Referendým Senattyń yqpalyn azaıtyp, Májilistiń rólin arttyrady deý qate - depýtat
«Prezıdent, Ortalyq saılaý komıssıııasynyń, Joǵary aýdıtorlyq palata tóraǵalary, sýdıalar saıası partııalarǵa qoldaý kórsetpeýi kerek degen norma engizilmekshi. Mundaı norma saıası partııalar arasynda teńdikti saqtaýǵa múmkindik beredi. Eshbir partııaǵa bılik tarapynan da, laýazymdy adamdar tarapynan da artyqshylyq berilmeıdi. ıAǵnı, saıası partııalar óz kúshine, óz baǵdarlamasyna senim artatyn bolady. Olar halyqtyń qoldaýyna ıe bolý úshin jumys isteı bastaıdy. Bul, óz kezeginde, myqty jáne ádil partııalyq júıeni qalyptastyrýǵa jol ashady», - deıdi depýtat.
Májilis ókiliniń aıtýyna qaraǵanda, Májilis pen Senatttyń ókiletine baılanysty ózgertýlerdiń de mańyzy zor.
«Ózgeris referendýmda qoldaý tapsa, Májilistiń róli artyp, Senattyń yqpaly azaıady degen qate pikir. Qos palatanyń róli birdeı, teń deńgeıde bolady. Eshqandaı palataǵa artyqshylyq berilmeıdi. Zań shyǵarý protsesinde olardyń derbestigi saqtalyp, tıimdi jáne nátıjeli zańdar qabyldaý úshin kásibı depýtattyq korpýsty qalyptastyrýǵa múmkindik beredi», - deıdi Ǵanı Tashqaraev.
Aıtýynsha, bir mandatty aýmaqtyq saılaý okrýgi boıynsha saılanǵan depýtatty saılaýshylardyń keri shaqyryp alýy engiziledi.
Al konstıtýtsııalyq zańdar Parlament palatalarynyń birlesken otyrysynda qabyldanady.
Endi barlyq zańdar sııaqty olar da aldymen Májiliste, sodan keıin Senatta kezekpen qaralmaqshy.
«Taǵy bir ózgeriske toqtalyp ótkim keledi. Ol – daǵdarys jaǵdaıyndaǵy zańdardy qabyldaýdyń erekshe tártibi baılanysty. Parlament halyqtyń ómiri men densaýlyǵyna, konstıtýtsııalyq qurylysqa, qoǵamdyq tártipti qorǵaýǵa, sondaı-aq, qoǵamdyq tártipti qorǵaýǵa qater tóndiretin jaǵdaılarǵa jedel sheshim qabyldaý maqsatynda óz Palatalarynyń birlesken otyrysynda Úkimet usynǵan zań jobasyn dereý qaraýǵa mindetteledi», - deıdi Májilis ókili.
Sondaı-aq, ol oblys ákimderin janama saılaý týraly usynys formaldy protseske aınalyp ketedi degen boljamǵa qatysty pikirin aıtty.
«Endi Memleket basshysy oblys, respýblıkalyq mańyzy bar qala jáne astana aýmaǵynda ornalasqan máslıhattar depýtattarynyń qaraýyna balamaly negizde ákim laýazymyna eki adamnyń kandıdatýrasyn engizedi. Mundaı ózgeris ákimderdi saılaýdy formaldy protseske aınaldyrmaıdy. Kerisinshe, Prezıdent tájirıbeli, bilikti jáne bedeldi adamdardy tańdap, usynatyn bolady. ıAǵnı, ákimderdi saılaý kezinde olar Prezıdenttiń jáne máslıhattardyń irikteýinen ótedi», - dedi depýtat.
Májilis ókili Konstıtýtsııalyq keńes pen sottyń aıyrmashylyǵyna toqtaldy.
«Qazir bizde Konstıtýtsııalyq keńes ártúrli quqyqtyq normalarǵa túsinik beredi, ony júzege asyrý mindetti emes. Konstıtýtsııalyq keńeske tek qana Prezıdent, Májilis tóraǵasy, Senat tóraǵasy, Parlament depýtattary, Premer-Mınıstr, Respýblıka sottary júgine alatyn. Bul rette azamattardyń Konstıtýtsııalyq keńeske tikeleı júginýge múmkindigi bolǵan joq. Osylaısha, zańnyń ústemdigi saqtalǵan joq, azamattardyń quqyqtary tolyq kólemde qorǵalǵan joq.
Al Konstıtýtsııalyq Sotta azamattardyń ótinishteri qaralyp, sheshim qabyldanady. Ol sheshimdi oryndaý - mindetti. Óıtkeni Konstıtýtsııalyq sot qabyldaǵan sheshimderdiń zańdy kúshi bolady. Ony oryndamaǵan tarap jaýapqa tartylýǵa tıis. Bul da memlekette ádildikti ornatýdyń zańdy tetigi bolyp esepteledi. Buryn Konstıtýtsııalyq keńes 7 sýdıadan quralsa, endi Konstıtýtsııalyq Sot tóraǵasyn qosqanda 11 sýdıadan turady. Tórt sýdıany Prezıdent taǵaıyndaıdy, alty sýdıany Parlament taǵaıyndaıdy, ár palatadan úsh sýdıa taǵaıyndalady. Sot tóraǵasyn Senattyń kelisimimen Prezıdent taǵaıyndaıdy», - deıdi Ǵanı Tashqaraev,
Buǵan deıin astanalyqtardyń referendýmda daýys beretin ýchaskesin qalaı bile alatynyn jazǵan edik.