«Reseıdiń Ortalyq Azııadaǵy saıası ustanymy Qazaqstannyń múddesine qaıshy kelip jatqan joq pa?» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
***
Ústimizdegi jyldyń 13 qyrkúıeginde Amerıkalyq Samoa ókili, asa qurmetti Enı Faleomavaega AQSh Kongresiniń Ókilder palatasynda sóz sóılegen bolatyn. Onda ol palata Spıkerine óziniń 2012 jylǵy 29 tamyzda Qazaqstan elordasynda ótken «ıAdrolyq synaqtarǵa tyıym salýdan - ıadrolyq qarýsyz álemge» degen taqyrypta uıymdastyrylǵan halyqaralyq konferentsııada sóılegen sózin Kongrestiń Resmı hattamasyna engizgisi keletinin málimdegen edi. Osy másele «Egemen Qazaqstan» gazetiniń búgingi nómirindegi «Jahandyq ıadrolyq qarýsyzdaný salasyndaǵy kóshbasshylyq» degen taqyryptaǵy maqalaǵa arqaý bolǵan. «Men Prezıdent Nazarbaevqa beıbitshilikti ilgeriletý jáne búkil álem boıynsha ıadrolyq synaqtardy ótkizýge tyıym salý týraly bastamasy úshin rızashylyǵymdy bildiremin jáne onyń bul eńbegin joǵary baǵalaımyn. Bul rızashylyǵymdy Qazaqstan halqynyń, Marshall Araldary Respýblıkasy halqynyń jáne basqa da osy bastamaǵa qosylǵysy keletin elder jurtshylyǵynyń atynan bildiremin», - depti ol.
Prezıdent N. Nazarbaevtyń «Qazaqstannyń áleýmettik jańǵyrtylýy: Jalpyǵa Ortaq Eńbek Qoǵamyna qaraı 20 qadam» atty maqalasy Qazaqstannyń tıimdi jáne áleýmettik damý jolynda ekendiginiń naqty belgisi bolyp tabylady. Álbette zań ǵylymynda damýshy el retinde memlekettik retteý men qoǵamnyń ózin ózi basqarýynda úılesimdilik bar el tanylady. Al osy kezge deıin batysta tıimdi el retinde halyqty jarylqaýshy jáne ál-aýqatty memleket dep eseptelinip kelgen edi. Búgingi tańda ǵalymdar arasynda bul tujyrymdamanyń ornyna jańa, ıaǵnı eńbekshi memleketi, eńbekke qolaıly jaǵdaı jasaý memleketi týraly ıdeıa qalyptasty. Elbasynyń Jalpyǵa Ortaq Eńbek Qoǵamyna qaraı 20 qadam ıdeıasy álemdik qoǵamtaný ǵylymynyń negizgi damý baǵyttarymen ushtasatyndyǵy baıqalady. Osy máselege oraı «Egemen Qazaqstan» gazeti L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıteti memleket jáne quqyq teorııasy men tarıhy kafedrasynyń dotsenti, «Akademık S. Zımanov atyndaǵy bilim zańnamasy» ǴZO dırektory Baqyt Altynbasovqa jolyǵyp, jalpyǵa ortaq eńbek qoǵamyna bastar zańdy joldar týraly áńgimelesken. Suhbat «Jalpyǵa Ortaq Eńbek Qoǵamyna jol» degen taqyryppen berilgen.
***
«On eki múshesi saý adamdardyń ózine jeńil bolmaı turǵan myna zaman múgedekter úshin tipten qıynǵa soqqany ras. Búginde olardyń jumysqa ornalasýy, kóshede júrip-turýy, járdemaqysy, áleýmettik jeńildikteri bári-bári bitpeıtin máselege aınalǵan», - dep jazady «Alash aınasy» gazeti búgingi sanyndaǵy «Aıaǵyna 10 keli júk baılaǵan múgedek qalaı júrmek?» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń atap ótýinshe, olarǵa memleket tarapynan qarastyrylǵan medıtsınalyq kómek máselesinde de kósegeni kógertpeı turǵan tustary kóp. Biri tegin beriletin qajetti dári-dármekke qol jetkize almaı amaly taýsylsa, endi biri múgedektik arbaǵa, protezge qol jetkize almaı taýy shaǵylyp júr. «Óıtkeni búgingi tańda múgedekterdiń múmkinshiligin arttyryp, aýyryn jeńildetý úshin jasalyp jatqan sharalar kóńil toltyrarlyq emes. Mysaly, árbir mekemedegi jumysshylardyń úsh paıyzy múgedekter bolýy tıis. Ol zańmen bekitilgen. Alaıda osy zań talabyn oryndap jatqan da, oryndalýyn qadaǵalap jatqan da qazirge eshkim joq», - delingen maqalada.
