Petropavlda ulttyq valıýtanyń tarıhyna arnalǵan kórme ótip jatyr
Kórme Petropavldaǵy «Abylaı han rezıdentsııasy» mýzeı kesheninde uıymdastyrylǵan. QR Ulttyq Banktiń Soltústik Qazaqstan fılıaly kórermen nazaryna teńgeniń 28 jyl ishinde jaryq kórgen toptamasyn usyndy. Qala turǵyndary men qonaqtary ulttyq valıýtanyń tarıhymen tanysyp, alǵashqy banknottardy tamashalaıdy. Sondaı-aq tarıhı oqıǵalarǵa baılanysty, eldiń aıtýly kúnderine, Qazaqstannyń damýyna eleýli úles qosqan tulǵalarǵa arnalǵan kollektsııalyq monetalar da usynylǵan. «Qoldanbaly óner», «Ataqty meshitter», «Qazaqstannyń salt-dástúrleri, ulttyq oıyndary», «Qazaqstan faýnasy» sekildi monetalar serııalary bar.
«Belgili bir kezeńde ulttyq valıýtany engizý máselelerin ár memleket ózi sheshti. 1993 jyly Reseı banki aqsha reformasyn júrgizip, keńestik banknottar aınalymnan alyndy. Eger de keńestik banknottardy aınalymnan almaǵanda ol gıperınflııatsııaǵa alyp keler edi. Odan halyq turmysy tómendep, shekaralyq saýda-sattyq toqtar edi. Odan kóptegen kásiporyndar bankrottyqqa ushyrap, jumyssyzdyq kóbeıer edi. Biraq ulttyq valıýtanyń jasalýy bul máseleniń aldyn aldy», - deıdi mýzeıdiń qor saqtaýshysy Aqmaral Eleýsizova.
Aqmaral Eleýsizovanyń aıtýynsha, qazaqstandyq valıýtanyń ataýy tóńireginde kóptegen aıtys-tartys boldy. «Aqsha», «altyn», «tanga», «sým», «som» ataýlary usynylyp, talqyǵa tústi. Tańdaý «teńgege» tústi. 1993 jyly 15 qarashada aqsha aıyrbastaý bastalyp, ol 5 táýlikke sozyldy. Sol ýaqytta 100 myń rýbleı 100 teńgege baǵalandy.
«Qazaqstandyq teńgeniń syrtqy beınesi 3 ret ózgerdi. Al monetalarǵa keler bolsaq, alǵashqylaryn Germanııada jasap, ushaqpen Qazaqstanǵa jetkizdi. Basynda tıyndar boldy. Sondaı-aq kollektsııalyq, mereıtoılyq, ınvestıtsııalyq tıyndar shyǵaryldy», - deıdi Aqmaral Eleýsizova.
Kórme 11 qarashadan 18 qarashaǵa deıin jumys isteıdi.