Prezıdent tapsyrmasy: Qaraǵandyda latyn álipbıiniń jańartylǵan nusqasy talqylandy
Kezdesý Dostyq úıinde ótti. Іs-sharany qalalyq tilderdi damytý basqarmasy uıymdastyrdy, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.
Talqylaý úshin latyn grafıkasyndaǵy álipbıdiń tórt jańa nusqasy usynyldy. Bul birinshi bekitilgen nusqa, akýt (áriptiń ústindegi belgi - shtrıh) jáne ýmlaýty (árip ústindegi eki núkte) bar pysyqtalǵan nusqalar, sondaı-aq talqylananyp júrgen aralas nusqasy.
«Jańa alfavıt oqý jáne jazý úshin jeńil jáne yńǵaıly bolýy kerek. Eger emle erejeleri qıyn bolmasa, onda olardy oqý da qıyn bolmaıdy. Eń bastysy, biz qazaq tiliniń fonetıkasyna barynsha jaqyn nusqany tańdaýymyz kerek», - dedi E. A. Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetiniń qazaq til bilimi kafedrasynyń dotsenti, fılologııa ǵylymdarynyń kandıdaty Marhaba Tursynova.
Talqylaý kezinde qatysýshylardyń kópshiligi úshinshi nusqany tańdady. Bul nusqada 31 árip. Ýmlaýttar á, ó, ú daýystarynyń jumsaqtyǵyn belgileý úshin qoldanylady, bul jaǵdaıda jolaq ústinde eki núktemen belgilenedi.
Kezdesýde aıtylǵan usynystardy tilderdi damytý jónindegi basqarma latyn grafıkasyna aýdarý jónindegi Ulttyq komıssııaǵa jiberedi.
Esterińizge sala keteıik, 2018 jylǵy 20 aqpanda Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaev latyn álipbıiniń jańa nusqasyn bekitti. Bekitilgen nusqada akýttar (áripterdiń ústindegi shtrıhter) engizildi. Latyn grafıkasynda Á, I, I, Ǵ, Ń, Ó, Ú, Ý áripteriniń jazylýy ózgertildi, sondaı-aq dıgraftar (sh, ch) engizildi.
2019 jyly 21 qazanda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev latyn grafıkasyndaǵy qazaq tiliniń álipbıin jetildirýdi tapsyrdy. Prezıdent álipbıde kemshilikter bar ekenin atap ótti. Atap aıtqanda, aıyrbastaý kezinde álipbıdiń 0,1% sanalmaıdy jáne qate jiberedi. Sondaı-aq I jáne I qazaq qaripteriniń bas áripimen jazylýynda shatasýlar paıda boldy.
Osyǵan baılanysty latyn álipbıine kóshý jónindegi Ulttyq komıssııa quryldy.
Eske sala keteıik, buǵan deıin Prezıdent latyn grafıkasyndaǵy álipbıge kóshý máselesinde asyǵystyq tanytýǵa bolmaıtynyn aıtyp, áli de talqylaýdy usynǵan bolatyn.