Syrt kóriniste Qazaqstan men Reseıdiń saıası ustanymdary kez kelgen máselede túıisip jatqandaı kórinedi. Alaıda Reseıdiń Ortalyq Azııaǵa qatysty ustanymynda, ásirese ekonomıkalyq máselelerde múdde qaıshylyqtary joq emes sııaqty. Jýyrda ǵana birqatar kórshiles elderge sapar jasaǵan Vladımır Pýtın Qyrǵyzstannyń qaryzyn keshirip, Sý elektr stansysyn salyp beretin bolyp, Tájikstannyń Rogýnsk SES-iniń qurylysyna qoldaý bildirmek bolyp jatqanyn keıbir sarapshylar Reseıdiń Ortalyq Azııadaǵy ustanymy bizdiń múddemizge qaıshy keledi degen pikir aıtyp úlgerdi. Rasymen solaı ma? Bul jaıynda bilgińiz kelse «Alash aınasy» gazetiniń «Oı-Kókpar» aıdaryndaǵy QR Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategııalyq zertteýler ınstıtýtynyń bólim meńgerýshisi Bolat Áýelbaı men Shekaralyq áriptestik qaýymdastyǵynyń sarapshysy Marat Shıbutovtyń pikirlerimen tanys bolyńyz. Taqyryby - «Reseıdiń Ortalyq Azııadaǵy saıası ustanymy Qazaqstannyń múddesine qaıshy kelip jatqan joq pa?».
***
«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, «Atameken» Odaǵy» Qazaqstan Ulttyq ekonomıkalyq palatasy sońǵy kezderi jumysyn jandandyra tústi. Buǵan Elbasynyń elimizdegi kásipkerlerdiń bir shańyraq astyna birigip, múddelerin ortaq ustanymmen qorǵaýǵa shaqyrýy da sebep bolsa kerek. Sonyń nátıjesi shyǵar, tek bir jyldyń ózinde «Atamekenge» bıznesmenderdiń tarapynan 400-den astam ártúrli aryzdar men usynystar joldanǵan. Odaq janynan qurylǵan kásipkerlerdiń quqyn qorǵaý boıynsha qoǵamdyq keńes hattardy negizge alyp, quzyrly organdardyń nazaryn aýdartyp, zańsyz qabyldanǵan sheshimderdi buzdyrtý ústinde. Bul jaıynda «Atameken» Odaǵy» QUEP Prezıdıým Bıýrosynyń keńeıtilgen otyrysynda basqarma tóraǵasy Abylaı Myrzahmetov málimdepti. Maqala «Kásipkerlerdiń tabysyna kim ortaqtasyp otyr?» degen taqyryppen berilgen.
***
«2021 jyly, ıaǵnı Qazaqstan Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵynda QR Ulttyq ıadrolyq ortalyq ǵalymdary burynǵy Semeı ıadrolyq polıgonynyń aýmaǵyn zertteý jáne saýyqtyrý máselelerin tolyǵymen sheshpek», dep jazady «Lıter» gazeti «Reabılıtatsııa zemlı» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń atap ótýinshe, búgingi tańda jarylys saldarynan búlingen jerdiń 4 myń sharshy metri tolyǵymen zerttelgen. Sonymen qatar polıgonnyń 3 myń sharshy metr jerin ǵalymdar shartty túrde taza dep tanyǵan. ıAǵnı, bul aýmaqtar halyq sharýashylyǵyna paıdalanýǵa bolady degen sóz.