Prezıdent maqalasy Abaıǵa qatysty tarıhı derekterdiń jańǵyrýyna septigin tıgizedi
«Egemen Qazaqstan» gazetinde jaryq kórgen QR Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń «Abaı jáne XXI ǵasyrdaǵy Qazaqstan» atty maqalasyn Abaı mýzeıiniń ujymy yqylaspen qabyldady. Bul maqala álemdik deńgeıde atalyp ótetin Abaı toıynyń mańyzy men ereksheligin jan-jaqty naqtylap, aldymyzǵa keleli jumystardy mazmundy atqarýdy júktep otyr. Memleket basshysy Abaıdyń 175 jyldyq mereıtoıyn atap ótý tek toı toılaý úshin emes, oı-órisimizdi keńeıtip, rýhanı turǵydan damýymyz úshin qajet ekenin aıta otyryp, elimizge alys-jaqynnan keletin meımandar men týrısterdi kútip alýǵa jaǵdaı jasaý kerektigin, «Adamzattyń bári súı baýyrym dep» degen álemniń Abaıyn tanýǵa asyǵyp keletin Jıdebaıdaǵy Abaı mýzeı-úıin jańǵyrtý jumystaryna basa nazar aýdarýda», - dedi mýzeı dırektory.
Onyń dereginshe, bıyl Abaıdyń 175 jyldyǵyna oraı halyqaralyq, respýblıkalyq jáne aımaqtyq deńgeıde 500-den astam is-shara uıymdastyrylady. Bul rette tamyz aıynda Semeı qalasynda UNESCO-men birlesip ótkiziletin «Abaı murasy jáne álemdik rýhanııat» atty halyqaralyq ǵylymı-praktıkalyq konferentsııa eń basty shara bolýy tıis. Qazan aıynda Nur-Sultan qalasynda ótetin «Abaı jáne rýhanı jańǵyrý máseleleri» atty halyqaralyq konferentsııa men basqa da jıyndar Abaıdyń tulǵasy men murasyn jan-jaqty zerdeleý jáne onyń shyǵarmashylyǵyn HHІ ǵasyrdaǵy jańa Qazaqstannyń ıgiligine paıdalanýǵa jol ashýy qajet.
«Maqalada kórsetilgen eldiń rýhanı damýyndaǵy erekshe orny bar Semeı qalasyn tarıhı ortalyq retinde belgileý, Uly Abaı men Shákárimniń, Muhtar Áýezovtiń kindik qany tamǵan óńirge aıryqsha qurmet kórsetý, Semeı shaharyn áleýmettik-ekonomıkalyq turǵydan keshendi túrde damytýǵa kúsh salý, uly tulǵalardyń izi qalǵan qaladaǵy tarıhı-mádenı nysandardy zamanaýı kózqarasta jańǵyrtý, Abaıdyń qasterli mekeni – áıgili Jıdebaıdy abattandyryp, uly aqynnyń rýhyna taǵzym etýge keletin jurtshylyqqa qolaıly jaǵdaı jasaý, Abaıdyń «Jıdebaı-Bórili» memlekettik tarıhı-mádenı jáne ádebı-memorıaldyq qoryq-mýzeıine erekshe kóńil bólip, ǵylymı-tanymdyq jumystarmen aınalysatyn ortalyqqa aınaldyrý máseleleri men biregeı bastamalaryn qoldaımyz. Bul bastama tutas elimizdiń damýy men halyq ıgiligine asatyn jumystardyń bastaý kózi, qaınar bulaǵy retinde Táýelsiz elimizdiń damýyna úles qosary anyq», - dedi ol.
Jandos Áýbákir el Prezıdentiniń ulylar mekenindegi qasıetti oryn, qara óleńniń mekkesi Jıdebaıda mýzeıge arnaıy laıyqtalǵan «Abaı murasy» atty jańa ǵımarat salý ıdeıasyna úlken qoldaý bildiredi. Bul mýzeı isiniń damýyna, Abaı murasyn álemdik deńgeıde pash etýge asa qajet dúnıe ekenin atap ótedi.
«Abaıdyń shyǵarmalaryna zer salsaq, onyń únemi eldiń alǵa jyljýyna, ósip-órkendeýine shyn nıetimen tileýles bolǵanyn, osy ıdeıany barynsha dáriptegenin baıqaý qıyn emes. Al ilgerileýdiń negizi bilim men ǵylymda ekenin anyq bilemiz. Abaı qazaqtyń damylsyz oqyp-úırengenin bar jan-tánimen qalaǵan oıshyl, Uly Abaıdyń «Paıda oılama, ar oıla, Talap qyl artyq bilýge» degen ónegeli ósıetin de osy turǵydan uǵyný kerek ekeni Memleket basshysynyń maqalasynda oramdy oı, ıgi ıdeıa, parasatty paıym retinde kórinis tapqan. Sonymen qatar, Q.Toqaev óz maqalasynda Abaı murasynyń óskeleń urpaq pen el bolashaǵy jastarǵa tıgizetin paıdasy jaıynda oı órbitip, uly aqyn shyǵarmashylyǵynyń qaı kezeńde de ózektiligin joımaı, zamana júgin kóterip, Abaı ulaǵaty barsha adamzat ıgiligi úshin rýhanı azyq ekenin de atap ótti. Sondyqtan ultymyzdy jańǵyrtý isinde Hakim Abaı eńbekterin basshy¬lyqqa alý, utymdy paıdalaný jaıyn taǵy bir márte oı eleginen ótkizýdi, Abaı sózi-niń búgingi zamanymyz úshin kókeıkestiligi, aqyn shyǵarmalarynan halqymyz taǵylym alýǵa tıis ekendigi jóninde aıta kelip, Abaı murasy ulttyq bolmystyń úlgisi haqynda, oıshyldyń osydan bir ǵasyrdan astam ýaqyt buryn ultty jańǵyrýǵa, jańarýǵa jáne jańa ómirge beıim bolýǵa shaqyrǵany týraly oı bólisti», - dedi Jandos Áýbákir.
Onyń paıymynsha, Memleket basshysynyń bul maqalasy Abaı toıyn joǵary deńgeıde atap ótý men abaıtaný salasyndaǵy oryndalýǵa tıis múddeler men maqsat-murattardyń júzege asyrylýyna septigin tıgizip, barsha qazaq halqynyń uly tulǵasy Abaıdyń mereıtoıyn merekeleýde aınymaıtyn baǵyt-baǵdar bolýǵa tıis.
«Qasym-Jomart Kemeluly kótergen máseleler men bastamalar el múddesi úshin paıdaǵa asyrylyp, keń baıtaq dalamyzdyń iri oıshyldarynyń biri - Abaı men onyń shyǵarmashylyǵyna, kemeńger aqynnyń aınalasyna qatysty tarıhı derekter men muraǵattardyń jańǵyrýyna sepitigin tıgizedi dep senemiz», -dedi mýzeı basshysy.