Pavlodarlyqtarǵa usynylǵan kórmede Mahambettiń Reseıde saqtalǵan dombyrasy bar
Kórmege Almaty qalasynda ornalasqan Yqylas atyndaǵy halyq mýzykalyq aspaptar mýzeıiniń aspaptary qoıylǵan. Pavlodardaǵy Maıra Shamsýtdınova atyndaǵy án-óner shyǵarmashylyǵy murajaı úıiniń basshysy Erlan Raqymovtyń aıtýynsha, bul – Yqylas mýzeıiniń oblystarǵa jasap otyrǵan alǵashqy sapary.
«2017 jyldan beri osy kórmeni Pavlodarǵa ákelýdi maqsat etkenmin. Sonyń sáti bıyl túsip, shaqyrtyp otyrmyn. Bul kóne aspaptardy saqtaıtyn mýzeı bolǵandyqtan, saparǵa kóp shyǵa qoımaıdy. Maqsatymyz – soltústik óńirde, Pavlodar qalasynda sol qazaqtyń kóne aspaptaryn kórsetý, halyqqa tanytý, nasıhattaý. Oǵan qosa, bıyl Potanın mýzeıiniń 80 jyldyǵy, ári bıyl Respýblıka kúni merekesi qaıta jańǵyryp jatyr. Sol mereke qarsańynda halyqqa kórseteıik dep shaqyrttyq», - dedi Erlan Raqymov.
Kórmede Aqan seriniń, Birjan saldyń, Qamar Qasymovtyń dombyralarynyń túpnusqalary bar.
Sonymen qatar, qundy jádigerlerdiń biri – aqyn, otarshyldyqqa qarsy kóterilis basshysy, Bókeı Ordasynda dúnıege kelgen Mahambet Ótemisulynyń dombyrasy. Biraq, kórmede dombyranyń kóshirmesi qoıylǵanyn atap ótý kerek. Aspaptyń sheberi jáne jasalǵan ýaqyty belgisiz. Ol aǵash pen jibek jipten jasalǵan.
Erlan Raqymov bul dombyranyń mýzeıge jetý joly da ońaı bolmaǵanyn aıtyp berdi. Mahambettiń aspaby – 13 perneli, jumyr shanaqty dombyra. Ol urpaǵy, mýzykant Arystan Batalovtyń qolynda bolǵan.
«31 jyly Arystan kóz jumǵanda aǵasy Qatep Qyzylordaǵa alyp ketken. 1933 jyly belgili kúıshi Seıtek Orazuly dombyrany izdep Qyzylordaǵa barady. Dombyrany 2 kún shertip, aspapty ózine syıǵa suraǵanmen, ala almaıdy. Qatep qaıtqan soń týysy Qajette qalady. 1934 jyly ol kóz jumyp, anasy Reseıge kóshkende ózimen birge alyp ketken. Reseıde aspap Eleý degen qarttyń úıinde saqtalǵan. 74 jyly onyń uly Mustafa Ismaǵulovtyń qolyna ótedi. 85 jyly aspaptyń bet taqtaıyna restavratsııa jasalyp, tarıhı qundylyq retinde Almatydaǵy Yqylas mýzeıine ákelip tapsyrylǵan», - dedi Erlan Raqymov.
Munda qazaqtyń ulttyq kóne aspaptarynyń ár túrinen bir-biri danasy, barlyǵy 30-dan astam aspap jetkizilgen. Onyń ishinde Pavlodar óńirinde kóp kezdese bermeıtin aspaptar bar.
«Kórmeniń quny biletin adamǵa óte joǵary. Bul aspaptar basqa óńirlerge kóp shyǵaryla bermeıdi. Oǵan qosa, tarıhı tulǵalardyń aspaptarynyń túpnusqasyn ákelý – jańalyq. Daıyn ákelip qoıǵan nárseni jurtshylyq kelip kórse deımin. Mundaı tamasha múmkindikti jiberip alýǵa bolmaıdy», - deıdi Erlan Raqymov.
Aıta keteıik, kúıshi, qobyzshy Yqylas Dúkenulynyń atyndaǵy mýzeı – 1981 jyly Ortalyq Azııa boıynsha tek mýzykalyq aspaptarǵa arnalyp qurylǵan alǵashqy mýzeılerdiń biri. Ári qazirgi ýaqytta Qazaqstan boıynsha biregeı mýzeı bolyp sanalady. Mýzeı 9 zaldan turady. Beseýi qazaq ulttyq aspaptaryna arnalsa, tórteýi álem halyqtarynyń mýzykalyq aspaptaryna arnalǵan. 50-ge jýyq eldiń aspaptary bar.
Foto: pavlodarnews.kz