erjan Ámirhanovpen kezdesken. Beıbit kúnniń batyryna rızashylyǵyn bildirgen ákim, óz basyn qaterge tigip, erlik jasaǵanyna tańdaı qaqty. Kezdesý barysynda jergilikti kásipker, «Gordorstroı» JShS dırektory Baýyrjan Qaırambaev Erjanǵa 1 mıllıon teńge tabystady.
2019 jyldyń jazynda onyń telefonyna habarlasyp, Almatyǵa ushyp kelýin ótingen Lancaster Group Kaxakhstan kompanııasynyń aktsıonerleri Berik Qanıev pen ıÝrıı Pak kútpegen tosynsyı jasady.
«4 shilde kúni Almatyǵa jettim. Meni arnaıy kólik tosyp aldy. Jeke kabınetterinde qabyldaǵan Berik Qanıev pen ıÝrıı Pak avtobýsty qyzyl jalyn sharpyǵanda qandaı áserde bolǵanymdy surap, aıtqanymdy yjdahattylyqpen tyńdady. Bir ýaqytta sol kompanııa ókili Alýa esimdi qyz kirip kelip, qolyma birneshe qujattardy usyndy da «qalaǵan páterdi tańdap alańyz» dedi. Óz qulaǵyma ózim senbeı, «qaljyńdap turǵan joqsyz ba?» dep suradym. Sol kezde Berik pen ıÝrıı «biz bundaı nárselermen qaljyńdamaımyz. 50-ge jýyq adamnyń janyn ǵana emes, olardyń myńdaǵan týǵan-týysynyń kóz jasyn saqtap qalǵan erligińiz úshin sizge degen syılyǵymyz» dedi. Qalaı qýanǵanymdy sózben aıtyp jetkizý múmkin emes. Jany jaısań, jomart jandarǵa myń da bir alǵys!», – deıdi Erjan Ámirhanov.
Sóıtip, ózi tańdaǵan Semeı qalasyndaǵy 4 bólmeli páter onyń atyna aýdarylǵan. Odan bólek kásipkerler batyrdyń januıasyna baǵaly syılyqtardy, palýan shákirtterine sporttyq qural-jabdyqtardy tartý etken. Al osyǵan deıin Erjan páter jaldap turýǵa májbúr bolǵan edi. Sondaı-aq ol sol jyly «Qazaqstannyń 100 jańa esimi» jobasynyń jeńimpazy atanǵan.
Balalar sýǵa ketpesin dep...
2022 jyldyń jazynda Erjan Ámirhanov óz aqshasyna Semeıde jaǵajaı saldy. Qalada buǵan deıin jabdyqtalǵan bir de bir jaǵajaı joq-tuǵyn.
«Byltyr Semeıde jetkinshektiń Ertis ózenine batyp ketkenin estigennen keıin oqıǵanyń sebep-saldaryna úńile tústim. Ókinishke qaraı, adamdar, onyń ishinde balalar shomylýǵa ruqsat etilmegen jaǵajaılarǵa baryp, sýǵa batyp jatady. Resmı túrde sýǵa túsýge bolatyn jaǵajaıdyń joqtyǵy saldarynan halyq sondaı jerlerge barýǵa májbúr desek ótirik aıtqandyq emes. Jaǵajaı salýǵa oqtalýymnyń sebebi osynda», - deıdi ol.
Osylaısha, Erjan byltyrdan bastap jumysqa kirisken. QR Tótenshe jaǵdaılar mınıstriniń atyna hat joldaǵan. Kóp uzamaı atalǵan mınıstrlik ókilderi habarlasyp, kómektesýge ázir ekendikterin jetkizedi.
«Olar qajetti tehnıkalarmen qamtamasyz etti. Janar-jaǵar maı men basqa da shyǵyndardy ózim kóterdim. Shynyn aıtqanda, bul qarapaıym jattyqtyrýshy úshin az aqsha emes. Kóligimdi satyp, nesıe de aldym. Jaǵajaıdyń jalpy aýmaǵy – 2 gektar. Jańa nysanda qutqarýshylar men medıtsına qyzmetkerleri kezekshilik atqarady. Halyq jaǵajaıǵa esh aqysyz kelip, sýǵa túsedi. Bıyl jazda osynda kúnine 500-1000 shamasynda adam keletin. Alda isteıtin jumys kóp. Jospar boıynsha munda voleıbol, fýtbol alańdary bolady. Jyl saıyn osynda týrnır ótkizip turamyz. Jaǵalaýdy bekitý jumystaryn júrgizý kerek. Semeı qalasy ákimdigi tehnıkamen jáne janar-jaǵarmaımen kómektesip jiberse degen tilegim bar», - deıdi Erjan Ámirhanov.